Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 12, 24 March 1922 — He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa [ARTICLE]

He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa

Ke hoi malie la no laua me ka noke ana i ke no ko laua hauoli, ame ke ano o ko laua ola ana aku, elike me ka hana a na ipo, i na la hikimua o ka pilina ae o kekahi i kekahi, a no ko laua hoea aku mamua o ka puka o ko lakou home, i hoopau ae i ko laua kamailio ana no laua. Me ka hoohakalia ole iho nae, i kela komo ana aku no a na opio iloko o ka hale, hele kuikuilima aku la laua a hoea imua o Mrs. Mebure, a kaa e aku la no ke kamalii ana ma ka aoao o Ivana, no ka paa ana o ka hoopalau mawaena o laua, a i ka lohe ana aku o ka makuahine, i kela hoakaka, huli mai la oia imua o kana kaikamahine, a puliki aku Ia imua o kona umauma aia hoi na waimaka o ke aloha keiki oiaio ke haale la ma kona mau lihilihi, a haawi mai la i kana mau hoomaikai ana i kana mau keiki, me ka olelo ana mai, aole ana mea e ku-e ai; o ka mea a kana kaikamahine i koho ai, ua lokahi like ko laua manao, no ka hauoli o kana kaikamahine. Ua hoohalaia na hora o kela ahiahi ahiki wale no i na hora o ke aumoe, e na ipo, ma na mea no e pili ana ia laua iho, a iloko o na puili aloha ana o kekahi me kekahi, i hoi aku ai laua e hiamoe, me ka hiki ole nae ke hiamoe, i kau a mea o ka piha olioli loa, i ka hookoia ana o ko laua mau iini pakahi. Ma ke kakahiaka ana ae o kekahi la, ua ukali pu aku o Ela me kana ipo aloha no ka hale hoolulu kaahi, a me na muki ana a ka ipo i ka ipo, i kau aku ai o Ivana maluna o ke kaaahi no ke kulanakauhale o Ladana. MOKUNA XIV. Ma kela hoea ana aku o ke kaaahi no Ladana hele pololei loa aku la o Ivana no ke keena o ka Loio Malo, ma kahi o na hale oihana nunui o kela kulanakauhale. Ua hookahaha loa ia mai kona manao i ka maemae me ka u'i o ke keena o ka loio kahiko o kona makuakane; o ke kumu no, ua nui na hana a kela loio, a oia hookahi wale no ka loio, o ka poe waiwai a kuonoono o kela kulanakauhale. Iloko o ka nanea o ka Loio Malo ma kana mau hana, komo ana no o Ivana iloko, a iaia i nana mni ai a ike i ke kapena opio, ku ino ae la oia iluna, me ka hele ana mai e hui pu me Ivana, me na manao kahaha, a pane mai la: "Heaha ka mana nui, nana i hoololi koke ae ia oe e Kapena Ivana, mai kela kino nawaliwali mai ou, a i keia kino p ke kanaka ikaika? Ua aneane e hiki ole ia'u ke manaoio aku, o keia kanaka i halawai ai me a'u maloko o na malapua, me ke kulana ma'i maoli a nawaliwali, o ua kanaka hookahi nei no keia. Ke hauoli loa nei au ika ike hou ana ia oe e Kapena Leonada." "He nui na hana mana i lawelaweia i ka msnawa pokole," wahi a Ivana, me ka noke pu ana ae ika akaaka. Aole wale no, o ke ola ikaika ka mea i loaa mai ia'u, aka ua haulehia pu au iloko o ke aloha, a ua hooholo au 1 ko u manao e mare i ka wahine, a e lilo 1 makaainana no ka hooulu ana aku i ka lahui." "O ke ano mau iho la no ia o na kanaka opio, aole e hiki ia lakou ke hoomanawanui, aka he haawina paa no nae ia 1 na mea apau, nawai no e ole keia hikiwawe o ka loaa ia oe o ka ikaika, eia ka ua ai oe ika laau hooulu kino. Ma ko'u manao, aole keia mau mea i hanaia, mahope iho o ko'u ike hope ana ia oe ma keia kulanakauhale." "Ae, iloko wale no o keia mau pule elua i lawelaweia ai na mea apau, aole mamua aku." "E ae mai ana anei oe e ninau aku au i ka inoa o ka lede opio?" . , , . "O Miss Mebure kona inoa, ke kaikamahine a kekahi o na makeneki o keia kulanakauhale. He hoakula kona kaikunane no'u." Kulou loa mai la ka loio imua, aia wale no kana nana ana ma na maka o Kapena Ivana, a ninau mai la: " Eolelo mai ana anei oe, o kela kaikamahine a Keoni Pilipo Mebure ?" "Ae, o kana kaikamahine ka'u wahine e mare aku ana, a ua lohe au i na mea apau i pili i na hana i lawelaweia e kona makuakane." "Ina ua lohe oe ea, alaila aohe a'u mea e kamailio hou aku ai. O ka hewa aka makua i hana ai, maluna no ona iho na ahewaia, me ka ili ole aku maluna o kana mau keiki. "Pehea no hoi oe i hoike mua ole mai ai ia'u, i hiki ai ke maheleheleia ka'u mau hana, a i loaa ai he manawa nui no kaua e kamailio i? Ua paa au ina hana no keia mau hora aku, aia no kekahi poe ke kakali mai la ma ke keena v mawaho, o ke kaawale ae o kekahi hana, alaila komo mai lakou; a he hihia ano nui ka'u imua o ka aha i keia la." "Ina pela, aia i kou manawa kaawale, alaila hele hou mai au, no ke kukakuka pu ana me oe." "Ua ponoke kela, ma ka hora eono o ke ahiahi, e ai pu ai kaua ma ko'u hale kalapu, a mai ia manawa aku kaua e kamailio ai maluna o na hana au i makemake ai e ike ia'u." "Ua pono kena i ko'u manao, aka no keia manawa, ke makemake nei au i kanalima. paona, no ka ukuia mai, i ka mea e paa ai ka bila kikoo, a i £lua kaukani paona hoi, e ukuia mamuli o ka'u kauoha." keia hana ano nui, i makemake ai oe i keia huina dala mahuahua?" wahi a ka Loio Malo me ke.kahaha. "Aohe no he hana ano nui, koe wale no ka hookomo ana aku ma kekahi oihana hoopukapuka," \ Me ka hoohakalia ole iho, kakau iho la ka Loio Malo he elua mau kikoo dala, me ke kakaukua ana i ka huina mahuahua a haawi mai la ia Ivana. Opiopi maikai iho la o Ivana i na kikoo dala elua, a mai la maloko o kona pakeke, a pane ae la: "Ma ka hora eono o keia ahiahi kaua e hui hou ai; nolaila o ke aloha no kou e Mr. Malo, ke hoomaikai aku nei au ia oe no keia kokua nui au i hana mai la no*u i keia la. Me na kainawawae mama, i oili aku ai o Ivana hele no kahi o ke alanui, aole nae i loihi aku kana wahi o ka hele ana, ike iho la oia i ka maopaopa o kona mau wawae, noiaila i ke kaalo ana ae o kekahi kaa, o kona kau aku la no ia a kauoha aku la i ke kalaiwa, e lawe pololei iaia no ka hui i noho hana ai o kona hoaloha. Hoea aku oia mamua o ke kani ana o ka hora 'umi-kumama-lua o kela la, ka manawa hoi o na kupakako e hele ai e ai, me kona nlanao e koi aku ia Mebure e hele like laua e ai, ua pomaikai nae oia, no ka mea mamua o kona lele ana mailuha aku o kona kaa, o ka manawa ia a Keaka Mebure i oili mai ai iwaho, a iloko o na sekona helu wale no, hui ae la na hoaloha elua, me ka lululima pumehana ana iloko o na manao hauoli. Ike mai la o Keaka Mebure i ka lamalama o ka helehelena o kona hoaloha, a koho koke iho la no oia, he hana nui, ke kumu o kela hiona ana e ike mai la maluna o Ivana, ia manawa i kono mai ai oia ia Ivana, e komo aku noloko o kona keena, a e hookuu aku hoi i ke kaa, e hele, ua pau ae la no ka makemake ana o Ivana i kela kaa. Hakalia no i ua mau kanaka opio nei, a komo maloko o ke keena hana o Keaka Mebure, o ka pane koke mai la no ia o Keaka i ka i ana mai; ....

"E hoonaniia ke Akua, no keia hoea ana mai nei ou, me ko'u moeuhane mua ole, e ike ana au ia oe i keia la. Ua laki maōli no keia hoea ana mai la ou, e kaawale ana au ma na hora o keia auwina la mai ka'u mau hana mai, nolaila aia a hele aku kaua i ka holoholo, alaila he makemake ko'u e hoike mai oe i ke kumu, o ka lamalama ana o kou helehelena a'u e ike aku nei ia oe. "Aole nae e hiki ia oe e kuu hoaloha ke huna mai i ka mea oiaio, no ka mea iia maopopo mua ia'u, ua haawi mai kuu kai- ! kuahine i kona ae e lilo i Kokoolua nou. Ua pomaikai oe i loaa ana o kekahi wahine elike me Ela, a ua laki no hoi oia i ka ae ana mai i kau noi, aka nae, ua lawe mai oe i ke ko'iko'i maluna o kou poohiwi iho, no ka mea, ke pahola nei ka lohe no na hana i lawelaweia e kuu makuakane, ā o ia lohe, ua hele mai a hoea imua o ko'u mau haku hana. "Ua nui ka minamina o ko'u mau haku ia'u, oiai owau ka mea nana e hoopomaikai nei i k.a hui, aka ua maopopo no ia oe e Ivana, o ke kiko eleele i'kau iho maluna o'u, mamuli o ka hewa a kuu makuakane i~hana ai, ua oi aku ia o ke ko'iko'i iloko o ka noonoo o kekahi poe, mamua o ko lakou minamina i ka mea e noho hana aku ana malalo o' lakou," ma ka aoao o Kapena Ivana, unuhi ae la oia i ke kikoo dala o elua kaukani paona mailoko ae o ka pakeke maloko o kona kuka, a waiho aku la imua o ke alo o Keaka Mebure me ka i ana aku: "E hele koke aku oe e kukakuka pu me kou mau haku, i keia manawa me ka hakalia ole, no kou komo aku he hoahui, md laua, a waiho aku i keia huina dala imuā o kou mau haku, a ina aole 1 lawa keia huina, alaila ua hiki no ia'u ke haawi hou aku. Mai hookaumahaia kou noonoo, no ka uku hou mai i keia inau dala, no ka mea, he ohana kaua i keia manawa, ma o ko'u hoopalauia ana me kou kaikuahine. "Eia hou keia manao o'u, ua makemake loa kou makuahine, e kakau aku oe i leka iaia. e hoike aku ana he maikai no kou ola kino, no ka mea ua hopohopo loa oia nou, i ka maikai ole 0 kou helehelena, ia oe i huli hoi mai ai no Ladana nei, ma nehinei. Ke makemake nei au, e noho hamau loa oe, me ke kamailio ole i kekahi poe e aku, owau ka mea nana i kokua aku :a oe i ke dala, i lilo ai oe i hoahui me kou mau haku, aka he meahuna keia mawaena wale iho no o kaua." "I hoike aku no au ia oe e Ivana kuu hoaloha, aia kuu puuwai ame kuu uhane, maluna o keia kumuhana i ke ao ame ka po, a ia oe i haawi mai la i na kokua ana no &a hookoia o kuu iini, ua hele kuu puuwai a h'u i ka nui o kou oluolu, no keia hana au e ka hoaloha. "No ka pono wale no o kuu makuahine ame Ela, i hookauwa aku ai au ia'u ihp, e noho malalo o ka hui a'u e hana nei, a ua hilinai mai ko'u niau haku maluna o'u, no ke kumu, ua holopono loa ka laua oihana, malalo o ka'u hookele ana. "No 'Kapa, aole o'u hopohopo iki nona, aia maluna o'u ka hilinai piha o kela kanaka, aka no kona kokoolua, no Kalima, ua lohe oia i kekahi mau mea e pili ana no ko'u makuakane, o ka mea oiaio no nae, he lili loa kela kanaka ia'u, no ka mea eia kana keiki hupo ke noho\hana pu nei iloko o keia hui, a ua makemake loa o Kalima, e lilo owau kekahi hoa-hui, pela wale no e hiki ai ke hoomauia ko'u noho hana ana maanei. "Ua nui ko Mr. Kapa hooikaika ana e hoomauia ko'u noho hana ana iloko o ka hui, me ke ku-e mau no o kona kokoolua, a he mau manawa a kela mau kanaka i noke ai i ka hoopaapaa mamuli iho la o keia kumu. Aole au i manao e hoike aku ia oe i keia mea, aka nae, he makemake ko'u e hookahaha aku ia Mr. nolaila e kakali malie oe ia'u maanei nei, e hele ae au e hui pu me Mr. Kapa, aia no oia maloko o kona keena i keia wa, a ke kaa ka hoi keia mau dala malaio o kona malu aohe mea hiki ia Mr. Kalima ke hoonioni hou mai ia'u, ua maloeloe ko'u kahua e ku ai." Ua hele na waimaka o Keaka Mebure a haale i ka lihilihimaka, iaia i haalele iho ai i kona hoaloha, no ka hele ana aku e hui pu me Mr. Kapa, no ka hapaha hoda kela manawa o kona hele ana aku, oili mai la oia me ka helē o kona mau papalina, a lamalama, i kau a mea o ka piha olioli, a pane mai la: "Ua pono aku nei na mea apau, ua lawe aku nei o Mr. Kapa 1 kela mau dala, nolaiK ma keia mua aku, owau kekahi mea kuleana iloko o ka hui, a he ona hoi ma kekahi olelo ana ae, e hiki ole ai i kekahi mea ke kipaku mai ia'u, a hia keia mua aku e ikeia ana kuu inoa, me na inoa o kela mau kanaka." Oiai ua pau aku la kelā hana nui, a ke nee nei hoi ka n\anawa imua, koikōi aku la no o Ivana ia Mebure, e kakau i leka na kona makuahine ame Ela, mamua o ko laua hele ana e ai, nolaila noho iho la o Mebure e kakau i kekahi leka loihi, a i ka paa ana no hoi, i mai la: "Ua pau ae la keia hana e hele kana e ai, me ko'u hoi ole thai i ka hana no ke koena o keia auwina la." "Ae, ua hele au a pololi, a ua hiki ia kaua ke kdmailio ahiki i ka hq|ra elima, alaila haalele aku au ia oe, no ka mea he hana nui ka'u i makemake'ai e hui pu me ka Loio Malo i ka la apopo. Hele pololei aku la laua no kekahi haleaina, a ia laua v e ai ana, i wehe ae ai o Ivana i ka leka a Miss Kalani, a haawi aku la ia Mebure e heluhelu. "He keu aku ka piha akamai me ka maalea o kel§ kaikamahine," i hooho ae ai o Mebure, i ka wa i pau ai o kana heluhelu ana i ka leka. "Ua hiki loa ia'u ke ike aole o keia mau huaolelo maikai a maemae ke ano maoli o Miss Kalani, aka aia eia iloko o ke koloka o ka piha maaalea ame ka epa." "Alaila ua ike ka paha oe iaia ea?" "Ae, ua ike au ia Miss Kalani, oia kekahi o na wahine kino loihi, o ke ano o na wahine, i piha me ka hookamani. Alaila ua hoike aku ka paha o Ela ia oe no kona hoopalauia ana i ka Haku Fanadale ea? Aole no au i ike i kela kanaka opio, aka ma na.mea i kamailioia mai ia'u, o ka piliwaiwai kana hana makemake loa; aka he nani ia ke hele aku la oe e hui pu me kou loio, malia o $iki iāia ke hoakaka pono mai i ke ano o kela haku, a pela no hoi me ko Miss Kalani ano. * "Pehea kou manao no keia kono a Miss Kalani ia oe, e hele aku e hui pu me ia i ka wa poeleele? Ua hooholo anei oe i kou manao?" "Ae, ua hooholo au i leo'u manao, a ua pane aku nei au iaia, no ka hoea aku i ka manawa ana i hoike mai nei ma kena leka. Heaha auanei ka pilikia, o ka hele ana aku e huipu me ia?" "Aole anei e hiki ia oe, ke hoololi ae i kela manao mua ou, a e hoole oe i ka hui pu ana aku me ia, malia he hana pahele keia, i wahi e komo ai oe iloko o.ka pilikia?" "Aole e hiki ia'u kē hoololi, a ua makemake i'o no hoi au i ka wa e hele aku ai, no ko'u manao, o ka manawa ia e ike ole mai ai ka poe i kamaaina ia'u, oiai aole au i hele e hoike mua ia'u iho', i ke keena kaua.' "Heaha no hoi kou kumu o ka hele ole ana aku e hoike ia oe imua d? ke keena kaua? Aole oe e paa mai ana i ka hopuia, a ua makaukau au, e ku i hoike ma kou aoao, a ina he mau kanalua kekahi o na poo o kela keena, alaila ua hiki no ia oe ke kelekalapa aku i kou mau hoaloha ma Amerika, no ke kakoo j ana mai i kat*Jioike e pili anaMa oe iho." { "Ua paa loa kuu manao e hele aku e ike mua ia Miss Ka-i lani, a e hooponopono i ke ano o ka mahele ana i ka waiwai.! No na aina o kuu makuakane, aole a'u mahele ana aku me kela kaikamahine, aka no ke dala, malaila ka mahele a manao no au, aole o Miss Kalani e hoole. mai ana. O kekahi kumu nui o keia maipō ana o'u e hele no ke ake ana no ia e ike aku, pehea la ke ano o Miss Kalani?" Kulou iho la ke poo o Mebure ilalo, me ka luliluli ana iho, i kau a mea o ka paakiki maoli o Ivana, a o ia kana o ka pane ana mai: "Mamua o kou haalele ana iho i keia wahi, a hele aku ma kau huaka'i ho ka hui pu ana paha me Miss Kalani, ke makemake nei au, e hele mua mai oe e ike ia'u, a i ole owau no paha ke hele aku e ike ia oe. Eia oe ihea kahi i noho ai ?" "Aole au i hele no kekahi hokele i keia manawa, aia nb ko'u mau ukana i ka hale hoolulu kaaahi kahi i waiho ai, aia a pau ko'u hui kpmailio ana me Mr. Malo i keia ahiahi alaila hele aku au e hoolimalima i rutni no'u, maloko o kekahi o na hokele, aole no paha,kela he hana nui loa, o ka huli ana i kekahrrumi, oiai he nui na hokele ma keia kulanakauhale." "Ua lawa. paha keia kamailio ana o kaua e Ivana, e hookuu mai oe e hoi ae au no ko'u keena, pehea ana la ka manao o ke-

kahi ona hoa-hui, no keia komo pu ana aku la o'u me laua. O ka hora ekolu keia a kaua e kamailio nei, aia a ka hora eha, o ka manawa maamau ia o kela kanaka e hoea ae ai. Aole ana e nele ka piha huhu o kela kanaka, no ko'u komo ana aku la iloko 0 ka laua oihana." "Ae, ua pono kela, a e noho iki ae no hoi au maanei nei, no ka hoopau pono ana i ko'u ciga. Ma ka hora umi oke kakahiaka o ka la apopo, e hoea aku ana au no kou keena, a i keia po au e kakau ai i kekahi leka nau, maloko o kela leka, na hoakaka apau, no ka'u mau mea i manao ai elhooko aku. Aole au e haalele koke iho ana ma ka'u huakai hele, ahiki i ka auwina la o ka la apopo." Haawi ae Ia ke aloha lululima mawaena o na hoaloha, o ka oili aku la no ia o Mr. Mebure hele', me ka haalele ana iho i kona hoaloha, maloko o ka hale aina, o ka mea apiki nae, ma kahi o kona hoi pololei aku no kona keena, ua hele aku la oia a komo maloko o ke keena kelekalapa, a hoouna aku la i keia kelekalapa malalo iho nei ia Miss Kalani: "E Miss Kalani, Kanale Hale: —E hoea aku ana au i keia po, ma kahi au i hoike mai ai maloko o kau le;ka, aole hoi ma ka po o ka la apopo." Aole o Mebure i kakau i kona inoa i kela kelekalapa, ua maopopo iaia, he hookahi no mea a Miss Kalani e koho iho ana, o Ivana ka mea nana kela kelekalapa, aole hoi o kekahi kanaka okoa ae. I ka hala ana aku o kana kelekalapa, nana iho Ia oia i ka papakuhikuhi o ka manawa holo o ke kaaahi no ke kulanakauhale i noho ai o Miss Kalani. He kaaahi kekahi e haalele iho ana ma ka hora eono o kela ahiahi, a ma ka hora eiwa e hoea aku a> i ka pahuhopu o kana huakai. Ua komo ka manao hoohuoi iloko o Mtebure, he hana pulapu wale no kela ma ka aoao o Miss Kalani, o ka hoouna ana mai 1 kana leka ia Ivana, no' ka hele ana aku e hui pu mc ia, a no ka hoopakele ana ae i kona hoaloha, pela oia i manao ai, oia ponoi no ka mea e hele aku e hui kino me kela kaikamahine, a e ike hoi i kana mau hana i manao ai no€vana. Ke ike la o Mebure, ina no ka hoea o ke kaaahi i ka hora eiwa no kana wahi e hele nei, ua nui loa kela manawa, nona e hele ai e huli i kahi i ku ai o ka Hale Kahiko, kela wahi a Miss Kalani i kauoha mai ai ia Ivana, malaila laua e hui pu ai, nolaila eia o Mebure ke imi nei i na alahele no ka pono o kona hoaloha. Ke kakali la ua o Mebure me na manao nauki, no ka hoea mai o ke kaaahi, a ma ka hora eono ponoi o kela ahiahi, i kau aku ai oia maluna o ke kaaahi, a holo aku la no Biele ka pahuhopu o kana huakai. MOKUNA XV. Ma kela manawa hoi a Mebure i haalele iho ai ia Ivana maloko o ka haleaina, ke noonoo la o Ivana i kana hana e hoohala ai i na hora ekolu i koe, o kela la mamua ae o kona hele ana aku e hui kino me ka Loio Malo. He nui kana mau kumu e ike la, no ke kupono ole iaia ke hele holoholo, ma na alanui o ke kulanakauhale, o ia kona ikeia mai e kekahi poe i kamaaina mua iaia, a hoikeia ae ka lohe i ke akea, no kona make ole ?.na, a o kekahi no hoi, e lilo ana kona. hele i ka holoholo i kumu e maopaopa ai kona mau wawae. Mahope iho nae o ka noonoo akahele ana i kana mea e hana aku ai, hooholo iho la oia e kii i kona ukana i ka hale hoolulu kaaahi, a e hoi aku noloko o kekahi hokelefme ka hoohala aku i kona manawa ma ke kakau ana i ieka na Ela. Ua hooko i'o ku la o Ivana i kela manao ona, a ma ka hapalua o ka hora eha o kela auwina la, aia oia maloko o kekahi hokele kahi i noho ai, a, hoomaka koke aku la no oia e kakau i kana leka mua loa na Ela, o keia malalo iho nei na manao oloko o kana leka: "E kuu Ela aloha:—O "keia ka'u leka hooipoipo mua loa i kakau ai iloko o ko'u ola ana, a k$ manaoio nei au, o keia kekahi manawa hauoli loa i hoohalaia e a'u, ma ka ike ana iho, aia he mea nui iloko o ko'u noonoo, ke o]a māi la ma kekahi wahi o ka aina. Ua hoea mai au me ke ola kino maikai no Ladana nei, a hui pu iho la me Keaka, iloko o na manao hauoli, a o maua like ka i hel€ no ka hale aina i keia la, me kona haalele ana iho ia'u, iloko no o na manao ulumahiehie. "Ke hauoli nei au i ka hoike ana aku ia oe e ke aloha, ke holomua nei ka oihana a kou kaikunane. Ua kamailio aku au iaia, e pili ana no ka'u huakai e ike ia Miss Kalani, a ua haawi mai oia i kona ae, nolaial ma ka po o ka la apopA, e hooko aku ai au i ka'u misiona, a ma ka Poalima ae, e huli hoi aku ai au imua ou, me na nuhou no kaua a elua e hauoli like ai." He mahele wale no kela''maluna ae no ka leka a Ivana, i kakau ai na Ela, o ka nui aku o kona mau manao, ua piha okoa na aoao eono o ke kalana kakau; a i ka paa ana o kana leka, hookomo pu iho la oia me kekahi mau lalani himeni, o kona ku ae la no ia iluna, a hele aku la e hookomo ma ka pahuleka, i kukuluia ma ke kihi o ke alanui. Ke nee mua nei ka manawa i kela manawa, a no ka noonoo ana ae i ke kauoha \ ka Loio'Malo, no ko laua hui pu ma ia ahiahi, haalele iho la oia i ka hokele, a hoea aku la i ke keena o ka loio, he mau minuke i hala o ka hora eono, a i ka ike ana mai o ka Loio Malo, i ko ia nei komo ana aku iloko, pane mai la: "E noho iho e Kapena Ivana ilalo, iloko o na minuke he umi, e makaukau ponO ai au, me na hana e waihō aku ai imua ou. Ina i maopopo mua ia'u, ua maikai kou ola kino, i keia manawa, aole au i noho malie, a ke kaumaha loa nei au i kou ae ole ana mai ia'u e hoomaka koke ku i ka'u hana, ma kela manawa o ka hehi ana o kou mau wawae ia Enelani » Nana aku la o Kapena Ivana, me ka maopopo ole iaia o ka manao o na olelo a ka Loio Malo i kamailio mai .ai iaia, alaila homau hou mai la ka Loio Malo i kana kamailio ana: "Ke manao nei au, ua makemake loa oe e lohe i ka'u mau mea apau i manao ai, mamua o ko kaua haalele ana iho i keia keena. "O ko'u manao maoli no ia, aka nae, he mea maikai paha na'u ka waiho ana aku i ka leka a Miss Kalani i kakau mai ai imua ou, a nau e koho i ka manao maoli o kela kaikamahine." "Ua hookahaha loa mai oe i kuu manao e Kapena Ivana, no ka mea aole o'u wahi noonoo iki, ua kuka'i olua ma, ke kakau lekdP ana." Lalau mai la o Mr. Malo i ka leka a Kapena Ivana, i haawi j aku ai iaia, a hoomaka iho la e heluhelu i na manao i kakauia maloko, i ka pau ana, huli mai la imua o Ivana, a ninau mai Ia: "Heaha kau pane no keia leka?" "Ua lokahi ko'u manao me ko Miss Kalani, no ka hele ana 1 aku e hui pu me ia ma ka po o ka Poaha, elike me kana i makemake ai." . ■ ' Pahola ae la ka minoaka ma ka helehelena o ka Loio Malo, aimai-la: "O ka'u e a'6 aku nei ia oe e ke kanaka opio, mai hele oe e hui pu me kela kaikamahine,- no ka mea ke hopohopo loa nei ap, aia kekahi hana i hoolalaia no kou poino, a o ka Haku Fanadale kekahi i komo pu iloko o kela hana. Aole o'u manao. ino no kela haku opio, aka nae, oia kekahi o na aknaka ino, pela wale no au i manao ai, aole oi e hoohakalia iho ana, i ka hooko ana aku i kekahi hana, e hookoia ai ka makemake o Miss Kalani. No Miss Kalani hoi, ua like oia me kekahi tiga wahine, iloko o ke kino kanaka. O kou oili ana ae nei loko oka manawa ana i noonoo ai, oia kekahi o'na wahine waiwai loa, he kumu auanei ia e hoohana mai ai oia i na ano epa apau, i wahi nou e kaawale loa ai mai kona alahele aku, ina no ia he mea c hookauia mai ai ka make maluna ou." Aole e hiki ia Kapena Ivana ke i kela mau hoakaka a ka Loio Malo, mamuli o kona maopopo ole i ko Miss Kalani mau ano oiaio, a o ia kana o ka pane ana aku: "Ke manao nei au, ua ikaika loa kena mau olelo au i hoopuka mai nei no Miss Kalani. O ko'u manao maoli, o ia no ka mahele ana aku mawaena o'u ame kela kaikamahine, i kekahi mau dala a kuu makuakane, no ka mea o keia maoli no ka makemake o kuu makuakane, e loaa like i? maua ka pomaikai mai kona mau waiwai mai." . -

"Ke mahaio au i kena manao ou e Kapena Iv.i Ml aka nae, e ike aku ana oe, ua pau kekahi mahele nui o na a kou makuakane i ka uhauhaia e Miss Kalani. Ua lionu na aku a'u i ka'u kakauolelo e ninau pono i ke ano o na ljana a kela * kaikamahine i kou mau waiwai, o ka mea i loaa ma kana huii t pono ana, ua hiki aku ma kahi o ke kanahiku tausani paona. i ! hoolilo aku i ka Haku Fanadale, kana kane e mare aku ana, a j e papaluaia aku ana kela huina, e hooliloia i kela kanakā p.n:aka, iloko oka manawa pokole mai keia wa aku. Pehea, one ana no anei oe, pela iho*la e hoomaunaunaia aku ai kou I waiwai e kela kaikamahine ,maluna o kekahi kanaka ino iapuwale?" * ... "Ke manao nei au e Mr. Alalo, aia paha kekahi kuhihowa i hanaia. He oiaio aole loa o J u makemake iki, ina hana uhauh a o kela ano, aka nae, mamua o ko'u hoahewa ana aku i kekahi wahine opio, he mea pono, e lohe au i na hoakaka apau mai iai a mai. Mamua o kou lawelawe ana aku i kekahi hana ma ko'u aoao, e hoomanawanui iki oe, ahiki i ko'u hui kino ana tne Mi ss Kalani, a lohe hoi mai kona waha ponoi mai, no ka oiaio o kei a mea au e hoakaka mai nei iinua o'u. Ke hoololi nei au i ko' u manao, aole e hele aku i ka wa poeleele, aka, i ka wa ao nn, nic ka hele pololei loa aku no Kanale Hale, e hui pu ai me Mu« Kalani." -' ! "Ina o kou manao ia ea, alaila ua hoea mai la kaua ikn hopena o ka hana i manaoia na'u e hooko aku no kou pono," wahi a ka Loio Malo, me ka luliluli ana ae o kona poo. 1 ! "Ke kaumaha loa nei au, no ko'u hoopilikia wale ana aku i a oe e Mr. MIo, aka he hana nae keia i hiki ole ia'u ke alo ao, a ua ili mai hoi ke ko'iko'i maluna o'u o ka nana ana aku i kr] a kaikamahine, me he kaikuahine la no'u, no ka pono o kuu nnkuakane i make." Hoike hou mai Ia no ka Loio Malo i kona makemake n] o , ( kamailio hou maluna o kela kumuhana, a 110 ke kuikahi olr o ko laua mau manao, nolaila ua hoopauia kela mea a laua i h,x>holo ai i kinohi, no ka laua hele like.e ai i ko laua aina ahialii maloko o ka hokele. Hoi pololei loa aku la o Ivana no kona hokele, a malaila no oia i ai ai i kona aina ahiahi, me ka hoopilikia loa ia nae o kona noonoo, no kana mau mea i lohe ai mai ka Loio Malo, aku, me ka nalu nui ana iho hoi iloko ona, ina he oiaio kela mau hana apau i lawelaweia e Mis.s Kalani, alaila ua nui maoli ke poho o kona mau waiwai i na hana uhauha a kela wahine opio. Ma kela po, aole e hiki ia'Kapena Ivana ke hiamoe īuaikai, he nui na moeuhane ino o ka po i loaa iaia, me ka oili mau mai 0 Miss Kalani, elike me kana i kamaaina ai i kela kaikamahine, me he mea la o na manamanalima, o ua kaikamahine nei, u a like me na riiaiuu o ke tiga, a ua ike aku hoi oia i na kulu koko iluna o ka maiuu, ka mea nana i hookau mai i ka weliweli maluna ona. Hakalia no a pau kona aina kakahiaka, ma kekahi kakahiaka ana ae, holo pololei aku la oia no ka halehana o Mebure, a ninau aku la no kona makemake e ike i kona hoaloha. Oka pane i hoikeia mai iaia, aole o Mebure i hoea aku ma kela nolaila kakali malie iho la no o Ivana, no kona ake nui loa e kukakuka pu me Mebure, Inamua o kona hele ana aku ma kana misiona e hui pu me Miss Kalani, ua hilinai #ku oia maluna o Mebur,e no na oleloa'o naauao mai iaia mai. Ua noke nae oia i ke kakali ahiki i Jca hoea ana i ka nina awakea, aohe wahi mea a oili iki mai o Mebure, nolaila noi okoa aku la oia, i kekahi o na hoa-hui o kela halehana, e kuhikuhi maPiaia, i kahi o kona hoaloha i noho ai, malia ua loaa paha oia i ka ma'i. I ka loaa ana mai o na kuhikuhi iaia nei, no kahi e noho ai o kona hoaloha, o kona holo aku Ia no ia no kekahi hale hoolimalima, a i kona ninau ana aku i ka ona nona kela hale, hoiko ; , a mai la iaia, aole o Mebure i hoi aku, mahope iho o ka hele ana mai no kana hana, ma ke kakahiaka o ka la mamua aku. No keia loaa ole ana o Keaka Mebure iaia, ua inoino maoli kona noonoo, a iloko o kefa noonoo maikai ole, holo aku la oia 1 ke keena kelekalapa a hoouna aku la he kelekalapa ia Ela. e ninau aku ana, i ka manawa a Keaka Mebure i hoea aku ai u ka hale. ' ' 0 ka pane a Ela i hoouna mai ai, no kana kelekalapa, e ho.»lc mai ana, no ak hoi ana aku o Mebure, nolaila, ua liooi loa ia u ka pohihihi iloko o ka noonoo o Ivana, no kahi i hele ai o kona hoaloha, ame ke ano o kona nalowale honua ana me ka waiho ole iho, i kekahi hoailona, e hiki ai iaia ke hookolo aku. MOKUNA XVI. Ma kela manawa a Mebure i kau aku ai maluna o ke kaaahi, ma kana misiona poiiihihi, hooho ae la oia i keia mau olelw; "Pehea la ka hopena o keia huakai a'u? Ua nui ka'u mau oM,. i hoike ai » ko ' u manao, no ke ku-e ana aku ia Miss Kalani. nie he mea la e komo kino aku ana au iloko o kekahi poino, mnmuli o keia hana." Ua kuai oia i kelkahi nupepa, i mea heluhelu nana maluna 0 ke kaaahi, o ka mea apiki nae, aole he lii,ki laia ke helnholi; 1 kela nupepā, aia na noonoo like ole iloko o kona poo kali, i hana ai. • j "Pehea la au i hopilikia wale ai no i ko'u noonoo. mr na manao uluahewa he ndi, aole anei owau kekahi o na kai,v ka hauoli loa. Maluna o kuu hoaloha, ke Kapena I\ana kau mau mahalo kiekie ana, no kona hapai ana ae ia'u. ni;.; ke kulana haahaa mai a i kekahi kulana kiekie. Aole e hiki i kekah i o ko'u mau haku nuia, ke hoopau mai i ko'u n«,ho hana ana iloko o ka hui, oiai he liaku kou kulana oiai.) i keia wa, a ua hooiia ae ko'u makemake, e hooko aku i na hana apau e holomua ai kela oihana." He hookahi wale no ohua e ae mawaho'o ua o Ko.ka * e ure, maloko o kona kaa, he kanaka kino pahaahaa. hk nanea m t aoh ° kona hiamoe ana, aka nae i kela ame kei« manawa e kaakaa ae ai o kona mau maka, e nana mai an.: oia īaia nei. He hookahi wale no hale hoolulu kaaahi, mawaena o l.adana ame Biele, a he umi minuke ka loihi o ke kaaalii e ku ai ma kela wahi, no ka haawi ana i manawa no na uluia e ai ai i kekahi mau meaai, a e kuai ai piha i mau nieaai ;ia lakou noluna o ke kaaahi. Ua kamaaina loa o Mebure i na rula o kela kaaahi. no ka) mea he mau manawa lehulehu kana o ka holoholo ana m.iluna o kela kaaahi, a ua kamaaina 110 hoi ka poe oluna o ke kaaahi iaia. 1 ke ku ana o ke kaaahi ma kela hoolulu, mana" 1 la oia e lele .ilalo, no.ke kamau wahi kiaha waisakr :i:i> a°le kona makemake maoli aka mamuli o kona mana< >i° o ke komo ana aku o ka waisake iloko, ka mea nana e bi»> poina i kona .īpau noonoo like ole, e makaukau ana nao r.ia e haalele iho, i kona wahi e noho ana, ia wa i pane m?i ai ke kanaka kino pahaahaa, i ka i ana mai: "E kala mai oe ia'u e ka hoaloha, pehea la ka loihi e 1,1 ai o ke kaaahi ma keia wahi, mamna o ka hoomau ana -ku nm kona alahele?" He umi minuke ka loihi o ke kaaahi e ku ai maanei.' a Mebure me kona haalele ana iho i kona noho, no ka lele ana aKu ilalo. Alawa aku l»Jca Mebure nana ana i ka mea nana ka līina 1 ' ia,a . me he mea la ua ike mua Ho oia i kela kanaka, o k.u mea apiki nae, aole mai la he maopopo iaia o kana Wahi o k.i ike ana. Ika pau ana hoi oka Mebure inu ana i kona kiaha ' w hOl mai Ia oia noluna o ke kaaahi, o ka mea apiki aole kona kokoolua oloko o ke kaa, a ke mihi loa la oia. n«' ka maopopo ole ana iaia, o>ahi a kela kanaka i hele aku oiai ua hoomaopopo aku oia, ma ka helehelena o kela k ' aia kckahl mau hoailona o ka maiiao kolohe iloko ,(Aole i pau)