Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 12, 24 March 1922 — HOOKUMUIA KE KALAPU REPUBALIKA WAHINE MA LAIE [ARTICLE]

HOOKUMUIA KE KALAPU REPUBALIKA WAHINE MA LAIE

Mr. Lunahoopoaopono, Aloha oe: —Me ka hauoli nni, ke panee aka nei keia makapeni i kekaM anoai ulumahiehie, o ia hoi, ma ke awakea o ka Poaha iho nei, Mar. 16, 1922, he po-ha ana ninaina nakolokolo ana ka lewa-anuu halulu ana ka leo pamaloo o 'ka hekili, aohe no i loihi iho lohe aku la au i ka hooho ana ae o kekahi poe o 'ke I:aa oto aku la ia o ke Kamaliiwahine Kalanianaole e kalaiwaia ana e Mr. M. Ric3iards, kekahi o na polopeka kalaiwa kaa oto o keia ailana. Kaalo hou ana no kekahi oto, pela hou mai ana he kaa, a liuliu iki, maalo hou ana he kaa, lohe aku la au i ka ninau ana mai ia Mrs. Violet Meyer, aia la ihea 'ko Mr. Luahiwa wahif Kuhikuhiia aku la no hoi. O ka manao o keia huakai, o ia no ke kukulu kalapu ma ka aoao o na wahine Hawaii, o ka Mahele 4, Apan& 5 nei. Mamua 110 nae o ka malamaia ana o ka halaw&i, ua hookipa maikai ia na malihini hanohano, ma kahi o ka Hope Makai Nui Jos. Lu&hiwa. Eia na ukali o ke kamalii: Mrs. Keomailani Kea, Mrs. Maluhi Eeia, Mrs. Lahilahi Wobb, Mrs. Jane Clark, Mra. Mjra lona, Mrs. Thos. Treadway, Mrs. A. P. Taylor, Mrs. Emmaline Magoon, Mrs. Caroline Robinson Mrs. Ed. Nonie, Mrs. M. Davidson, Mrs. Iwa F. Wood o Kohala, ame Mrs. Hannah Paris o ke kai malino a efiu. Ma ka hora 2 p. m. ua malamaia ka halawai ma ka hale kulahula o Laie noi, i noho lunahoomaluia e Mrs. Luahiwa. a hoolaunaia mai la o Mrs. Jane Clark imua o ke anaina nui o na waMne ame na kane, aohe no nae i liuliu, komo ana na keiki kula, piha pu oloko o ka hall. Ma ke ano nui o kana haiolelo, i ihele mai nei makou e hooko i ka leo poloai a kekahi o na wahine mana koho baloka o kela mahele, no ke kukulu ana i kalapu Repubalika, elike no hoi me ka hana a ko kakou mau kaikunane, aole me ka manao hookelakela, aka, • kuki like, oiai ua hala ka elele, ke Keikialii J. K. Kalanianaole, a kakou i aloha nui ai a waiho iho i kana mau hana poo* kela i kiahdomanao na kakou e hoomanao ai nona, a e ku kakon iluna a nana«akn iamna. Pau kana, hoolaunaia mai la « ka lunahoomalu o Mrs. Lahilahi a wahi ana, ulomahieliie wale ka hoi ko kakou hui malihini ana, oiai akahi no makou a maalo mai i o oukou nei, nolaila, ke aloha no ko oukou a nui. *Ke kokua aku nei au i na mea a ko'u mua i ha'i aku nei, a e loka!hi kakou. Ahiki imai i ka la koho baloka, e koho ia Hon. H. A. Baldwin, i elele na kakou i Wakinekona, oiai he Hawaii oiaio oia, ma ka hanau ana, no na Hono-a-Piilani.

Pau kana hoolaunaia mai o Mrs. Maluhi Beis o kona manao o ke ku'kulu ana i na kalapu ma na mahelo ko%o apau o keia kalana, o ko kakou hoomakaukau ana no ia ma ko kakou aoao ko na wahine i loaa ka mana koho, e neo imua me ka lokahi, no ke 'kiai ana i ko kakou mau pono ponoi, a i ka lehulehu, mai o a o o ka aina. Noho oia, hoolaunaia mai o Mrs. A. P. Taylor, pakake, aku la kana olelo, hiki ole i ka mea kakau ke unupeu, aka, hookahi no manao o lakou apau e kakoo ana i ka moho elele Eepubalika. Alaila, hoolaunaia mai U ke Ka* maliiwahine Kalanianaole, me na manao pihoihoi o ke anaina, poha mai la ka leo alii, o ka mea i loohia i kekahi haawina kaumaha, a pela i'o no, a eehia ibo la ke anaina, ine na manao kuio o ke aloha no ka elelo alii ahonui a ka lahui i koho baloka ia a puka ma ka aoao o na haku alii mua, e moe lolii mai la ma Maunaala, a haule pa-hu ko kakou ano; aioha no. Waihi hou ana, ke makemake sei au e kukulu i na kalapu o na wahine Hawaii, me ka maemae, me ke aloha kekahi i kekahi, nee a huki like imua ma na hana pono, iloko o na loina alakai naauao o ka aoao Repubalika, oiai o ia ka aoao lana> kila ma ka aina makua, a pela no hoi iloko o ka ahaolelo lahui. Oiai o ko'u kamaaina me ka elele aloha a kakou i hala, aohe neemua o qa hana o ka aoao nawaliwali, lomilomi mau ia e ka aoao lanakila, o ia hoi ka aoao e noho mana ia mai nei e ka pei;eBidena pookela a hanohano o ka aoao Hepuhalika. Eia hou, oki loa aku hoi na moho holo kuokoa ,aohe o lakou kuono, a rumi hoi olaila (Wakinekona), aole keia he manao ku-e, aka, makemake au e ha'i i 'ka oiaio. Kolaila, e lokahi kakou e koho ia Hon. H. A. Baldwin, oiai hanau no i Hawaii nei, holoholo pu no me na keiki Hawaii o Maui, ai pu, moe pu, luana like no me lakou o ko kulana nae he haole, a o na hana kokua manawalea no nae he puuwai Hawaii, ua hooikaika no. i ka hana, ahiki i ka waiwai ana. O ka'u e noi aku nei ia oukou, e na mana koho baloka, e hoopau loa kakou i kela olelo kuppno ole, o ia hoi e nana ma ka ili, o ka poiolei maoli, e nana kakou ma ka hana a ke kanaka, He mea oiaio, ua olelo i'o no ka elele alii & kakou i hala, e hoouna no i Hawaii, i Hawaii no nae, e hana ana i <ka pono pookela, ku i ka mahaloia, no ka hanohano o ko kakou aina. Oud ua haaa aku ko

kakou elele alii i pauaho mai i keia ola anft| nani a maemae ko kakou kuiana kalaiaina ma Wakinokona, A na nui na hoaloha, i xnea aha ia, e hoohaukae hou aku ai, a manaoia mai, aohe poe Repubalika kupono i koe ma Hawaii. Kolaila makemake au i na wahine mana koho apau e ku maluna o ke kahua kalaiaina maemae, aole hoi i hoohalike me na hana kalaiaina hailiili pilikino o keia man la e nee nei. Nolaila e hoomanao oukou, o ko kakou moto: "E lokahi me ke aloha." Nolia mai la ka manao o na kane, a o Mr. J. W. K. Makahanohano ka i haawi aku i na mahalo ana he nui, 0 ka meakakau pu kekahi i ku aku tna ka aoao o ke anaina, a haawi aku i na manao kakoo, oiai o kc anuu mua iho la no ia, e holomua ai oukou ma na hana kalaiaina, o ke kukulu i mau ahahui laha, ma kela ame keia mahele koho, elike me makou na kane o ka aoao Bepubalika. Kohoia iho la na lunanui: Pcrosidena, Mrs. M. K. Luahiwa; hope, Mrs. Mary Porsythe; hope, Mrs. C. Broad; puuku, Mrs. Maunahina Makahanohano; kakauolelo, Miss Ivy Kekuku Apuakehau; hope kakauolelo, Mrs. Violet Meyer; komite teritore, Mrs. Makanoe Makakao; koanite kalana, Mrs. Emma Kalama. Na lunakanawai ame na komite hooko, a noho hou ka halawai lala, alaila koho ia. Kauohala ka papa peresidcna e pii 1 Honolulu i ka Poakahi, la 22 o keia pule ae, e kukakuka pu me na lunanui o ka aha kuwaena, a ku ae la na mea apau iluna, a hookuuia ma ka pule a Ivy K. Apuakehau. Ka'i laina aku 14 ka lehulehu c lululima aloha pu me na malihini, a oi loa aku i ke Kamaliiwahine, ia wa i kuupau mai ai o Mr. Paloka i !ke oli i ke mele ka'ihonua o na alii, ime ka eehia o na mea. apau, a ua ike aku ka mea kakau i ka hiolo makawalu o na waimaka o kekahi hapa o ke anaina, a huli hoi aku la na malihini me ka anoi nui ia e na kupa • ka aina puuhonua i ka ehu o na manu. JOSBPH K. APUAKEHAU. Laie, Oahu, Mar. 18, 1922.

ilio mamua o ka hora ewalu o Ua ■, Aole e aeia na koiki e maauhele m <t waho o na halekuai ame ua > ;i ; 0 kii onioni ma nel mua aku ma k» pr> %