Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 12, 24 March 1922 — Page 5 Advertisements Column 1 [ADVERTISEMENT]

E Baldwin A Puka I Elele No Hawaii Net I Ka Ahaolelo Lahui Ma ka la apopo, ma na waM koho e koho ai na kanaka o ke Teritore o Hawaii nei i ka lakou mea i makemake ai i elele i ka ahaolelo o Amerika Huipuia. He mea ano nui loa a ko'iko'i i pili ia Hawaii nei, e pono ai e kohoia a puka ka mea a na Repubalika i wae ae ai, oia o Harry A. Baldwin. Aia ka hookele ana ike Aupuni o Amerika Huipuia i keia la, ame ka hooponopono ana malalo o na alakai oka Aoao Repubalika. He Repubalika na hale a elua oka Ahaolelo Lahui. He Repubalika o Warren G. Harding, ko kakou Peresidena, ua holo makaikai mai ia Hawaii nei, a ua maopopo, a ua ike i ko kakou mau pilikia. 0 ka Lunahoomalu ame na hoa o na Komite Teritore, maloko 0 ke Senate ame ka Hale, he poe Repubalika. 0 keia mau mea ano nui ame na kulana kupono, e pomaikai auanei o Hawaii nei, ina he Repubalika ka elele, he kanaka i hiki ke hoohana aku i keia mau pono. Ina e kohoia ana o Baldwin a puka, e lilo ana oia i hooilina no ke kulana hoaloha pumehana, a ko kakou elele i hala, ke Keikiftlii Kuhio, i hookahua ai iloko o kona oia ana ma Wakinekona. 1 ka wa o Kuhio ko kakou elele lahui, malalo oka hookele aupuni Demokarata paonioni, ua kupilikii oia, a o kana mau hooikaika ana no Hawaii nei, ua kaomi wale ia e ka Ahaolelo Demokarata maikai ole. Aka nae iloko oka makahiki e noho elele lahui ana oia, malalo oka hookele aupuni Repubalika o keia wa, ua hoolala oia, a ua hoonee aku i na hooponopono ahaolelo ame na bila haawina no nei, e hiki loa ai iaia ke hana aku ahiki i ka lanakila ana, ina aole i kailiia aku oia me ka emoole loa mai kana hana mai. He mau hoaloha pilipaa loa o Kuhio me Baldwin, ma ke ano kalaiaina a pilikino, me ka nana ole i ka mea a kekahi kanaka manaoino e olelo mai ai. Oka hele ana o Baldwin ika Ahaolelo Lahui ma ke ano he panihakahaka no Kuhio, e lilo ana ia i mea hauoli i na hoaloha o Kuhio, a e hiki ana iaia ke hana like, a huki like me na alakai iloko oka Ahaolelo Repubalika e noho mai nei, e lilo ai i mea e pomaikai ai o Hawaii. Malia paha, aole i loaa i keia Teritore kekahi manawa oi loa aku oka maikai mamua, elike la me keia, ka pono e loaa mai na haawina kupono ame na hooponopono ahaolelo, i loaa ole iaia i na makahiki mua aku nei i hala. E hoopilikia ko'iko'i loa ia aku ana na mea apau maloko nei 0 keia Teritore, ina aole e kohoia ana o Baldwin a puka. Aole e loaa ka holomua i kekahi mea ma keia mau Mokupuni, me ka nana ole ike ano o kana oihana hanalima paha, ina aole e holomua ana keia Teritore, nolaila oka mea nui, nana e noonoo ike kulana holomua o keia Teritore omua aku nei, i kanaka makaukau maloko oka ahaolelo Lahui, i kanaka he hoa oia noloko oka Aoao Repubalika mana nui. Ua loaa ia Baldwin ka makaukau maloko o ko kakou ahaolelo, aole e hiki i kona enemi ino loa ke hoole ae i ka maikai o kana hana maloko olaila, a maloko o na komite, a o kekahi mea 1 kamaaina me na hooponopoho Ahaolelo Lahui ana, ua ike oia, oka hana e loaa mai ai ka hua, maloko ia o na komite e lawelaweia ai, aole me na olelo haamii ma lima oka papahele oka Ahaolelo Lahui. Ua ku mau ka Aoao Repubalika no ka "Rome Rula" ma Hawaii nei, aua hooko aku ia i kana mea i hoike ai. Oke kakoo lull ole a ka Peresidena Harding no ka loina "Home Rula" no Hawaii nei, ke kumu i paholaia mai ai ka Manao oka Mea ma Hawaii nei, ke hoopiha ae i na kulana oihana Federala, i hoopihaia mamua aku nei e na luna oihana i hookohuia, oka hoounaia ana mai ka Aina Makua mai. Eia mai kekahi mau kulana oihana ma ke ano neepapa, i hoopihaia e ka poe noho o Hawaii nei, malalo o keia au hookele aupuni Repubalika, na kulana ike au oka hookele aupuni Demokarata malalo oka Peresidena Wilson, i hoopihaia e ka poe maiwaho mai. i No ka hoohalike ana: Ka Luna Kukeawa U. S., ma kahi o ka hoounaia ana mai ka Mokuaina mai o Misisipi, ua waeia ae mai na makaainana ae o Hawaii nei. Ka Luna Ohio na Loaa Kuloko U. S., ua hookohuia mai ke Teritore ae, aole hoi mai ka Mokuaina mai o Wakinekona. Ka Luna Oihana Hooko Hookapu Waiona, he kulana i Kam&ma no ka hookohuia aku mai kekahi wahi mai oka Aina Makua, ua waeia ae nae e ka Buro Kiekie oka Peresidena Harding, maiwaena mai o na makaainana o Hawaii nei. Ke kulana ano nui, ka Lunakanawai Kaapuni Eha, e hoomalu ana i ka Aha Hookolokolo Pili Ohana, ma kahi oka hoopiha ana me kekahi lunakanawai mai Alabama mai, ua nanaia mai e ka Loio Kuhina ame ka Peresidena o Amerika Huipuia, ma ke ano, he kulana ia i kuleana ai kekahi makaainana o Hawaii nei, i hanauia ma keia Paeaina, a i kamaaina me na ano oka noho lahui ana. I keia la malalo o ke Kanawai Home Hawaii, i aponoia e ka Peresidena Harding, a i laweia aku i kona pakaukau, mahope iho 0 na makahiki oka hooikaika ana a ko kakou elele Repubalika 1 make, i ka Ahaolelo Lahui, i keia wa, o ke kulana Lunakanawai Kaapuni Amerika i hoopiha mua ia ma kekahi hookohu oihana mai ka Mokuaina mai o Texas, Kaleponi, a i ole Nu loka paha, ua hamama ia i keia wa i ka mea wale no i noho paa ma Hawaii nei. Pela no hoi ke kulana Lunakanawai Elua o Amerika, ua kaa aku ia malalo oka rula oka mea noho ma Hawaii nei. Malalo no o keia kanawai hookahi, oka Loio Apana U. S. 112 ma kahi oka hookohuia mai Wyoming a i ole mai lowa mai, no ka hoopiha ana i keia kulana ano nui, ke kulana e koi mai ana no ka loaa oka ike laula no na kulana o Hawaii nei, i keia wa, e waeia ae ana mai na makaainana mai o Hawaii nei. He hoike maopopo loa keia mau kumu hoohalike no ke ano makaukau a ka Aoao Repubalika i hooko aku ai i kana hoopaa no ke ano 'Home Rula." He hana naaupo loa ka uhaki ana i keia hui ana, e ikeia nei i keia la mawaena o Hawaii nei ame ka Hookele Aupuni Repubalika Lahui. Oka hana hukihuki o keia ano, aole wale no ia e hapala mai ana maluna oka noonoo o ko kakou mau makaainana, aka e lilo pu ana ia i ko'iko'i loa i ka holomua pili dala, mahiai ame kalaiaina o keia Teritore. • Ua maopopo i na makaainana o keia Teritore, he Hana hoohaahaa i ka hoomanao ana ae no ke Keikialii Kuhio, a he hana hoonaukiuki maoli i ka hookele aupuni Repubalika, ka hoouna ana i kekahi elele okoa mawaho ae o Harry A. Baldwin, ke kanaka a kakou apau i ike ai, e lilo asa he nfea haaheo nana ka lawe ana ae i ka hana a Kuhio, a e loaa ai he hookipa ohaoha ana mai ka hookele aupuni mai ma Wakinekona. Ua hiki ia Harry A. Baldwin, ka makou moho Repubalika, ke haawi i na kanaka o Hawaii nei, i na hopena pomaikai, i hooneleia ai lakou no ka manawa loihi. Komite Kuwaena oka Aoao Repubalika