Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 11, 17 March 1922 — WEHE O LIKANA I KANA HAWAI AKEA MA AALA PAKA [ARTICLE]

WEHE O LIKANA I KANA HAWAI AKEA MA AALA PAKA

No ke kukala ana i ka hoouka kaua, maluna o ke kahua kaua kalaiaina, i 9ci ae ai ka aoao Demokar»ta i ka pukunfhhi mua loa, malalo ae nei o Aala Paka, ma ka po 0 ka Poaono aku la i hala, he kukala kaua hoi nana i hoonioni alku 1 na pualikoa o na enemi, e hoomoana nei, ma ko lakou mau kahua pakahi. Ma kahi o ka elua (kaukani ka nui o ka poe i hoea ae ma kela halawai, no ka hoolohe ana i na haiolelo kalaiaina, mai ka noho mai a na Demolkarata, ame kekahi poe e ae, i waihoia aku ai ia lakou na hana haiolelo «na ia po; a iloko o ka ua liilii ame ka makani, he mea ole ia i kela anaina, no ka mea ua ku aku na nea apau, a hoolohe i na haiolelo, ahiki i ka hookuu wale ana o ka halawai. Sa Mahfto ts. licOandlesB Ua kaa ia William B. Pittman, ka lunahoomala o ke komite kuwaena Demokarata ka wehe mua ana i ka haiolelo ma kela po, me ke kuhikuhi ana mai o MeCandless wale no ke kanaka waiwai, i ikeia iloko o ka aoao Demokarata, ma Hawaii nei, no ka mea, oia wale no ke kanaka i ike i na mea e hana ai me kona mau lima ponoi, a oia wale no ka mea i loaa na manao makee no na limah&na ma Hawii neL Ua hoole ae oia, no kona nele i na kumu e ku-e aku ai ia Baldwin, koe wale no kona hanauia ana mai me ke "puna dala iloko o kona waha, n nolaila aole oia i ike ina makemake a i ole i na moeuhane a ke kanaika e hooikaika maoli ana i ka hana i wahi e pono ai kona ola ana. Wahi ana, o ka ninau nui iloko o keia hakoko kalaiaina, o ia no ka poe kanu ko, e ku-e ana ia McCandlesB, a ma kekahi olelo ana ae hoi, poe kano ko e iku-e ana i na kanaika Amerika.

He nui ka poe haiolelo mawaho ae o Mr. Pittman, oia o Ko-'heii, Ahuna, Jesae Uluihi, loela Kiakahi, George Kekoa Ah Nee, ame Chas. A. Notley. Ka Pono Koho Baloka Wahi a Chas.% A .Notley, o McCandless ka mea nana i kokua nui alku i ke dala, no na lilo o Robert Wilikoki, no ka hoouna ana iaia i elele i Wakinekona, e imi ai i ka pono koho baloika no na.Hawaii; ua kaa ka lanakila ma ka aoao o Wilikoki, iaia i paio ku-e ai i na kumu e hookupono ana i na Hawaii no ka loaa o ka mana koho baloka ia lakon, ma ia ano iho la, ua holo aku na mahalo ana maluna o MeCandles«, no kana mea i hana aku ai, ahiki i ka loaa ana mai o ka pono koho ba!oka i na maka ainana o Hawaii nei, i keia la. Wahi hoi a Mr. Oeorgo Kekoa Ah Nee, ke kakauolelo o ke komite kuwaena Demokarata, ma.keAeahi o kana haiolelo no ka pono o McCandlc«s, na loaa mai he hoike iaia mai Maui mai, o Kanka Raymond, ka mea nana e kokua nei i ke dala ia Mre. Mary Atcherley, no kona man hoolilo kalaiaina. Huroia o McCandless 0 Mr. McCandless ka mea haiolelo hope o ka hoolaunaia ana mai e ka Lunahoomalu Milton, ka lunanui o na hana 'kalaiaina o ka aoao

Deanokarata, a i. ka wa i ku mai ai o Mr. McCandless ma kahi haiolelo, ua haawiia aku he ekolu mau leo huro iaia e ke anaina. Ma ka wehe ana mai i kana haiolelo, i hoakaka mai ai oia, no kona holo ku-e mau ana i ka Elele Kuhio no ehiku mau kau neepapa, a ua kaumaha loa oia i ka haalele ana mai o Kuhio i keia ola ana. Wahi ana, o keia hoouka kalaiaina, kekahi o na kalaiaina o ke ano haahaa loa ana i komo ai, me ka hiki ole iaia ke kumalie aku.a nana, ine ka pane ole aku i na kumu i hapaiia mai e ka aoao e ku-e nei iaia. Mahope iho o kona kamailio ana mai i keikahi mau olelo e ku-e ikaika ana i ka Lunakiai. Jonah Kumalao, ua hoohuli ae la oia i kana pu kuniahi, no na hoakaka a Kiaaina Prear, i hoopuka ae ai maloko o ka nupepa, e hoole ana no kona kuleana ole i na hana i hooikaikaia e pili ana i ke kanawai hookuonoono o Hawaii nei, me kona hoikeike pu ana mai i kekahi buke moolelo, 0 kana mea i hana aku ai. Ua hoak&ka mai oia i kana mea e hana aku ai ma Wakinekona, no ka pono o Hawaii nei, ina oia e kohoia ana a puka i elele lahui, o ia no ka hooikaika ana e loaa mai iko Hawaii nei kuleana ma na bila haawina, no ika huina dala a keia Teritore, e uku nei i ke aupuni federala, 1 hiki aku ma ikahi o ka hookahi haneri miliona dala. | Ua kamailio mai oia, he hana j hiki loa iaia ke kikoo aku i kona lima iloko o ka pahu puaa, a hoihoi mai i kekahi mau pomaikai no Hawaii nei, e laa ka haawina no na alanui, no na kula, no ka bila hoopulapula, aane kekahi mau hana e ae e pono ai keia Teritore.

Kakoo i ka Hoopae Limahana No na mea e pili ana i ka bila hoopae limahana ua hoaKaka ae o McCandless no kona apono i ka hookomo ana mai i na limahana i Hawaii nei, oiai eia na oihana mikiala ke noe mau nei imua, o ka loaa wale no o na limahana maiwaho mai, ke kumu e mau aku ai ke ku ana o kela mau oihana. Wahi ana, aia ka mana iloko o ka lima o ka Peresidena o Amerika e hooholo ai, no ke apono ana, i ka hookomo ana.mai i na limahana i Hawaii nei, a ua apon<o loa oia i ka hookoimo ana. mai i na limahana elike me ka huina i manaoia, no ka lawa o na oihana mikiala kuloko.