Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 12, 24 March 1922 — Page 8

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

           

Na Kumu Kupono e Koho Ai la

H. A. Baldwin i Elele

            Iloko o na haiolelo kalaiaina, ma ka aoao o na moho e holo nei, no ke kulana elele lahui i Wakinekona, ua kapaeia ae ke ano kupono o ke kanaka, o na haiolelo o ke ano, ohi'uhi'u i a hewa o kekahi, o ka mea iho la ia e hele aku ai e kamailio imua o na mana koho baloka, i wahi a loaa ai ka baloka.

            Ua pololei o Mc Candless i olelo ae ai, ma kekahi o kana mau haiolelo, o keia ka hakoko kalaiaina, ana i ike ai i na hailuku hoinoino pili kino, aolē no nae na ha'i aku, nana ponoi no ame kona puulu'o a ka poe haiolelo; aole o ke ku mai ma ka lakou kahuahana, a hoike mai, i na kumu kupono, e hiki ai ke koho iaia.

            Ke ku nei o Mr. Baldwin, ame na alakai o ka aoao Repubalika, a hoouka aku i ka paio kalaiaina, maluna o na kahua maemae, e kapae ana i ka ohi'uhi ana aku i na hemahema pilikino o na moho o kekahi aoao mai, koe wale no ke kukulu ana aku, i na moolelo o na hana i lawelaweia e Mr. Baldwin, me kona ano he makaainana.

            Ke ku nei ka aoao Repubalika, a koi aku @ na mana koho o keia Teritore, e nana i ka moolelo kilakila loa o Mr. Baldwin, mamuli o kana mau haha, i lawelawe ai, aole wale no, no ka pono o keia Teritore, aka no na makaainana iloko o ka pilikia ame ka poino, he moolelo, a kelo kanaka Hawaii ame kela wahine Hawaii, e hoohewahewa ole ai, i ka hookoia ana o ia mau hana, aole me ka manao no ka mahaloia mai, aka no ka manao kui'o mailoko mai o kona puuwai.

            Me ke kalele nui ole nae maluna o ka moolelo o ko Mr. Baldwin, ola ana, e lawe mai kakou, i ka ninau, no ke kanaka kupono a kakou e hoouna ai i Wakinekona, I kanaka i lawa i ka ike ame ka makaukau, no ka pane ana, i na ninau ano nui, i pili ia Hawaii nei i keia manawa.

            Ma ke ano he Repubalika, he poe Repubalika na luna oihana no na keena lehulehu, no keia kumu wale no, in a aole kakou e nana ana i kekahi mau kumu kupono e ae, aole a kakou kanaka kupono e ae e hoouna ai i elele mai Hawaii aku nei, o ka moho elele Repubalika wale no; ke kanaka i hamama mau ka puuwai o na Repubalika, no ka hookipa ana aku iaia, iwaena o lakou, me ka loaa o na kukakuka pu ana, no na mea e pono ai o Hawaii nei.

            E hoike kakou e na mana koho o Hawaii nei, i ko kakou aloha kui'o i ke Elele Kalanianaole, ka mea a kakou i hoouna mau aku ai i elele na Hawaii nei i Wakinekona, no na makahiki he iwakalua ma ka hoouna ana aku ia Mr. Baldwin, i panihakahaka ma kona makalua, kekahi o kona mau hoaloha oiaio loa, i haawi mau aku i na kokua ana iaia, ma kona mau kau e holo baloka ana.

            Mamua o ka make ana aku o ke Keikialii Kalanianaole, a oiai oia e waiho ana i ka ma'i, ua hoole ae oia i kona kakoo ana mai i kekahi inoa no ke kulana elele lahui; aka, o ka moho a ka aoao Repubalika a wae ae ai, o kana kanaka no ia e haawi aku ai i kana kakoo piha ana; nani inaoli kela mau olelo a ko kakou elele hoomanawanui, i waiho iho ai na kakou na na makaainana koho baloka, e hooko aku!

            Ina eia pu oie me kakou i keia la, aole loa he kanalua o kei pepa, no kona ku ana mai ma na wahi haiolelo akea, a koi aku ia oukou e na mana koho Hawaii, ka poe na lakou i hoohanohano mau aku iaia, i elele lahui, no na makahiki he iwakalua, e koho oukou ia Mr. Baldwin, ma ka la apopo, Me he mea la, ke oili okoa mai la no kela olelo a ke Keikialii Kalanianaole, mailoko mai o ka lepo, e haha ana i ka puuwai a kela ame keia Hawaii oiaio, e koho aku i ke kanaka, i lilo i hoaloha oiaio nona a no na Hawaii apau.

            Iloko o keia wa e nee nei ke au o ka manawa, ke ku nei o Hawaii, ma ke kulana kupilikii, maluna o ka ninau pili i na oihana mikiala kuloko; o ke kanaka i loaa ka ike, ka makaukau ame ka naauao, no ko kakou mau oihana mikiala ano nui, oia ka kou e hoouna ai i Wakinekona, o ua kanaka la oia no o Mr. Baldwin.

            O ka oihaha kanu halakahiki, o na oihana wale no keia nana e kokua nei i ka holomua o keia Teritore, ame kona papa like ole o na makaainana, o wai iwaena o keia mau moho e holo nei, i loaa ka ike ame ka makaukau kuhohonu, i ke kumu ame ka mole o ka holomua o keia mau oihana? Hookahi wale no kanaka, oia o Mr. Baldwin.

            O ka elele a kakou e hoouna ai i Wakinekona, he kanaka oia i loaa na makaukau apau, i pili no keia mau oihana, me ka hiki iaia ke pane aku i na ninau apau e waihoia mai ana imua on a, me ka hoohakalia ole, no ka mea o keia mau oi@ana iho la no ka iwikuamoo o ke Teritore o Hawaii nei.

            Ina mamuli o na hana hemahema ana ma Wakinekona, e laa na hooponopono ahaolelo e hoemiia mai ai ke kumukuai o ke kopaa ma Hawaii nei, he mea maopono loa, e ili aku ana ka auamo ana i na ko'iko'i o ka pilikia ame ka poina, aole wale maluna o na on a o na mahiko, aka maluna o na kaukani o na kaukani o na makaainana maloko nei o keia Teritore, a maluna hoi o ke aupuni.

            Ke hooikaikaia mai la iloko o ka ahaolelo lahui, e hoemi i ke ana auhau o ke kopaa o o Cuba, e hookomo ae ai iloko o Amerika Huipuia, o ka hookoia ana aku o kela koi, o ka hoemi loa ana iho ia i ke kumukuai o ke kopaa ana o kekahi manawa, o ia no ke ku wale ana o na mahiko; pela ka hooneleia ana aku o na limahana Hawaii, he mu kaukani apuni keia Teritore, pela me na lahui e ae, i na hana e pono ai ko lakou  noho ana.

            O ke kanaka me na ike kuhohonu, i pili i ke kulana o@aio o ka oihana kanu ko ame kanu  ko ame kanu halakahiki, ma ne mea pili i ke ana auhau dute, oia wale no ke kanaka kupono a kakou e koho ai; aole o McCandless, ua nele oia i ka ike no kela mau oihana, a oki loa aku hoi o Kumalae ame Mrs. Atcherley, he mau mea ku-e loa laua i ka holomua o ke@a mau oihana kuloko.

            O kekahi o na ninau ano nui, e waiho mai la ma Wakinekona, i pili loa aku ia Hawaii nei, o ia no ka ninau limahana, no na oihana mahi kuloko. O ka hoolako ana mai i na limahana maiwaho mai, no ko kakou mau oihana mikiala kuloko, he keehina mua ia no ka holomua ma na ano oihana like ole apau iloko nei o ke aina, o ka holomua ana o kela mau oihana, o ko kakou ohi ana no ia i na pomaikai, mai ka kakou mau hana like ole mai, aole keia he palau wale no, aka o keia ka mea oiaio loa.

            I ka holomua ana o ka hana kanu ko, a kanu halakahiki, a kanu laiki paha ame kekahi mau hana mahiai e ae, ua hiki ke hoolawaia na limahana o na papa like ole me na hana, e ohi ana lakou i na ukuhana nunui, a ma ka olelo pokole @la iho la ia o Hawaii ner.

            Ua idk o Mr. Baldwin, i na kulana oiaio o keia mau oihana mikiala ano nui o Hawaii nei, me ka makaukau e waiho aku @ na hoakaka ana ma Wakinekona, i na kumu kupono apau, @ loaa mai ai na kokua ana i keia Tetitore, nolaila malalo iho la o keia mau kumu maluna maluna ae, aole a kakou kanaka e ae e hoouna ai, ma kona mau ano kupono, O Harry A. Baldwin wale no, a ma ka la apopo, e koho iaia me ka manao lokahi, i elele na Hawaii nei i Wakinekona.

 

O Maui No Ka Oi!

         Nani ke kilakila o kela moto k kau ae la maluna; "O Maui no ka Oi." Aole he wa oi aku o ke kupono e o ai o kela moto, elike la me keia wa koho baloka kuikawa, ma ka la apopo e hoea mai ana, no ka mea eia o Harry A. Baldwin, ke keiki o Maui, ke holo paonioni nei, me kona mau hoa maluna o ke kahua mokomoko kalaiaina; nolaila i mea i mau aku ai ke o ana o kela moto e koho iaia a lanakila me ka heluna baloka kiekie mai Hawaii a Niihau.      Na oukou e na Hawaii, i akoakoa ae ma o na elele la o na mokupuni like ole mai o keia Teritore, maloko o ka ahaelele i malamaia ma Honolulu nei, i wae ae ia Harry A. Baldwin, ke keiki o Maui, i panihakahaka ma kai o ke Keikialii Kalanianaole, i moho elele ma ka aoao Repubalika; he wae ana ia o ke kaulike ame ka pololei, aole pela ka na Demokarata, o McCandless no, me kona komite kuwaena kakaikahi, o ke ku ae la no ia o McCandless he moho, nolaila mai ka holo kuokoa ana o Kumalae ame Mrs. Atcherley, no keia kumu la, he hana hanohano, a ku i ka haaheo, na na mana koho o keia Teritore, ke koho ana me ka lokahi, i ka moho i waeia e ka lehulehu, a o ka hanohano auanei e loaa ana i ke keiki a Maui, he hanohano ia no Hawaii holookoa.

         He aka hai, oluolu, lokomaikai a hoopono ko Mr. Baldwin ma kona kulana ame kana mau hana apau, iloko nae o ia ano oluolu, ua lilo kona may manao hoakaka, kana mau alakai hana ana, i kumu e holomua loa ai kana mau oihana apai, a ua nana mau ia aku oia, ma ke ano he alakai naauao loa, no na hana e hua mai ai he mau hopena pomaikai, o ke kanaka o ko Mr. Baldwin kulana ame kona ano, o ke kanaka kupono loa ia, e kukakua pu ai me na kanaka kau kanawai o ka ahaolelo lahui, no na mea pili ia Hawaii nei.

         Aole o Mr. Baldwin, he kanaka hookani i ka pu, no kana mau mea e hana ai, oke loa aku hoi, ke kikoo ana mai o kona lima hema, i ka mea a ka lima akau e hana ai, o keia kekahi ano pookela loa iloko o Mr. Baldwin, i loaa ole aku i na moho e holo ku-e nei iaia.

         Ke olezzo nei o McCandless, ua hanauia mai oia me ke puna pakini ma kona waha, a oia ka i ike i ke kulana oiaio o na limahana; in a pela ka mea oiaio, alaila, he pakini kela i like aku me ka pu puha a na kamalii, no ka mea ke hookani mau nei oia i na kau koho baloka apau, e koho aku iaia, me ka ohi'uhi'u ana ae i na kee o ka moho o kekahi aoao, o ka mea apiki nae, o ka puka a ka Mea Hanohano H. M. Kaniho kona e oili mau aku ai.

         E lawe mai a hookuku ia Mr. McCandless me Mr. Baldwin, no ka oi aku o ka laua mau maikai i hana aku ai no na Hawaii. Ua hoike ar kekahi o na mea haiolelo o McCandless, e koho na Hawaii iaia a puka, no ke kumu, o McCandless, e koho na Hawaii iaia a puka, no ke kumu, o McCandless, ka mea oi loa aku, mamua o kekahi kanaka e ae, i hana maikai aku i na Hawaii, ma ke kokua ana aku i ke kanu ana i ko lakou wa e make ai. Aole ka Mr. Baldwin, he kanu i ka poe make, aka he kukulu kana i halema'i, no na Hawaii, no ka hoihoi ana ia lakou maloko olaila, e lapaauia mai ai a ola ko lakou ma'i.

         Owai o laua nei ka i oi aku o ka hana aloha i na Hawaii, o ka mea anei e kanu aku ana, i ka mea i make, ka hana hiki wale no i kela ame keia ke hana, a i ole, o ka mea paha e hoao ana e hoopakele ae mai ka make mai? He hookahi no haina pololei no keia ninau, o ka mea e hoao ana e hoopakele ae i na Hawaii mai ka make mai, aia ka mea oi ae; in a pela, alaila o Mr. Baldwin ua mea la, a e haawai i ko oukou baloka e na Hawaii nona ka hoopakele o ka poe popilikia.

         Kaa ke aloha o McCandless i na kanaka make, ame na pipi ana ma Waianae, hala iho la ka ike i na mana koho o Lualualei, ka poe ia lakou ka baloka e puka ai oia i elele i Wakinekona, me ke aloha ole iho, e haawi mai i wai, no kela poe hookuonoono e pono ai ka noho ana! O ke aloha o Mr. Baldwin, he aloha ia mai ka puuwai aku, o ka poe o Maui, i pilikia i ka wai, a i hopauia aku ia pilikia o lakou, na lakou e hoike ae i ke akea, i ka Mr. Baldwin mea i hana aku ai. Pehea la keia, no ke kulana oiaio o na moho a kakou?

         E no ke i ka heluhelu neepapa a ku ka paila o na hana ku i ke aloha oiaio a Mr. Baldwin no na Hawaii, aole e pau, a i hoike oiaio ma ko kakou aoao, no ka hoolilo ana iaia, i mea hooko i ko kakou makemake, a hoea mai i ka la apopo, e hoike i ko kakou hiipoi nona, ma ka haawi ana i ko kakou baloka no Hale Bolowina.

 

Mai Hoohemahema i Ka Pono Koho Baloka

         Ma ka la apopo e hoea mai ana, ke makemake nei keia pepa, e a'o aku ai kakou na Hawaii, mai na kane a na wahine, i kuleana e koho baloka, e hele ae e hookomo i ko oukou mau baloka, ma ko oukou mau wahi koho, mai noho i kauhale, a mai hele i kahi okoa, no ka mea he pono nui keia i loaa ia kakou, e hiki ole ai ke hoohemaia.

         He mana nui ka pono koho baloka, mamuli auanei o ko kakou makee ana ia pono, e hiki ai ia kakou ke koho i na kanaka kupono, no ka lawelawe ana mai i na hooponopono ahaolelo, e pono ai keia Teritore.

         Mai olelo iho kekani, he makehewa wale no kona hele ana aku e koho baloka, o kekahi kela o na olelo naaupo loa.

         Ina he mau hana ka kekahi poe ma ka la apopo, e hoomanawanui iki ia mau hana, e hele mua ae e hookomo i ko oukou mau baloka, no ka hana aku ka nui o ka manawa ma kela la.

         Mai inu i ka rama, ma ka manawa e hele ai e koho baloka, o keia kekahi hana maa i kekahi poe i na manawa ae nei i hala, o ka inu a kahi'ohi'o alaila hele ae no na wahi koho baloka. He elua pilikia maopopo loa e loaa ana mamuli o kela inu i ka rama, o ia no ka pololei ole o ke kaha ana i ka baloka a o ka lua, o ia ka maopopo ole iaia o kana moho e koho ai; e waiho ia hana a pau ke koha ana i ka baloka, aka o ka mea oi loa aku, e hookaokoa ke kanaka iaia iho ma kela la, no na hana koho baloka wale no.

         E hoomanao pu hoi i keia mea ano nui, o ka poe i loaa ia lakou ke kuleana e koho baloka ai ma ka la apopo, mai na kane a na wahine, in a aole lakou e hele ae ana e hookomo i ko lakou mau baloka, ma keia kau koho baloka kuikawa, alaila ua haalele aku lakou i kela kuleana koho baloka, e hiki hou oie ai ia lakou ke koho ma keia kau koho wai moho ae, ame ke koho baloka laula; aia wale no a hele hou ae lakou e hoopaa i ka inoa, iloko o ka buke o ka poe kupono i ke koho baloka, alaila kuleana lakou e koho baloka, ma keia mua aku.

         He eha mau moho e holo nei no ke kulana elele lahui i Wakinekona, e ikeia ana ko lakou mau inoa, maluna o ka baloka. Aia maluna o ke poo o ka baloka, he mau hoakakano ke ano o ka mea a ka mana koho, e hana aku ai, o ia ke kahape'a ana me ka penikala eleele, maloko o k@kowa i hookaawaleia, mamua aku o ka inoa o ka moho, ana i makemake ai e koho. I hookahi wale no kahape'a e kaha ai, aole e oi aku, a i ole kahape'a aku paha ma kekahi mau inoa e ae, o ka hana ana pela, he mea ia e kiolaia ai ka baloka, ua ku-e ia ano hana, i ke kanawai.

         Ina ua pohihihi, a maopopo ole i kekahi mea koho, ke ano o ke kaha ana i ka baloka, e ninau i kekahi o na lunanana koho baloka, no na kuhikuhi ame na hoonaauaoia ana mai, i mea e hoopauia ae ai ka pohihihi.

         E hoike i ko kakou kulana naauao e na Hawaii, ma ko kakou huliamahi ana ae ma ke koho ana i ko kakou mau baloka, ma ka la apopo, a o ka mea pookela oi aku, e koho i ke kanaka kupono, i panihakahaka ma kahi o ka Eleie Kalanianaole no Wakinekona.

 

Nuhou Kuloko

         Ua hala aku o Senato Desha ame John H. Wise no Molokai, ma ka hana hooikaika baloka no Senatoa H. A. Baldwin.

 

         Oiai e paani kinipopo hina'i ana ma ka Poakolu iho nei i hina ai he keiki opio, he haumana no ke Kula Kaahumanu nona ka inoa o Manuel Tavares, a haki kona lima hema.

 

         Ma ka Mauna Kea o ka Poakolu nei i huli hoi aku ai o Senatoa H. A. Baldwin no Maui, mahope o ke kaahele ana ma Kauai ame Oahu nei, ma na hana hooikaika baloka.

 

         Mamuli o ka piha loa o ka nupepa i keia pule ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku i kekahi mau palapala a na makamaka i hoouna mai ai i keia keena, a keia pula ae.

 

         Malalo ae nei o Alala Paka na hana haiolelo hope a na aono kalaiaina kuloku, me na' moho elele lahui, ma keia po, e hele ana kela paka a piha i ka lehulehu, no ka hoolohe ana i na haiolelo kalaiaina.

 

         Mahope koke i@o o ka hora elima o ke kakahiaka o ka Poakolu aku nei, i a ae ai ke ahi i kekahi hale ma ke alanui Liholiho, o ke poho i kohoia mamuli o kela pauahi, aia ma kahi o ka hookahi kaukani dala.

 

         E kaawale ana na hana kalaiaina i keia pula, nolaila e hoomanawanui mai no e ka poa heluhelu o ka moolelo o Makalei, a kaawale ka mea kakau moolelo, alaila hiki ke hoolakoia mai na kope, no ke koena aku o ka moolelo.

 

         Oiai e hana ana maluna o kaupoku o kekahi hale, ma ke alanui ololi Dowsett, ma ka Poalua nei, i haule mai ai he Kepani kamana a eha loa, a he eono hora mahope iho i make aku ai oia.

 

         Ua makemakeia na lala o ka Hui Kokua Manawalea Wahine o na Poola e akoakoa ae ma ke hale waiho kino o Mr. Silva i ka Poana, Maraki 25, hora 8 a. m., no ke ku kiai ana i ke kino o ke kaikunane Kealoha Kilia.

 

         Ma ke kakahiaka o ka Poakolu i ho nei i lawe ae ai o John F. Colburn III i kana hoohiki oihana ma ke ano he luna oihana poo, no ke kanawai hookapu waiona ma Hawaii nei, ka mea hou o ka hokoohuia ana mai, ma kahi o Patrick H. Gleason, I waiho mai i kela kulana.

 

         O ka hahana o ka paio kalaiaina iloko o keia mau la hope e ikeia aku nei aia mawaena o H. A. Baldwin ame L. L. McCandless, me ka pili okoa ana ae o kekahi poe no ka hopena o ke koho baloka, ma ka Mokupuni o Oahu nei, ma ka la apopo.

 

         Ma ka noho ana ae o ke kiure koronelo ninainau kumu make, no ka make ana o John Cullen, ka mea nona ke kino i loaa aku ai e lana ana iluna o ke kai mawaena o na uwapo 13 ame 14, ua hoopuka ae kela kiure i ka olelo hooholo, he ulia ke kumu o ka make ana o kela haole.

 

         No ka hoao ana o kekahi Kepani i kaawale mai kana wahine mai, malalo o ke oki mare, e hoeha aku i kela wahine ,oiai e noho ana me kana keiki ekolu, ma ka po o ka Poakolu iho nei, i paa ae ai oia i ka hopuia, a noho ana maloko o ka halewai.

 

         E hoomaka ana mai ka la 2 o Aperila ae nei, ahiki i ka la 9 o kela mahina, e hooikaika aku ana ke Kalapu Columbus e hili dala, no na hana kokua manawale'a iwaena o ka lehulehu o na makamaka o keia kulanakauhale.

 

         No ke ku e i ke kanawai malama opiuma i paa ai ai o Edwin Kaulia, Pai Young ame Sam Kawewehi, i ka hopuia e na luna oihana federala, ma ka po o ka Poalua aku la i hala. Ua hiku aku ka waiwaiio o ka opiuma i kaa mai malalo o ka malu o na kanaka o ke aupuni, mawaena o ka ehiku ame ka umi kaukani dala.

 

Nuhou Kuwaho

         COLOMBO, Ceylon, Mar. 21.--Ua hoea mai ianei i keia la ke Keikialii o Wale ma kona alahele huli hoi no kona home ma Ladana.

 

         LADANA, Mar. 21.--Ua hoopaaia maloko o ka halealii ka M@i Keoki i keia la mamuli o ka loaa ana i ke any ame ka eha o ka puu.

 

         PARISA, Mar. 21.--O na koa Palani ke pani aku ana ma kahi o na koa Amerika i noho ai ma kapa o ka Muliwai Rine, ua hoikeia ae ia i keia la. Ua kauohaia mai na koa Amerika e ke kakauol@lo o ka oihana kaua Weeks e hoi aku i Amerika ma ka la 1 o Iulai.

 

         KAPALAKIKO, Mar. 21.--Eia ianei o Miss Virginia M. Gibbs, ke kokua luna hooponopono o na kahuma'i no ka mahele hema a ka Ahahui Ke'a Ulaula ma kona alahele no holo ana no Manila, no ke alakai ana i na hana pili i na kahuma'i maloko o na mokupuni Pilipine. E holo aku ana oia ma ke Sabati maluna o ka mokuahi Tenyo Maru.

 

         NU IOKA, Mar. 21.--O na ano hula i maa i na "kanaka o na mokupuni ma ka hema", he hula hoi e kono ai na wahine i na pa-u launiu ame na pupu kakaikahi ma na wawae a ma na lima, ua hookapuia e ka makai, a he eha poe hula i hopuia pela me ka lunahoohana ame ka poe makaikai.

 

         COBLSNZ Kelemania, Mar. 21.--Ua hookaumahaia ka naau o na luna aupuni ame na kanaka lawelawe oihana kalepa o Cobenz nei no ka hookawaleia aku o na koa Amerika. "Ua nui na hana maikai a na koa Amerika ma o ka hoomama ana aku i na pilikia o ka poe ilihune onei, a e nele ana lakou i ka poe na lakou e kokua aku a pela hoi me kekahi poe e ae," wahi a ka Meia o ke kulanakauhale i keiala.

 

         BELFAST, Mar. 21.--O ia mau no ka haunaele o Irelani. Elua mau kanaka hou i kiia a make i keia la mamuli o ka hakaka mawa@na o na mahele like ole o nei. Ua hoole na kanaka hana maluna o na kaa i ka hana ana mamuli o ka nele i kekahi mea e hopakeleia ai ko lakou mau ola mai ka poe ki ma-lu mai. O ia mau no ke kupikipikio ma ka mokuna aina. Ulster i keia la. He nui na hana ki pu ma-lu ma o a maanei a he lehulehu o na hale o ka poo uniona i puhiia pela ka hoikeia mai ianei.

 

HE LEI HANOHANO NO BALAUWINA

Hanohano o Maui Moku o Kama.

Kaulana na hono a Piilani,

Ua nani no oe Haleakala,

Balawina e ka moho hele lanakila.

E l@nakila oe a mau loa,

Mai ka hikina mai a ke komohana,

He pani oe no Kalanianaole,

Ka elele hanohano o Hawaii nei,

Na na Lani a e kokua mai,

Lilo i mea ole na enemi!

Kakoo Kauai Mano o ka Lani,

Lei ana i ka lei a o Mokuola,

E ola Hawaii a mau loa,

Balawina e ka moho kele lanakila.

Oahu e ke one Kakuhihewa,

Kuiia ko lei no Balawina.

Hainaia mai ana ka puana,

Balawina ka ele hele lanakila.

Haina hou ia mai ka puana,

Lei ana Balawina i ka rose lani.

         Hakuia e Mrs. H. FREITAS.

 

         I kulike ai me na hoike i oili ai maloko o na nupepa Kepani ua hoopauia na hui uniona o na Kepani limahana o Ewa ame Waialua, me he mea la, e ukali like aku ana na hui uniona e ae o na Kepani ma ia alahele hookahi.

 

         O kela makele o ka aina o Kalamaula, nona na apana he 24, a ke komisina home Hawaii o ka hookaawale ana ae, no ka hoi mua ana aku o na ohana Hawaii malaila e noho ai, ua hooholo ae ke konisina i ka inoa o "Kalanianaole."

 

UA PAU I KA HANAIA KA LUAWAI HOOKIO

         Ma ka Poalua nei ka hoike ana ae a lunahoohana nui o ka oihana wai W. A. Wall no ka pau ana i ka hanaia a ua paa ka luawai hookio hou maluna o ke Kiekiena Pakipika. Ua pau pu i ka hanaia ka hoohui ana ia luawai hookio me ka hale paumawai, wahi hou ana. He 1500 kapuai ka loa o ka laina paipuwai, o ka mea wale no i koe e hokomo ae ai ka hale pauna oia ka pauma nana e hoopii i ka wai i ka luawai hou, a pela hoi me kekahi laina paipu eono iniha mai luawai hookio makai nei, a no ia laina paipuwai eono iniha hookahi ana mile ka loa mai ke kumu mai o ka wai ahiki i ka luawai hookio makai nei, a pau ia mau mea i ka hanaia o ka hoomaka aku no ia i ka pauma ana i ka wai i ka luawai hookio hou maluna o ke Kiekiena Pakipika. O na lilo a pau no ia hana, elike me ia a W. A. Wall o ka hoike ana ae aneane ma kahi o ka $17,959.50.

 

NA MARE.

         B. Meyers i Helen Kulolia, Mar. 11.

         Matinez Vista ia Mary Kanahele, Mar. 13.

         David J. Keahi ia Miss Fair Regina Naukana, Mar. 18.

 

NA HANAU.

         Na Mr. âme Mrs. Ernest K. Malulani, he keikikane, Mr. 10.

         Na Chas. Lane âme Violet Ulii, he kaikamahine, Mar. 12.

         Na Timoteo Velses ame Alice July, he keikikane, Mar. 12.

         Na Frank Santos âme Lily Molena, he kaikamahine, Mar. 17.

         Na Chung Yee ame Elizabeth Hale, he kaikamahine. Mar. 17.

         Na John Kapukui âme Helen Kaomea, he keikikane, Mar. 18.

         Na Mr. ame Mrs. David Spencer, he kaikamahine, Mar. 21.

         Na Sam Nakea ame Olivia Kaululaau, he kaikamahine, Mar. 21.

 

NA MAKE.

         Wilhelmina Kaululaau Weinrich, ma ka Halema'i Moiwahine, Mar. 18.

         Annie Kaumualii, ma ka Halema'i Moiwahine, Mar. 18.

         Julia N. Kahapea, ma ke alanui Ilaniwai, Mar. 19.

         Sarah Andrade, ma ke alanui Kuke, Mar. 20.

         Benjamin Lualoa, ma Honolulu, Mar. 20.

         Clement Akana, ma ke alanui Dayton, Mar. 20.

         Victor Kealoha Kilia, ma ke alanui Holokahana, Mar. 21.

 

         E haawi ana ka "Round Top Glee Club" ho ahamele me hulahula no ka pomaikai o ka Home Leahi maloko o ke Poola Hall ma ke alanui Holokahana ma keia Poana ae, Aperila 1. O kau kokua no ia hana ka i makemakeia.

 

HOLO KE KANAWAI PALENA PAUAHI.

         Ma ka halawai a ka papa o @ @nakiai o ka noho ana ma ka @ @ @ Poalua nei i hooholoia ai ke @wai palena pauahi ma ka @ ekolu ana, a e lilo ana i @ mahope iho o ke kakauinoa @ @ ka Meia Wilson. Maloko o ia @wai i hoakakaia ai na palena @ wahi i komo maloko o ia @ a e hoakaka pu ana hoi i @ @ o na hale e kukuluia maloko o @ palena i hoakakaia ma ia @.

         Ua hoopaeeia ka hoo@ @ maluna o ke kanawai e pilli @ kaa ke kanawai e ku nei @ @ ka papa, a keia halawai @ @ @ hoopanee pu ia ka hoolohe @ hana e pili ana i ka hoolo@ @ aku i ke alanui Betela a hui @ @ alanui Beritania.

         He mau palapala noi mai @ @ kaainana mai o Wahiawa ka @ @ ae i ka papa e noi ana @ @ alanui kauaoao ma ke alanui @ mai ke alanui Cane aku ahik@ @ Kuea 29, a e hana pu ia i @ @pao hookahe wai malalo o @ @ Lehua ame Kiilani. He @ @ kekahi i komo ae no ke @ @ ana aku on a mau kukui @ @ @nui Funchal ame na alanui @ @hope aku o ke alanui Kulika ma Kalihi.

         O ka huina o $1987.25 ka i h@kaawaleia no ka uku ana aku i ka like ole ma ka haawina @ @ ke kuai ana i paipu aua nui @ @ ai iloko o ke kai ame na @ @ hoakakaia e ka poe na lakou na koho haa@aa loa. Ua haaw@a ke koho no ka hana ame ka @ ana ia laina paipu sua ia @ Bros. ame ka Honolulu Iron @. Ua hookaawale pu ia ka @ @ $5000 no ka uku ana aku i na @lilo o ke ana ana i ka hana @ i manaoia no ke alanui Moi @ena o na alanui Alapai ame Punahou.

 

HOOLAHA.

         Ua makemakeia na lala apau o ka Ahahui Kokua ame Manawalea o na Poola e hiki ae me kahi o M. E. Silva, alanui Nuuanu ame K@kui, me keia Sabati ae e hiki mai ana. Maraki 26, 1922, hora 2 p. m. @ kahele ana aku i ka hoolewa o Victor K. Kilia, he lala kumaikai no ka ahahui i oleloia maluna ae.

         E hele mai e ka lala iloko o kou aahu, a i ole pela, iloko o kou aahu makaaina.a

JESSE ULUIHI

Peresidena Ahahui Kokua ame Manawelea Poola.

6496--Mar. 24.

 

HOOLAHA.

         Ua hiki k@ loaa i keia wa na pa'ihakahaka o na palapala noi no na apana mua he 24 o ka aina ma kahi kokoke loa i ka 20 eka iliaina pak@hi, e waiho la ma Kalamaula, Molokai, elike me ia i hoakakaia maloko o ke Kanawai Home Hawaii, @ a e loaa aku no ma ka waiho ana mai i ke noi ma ke keena o Mr. @ P. Cooke, ka Luna Oihana H@ ame Kakauolelo, Hale Mana H@ Honolulu, T. H.

         E laweia mai no na palapala @ no na apana ahiki me ke ko@ @ @ Aperila 30, 1922.

         No na hoakaka aku i koe, @ kipa mai ma ke keena o ka Luna @ Hooko, Honolulu, T. H.

GEO. P. COOKE.

Luna Oihana Hooko âme Kakau olelo.

6496--Mar. 24, 30; Apr. 7, 14, 21, 2@

 

 

NEW PALAMA THEATER

Elua Hoikeike i na Po Apau, 6:40 ame 8:30

Keia La---D. W. Griffiths iloko o "THE LOVE FLOWER."

Poaona---Buck Jones iloko o "JUST PALS."

Sabati---Lila Lee, Jack Holt ame Charles Ogle iloko o "AFTER THE SHOW.

Poakahi---Olive Tell iloko o "WINGS OF PRIDE."

Poalua---Willard Macks ilk o "THE VALLEY OF DOUBT."

Poakolu---David Butler iloko o "GIRLS DON'T GAMBLE."

Poaha---Margory Wilson ame Charles Meredith iloko o "THAT SOMETHING."

Hoikeike as, 5, 10, 20, 30 Keneka. . Po. 10, 15, 20 ame 30 Keneka.

 

LIBERTY THEATER

Hoikeike ao i keia la, 2:45. Keia po, 7:45.

Koe ka Poaona. Sabati elua hoikeike, 6:30 ame 8:30 p. m.

Ke Paani Nei---Gloria Swanson iloko o "UNDER THE LASH."

E Paani Ana no Keia Pule Ae---"THE SHEIK."

E Hookaawale Mua i na Noho i Keia Wa.

KELEPONA 5060.

 

EMPIRE THEATER

Elua Hoikeike Po Sabati, 6:30-8:30. Ma na la apau, 12 m. a 1@ 15.

Sabati, Poakahi, Poalua, Mar. 26, 27, 28,

Mary Miles Minter iloko o "MOONLIGHT and HONEY SUCKLE" Eddie Polo iloko o "THE KING OF THE CIRCUS." Fox News.

Poakolu Poaha, Poalima, Poaono, March 29-30-31-Aperila 1.

Gerge Walsh iloko o "THE PLUNGER." "SON OF TARZAN."

Mokuna Hope.

 

HAWAII THEATER

Sabati-Poakahi , Mar. 26-27---Hazel Dawn iloko o "DEVOTION."

"THE FLAMING DISK," "INTERNATIONAL NEWS."

Poalua-Poakolu, 28-29---Wm. Faversham iloko o "THE SIN THAT

WAS HIS," "ROARING WATERS," Western Comedy

Drama, International News.

Poaha-Poalima-Poaono Mar. 30-31-Apr. 1---Harold Goodwin iloko o

"Hearts of Youth." "Alfalfa Love," "Nutt and Jeff"

iloko o "THE HYPNOTISTS.

Na Ukukomo---15, 25, 50 Keneka. Ukuia ka auhau kaua.

Ke Paani Nei---Empire, Tom Mix iloko o "Prairie Trails."

Hawaii, Wanda Hawley iloko o "Her Sturdy Oak."