Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 11, 17 March 1922 — Page 4
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
HOALOHA A KE KALAPU
DEMOKARATA NO
GEORGE W. K. KAUIMAKALOE
Elike me ka ohu iluna o ke kuahiwi o Halekala a nalo koke aku ma-o, pela ka lono kaumaha i loaa mai ai la makou i ke kakaahiaka Poaha, Feb 9, 1922, o George W. K. Kauimakaole, ua hala a'ku oia ma kela aoao o ka muliwai eleele o ka make.
Luuluu wale!
Ua kohoia oia i peresidena no ke Kalapu Demokarata o ka mahele 20, apana 5, i Dek. 5, 1918.
Ua paa oia ia kulana me ka maemae, me ka holomua o na hana kalaiaina o ka aoao Demokarata o kona mehele o hala wale aku la oia me ka minamina nui la.
O makou o na lunanui ame no lala o ke kalapu Demokarata o ka mahele 20, apana 5, mn o ko makou mau komite la, ke wahine kane-make, na keiki ame na moopuna i hooneleia i ka mea aloha he kane, a ke nonoi pu nei i na mana lani, o na ehaeha, na kaumaha ame, ma o ka mana la o ka Uhane Hemolele, a o kona aloha e pahola iho maluna o ka ohana i na pomaikai oi aku.
E hooholoia, i hookahi kope o keia hoalohaloha i ka wahine kane make, a i hookabi kope i ka Nupepa Kuokoa.
Ke pule nei makou i ke Akua mana loa, ka mea naua i hana mai ke kino ame ka uhane, e hoomaha mai i na ehaeha, na kaumaha, na luuluu, o ko kakou noho kanikau ana.
J.L PAPALIMU,
DAVID K. KAOIHANA.
Na Komite.
UA HAALELE MAI KO MAKOU PAPA
I ALOHA NUI IA
I KEIA OLA ANA O KEIA AO
Me ka naau luuluu a kaumaha e hoike aku nei. Ma ka hora 6 a.m. kakahiaka nui o ka Poaono, la 5 o Maraki, 1922, ua pauaho a haalele mai ko makou papa, oia o P. Kemohe, a hala aku i ke alahele o na mea apan ma ka aoao mau o ka make.
He kupa a he kamaaina oiaio oia no ka Uakea o Hana, o Kapohue, Hana, kona wahi noho paa; ua piha iaia na makahiki o kona ola ana i keia ao he 89 me na malama keu 8, a hala aku la; he wili mau no ka nawaliwali ma'i me ka palupalu elemakule.
He kanaka ikaika ma ka lawelawe i na hana lima e pono ai,a he makaukau ma ka oihana lawai'a wae o na ano lawai'a waa apau, a mailoko mai o kona hooikaika hana i loaa ai iaia he ulakolako o ka noho ana.
Ua nui a ua lehulehu kana mau keiki, me kana wahine i hala e mamua i ka make, a pela no he mau keiki i hala ma ia alahele like, a ua koe iho i keia ao, he elua keikikane a he elua kaikamahine e ola nei me na moopuna lehulehu.
o ke ola ana o keia kanaka i kona wa kino ikaika, he kanaka maikai, he nui kona mau hoaloha, a he hookipa i ka poe kiekie, a i ka poe haahae i kona home, a he oluolu oia i na mea apau ma ka launa ana a kukakuka pu me ia.
O ka hoomana makua, o ia ka hoomana Kalawina, o ia kona hoomana mai kona wa opio mai ahiki i kona hala ana, o ka Luakini o Wananalua, Hana, kona ekalasia, he koo ikaika ma na hana apau no ka pono o ka ekalasia ana i aloha ai, a he lunakahiko kahiko la oia.
Ma ke awakea o ia Poaono no i panaho mai ai oia, ua hana koke ia ka pahu, kahi e hoo ai o lona kino, a ua makaukau na mea apau, ua loaa mai he kauoha mai no luna o ka Ekalsia o Wananalua mai, ame na hoahanau pu, e noi mai ana i ka oluolu o na keiki, e aeia aku ka lakou noi, o ia hoi, e hoihoiia aku ke kine iloko o ka luakini ia po Poaono e waiho ai a ao ae alaila waiho kona kino iloko o ka pa o ka luakini, a ua kuka na keiki a hooholo lokahi lakou, he mea pono e ae aku i ke hoi.
Ma ka hora 4 a oi o ia ahiahi, ua hiki mai he kaa otomobile nui i kupono no ka lawe ana i ka pahu me ke kino, ame na kaa otomobile e ae eha, no na ohana ame na makamaka na hoaloha a laweia aku la ia ahiahi, he eha mile a oi, mai ka hale noho ahiki i ka luakini o Wananalua ma Hana, a ma ka hora 7 a oi o ia po, ua malama ae na luna ekalesia ame hoahanau i anaina haipule hoalohaaloha i ke Akua no ka mea i hale, ma ke alakai ana a kekahi luna e ae o ia luakini, a ua lawelaweia na hana haipule me ka maluhia, me na himeni mai na makuahine hoahanau mai o ka ekalesia, a ua ku kela ame keia e hoike ana i na ano maikai apau, ame kahi mau hana kaulana a ka mea i hala i hana ia eia, a ikeia ia po, ahiki i ka hookuu ana.
Ua hooaumoe ka hapanui o ka ohana me ka mea i hala me ia po iloko o ka luakini, a i ke ao ana ae, he la Sabati ia, a ma ka hora 9 a oi o ia kakahiaka, ua malamaia kona anaina hope ma ka eehia nui, i na manao paipai a hoolana, a pela no me na himeni i meleia mai.
Ke Kino no kona home lua, no ka wa mau loa, a ma ka lua i hoopau loa ai na hana haipule.
Ma ka aoao o na keiki ame ka ohana, ke haawi aku nei lakou pakahi a o lakou huiia i na hoomaikai palena ole i ka poe i ala pu mai me makou ma ia po ahiki i ke ao ana; a ke hoomaikai pu kau nei makou i na luna ekalasia ame na hoahanau o ka ekalasia o Wananalua kahi o ko makou papa aloha i ku ai a hala aku la. Me ka haahaa,
SAM PUPUHI,
Luna Ekalasia,
Hana, Maui, Mar. 6, 1922
MOANALUA I KELA AU I HALA
AKU A O MOANALUA
I KELA AU.
(Kakauia e J.K. Mokumaia)
(Hoomauia mai.)
Oiai o ka hana no a na kanaka o ka mahiai ame ka lawai'a, a o ia ka mea i no ho makaukau ai, a ku ai kela olelo kaulana, ua moe oluolu ke poo oiai e nee ana ka manawa o ka noho ana o kela ame keia ohana.
Ma ka nana aku, ua lilo maoli no i hookahi ohana, pela no hoi me na konohiki, ame na alii, ia haawina hookahi, oiai ua loaa na mea apau i manoia, i ia ka ai ame ka i'a oiai e nee ana na mea apau me ka piha hauoli, ale loa i haule hope na mea pili hoomana, ua ulu pu ae no ia iloko o keia piha hauoli ana, aia na kula Sabati e malama mau ia ana, no ka mea o kou meakakau kekahi, i kapa mau ia mai e kau kumukula Sabati ke kao makanahele o Moanalua, oiai owau ke kumu alakai o na opio, ma na hana paani maikai, o ia hoi o ka auau no hoi, ame ka hele mau i ka hana hoolele lupe, o ia kekahi o na hana punahele loa, a pau pu me na makua.
Ua lilo kou meakakau nei i mea e kapaia ai kahi kaomakanahele o Moanalua, aka ua lawe mai au ia mau olelo a malama, oiai, e pii ae ana ko'u wahi kino i ka nui, i nana pono ai kuu kahu Kula Sabati a'u e poina ole nei kana mau a'o ana, o ia ka mea i mahaloia Kapena Naholahipa, i kona nana ana ia'u ua olelo mai oia i keia olelo i paa i ka'u hoomanao ana, ma kou nee ana aku o ko'u ola ana, e loli ai ko'u kulana oiai ke kau nei na ouli o kou hanau ana, na kou kulana koa e hapai ia oe, oiai he mea nui aia iloko o kou noonoo ana aka aole i keia manawa aia a oo iho kou kino, alaila loaa ka mea nui au e koho nei
Ua manao kpu meakakau nei i kana mau olelo, he puahiohio wale no, no na kumu, ua ike iho au ia'u he mea e uha'i ana i kana mau kauoha, o ka mea apiki e haawi mau ana oia ia'u owau ke alakai, ina e laweia i Kaneohe, a i Manana, Ewa, o ia ana no, ame ko'u olelo aku iaia, pahea la oe i olelo mai i keia ano olelo i mua o kekahi keiki e ha'iha'i mau ana i kau olelo kauoha
O kana i olelo mai ai, aia iloko ou ka oiaio, oiai ma kahi o ko'u huna hewa, ua hoike mai oe i ka mea oiaio, a o ia ka'u e kau leo aku nei imua ou e hiki mai ana ka la e hookoia ai keia mau olelo a'u maluna ou, a oiai oia e a'o mau mai ana ia makou i na mea maikai i kekahi manawa, i kona leo no ua haalulu e kahi pauku kino, a i kona maka no, ua kau e ka weli, aka o ia mau hiona maluna on a, kumu Kula Sabati, au e aie nui ai i kana mau a'o ana i kou meakakau nei, ua lilo ia i mea na'u e e hoomanao ai, oiai e haawi mau mai ana oia i kana a;o ana, e malama mau i ka oiaio ame ka manaoio e loaa ka mea i makemake ai, in a o oe ka pololei, a i kona kaawale ana mai, a lilio o ka halekula o na keiki liilii o Kamehameha, e hui mau ana no au me ia, oiai ua lilo ae la ia makua maikai, oia o Mr. John Hao o Waikiki-uka i kumu kula na na keiki o ia kihapai, ma ka olelo Hawaii.
E hele mai ana oia mai kona home mai malona o kahi lio hulupala, me ka hoomanawanui n ua lilo au i mea malama i kahi lio on a, a hanai mauu ana, aia mau no kela ano kolohe ke nee pu la, in a he hooinu ka mea i manaoia ana e olelo mai ai, aia au maluna o ke kua o ua wahi lio nei holoholo la, a i kona nana ana mai a ike, alaila hele mai la oia me ka huipa a kahea mai la ia'u aole au i olelo aku me ia oe e kau iluna o ka lio, ae, e kala mai no oe e kuu kumu i ka'u hana i hanaai, ua manao auo ke kai kaula ana e lohi loa ana, nolaila e kau au maluna on a, a e hola aku me ka wikiwiki
Aole i keia manawa wale iho nei no, aka i na manawa apau, a ua lilo maoli au i mea akamai i ke kau lio, a no keia mau olelo ua lilo au i mea nui loa iaia, aole oia i hooikaika ana i na keiki, i kekahi manawa e olelo mai ana oia i keia olelo, ua kupono no e kapaia kela inoa maluna o'u i ke kao, no na mea maikai i loaa mai iaia mai.
Oiai ma kona ana hoomana he Kakolika oia, aka o kana mea i kanu ai, ua ulu ae ia i loko o kou meakakau nei, a i ka pii ana mai o ko'u kino, a hui me ia, ua lilo maua me he mea la, he makua i ke keiki, a ua nui ko maua manawa e kamailio ai, i na la i hala aku, a o kona haalele ana mai i keia ola ana, he mau makahiki i hala ae nei, a o kana mau keiki eia no ke ola nei oia hoi o Keawe Hao, ame kona mau kaikuahine, a o na mea i haalele mai i keia ola ana oia o Kaouli Hao, ame Alapai Hao, aka, o ka mau o ka hoomanao ana i ka makua maikai, aole loa e poinaia.
I kona kaawale ana mai, i lilo ae ai ia makua maikai i kumukula no ia apana ma ka olelo Hawaii no, o ia ka mea i mahaloia Mr. Keo Nahokualama, ua nui no na mea maikai mai keia makua mai, a i keia kumu maikai, i a'o ia mai ai kou meakakau nei, e ku pololei me hookahi wawae ame ka wehe o na lima a elua iwaho me na pohaku o paa ei no na minuke he umi.
O ke kumu o ka hoopa'iia ana, no ka loaa ole o ka haawina ame ke kope i ka ha'i haawina.
Ua nui ko'u akaakaia mai e kamalii, e wili ai ke poo me ka maka e awihi mai ana, aia mau au ke haawi la i ko'u manawa ma ka noonoo ana i ka mea e loaa like ai ia ano hoopai.
Nolaila, ua lilo au i mea e makaala mau ana i na manawa apau me ke eleu ana, a ua hookoia ka'u mea i iini ai, o na keiki i aka hoohenehene ai ia'u, ua nana aku au ia lakou me ke kaumaha, a ua lilo au i mea e hana aku ai e hoopau i ka manao hoopepe, aka ma ia hana ana, ua lilo maoli na keiki o ko makou manawa i mau keiki e kokua ana ia makou iho, oiai o ka nui o na opio kaikamahine, he nunui ke kino ua hele wale ia la a kau mau ke onaona iluna, ua lilo na keiki kane i mea e malama mau ana i ka maluhia, he nui na makua i loaa na kaikamahine o kekahi o na ohana nui o na keiki o ia no ka ohana a ka mea i mahaloia Mr. Polapola laua me ka Pepehi.
(Aloe i pau.)
HE HOOMAIKAI NA KA
AHAHUI MANAWALEA O
KE EKALESIA O WAIALUA
Mr. Solomon Hanohano, Ka Lunahooponopono o ka manu nunu lawe olelo a ka lahui Hakaii, o ia hoi ke Kuokoa;- E oluolu hoi oe e hookomo iho ma kahi kaawale o ka hiwahiwa a ka lahui, i keia poomanao e kau ae la maluna, a nau hoi ia e oniu aku apuni na ale hanupanupa o ka Pakipika, i ike mai ai na makamaka ame na hoaloha o na Ahahui Manawalea o na Makuahine o na Ekalesia like ole.
Ke hoomaikai aku nei makou na lala o ka Ahahui Manawalea o na Makuahine o ka Ekalesia o Waialua Oahu i ka poe i komo pu mai e hapai like i ka makou mau hana ahamele i ka la 4 o keia mahina i hala.
He u'i mai hoi kau i ke kaikamahine o ka ehukai o Puaena, in a aha eha o uwehone, oia hoi o Lai G. Cox, iaia hoi e kuu ana i kana nani, eia hou aku no ka hoi ia nani oia hoi ke kaikamahine o ka uka iuiu o Wahiawa, o Mrs. M. A. Akana, ia uka nohea i nohoia ai e nu mana iiwi maka polena, a pela pu hoi me Albert K. Naukana, ka mea hoi nana i lawe mai na kae'ae'a o ke kaona nei i neia kula loa, oia o Mr. Alohikea, Mr. ame Mrs. David Kaili, ia lakou aku hoi ancane e hiolo ka hale o ka Ahahui Manawalea o na Wahine o ka Ekalesia o Waialua, i kau a mea o ka nani.
Ua hanaia na hana me ka mikioi ame ka noeu, a ku maoli na hana o ia po i ka walohia, a piha hauoli no hoi na mea apau i akoakoa ae malaila, a pela pu hoi me Johnathan A. Aiau ka mea hoi nana i hana ka keiki puuwai hamana o Kamooloa, oia o J. A. Smith, ka mea nana na moa momona ono loa, o ia uka, a pela pu no hoi ka poe apau i haawi mai i ka lakou mau kokua ana, e oluolu hoi e lawe aku i keia mau hoomaikai, a e hoomau aku i ka oukou mau hana maikai ma ka inoa o ka Haku Iesu.
Ma o makou la na komite.
MRS. C. S. PAELE,
MRS. H. H. KAIHE,
MRS. R CLARKE,
AOLE E HOEA MAI ANA KE KEIKIALII O WALE IANEI.
O ke kono a Kiaaina Farrington, i hoouna aku ai i ke Keikialii o Wale, e kipa mai no Honolulu nei, ma kana huakai huli hoi no kona home, ua hiki ole iaia ke ae mai, i kulike ai me kana pane, o ka loaa ana mai i Honolulu nei, i keia mau la iho nei.
Ua hoounaia aku kela kono e ke kiaaina, i kekahi manawa pokole ae nei i hala, mamuli o ka makemake o na kanaka Pelekane e noho nei ma keia kulanakauhale, nolaila o kela manaolana o lakou, no ka ike hou i ke Keikialii o Wale mawaho ae nei o Waikiki, ua poho wale ia.
Ma ka hoike i loaa mai i ke Kanikela Pelekane W. J. Davis, mai ke Keikialii mai o Wale, e hoike mai ana oia i kona manao kaumaha, no ka hiki ole ke ae mai i ke kono i waihoia aku imua on a, no ka mea ua paa mua ka papa hoonohonoho, no ke alahele e hoea hou aku ai no Ladana, o ia no ka holo ana ma ke ala oki o Suez.
KE ANO O KE KALALAINA.
(Kakauia e Z. P. K. Kawaikaumaiikamakaopua.)
(Hoomauia mai.)
Pela hoi ma keia aina. O ka wahie e ku wale ana ma ka kuahiwi, aole ia he waiwai. Pono no i kela kanaka keia kanaka ke kii wale aku; a i ka wa e hiki mai ai kela wahie i kai nei, ua ano hou; ua lilo i mea waiwai; pela no na waiwai kuai e; o ka hao ma Suedena he mea kuai liilii, a laweia i Amerika, ua ano hou, he mea kuai nui.
O ka palaoa mauka loa, ehiku dala kekahi pahu, a laweia i kai ua ano hou, he umi dala; a laweia mai ianei, ua ano hou aku, he umikumamahe dala. Ma na aina waiwai, o ia kekahi hana nui loa, o ka lawelawe ana. Ua nui loa na kanaka i lilo i kela hana wale no. Ma na aina naauao, ua kaawale ka poe hoano hou i ka waiwai.
Okoa ka põe hoano hou ma ka hookahuli ana, okoa ka poe hoano hou ma ka lawe ana i ka waiwai i kahi e.
Ua hana no na kanaka o keia paeaina i keia mau hana ekolu, aole nae i kaawale ka poe i hana i kekahi, ame kekahi. Maanei, na kekanaka hookahi i hana i keia mau mea ekolu. Kanu ke kanaka i ka ai a hookahe i ka wai a waele i ka nahelehele, a loaa mai iaia ka ai. O ia ka hana mua ma ka hookahuli ana; a pau ia, alaila ku'i oia i ka ai a wali, a ninini i ka wai a hoowali. O ia ka hana elua, ua ano e, he o ia mau no ke kino, he ai no; a pau ia, alaila lawe mai ke kanaka ia ai mai Waihee mai paha, mai Ukumehame mai paha, mai Wailuku mai paha i mea kuai.
Ua ano hou ia waiwai. I ka wa ma Waihee, aloe lilo i ke dala; ahiki i Lahaina, lilo no i ke dala . O ia ke kolu o ka hoano hou ana i ka waiwai. Na ke kanaka hookahi i hana i keia mau hana apau. Ma na aina naauao, ua maheleia ka poe hana i kela mau hana, ekolu poe nui penei, ka poe kuai; a i ka hana nui ana, hana no kela kanaka keia kanaka ma kana wale no. Ua komo iki nae kekahi hana iloko pu me kekahi.
1. O ka mea mahiai kii aku no oia i ka hua kanu ma kahi e, a lawe mai, a ma kela hana ua lilo oia i mea halihali. A pela no i ka wa e oo ai ka ai, lawe no oia i ka ai iloko o ka halepapaa, a i kahi kuai paha. A nana no hoi e kuai. Malaila, lilo oia i kanaka kuai; aole nae e lilo nui oia i kela mau mea. O ka mahiai no kana hana nui.
Pela no hoi ka põe paahana, kii aku no lakou i ka hao, i ka papa, i ka laau, i ka pulupulu, i kela mea keia mea, e pono ai na hana, a kuai no, a lawe no i ko lakou wahi, a i ka wa e paa ai na mea hana, kuai lilo aku no. Ua lilo iki no kela kanaka paahana ma ke kuai, ma ka lawe lawe, aole nui o ka hana i kana oihana, o ia kana hana nui. Ina o ka mahiai ka hana nui a ke kanaka, kapa aku kakou iaia he mahiai.
Ina o ke ku'i hao ka nui o kana hana, kapa aku kakou iaia, he amara. Ina ma ke kuai ka nui o kanahana ana, ua kapaia oia he kanaka kuai. Pela no na kanaka apau, ua kapaia lakou mamuli o ka lakou ha nui ana.
2. O kela mau hana ekolu, he mau hana pono no, he mau mea e waiwai ai. Ina o ka mahiai wale no, poino loa na kanaka. Ua ma kemake nui ia na mea a ka poe paahana e hana ai, o ka hale, o ka waa, o ka moku, ka lole, ka buke, ka papale, ka noho lio, ke kamaa, ka lipi, ka pahi, ke aniani, ka pu, ka pauda ke panana, ke dala, ke gula, a in a ma ka mahiai na kanaka apau, alaiala, aole loaa kekahi o keia, aole kakou e pomaikai.
Eia ko kakou pomaikai, ke laweia mai na mea i hanaia e kuai kakou. Aole e pono kakou ma na mea maikai apau e waiho ana ma Nu Ioka Aka, in a e laweia mai kela mau mea e kuai maanei, alaila, ua pono, ua loaa ko kakou, nolaila, ua maopopo, o ka poe kuai kekahi mea e pono ai na aina, a pono e hoomaluia ke kuai elike me na hana e apau loa.
Aole e waiwai nui kekahi aina ke uuku ke kuai ana. Ina kuai kakou i kekahi waiwai, uku aku no kakou i ka poe na lakou i kanu, a i ka poe na lakou i wili, a i ka poe hana i ka pahu, a i ka poe i lawe mai e kuai. Uku no i kela mea i keia mea o lakou, elike me ka nui o ka uku. Ina o ka lole na ka mea nana i hana ka nui o ka uku.
Ina o ka papa, na ka mea lawe mai e kuai ka nui o ka uku, na kela mea keia mea, elike me kana hana ana.
3. Aole o ka poe kuai loaa mai wale no, ka i pomaikai, o ka poe kuai lilo kekahi. Makehewa wale no ke kanu ana i ka pulupulu, in a aohe mea nana e hana ka lole. Makehewa no hoi ka hana ka lole. Makehewa no hoi ka hana ana i ka lole, in a aohe mea nana e kuai mai.
Nolaila, ua maopopo ka pomaikai like o lakou apau; ua poamikai kakou ka poe komo lole; ua pomaikai ka poe kuai mai no ka mea, ua loaa ka kakou. Ua loaa no hoi ka ka mea hana, ame ka ka mea kanu i ka pulupulu. Pela no na mea kanu apau, ame na mea hana apau, ame na mea kuai apau. Ua pomaikai ke kanaka kuai, i ka mea paahana, ame ka mea mahiai, a i ka mea kuai no hoi; a ua pomaikai ka mea mahiai i ka mea paahana, a i ka mea kuai. Ina poino kekahi poe o lakou, ua poino lakou apau, a in a pomaikai kekahi poe, ua pomaikai lakou apau.
5. Eia kekahi ano nui o na waiwai. Ina he mea kaumaha loa kekahi waiwai, alaila, o ka lawe ana kona mea e' waiwai nui ai. He mea kaumaha ka pohaku. Ma kahi a ke Akua i waiho ai ia lakou, aole ia he waiwai, aka, in a laweia ma kahi loihi, alaila, lilo no ia i mea waiwai. O ka laweia i kahi e, o ia no ka mea e waiwai ai ka wahie, ame ka lanahu pohaku, ame no mea nui kaumaha apau; ua oi loa aku ke kuai o ia mau mea ke laweia ma kahi loihi loa. Pela na mea kaumaha apau.
(Aole i pau.)
OHOHIAIA KA HOIKEIKE A KA
HAWAIIAN CIVIC CLUB.
No ka pomaikai o ka hoonaauao ana aku i kekahi opio Hawaii ma Amerika i hoala ae ai ka Hawaiian Civic Club i kekahi hana huli dala ma ka pule aku la i hala maloko o ka Liberty Theater, i hoomakaia ma ka po o ka Poaha a pau ma ka po o ka Poaono, no ekolu po, mai ka hoomaka ana o na han ahiki i ka himeniia ana mai e Mrs. Marion Dowsett Worthington "Aloha oe", ua ikeia ke ohohia o ke anaina ma o ka paipai mau ana, a no elua a ekolu manawa ke ku hou ana mai o ka poe himeni e hooko i ka makemake o ke anaina.
He ku i ka nani na hana i hoikeikeia mai ma ia mau po, a me he mea la o kekahi ia o na hoikeike i piha hauoli loa ia no kekahi no hoi o na anaina piha loa i lke ole ia i na manawa aku i hala, malaila ae na lahnui like ole.
Na Mrs. Worthington i kakele mau i ke kahua ma o kona himeni ana mai i ke mele "Kuu Lii" me ka ukali pu ia me ka piana. he ku i ka nani kona leo, o ia no oe o kekahi o na Oo leo lea o kanahele o Olaa, o ia no hoi ka mua loa ma ka papa kuhikuhi hana ia po. No elua manawa kona himeni ana a mahope o ka pau ana o kana himeni ana ua haawaiia aku kekahi makana pua iaia me ka paipaiia.
O ka helu elua ma ka papa kuhikuhi hana o ia kekahi o na puali o na haumana ao hou o ke Kula Kamehameha. O kekahi keia o na hoikeike i haawi nui ia aku ka mahalo, like ka lakou hapai ana i ka pu, me ka like o ka halulu ana o na pu iluna o ka papahele, a pela hoi me ka hoololi ana ae i ka lakou mau pu mai ka aoao akau a i ka aoao hema, a pela hoi ke kuu ana lilalo me ke kani ana o ka ukulele ame ke gita. Ua nui ko lakou nainaiia a no elua manawa ko lakou hoikeike ana mai mahope o ka noke ana o ke anaina i ka paipai.
O Robert Heen kekahi mea himeni me kana ukulele i mahalo nui ia oiai oia e himeni mai ana "He leo e kahea mai nei ma kekahi wahi". Ua nui ka makemakeia o kana himeni ana, ka milolii no hoi o kona leo ame ke ku i ka hoakaka o kana himeni ana no ka makemake loa o ke anaina no elua a ekolu manawa kona ku hou ana mai e himeni.
NA Mrs. Margaret McCubben Wagner i himeni mai " Uluwehi o Kaala" a i kokuaia e Sam Toomey me kona leo tenor, nahenahe ke meleia ana mai o keia himeni, a he ku no hoi i ka nani, a no ka piha hauoli o ke anaina ua ku hou mai oia e himeni me ka haawiia aku o kekahi makana pua mahope iho o ka pau ana o kana himeni ana.
" Na leo kupinai o Kilauea" e alakaiia ana e Robert Heen, he himeni i komo pu ia o Joseph Bishaw, kekahi o na Hawaii kaulana i ka himeni, Jospeh Ikeole, Ewaliko Henry Kaeo ame Alohikea me ka lakou mau gita, o ia kekahi o na himeni i ohohia nui ia ma ia mau po.
O na hula Hawaii kekahi mea hauoliia ma ia mau po, ehiku mau ano hula Hawaii i hoikeikeia mai, o ia ka hula puili, hula kalaau, hula puili, kui Molokai, hula paiumauma ame hula Olapa. He ku i ka maemae keia mau ano hula i hoikeikeia mai e kekahi mau wahine Hawaii, ua nui ka paipaiia mahope iho o ka pau ana o keia mau ano hula.
O kekahi o na mea hoikeike ku i ka nani a i mahalo nui ia o ia ka hoikeike kii ola o Duke Kahanamoku, Kealoha, William Kahanamoku me ko lakou mau aahu auaukai, a e hoikeike ana hoi i ko lakou mau kulana pakahi ma ka manawa e hoomakaukau ana no ka heihei au.
O na himeni malalo o ka Mr. Charles King alakai ana kekahi i ohohia nui ia, a no na manawa lehulehu i ku hou mai ia ka poe himeni e hooko i ka makemake o ke anaina.
O ka hymen hope loa ma ka papa kuhikuhi hana o ia no ka himeni i paanaau i na mea apau "Aloha Oe" a i meleia mai hoi e Mrs. Worthington no ekolu manawa. Ua hookuuia na hana o ia mau po me ka piha o na naau ame na maka i ka maona no ka hauoli i na mea i ikeia i loheia.
MAKEMAKE O McCANDLESS E
LAWEIA MAI KEKAHI MAU
I'O PUAA NO HAWAII NEI
Ma ka halawai a na Demokarata o ka malama ana ae ma Aala Paka ma ka po o ka Poaono aku la i hala aneane ma kahi o ke kaukani ka nui o na kane ame na wahine i akoakoa aku ma ia halawai, i nui loa nae hoi kekahi poe Repubalika e hoolohe i ka haiolelo a na Demokarata ma ia po, me ka nana ole ia ae o na kilihune ua e helelei mau iho ana ma ia po.
Ma ka hoakaka a Mc Candless ka moho Demokarata i holo mau no na kau lehulehu aku nei i hala no ke ku e ana i ka Elele Kuhio, oia kekahi mea kakoo i ka olelo hooholo hoopaelimahana e ku mai la i nei manawa mamua o ka ahaolelo, lahui ma Wakinekona, a eia nae, ua hoike pu mai oia ma kana haiolelo i kona kakoo ole i ka laweia mai o na limahana a oi aku mamua o ka na limahana a oi aku mamua o ka mea kupono no na mahiko. Ma kanaka hoakaka maluna o ka olelo hooholo e waiho mai la mamua o ka ahaolelo ma Wakinekone, aole i hoakakaia maloko o ia olelo hooholo ke ano o ka lahui e laweia mai ana i mau limahana, aka nae, ua manao wale no kekahi poe o na Pake na limahana i manaoia no ka lawe ana mai. O ke koho ana i ke ano o na limahana e laweia mai ai aia ia i ke kakauolelo o ka oihana limahana, o na olelo e hauwawaia nei, wahi ana, he 40,000 mau Pake e lawia mai ana i mau limahana, he me kamailio wale ia no ia.
Ekolu Huro i Haawiia no Eliwai
He mau leo huro no ekolu manawa ka i haawiia aku e ke anaina ma ka manawa a McCandless i ku mai ai ma ke kahua haiolelo. No ka hapalua hora kona haiolelo ana a mawaena o kekahi mau mea ma o kana haiolelo he mau olelo oolea kekahi ana o ke kipehi ana ae i kona hoa mokomoko baloka o ka aoao hookahi, Mr. Jonah Kumalae, ka moho kuokoa Demokarata e holo kue ana iaia, a hoakaka mai la no kekahi mau olelo hailuku a Kumalae iaia a pela hoi me Mrs. Atcherly.
LILO HE HANERI DALA A OI I
KA PIKO PAU IOLE.
Oiai e nanea loa ana i ka hiamoe, ma ka po o ka Poaha, o ka pule aku nei i hala, i komo ae ai ka piko pau iole iloko o ka home o Ernest S. Van Tassel, a lawe aihue aku la i ka huina o hookahi haneri me umi dala mailoko aku o ke eke dala a ka on a nona kela home.
I ka manawa a ka mea aihue i komo aku ai iloko o ka rumi moe o Mr. Van Tassel, ua hele aku la oia e huli, ahiki i ka loaa ana o ke eke dala, ia wa i oili aku ai oia, a komo aku la iloko o ka rumi auau, ma laila i wehe ae ai oia e nana i kela eke dala, a o na bila dala ame na dala maoli, wale no kana mea i lawe a waiho aku la no i kekahi kikoo dala, iloko o ke eke dala, me kekahi mau mea o ae.
Ma ke kakahiaka ana ae o kekahi la mai, i ke puoho ana ae o Van Tassel, akahi no oia a maopopo, ua komoia ka kona hale e ka mea aihue, ma ka po mamua aku, mamuli o ka loaa ana aku o kana eke dala, e waiho mai ana iluna o ka papahele o ka rumi auau, a no kela poino i kau aku maluna on a, i hoike okoa mai ai oia i ka oihana makai.
Oiai nae, aole he mau mea maopopo loa e hiki ai i na kanaka o ke aupuni ke hookolo aku mahope o ka mea aihue, ua lilo i hana paakiki loa, ka huli ana e loaa ai ka mea komo aihue o ka po.
HALE UWI WAIU
O
MAPULEHU
PUKOO, MOLOKAI
E Hooholo Ana i ka MOKUKONA GESOLINA
LELEIONA
Mawaena o na Awa o Ho
nolulu me Molokai
Geo. P. Cooke,
ONA.
Poe Lawe Hau me Waiu
Hawaii Bank of Commerce, Ltd.
LIMITED.
Alanui Moi, Mawaena o na Alanui Papu me Betela.
HE BANAKO HOAHU LIILII
UA HIKI IA OE KE HOAHU LIILII A MA KE KIKOO DALA OE E UNUHI AI ME KOU AUHAU HOU OLE IA. E HOOMAAMAA I KEIA ANO HOAHU LIILII. HE MAALAHI LOA KEIA.
E hele mai e hui pu me Henry Asch, ke kaikaina o ka Hope Makai Kalana; he opio Hawaii, a he oluolu na kukai olelo ana.
CITY MILL CO.
KEKAHI O NA HUI KAHIKO LOA MA HONOLULU NEI.
Poe kuai Papa, Pilihale, na lako Paipu na Laau Puka Aniani me Panipuka, lako Pili Hao; na mea no apau no ka home ma ke kumukuai oluolu loa.
Kukulu makou i na hale ma ka uku liilii ana, me na hookaa liilii.
O KA OI LOA AKU NO KA POE HOOKUONOONO.
Mai Poina---Hele Mai Ia Makou
Kihi o na Alanui Moiwahine me Kekaulike. Honolulu, T.H.
Pia Hapuu
_______
3 Puolo no ………………………………………………………………………….50c
Kopa Keokeo Crystal……………………………………………………………………………….5c
Waiu Kini, Eagle, 1 Kakini……………………………………………………………………………….$2.20
Bipi Kini a Libby 2 Lbs………………………………………………………………………………………..25c
MA KE KUIKE E HOOKOE I KE DALA MA KA
________
BAILEY'S GROCETERIA
Alanui Moiwahine, Kihi o Aale Makeke
Pau- Opu-Pilikia
E malama i ka maikai o kou opu, e maikai auanei ke kino holoookoa. O ka B. B. C., ho laau ia i hanaia mailoko mai o na Aalaau ame na Meaulu a ua mahaloia no ke ola o na ano ma'i like ole.
Ka Wali Ole o ka Ai Ma'i o ka Opu Hoowaliai, Opu Opi hapiha, Ono ole o ka Ai, Kapalili o ka Puuwai, Piha Ma kani o ka Opu, Upepehu, Eka iloko o ka Opu ke pau ka ai ana, Nalulu, Poniuniu, Alelo Keokeo, Polohai, La Garipa, Fiva Dengue me Haihaiiwi, Haukeke ame ka Fiva Malaria, kela manao luhi nipoa, Hulahula, Kua Eha, Mimieha, Pehu, Iliili Liilii, Puumimi Nawaliwali, Mimihono (pulu ka moe i na kamalii), Kaumaha, Rumatika, Koko Ino, Haalulu, Makehiamoeole. Lepopaa, Kulana Naeiki. Hoohemo i na Ko'e, Laau hooikaika maikai no na Wahine, Kane me na Kamalii. Hooikaika hou a haawi i ke ola kino maikai i ka poe nawaliwali me ka loaa hou o ke kaumaha i ka poe wiwi. Aole laau waiawa. No na ma'i kamaaina 6 a 8 omole pau ka pilikia. Ina e kawelewele no ka manawa loihi, lawe ahiki i ka hoi hou ana mai o ke ola maikai.
Ke kuai nei na Halekuai laau apau ame na Halekuai o na Mahiko ia mea.
Mamua o ke Kumukuai he $1.25. I Keia Wa $1.00. 6 no $5.00.
Na Mr. Ben Bruns ponoi a hoa kaka aku i ka hoohana ana i ka B. B. C. i kela me keia la ma ka Halekuai Laau o Benson. Smith & Co., ma ka Papa Kuai ma Waikiki. Aoao Mauka.
BENSON, SMITH & CO., LTD., Poe Hoolawa Kaokoa, Honolulu, T.H
Kopa Moi Keokeo No Ka
Mikini Holoi
He koppa maikai loa i hiki ke hoohanaia
no na ano hana apau i pili i ka home.
Hiki ke holoi i na lole nahenahe loa me
ka pilikia ole. O kona oi loa aku o ka
maikai no na mikini holoi- No ka holoi
i na pa ame holoi hale.
KUAI I PUOLO MAI KOU HALEKUAI MEAAI
MAI
T.H. Davies & Co. Ltd.
Na Akena Wale no no ka Paeaina Hawaii