Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 12, 24 March 1922 — KE ANO O KE KALAIAINA. [ARTICLE]

KE ANO O KE KALAIAINA.

(Kakauia e Z. P. K. Kawaikaumaiikamakaokaopua.) (Hoomauia maiO 0 liilii, elike me ka pahi ame ka hāioaka. ame ke kamaa. o kela mea mama, keia mea mama, aole e mahuahua loa ka waiwai o ia mau mea. ma ka lawe ana i kahi e. 0 ka hana ka m6a nui ma ia mau waiwai, a o ka mea nana i hana, nana no ka nui o ka uku. No ka noho kalawalawa ana o na kanaka o ka honūa nei apuni, ua ano o<kōa kela wahi, ua ano okoa keia. He anu kauwahi, he wela kauwahi; he ua nui kauwahi, he ua uuku ; kauwahi; ulu kekahi ai ma kela wahi. he ai okoa ka ai o keia wahi. Okoa kekahi (meaulu ma kahi anu, okoa kekahi meaulu ma kahi wela. O ike ko ame ka huluhulu, ma na aina mehana wale no ia mau noea. O ka palaoa ame ka huiu hipa, ma na aina anu wale no ia mau mea. Aka, ua like kn makemake nui o na kanaka apau mai o a o. Ua makemake na kannka apau i ke ko ame ka lōle, ame ka palaoa, ame ke paina. A aia ma kekahi aina ka hao. a ma ka aina okoa ka piula, a ma ka aina okoa aku ke keleawe paha. nme ke dala. ame ke gula. Aka,.ua makemake na kanaka apau i keia mau mea apau ioa. Pehea la e loaa ait Aole loaa, ke ole e lilo kekahi poe, i poe halihali, a i poe kuai no hoi. | E nana kakou i ka moolelo no "ka lole kalakoa, a ka poe kuai e lawe ! mai nei i keia aina. Aia mauka loa, ! ma Amerika Huipuia kahi i kanuia lai ka huluhulu no ia lole. a malamaia, a na kolaila poe i ako. a ukuia no kela poo. He poe nae lakou i halihali i kai. ma ka mokumahu paha, ma ke kaaahi paha, ma kaalio paha, a ua nkuia kela poe na lakou 1 halihali i kai. He poe okoa ka poe na lakou i lawe i kela huluhulu i Beritania, a ukuia no lakou. Ahiki ia huluhulu ma 'kahakai o Beritania he poe okoa na lakou e halihali iuka i Manekeaeta, i kahi i hanaia ai ka lole; a ukuia kela poe. Apau ka lole i ka hanaia, na kekahi poe e wale no e lawo hou i kai. a ukuia kela poe. Ahiki ia lole i kai. he poe hou ka poe lawe ia lole i Ame.ika Huipuia. a ua ukuia no lakou. a ua waiwai lakou i kela uku. Ua waiwai nui no hoi kekahi aina ma ka halihali waiwai wale no. Aole nu, loa ka wa,wa, o ko Holan, mamua, a lilo lakou i poe halihali no ko Ma 'aina e, alaila waiwai lakou. A pela no 'hoi ko Ycnike. No ka hikiwawe ke halihali waiwai maluna o ka wai, nolaila paha ka noho mua ana b na kanaka ma kahakai, a ma kapa muliwai, a ma kapa moanawai. He mea mau no ia i na aina apau; i ka wa i uuku ai na kanaka, noho no lakou makai, a ma kapa wai wale no. Alii'ki i ka wa i naauao ai na kanaka. a hana lakou i ke alanui, a maikai. a loaa na lio ame na bipi kauo, ame na kaa, na mea hoi e hiki ai ka ukana, alaila, makemake na kanaka e noho iuka, a ma na wahi apau o ulu maikai ai ka lakou mau meakanu. Eia kekahi. i ka imi akamai ana 0 na kanaka, ua nui na mea i loaa ia lakou. i mea e hikiwawe ai ka hoano hou ana i ka waiwai ma ka lawelawe aha. a ma ka haawi ana i ka helehelena hou. Aka. ua poho ke akamai o ke kanaka, i kona imi aha', i mea e hikiwawe ai ka hookahuli ana o na mea a ke Akua i hana ai i ano hou. Ua loaa iki, aole i loaa nui foa. 1 ka mahiai ana, ua kokoko like ka hana ana a ka poe naaupo, me ka poe naauao. Waele no i ka nahelohele, a kanu i ka ai, a malama i ka wai, ame na holoholona. o ka pau no ia. Pela no ka mea naaupo, aole hoi e oi nui aku ka pono o ka mea naauao. Aka, i ka hana ana i na mea paahana, malaila, ua oi loa aku ka poo naauao. A pela no hoi ka lawe ana i ka waiwai i kahi e; hikiwawe loa ka poe naauao. O ia ka mea e hiki 010 ai i ke kanaka ke imi akamai i ka hookahuli ana i ka waiwai i kino okoa. No ka mea, ko lakou ma'i. amo ko lakou makena ke Akua kekahi. O ka halihali ana, na ke kanaka wale no ia, e hiki no iaia ke imi akamai. A pela no hoi ka hana ana i na mea paahana. na ke kanaka wale no. nolaila, hiki iaia ke imi akamai. Aka. na ke kanaka ka hooulu i ka ai, na ko Akua no, nolaila, ole hiki nui ke akamai o ke kanaka. Ua paa paha ka manao o ke Akua e lilo mau ka nui o kanaka 1 ka mahiai, no ka mea, o ia ka hana kupOno i ke kanaka. he hana oluolu. he hana ma'i ole no ke kanaka. O ka poe noho ma ka aina, a mahiai, he poe ikaika lakou, aol? ma'i, aole no ke kanaka wale no ia hana. Ua ikaika no lakou, a ua nui ka lakou poe keiki, a he poe keiki oma'ima'i ole ka lakou. O i& ka pomaii kai o ka poe hooikaika ma ka hana, a he poe e ake no o ka hana, a he | molowa i ka la noho wale iho no. | Pauku HI. No na ano like ole o ko na kanaka hooikaika ana. Ina ikaika Ike kanaka i ka h'ana. ua kapaia oia ma keia buke. he kanaka hooikaika. O ka hana nui ana, o ka hooikaika no ia. Ina hooikaika i'o ke kanaka, ua ikaika no kona kino ma ka hana. a noonoo no hoi oia Ina hana oia me ka noonoo ole, aole ia he ikaika. Ina hooikaika ke kanaka. hooikaika no oia, e hoano hou i kekahi mea. No k* meA, o ka

hoano hou i na mea, o ia wale no ka mea e mahuahua ai ka waiwai. Ma ka pauku elua ua hoakakaia. ekolu wahi e hiki ai ke hoano hou i ka waiwai ma ka' hookahuli ana i ke kino, a lilo ia i kino hou; ma ka haawi ana i ka heleholena hou wale no; a ma ka lawe ana i kahi e. Aka, i ka wa e hana ai ke kanaka. e hoano'hou i kekahi mea, aole oia e hana wale me ka hoomaopopa-ole i ke ano o ka mea ana e hana ai. Ina hana oia me ka hoomaopopo ole, makehewa wāle kana hana ana, e aho no ka hana ole, e like auanei ia me ka pupule ka mea hoopau i ka waiwai, aole hoomahuahua waiwai. (Aolo i pau.) '