Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 13, 31 March 1922 — Page 5

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

         ME ka loaa pu aju la no hoi paha o ka hanohano ame na mahalo nui ia ma ia hookuuia ana mai ou mai is kula mai, @ ko‘u manao? i ninau aku ai o Mr. Hita me ka akaaka @ aku.

 

         @ ua hookuuia mai au mai ia kula mai me ka loaa pu o  no ka mea, e ike iho oe aohe haumana a aee e   ai ia'u a e lilo ai ho i hoa hookuku me a‘u ma ia  @ @, e lilo aku ai ia hanohano mai a‘u aku oiai owau wale me ka haumana. wahi a Vekinia.

        

         @ manzo nei au aoule i pono keia kamailio loihi ana a kaua   no ka mea, ua maluhiluhi paha oe no ka loihi o keia  ana mai nei au maluna o ka lio, a ua mokeia mai la no   ka luluia e ka lio a ua hakahaka ka opu, nolaila ea, e hoi i ka hale, i hoomakaukau aku au i kekahi mau meaai   kou paina awaea, aia a piha aku ka lua o ka inaina   hoi paha ke makailio ana ua pohu aku la oloko,   iho la o Vekinia a kana kamailio ana, no kona noo- no ka pono o ka malihini.

 

          me ka mahalo nui ia oe e Miss Abota; aohe o‘u mauhiluhi aohe no o‘u pololi; aile ai e aiahiki i ko kakou ai like  i ka aina ahiahi, a ia manawa ke oluolu mai oe, e noho  ai kakou a hookahi ka ai like ana me ka hauolli.

 

He nui iho la ko‘u makemake i ka noho maanei la e miss @ he wahu maikai loa keia au i kohoai no ka hele ana   @ @ hoohala i kekahi manawa no ka mea he mohala ka @  aku a na maka ma kela ame keai wahi ia‘u e nana aku@ i ke ku mai o na lania mauna he nani maoli oluolu ke  @ nei mamua o ka hoi ana aku iloko o ka hale.

 

         Ia hooki ena iho ana i kana kamaiolio na noho iho la oia i @ o ka noho a kahi Pake kuku CHi Lu I hana ia no @  a nona hoi ka noho haula pu iho la Vekinai a hookahi @ @ noho pu ana maluna o na kumuhana like ole e ulu ar ana ilojo o ko MR. Hita noonoo, a ua ana mai e Chi Lu e @ i ka hale.

 

          Aole i poina mai ko VEkinia waihona noonoo aku na hoomanao ana no kela noho ana a laua ma keia whai iko o na makahiki lehulehi ma ia hoep mai,, kela hora hookahi hauoli loa a lua o ka hoolhala ana malalo o ka malumalu o ke ku-@ paina aole no hoi ia MR. HIta no ka mea ilojo o ia @ hookahi a lua o ka u noho kokoolua ana i kolu i ka @ i hoomahuahua mauia ae ia ka iini ka makemake  ke aloao o kela ame jeaia mea pakahi o laua kekahi no  ahiki i ka hooko ia ana o ia iini mahope mai.

 

         Ua lilo o VEkinia Abota i pulakaumaka mau iloko o ko Mr. @ waihona noonoo a pela no hoi me Vekinia ia MR. Hita o @ @ ana ae ma kekahi mamawa mahope mai, aole oua i like @ @ wahine opio u‘i nana i kaili aku i kona noonoo ame @ puuwai mai iaia aku elike me VEkinia Abota "Ka U‘i nohea o ka Aiana MAuna o NEvadea."

 

         Ia laua e luana ana ma kela wahi a. e hoohoala an hoi @ laua manawa maikai loa, elike me ka MR. HIta o ke ka maili mau ana aw ma ia hope mau ua lehulehu  na kumuhana like ole a laua o ke kamailio ana a me  ia mau kumuhana like @ no hoi a pau ua hiki wale no ia Vekinia ke hoakaka i kona manao me ka naaiao me he mea la ua wale waha ia mau kumuhana iaia me he mea la ua pua mua ia mau kumuhana iaia i ke heluheluia a e hoike ana no hoi i jo ka makuakane naauai ma o ke ao mua ana iaia ia mau kumuhana.

 

          Ma ka MR. Hita hoolohe mai ma kana mau wehwehe apau  maoli o VEkina i ka naauao mamua o na wahine ka-@ makua he nui ana i kamaaina ai, oiai nar he kaikamahine  wale no o ia i nei manwa a he mea haohao no i kona hoohoo iho ka noho ana o neu kaikamahine naauao  o keia aina hihiu waoahele a i hojo ia hoi e na kanaka @ i hoonaauao ole ia o ka hana wale no ka mea nui @ o ko lakou  noonoo i na manawa apau.

 

         Ua hoopokoleia keia nanea ana laua mamuli o ko CHi Lu @ ana mau a olelo mai la ua ala o MR. Abota a ua ninau mai iaia no laua a ua hoike  aku oia aia laua malalo o ka @ pali kahi a Vekinia e hele amu ai e hoomaha

 

         I ko laua ohe ana i keia makemake o ho laua makuakane @ ia laua o ko laua eu koke ae la no ia a hoi aku al no ka hale no ka hoike ana aku ia laua imua o ka makuakane a ia laua i u hoea aku ai i ka hale loaa aku ka mauakane ia laua e noho mai ana mawaho o kahi lanai uuku mamua ka hale.

 

         Ua oi ae kona wiwi ame ka emi loa mai o koan iakaika ia manawa i ka MR. HIta ike aku mamua o kana manawa o ka @ ana iho a holo ai i humebola a ua oi hou  ae no hoi ka ikaika o kona kunu me ka lilo loa i mea hoopilioa iaia @ ua pumehana loa ke ea ia manawa.

 

         Ike koke iho la oia ia manawa me ka hoohewahewa ole ua kokoku loa mai ko MR. ABora hopena a e haalele koke mai ana oia i keia ola ana e hiki ole ai ke hooloihiia aku kona ola @ a hala he mau mahina hou, a i ole mau pau paha mai ia manawa aku.

 

         Ia ike ana mai a MR. Abota i ua o MR. Hita haawi mai le i kona lima me ka Hauoli me ka pemehana o ke aloha a ua lehulehu wale @ mai ninau o ka ui ana mai ia MR. Hita ma ka mea e pili ana i kana muakai a pela hoi me kona hui ana aku me ka niu o lakou i hala mua ai i Humebola.

 

         Ua holopono ka‘u haukai o ka hele ana me ka halawai ole me kekahi uila ma je ala ua hiu au me kela poe a ua nui n @ ka hauoli no  na hana lealea i hoike ia ma kela wahi. Ua @ ku kela poe i nei manawa no ke kulanakauhale o Loko paakai Uta a no“u hoi ua pelu hope hou mai au no neu no ka hoopau pono ana i ka kaua mea o ke kamailio ana, no ke kuai o ko aian ame na lua maina elike me ia a kaua o ke @ ana.

 

         No keia olelo a Mr. Hita huli koke aku la o Vekinia e nana iaia me ka pii ae la o ka ula ma kona papalina no ka hauoli mo ia mau olelo a MR. Hita e kuai ana i na aina o papa hauoli maoli!

 

         Halawai koke ae la ka ike o na maka o na opio ia manawa me ka hoomau o ka nana ana aku o kekahi ma kela manawa, a ia manawa like ke paila la ka holo awiwi ana a ke koko maloko o ko laua mau aakoko.

 

         Hoihoi ko MR. ABota helehelena i lohe ana ami i na olelo a MR. HIta a ninau mai la " Alaila o ia mau no anei ka manao i loko ou e loaa ana no kekahi kanaka ia oe nana e kuai mai ana ia mai lua maina? me ka makemake nui oloko on a ia manawa o ia ninau ana mai ana mo ka mea o kona

 

 

Makemake loa ia o ka loaa koke o kekahi kanaka nana e kuai mai ia mau lua maina no kona ike iho i kona nawaliwali loa, a e lilio koke aku ia mau lua maina mamua o ka hiki ana mai o kona hopena.

 

            " Ae; in a nae e oiaio ana kau mea o ke kamailio ana mai ia‘u aohe mea a ae a‘u i hoike aku owau no e ku aku la ka mea makemake loa e kuai i pane aku ai o MR. HIta me ka pii iki ana ae o ka ula ma kona mau papalina.

 

            O Oe! Aohe ou nanaina o ke kanaka e makemake a e manao niu ana e lawe i kela mau lua maina a oia iho la kau hana e manao ai e ola kou noho ana i pane mai ai ke hakuhale me ke kahala nui iloko on a.

 

            Owau no kekahi e kamailio ana elike me ia u i kamailio mai la in a owau ma kou wahi i pane aku ai o MR. Hita me ka akaaka pu ana aku.

 

            NO kekahi mamawa ko MR.Aota hamau ana me ka noonoo nui iloko on a me ka hiki ole iaia ke pane mai i ka hla ana o kekahi manawa i mai la.

 

            I kekahi manawa ua koiia ka noonoo o kekahi kana mamuli o na haawina pilikia i hiki ole iaia je hoomalu iho e hookomo aku iaia iloko o kekahi hana kaumaha he hana no nae ana i  ike ai aohe oia i kipono no ia hana a i ole no kona makemake paha e haawi aku i ke kokua i kekahi mea ana i makemake ai e hoopakele ae.

 

            "E Mr. Abota e noi aku ana au ia oe e huikala mai iau ke hoike aku au ia oe i keia mea oiaio o kela pane a‘u i hoike aku neu ia oe owau no ka mea i makemake e kuai i no lua maina ua haawiia aku ia me ka naau maikai o ia hoi ua loaa mau ia‘u keia manao mamua e loaa ia‘u ka ike ia hana eli gula a dala paha a i ole kekeahi mau ano minerala e ae a oiai aoe owau ponoi ke hana aku ana ia hana he mea okoa no ka‘u i makemake ia e hoonoho aku ke manao nei au e kauai a lilo mau ia‘u kela mau lua maina gula au.

 

            "O, in a pela ka paa o kou mamao ua pono; a ka la apopo lawe aku au e hoikeike ia oe, a ia manwa hookahi no hoi e hoakaka aku ia hana a e kuai hoi ia mau lua maina ame ka ole i kou manawa e hoomaopopo iho ai i ka nui o ka hana ame ka nui o ka luhi."

 

            Ma keia manawa ua kahamaha kokeia ka laua kamailio ana mamuli o ka ke kuke hele ana mai a hoike mai la ua makaukau na mea apau no ka aina ahiahi, a ia manawa i palua mai ai ka Mr. Abota kono, elike me ia a Vekinia i kono mua mai ai i ka laua malihni na laua ahiki i ka holo lea ana o na kukakuka no ke kuai i ka aina.

 

            Mahope o ka hooiaio ana mai o na kamaaina aole e lilo ana kona noho ana  iho me laua no kekahi mau la i mea hoopilikia haawi aku la o MR. Hita i kona ae, no ka mea, o kona hauoli loa ia o ka hooliuliu iho o kona noha ana i ike mau aku no oia i ka helehelena o Vekinia i loaa ai i manawa lawa kupono loa nona e hakilo aku ai i ko Vekinia mau ano apau, oiai ia manawa ua ike aku oia i kekahi mau ano maikai iloko o Vekinia, a koe daku kekahi mau ano maikai iloko o Vekinia, a koe aku kekahi mau mea i makemake ai e ike mamua o kona hooholo loa ana i kona manao e lawe ia Vekinia i wahine nana.

 

            Mahope iho o ka pua ana o ko lakou aina ahiahi ha ai ana hoi i hoomakuakauia mai ai e ke kuke mamuli o ka MR. Abota @ @ meaai @ loa a Mr. Hita i ike ole ai mai kana haalele ana aku ia kapalikiko ekolu pule i hala aku a no ko MR. Hita ike i ka maluhiluhi o MR. ABota a ua makemake  oia e hooluolu maluna o ka hiki e mamua hoi o kona noke mai aku i ke kamilio he mea hoouluhia i ka mea mai nonou aku la oia ia Vekinnia in a paha e ae mai ana oia e hele laua e holoholo iluna o ke kualapa no kekahi manawa.

 

            Pii ae la ke ula ma ko Vekinia mau paplina no ka hauoli no kela nou a haawi koke akku la no hoi i kona ae.

 

            Holokiki aku la oia iloko o kona rumimoe no ke kii ana i kona koloka hoopemehana., a mahope o ke komo ana ae ame ke kau ana i kona papale iho hou mai la ilalo  i ka rumi a MR. Hita e kakali aku ana nnona o kona iho mai he papale malumalu la ia ana o ke kau ana ae ma kona poo i hana noeauia e CHi LU Mai ka pua mai o ka mauu o ke kuahiwi.

 

            Ua nalo ae ka la i ke kuahiwii manwa e mau ana no nae ka malamalama no ka mea ole i napoo ka la. HE uliuli o na ululaau  o na ano like ole.

 

            "Ihea kau wahi i makemake ai ia kaua e hele aku?" i ninau ae ai o Vekinia i kona hoa holohol ia laua i olio loa aku ai iwaho o kahi pupkapa.

           

            " O hea ka kau wahi kupono i ike ai ilaila kaua e hele aku ai? O oe hoi ke kamaaina a ua ike oe i kahi kupono e hele aku ai  e holoholo o ka ninau mai no hoi kau ia"u la ua maopupu ia‘u na whai apau o keia aina kuahiwi lehulehi," i pane iho ai oia ia Vekinia e nana pono ae ana kona mau maka illuna iaia.

 

            "Ina pela e lawe aku ana au ia oe iluna o kela jualapa oneanea o kahi maikai loa ia e ku ai nana aku i ka wahiho mai o ka iana a o kahi kiekie no hoi ia e ike aku ai oe i ka nani o ka aina," i pane ae  ai o Vekina me ka huli  ana kau i kaho e i ole o MR. Hita e ike aku i ka pii o ka ula o kona papalina.

 

            I na manawa apau a MR. Hita e nana aku ai iaia e loaa mau ana iaia kekahi manao anoe no ke mea ma kona noonoo iho he kanake  kulana koikoi loa o MR. Hita e hele pu ana me ia mamuli no on a ano lehulehu ana i ke ole ai kekahi poekoe wlae no kona makuakane.

 

            " ke kualapa Oneanea! Heaha ke kumu i kapia ai ia wahi ma ia inoa?"

                       

            " NO ka mea hoi aole mea ulu ma kela kaulapa he pohaku wale no a mai kela whai aku e nana aku ai i na wahi apau"

 

            Ia laua e u pii ana i ke auna a e u kamailio ana no hoi ia manawa maluna o kekahi mau kumuhana e ala ae ana iloko o ko MR. Hita noonoo ia manwa ko laua hauoli no ia pii like o laua hoea aku la laua i kahi e pau au ka pii ana, alaila hele aoao aku la no kekahi wahi aole no i mamao loa he wahi nihinihi loa nae ia e hele aku ai howa aku la laua i kekahi puu pohaku a maluna o ia puu pohaku kakahi holopapa i like loa me kekahi pakaukau he wahi oneanea loa, pela i kapaia ai ia wahi je " Kualapa Oneanea."

 

            Ia laua i u ku pono aku ai maluna o ka papa pohaku pala halaha alaila huli aku la laua nana i ke waiho mai o ka aona mai o ano a ke hoohihi la o MR. Hita i ka nani o ka wahi a pau ana e nana aku ana.

 

            He nanai ka aina haahaa e waiho mai ana malalo i kana i ke aku he nani okoa no hoi na kuahiwi  no kualono ame na awawa me na muliwai me ko loajou mau wai e anapa mai ana a he nani  okoa no hoi na ao keokeo e halii mai ana ma ka piko o no kuahiwi i aneane, aku elike me he mea la he hau a he nani no hoi na ululaau uiluil ma na aoao o no kuahiwi a ma kana hoomaopopo iho ua oi aku ka nani o na mea apua ana e ike aku ana mamua o ka hiki i no huaolelo a kona waha ke hoakaka ae.

 

            HE mauna ma na aoaoa ekoulu ana e ike aku ana a mawaena o ia mau mauna he mau awawa i piha me na mea ulu a he piha momona ka aina i ka nana aku me na mea ulu like ole a ma o a maanei he mau iokowai liilii a nunui me ko lakou mau wai e anapa mau ana i ke @, me na kahawai liilii e kahe aku ana ka wai iloko o ia mau lokowai.

 

            No kekahi mau minuke ko laua ku ana malaila me ke ka-

 

 

Mailio ole aku o kekahi I kekahi, a e kilohi ana no hoi ko laua mau maka ma ō a maanei I na mea nani like ole a ke Akua I hana ai me ka hookani ʻiloko oho o laua.

            Eia nae oia mau mea apau a laua e u nana aku ana ua pakua I ko Vekinia mau maka, no ke mea, aole keia o ka makamua o kona hoea ana ia wahi, aka ua lehulehu na Manawa mamua aku aka nae, no kana malihini he mau mea hou ia I kona mau maka a he mau mea nani hoi I kana nana aku. Ua nui no kana mau wahi o ka hele ana e makaikai, a ua lehulehu no hoi na mauna ana o ka pii ana, lehulehu no hoi na awawa, na ululaau amen a muliwai amen a lokowai ana o ka ike ana ma kekahi mau wahi okoa aku, aka nae, o ka nani o ka nanaina aole elike me ia ana e nana aku ana ia Manawa, I nana loa hoi paha kekahi o nei wahi no ke loaa ana o kona kokoolua huapala o ia pii pu ana.

            “He kiekie ka nani o kela mau mea aʻu e ike aku nei!” I hooho ae ai o Mr. Hita, mahope o ka hala ana o kekahi mau minuke o ko laua ku ana a nana aku I na wahi e huli pono mai ana mamua o ko laua mau maka.

            “Ae no hoi, he nani mai hoi kau a kana mai,” I hooia mai ai o Vekinia me kona hoohoho ana aku I ka makani huihui o ke kuahiwi iloko ona, me ka mohala maikai ae la o kona helehelena no ka nani o na mea apau a laua e ike aku ana.

            “Ke haawi aku nei au I koʻu mahalo nui ia oe, e Miss Abota, no kou lawe ana mai nei iaʻu I keia wahi,” I pane aku ai o Mr. Hita me ka manao kuiʻo iloko ona, no ka mea, ua piha maoli io iho la no oia I ka hauoli o kona ike ana I ka nani o na wahi apau ana e ike aku ana.

            “Aole au I manao he nani ka nanaina o nei wahi I hoopuniia e na kuahiwi iaʻu I hoea mua mai ai, no ke awaawaa maoli” a pipipi loa o na mauna, me ka lehulehu no hoi o na kaulapa amen a owaowa, a he ano waonahele a mehameha maoli no ka nanaina o keia wahi I aneane like aku me Suitalama, ma Europa, ka aina I kaulana I na kuahiwhi lehulehu. He pii mau mai no nae paha oe iluna nei o keia wahi I na Manawa aku nei I hala?”

            “Ae; o kauʻu hana mau ia o ka pii ma na kaulapa o keia mauna I koʻu Manawa kaawale mamua aku o ka ikaika loa ana o ko papa awaliwali,” wahi a Vekinia, me ka nui ana iho o kona makuakane ke holoholo ma o a maanei, elike me ia I na la mamua aku.

            O ka maua wahi no keia e pii mau mau ai me papa ma na la Sabati maile, me ka maua mau buke amen a nupepe a mau mea kahakii, a hoohala I kekahi hapala maanei no kea mea, o ko maua halepule wale no keia e hele mai ai, no ai kumu no hoi au I aloha ae nei wahi, kahi aʻu pili mau ai me koʻu makuakane, a e lilo ana nei wahi I kualapa aloha naʻu ke kaawale aku au ma kekahi wahi.”

            “Pela no I koʻu hoomaopopo iho me ke kanalua ole iloko oʻu, eia nae,-------”

            Huli koke ae Ia o Vekinia e nana iluna ia Mr. Hita I ka Manawa I hooki koke iho ai oia I kana kamailio ana.

            “E noonoo ana hoi au,” wahi a kona kokoolua o ke kamailio ana iho I ko Vekinia Manawa o ka nana ana ae iluna iaia,” he wahi waonahele hihiu loa keia ma kamehameha maoli no kekahi kaikamahine elike ma oe e noho ai, a hoohala I kou mau la opio o ke ola ana me keia wahi I mamao loa mai ka nui o na kanaka a mai kea o malama mai-hoi.”

            Pela no, he mehameha io no ka noho ana o keia wahi, aka, ua laukanaka, no nae au I koʻu manao,” wahi a Vekinia.

            “Ua loihi loa no anei ko olua noho ana ma keia wahi?”

            “Ae; ua liuliu loa no, o ka elima makahiki a oi keia o ko maua noho ana maanee.”

            “Elima makahiki a oi! O, ua loihi ia no! A iloko o ia mau makahiki a olua e hoolaukanaka mai ai hoi ia olua, ua mehameha maoli olua I ka ana iho,” a hooki iho la o Mr. Hita I kana kamailio ana, e kuku mai ana malalo aku o ka owawa ma kekahi aoao o ke kualapa.

            “Aohe no hoi he poe launa mai me maua o papa wale no koʻu hoa e noho e noho pu ai ma keia wahi, a I kokoolua I kahi Pake kuke a maua,” wahi a Vekinia o ka pane ana ae.

            “Ae pehea, iloko o keia mau makahiki lehulehu a olua o ka noho ana maanei aole anei ou ike iho I ka mehameha a makemake ae I mau hoapaani nou oia ka poe opiopi elike me oe?”

            “Ua loaa no ia manao iaʻu,”wahi a Vekinia, me ka hale mai la o na waimaka ma kona mau lihilihi, oiai oia I haupu ae ai ai Manawa no nap o lehulehu ana o ka uwe ana ahiki I kona hiamoe ana, mamuli o kona aloha I ko laua home kahiko ma Kapalakiko oiai oia e hoomanao mau ana no ko laua home a nee mai la no keia aina waonahele no ka imi ana I na pomaikai ma o ka eli kula ana.

            “Eia nae, no ka loihi o ko maua noho ana iho nei ma keia wahi ea, ua pau kea no uluku loa o ka noonoo ma eke aloha I ka home kahiko o maua, a ua pau no hoi ka auwe mau ana no kamehameha, a ua hiki iaʻu ke hoomanawanui I ka mehameha I nei Manawa no ka pono wale no nae o kuu papa.” wahi a Vekinia, me ka imoimo ana iho kona mau waimaka I aneane loa e hanini iho.

            “Aloha ino no ka hoi oe e ka wahine opio, I ka noho hoomanawanui I ka mahemeha o ka noho ana I nei wahi!” I pane iho ai o Mr. Hita. “Ua like no keia me ka make I ka manao mai o na kanaka I kamaaina mua ia olua oiai no nae olua e ola ana. “Ua hoomanawanui maoli no keia wahine opio I ka noho ana ma keia wahi mehameha elike me kekahi wahine koa loa, aka aole pono iaia, e hoomanawanui hou aku no kona makuakane. Pahea ana la kona pono ina no ka make aku o kona makuakane?’ o keia ka Mr. Hita o ka nalu ana iho iloko ona.

            “I ka nana aku me ka hoomaopopo I ko Mr. Abota kulana maʻI I keia Manawa ua nawaliwali loa mai oia,” I kamailio ae ai oia a nui ka leo I loho mai o Vekinia.

            “Aole anei ou manao o ka lawa ana aku iaia ma kekahi wahi okoa ka hana kupono loa no ka pono o kona ola kino, o ia hoi, e holoi I kanawahi e noho ai, malia, ma ia wahi aku paha e loaa ae ai hoi ka meha iaia mamua hoi o ka hoomau loa I ka noho ma keia wahi anu?”

            “Aohe maopopo iaʻu o ka mea pono e hana aku ai,” I pane ae ai o Vekinia, a I hou ae la me ka liilii loa o kahi lea, “ihea aku auanei maua e hele aku ai?

            “O kahi kokoke aku I kappa kahakai kahi kupono loa iaia. Manao au o keea mai ke kai mai ka mea kupono a maikai loa no kona ola kino. Ma Santa Cruz, Monterey, a I ole kekahi mau wahi kokoke aku I ke ea mai ke kai mai kekahi laau kupono loa no na maʻI o kela ano.”

            Aohe a Vekinia pane no nei mau olelo aku la a Mr. Hita, mana pono wale mai la no oia I na maka o kona hoakamailio me ka helehelena haikea no ka piha kaumaha loa no kona makuakane, no ka mea, aia mau I loko ona ia Manawa ke paanaau mau la no na olelo a ka makuakane e haalele iho ana oia iaia ma kekahi Manawa ma ia mua aku.

            Oiai lakou e noho ana ma Kaleponi ua lehulehu kana mau Manawa o ka holo ana I Santa Cruz a I Monterey me kona makuahine, I ka Manawa ai e ola ana ka makuahine, a I ka wa no hoi e noho ana iluna o ka lako ame ka hanohano, a ua like hoi ua o Vekinia me kekahi moiwahine liilii ka hihimanu I kona mau aahu, na la o ka hanohano ame ka hauoli, wahi ‘ana, me ka loaa ole o na manao hoohuoi ia Manawa e kokolo mau mai ana na ao hakumakuma panopano o ka hune ame ka pilikia me ka malie loa e uhi mai maluna o lakou me ka maopopo loa.

ROw 4

 

            “Aole hiki ia maua ke hele aku ia wahi, Aole oʻu manao e hiki ana ke koiia aku o papa e hele ia mau wahi, no ka mea, ua ike aku la no hoi oe la I kona kulana ntwaliwali loa I nei manawa, e hiki ole ai ke manao aku e ae mai ana oia ke noiia aku. Ina paha I na la aku nei mamua la e ahi la paha ai hiki he koi aku, akiki ole no paha, no ka mea, ma kana olelo mai iaʻu, aole ona makemake e hoi hou aku I Kaleponi, a hooki iho la o Vekinia I kana kamailo ana, me ka kulou o kona poo ilalo, no ka piha loa I ke kaumaha am eke aloha pu no kona maukakane.

            “Aia no he moolelo walohia a he mea huna no hoi e pili ana no ke kumu o ka nee ana mai o Mr. Abota ame kana kaikamahine a noho ma keia wahi I mamao loa mai ke au malamalama mai,” I noonoo hoi ai o Mr, Hita iloko wale ino no ona, a ua lilo hoi ka nee ana mai o Mr. Abota I mea nalu nui nana me kona makemake loa e loaa iaia kekahi hoomaikeikeia mai ma kekahi Manawa ma ia mua aku no kana mea I makemake ai e ike.

            “Ua kukakuka no nae paha o Mr. Abota me kakahi kauka no ka mea e pili ana I kona ma’i?” I ninau iho oia ia Vekinia.

            “Aohe; aohe kauka kokoke mai ia maua ma keia wahi. Ua maopopo no ia papa kekahi mea e pili ana I ka oihana kauka; iloko o keia mau la laihi o kona ma’I, oia no kona kauka,” wahi a Vekinia ka pane ana ae, me ke kani ana iho o ka leo uhu no ke kaumaha, no ka mea, e hoehaeha mau ia iho ana kona noonoo I na Manawa apau ana e noonoo ae ia iho ana kona noonoo I na Manawa apau ana e noonoo ae ai no kona makuakane, a ua ike io no hoi o Mr. Hita ia Manawa ua nawalewali io no o Mr. Abota e loaa ole ai ka manaolana no kona ola loihi aku a hala he mau mahine.

            No ko Vekinia hoike ana mai I kona helehelena kaumana, no no ko laua kamailio no kona makuakane, hooholo iho la o Mr. Hita aole e kamailio hou I kekahi mea e pili ana no Mr. Abota.

            Ke hele loa aku la e poeleele ia Manawa, ke ike aku la oia I ka nalowale aku o ka malamalama o ka la, o ka liula wale no ke wena mai ana maluna o kea o a ma na mauna, a e hoomake mau mai ana hoi ka ohu e kokolo malie mai ma na awawa.

            “Ke kau mai nei ka hau, e Miss Abota, a ke hopohopo nei au e loaa ana paha auanei oe I ke anui, nolaila, e hoihoi aku au ia oe I ka hale I nei Manawa me ke kali ole aku, ua lawa keia makaikai ana a kaua,” I pane aku ai o Mr. Hita.

            “Ae, e hoi io kaua,” o ka wa pono no keia, o paa mai aunanei kaua I ka ohu a maopopo ole ko kaua alanui a pilikia kaua,” wahi a Vekinia. “E makaala loa oe I kou iho ana aku ma kela wahi he nihinihi loa, o pakika aku oe eha,” i I aku ai o Vekinia.

            Akaaka malu iho la ke kanaka opio a pane aku la:

            “Aole keia o ka maua loa o na mauna aʻu o ka pil ana, he oi aku ke keikei o kekahi mauna aʻu I pii ai mamia o keia, a he oi aku no hoi kona piiku, a he oi aku no hoi me ka inoino o kahi e pii ai mamua o keia, e Miss Abota, nolaila e ike iho oe he kanaka au I maa I ka pii kuahiwi, e loaa ole iho ai ia mea he makaʻu ia oe. O na Mauna Alepa, ka Pirenisi am eke Caucasus he mau kuahiwi lakou I kamaaina iaʻu I ka pii mau ia, o keia a kaua e ike nei ke hoohalikeia aku me ia mau mauna he wahi pani keia no kamalii.”

            “Alaila I Europa anei oe?”I ninau mai ai o Vekinia me ka nana pono ana mai.

            “Ae, aneane e pau loa ka hapanui o ia ainapuni ole iaʻu I ka hele makaikai ia.” I pane aku ai o Mr. Hita.

            “O, pomaikai maoli oe I ka ike ana aku la ia mau  wahi, ua nui koʻu makemake me ka iini nui e ike ia mau aina malihini aohe nae he Manawa iki ihooko ia ai makemake, I hooki@iho ai o Vekinia I kana kamailo ana.

            “Pela? He nui io kou makemake la? Mailia paha e hookoia aku ana no hoi ia makemake oi I kekahi Manawa e hiki mai ana. No ka mea, oia noho opipio no hoi ia ou. Ke manaolana nei au e hookoia aku ana ia makemake ou,” I pane aku ai ke kanaka opio, me ka leo kuio.

            “Haawi mai ko lima iaʻu ke iho aku me ke kokua ole ia mai, E oluolu oe e Vekinia e iho aku ai, me ka haawi mai la I kona lima no ka Vekinia paa ana aku, me ka akaaka pu mau. Iloko o ia pale aku o Vekinia ike I ka paa o ko Mr. Hita manao, haawi okoa aku la oia I kona lima no kama paa ana, a me ia ano iho la laua I ka u iho maile ana aku me ka hookolokolo ahiki I ka haule loa ana aku ilalo I kahi maikai.

            Ua manao o Vekinia ia laua e haule aku ai I kahi palahalaha o ka aina alaila la hookuu mai o Mr. Hita I kona lima, aole nae pela ka mea I ikeia; ia hiki ana aku a laua I kahi maikai, hiku mai la o Mr. Hita I ka lima o ua o Vekinia a paa mai la iloko o kona, a me ia ano iho la laua I u hoi maile aku ai ma ke ala kikeekee ahiki I ka hoea ana aku I ka hale.

            Aohe huki o Vekinia I kona lima, ia laua e u hoi la, me ka houoli loa oia me he mea la he ola hou maikai loa keia ana e ike ana I weheia mai la nona, a no Mr, Hita hoi, ke nalu la oia heaha la e pahea la ka kona makuahine ame kona kaikuahine e kamailio mai ai iaia ina nei no kona mare I keia kaikamahine uʻI a huapala ana e makemake nei I hoapili mau nona.

            Iloko o kona pakekek ia Manawa he elua leka I loaa mai iaia mai ka makuahine a mai ke kaikuahine mai, e kauoha mai ana iaia e hoi aku a e hopau ka auwana ana.

            Mokuna V.

            Ma kekahi kakaihiaka nui ae haele pu aka la o Mr. Abota me kana malihina opio no kahi o na lua maina no ka hoomakaikai ana I ka malikini, a mahope o ho laua nana ana ma o a maanei o ia mau wahi, me ka paneia aku o na ninau lehulehu a ke kanaka opio e Mr. Abota ma na mea e pili ana I ka waiwai o ia mau lua maina, na hana e pili ana ia mau lua maina, ame ka pomaikai no hoi I loaa iaia mamua aku mailoko mai o ia mau maina, alaila kuai iho la o Mr. Hita ia wahi nona, a ia lilo ana aku la iaia, o kona hoomaka koke koke iho la no ia I ka hoolimalima ana I mau kanaka na lakou e hanaia mau lua malina nona, he poe I kamaaina I ka hana ana ma na maina.

            “Mailia paha e oleoia mai ana au I ke kanaka naaupo no ke kuai ana iho nei I nei I nei mau lua maina ame nei aine, aka nae, he mea pono e loaa iaʻu kekahi kumupale kupono ma ko’u aoao no ka noho ana ma keia wahi, I ole ai au e oleloia mai I kae kanaka palaualelo a auwana, me ka noho hoopili wale aku no malalo o hau,” wahi a Mr. Hita o ka olelo ana iaia iho, mahope o ka holopono ana o ka laua kuai ana, a mahope hoi o ka haalele ana aku a Mr. Abota iaia.

            “O Miss Abota kekahi o na kaikamahina nohea a uʻI loa a’u I halawai ai, he onaona kona mau maka, he maemae kona mau aahu, a he kulana lede maopopo loa kona ano, me ka maikai o kana mau olelo a he naauao pu no hoi, Aia kekahi mana uma iloko o kona leo aʻu I hoomaopopo aku ai, ma kona helehelena pu no hoi a ma kona mau ano maikai no apau, a no ia mau ano maikai a pau ona ua laili noli ia aku no apua, a no ia mau ano maikai a pau ona ua kaili moli ia aku no koʻu noonoo, koʻu aloha ame kuu iinni nona holookoa, he haawina hoi I loaa ole iaʻu mamua.