Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 13, 31 March 1922 — Moolelo o Ka Halawai 26 a Na Komisina o Na Home Hawaii [ARTICLE]

Moolelo o Ka Halawai 26 a Na Komisina o Na Home Hawaii

Va heluhelj|»a ka moolelo 0 ka halawai 2$ a ua aponoli. Hoike ae ka luaahoeaalu, Uft aku oia ia Mr. Johis Watt e hlki kino mai ma ka halawai a ka papa Komiaina no ka heawi ana ae i ke> kahl mau heomnlamalama ana waluna 0 na aina kookuoaeeoo e aa Maori ma Nukilani; oiai hoi o kona hoea aaa iho aei no ia i neinei, mai i a wahi mai, * Ua hoakeka ae o Mr. J. Watt, aia he ano-e nui mawaena o na heopoaopoao 0 kq HukiUni ame ke Hawaii nei. Ona Maari, wahi ana, *ole loa t heakeakea ae ia lakou ma aa kulanakauhale nunui e ka aiaa, »ka, ua koomau aku lakou i ka aoho ana ma na aina mahiai; a i mea e IUo ole ai lakou i poe kuewa maluat 0 ka aina, ua kiai paa ke aupuai me ka makaala ana ma na hana pUi kuai hoolilo aina, me ka ae ole ia o kekahi e hoolilo pau i kona kuleana. Q na Maeri no ka pouhana 0 ka aina ma na hana mahiai; a he hookahi wahi mokuaa aina holomua loa ma na hanu uwi waiu pip), i kukulu a Ikwelaweia 0 na haaa ma ke .ano/kalepa naauao. Eia hou keia, o ka heluna o na eka ili aiaa i haawiia i na Maori, nole i kaupalenaia, e maal aaa kela ame keia i ka aina elike me ka ikaika i loaa, me ke kokua ole mai 0 ke aupuni i mau haawina dala, a\p, ua, koolako mai ke supuni i na loea ma na hana mah'ai, a pela aku, no ka pono o ka poe hookuoaooao.

la wa no i hoike ae ai o Mr. -Oooke, aia he koena dala ka ke I Komiaina e waiho nei, nona ka hui* na helu 0 $27,077.29, mawaho ae e ; na loaa 0 ka malama 0 Feberuari; a lioike pu ae, oiai eia ma kana hua--1 ka'i hope aku nei ma Molokai, i ike kumaka aku ai i ka paumawai 0 4 | niha i kukuluia ma kekahi luawai 3 ka mahiko kahiko, • Mr. Lyman; v ma ka hoaoia ana 0 ka wai me | ta mea hoonui ike, e Mr. Conant, i keia ai ua awili pu ka waikai, 0 84 kulu i ke falani wai. Ua emi | iho nae ka ikaika o ka hnkakai 0 keia waii i ko Waiaiae ae aei# 0 kela mOkwpuni, e hookahekaheia nei ma 'na, mala manu alfalfa. Ma kekahi ainau i waihoia ae e ka lunahoomalu i hoike ae ai 0 Mr. Cooke, ua hooikaika maoli mai ka holomua ana o keia hana i na hana a ka papa Komiaina. | Ia wa i haawi ae ai ke kakauolelo | i kela ame keia lala r i na pepa kii |aina 0 Kihamaula-lalo i mahele--1 heleia iloko o elua ano, e Mr. Jorgensen; me ke nol pu ana i na lala ! 0 ka papa, e hookuku me ke akahele, a ma ka huakai a lakou ma Molokai, ma na la 17 ame 18 o Maraki, e hiki ai ke wae ae a apono iho i ke kii mahelehele aina kupono. Ua heluhelu ae ke kakauolelo he leka mai ia Mr. E. L. Kauai mai o Aiea, Oahu, e, noi ana i mahele aina nona ma Molokai, a e hoike pu ana i kona mau manao e pili ana no na hale noho e kukuluia aku ai io ka poo hookuonoono. Ua hoike ae 0 Mr. Dunean, aia ke hauwalaau hele ia nei ma ke kulanakauhale kekahi olelo, e olelo ana, o na hua apau o ka aina o ka poe hookuonoono ma Molokai i makemakeia e maauaua, e pakaukauia no ia mau mea ma o ke Komiaina la, malalo o kekahi mau hooponopono a aelike a ka papa i manao ai he pono, a ma kona manao, ho mea peno 0 hoikeia aku keii mea ia Mr. John Wlsc i hiki ai iaia ke pane ku-e aku ia ano olelo palaualelo i ke akea, ma ka Nupepa Kuokoa. Hoike ae ka lunahoomalu ,aole he lono i loaa mai no na mta e pUi ana no n» mea i hoolalaia no ka hUika'i no Hawaii nei, a Mr. Davis ame Mr. Mendenhall, mai Wakinekona mai, a ma kena manao, he mea pono e hoomakaukauia kekahi mau manao, a hoouna aku i ke keena o k& elele lahui ma Wakindkona ma ke kelekalapa. Mamuli 0 ka hana ole i koe imua o ka papa, ua hoopaneeia ka halawai me ka hele ana o na lala o ka papa, mawaho ae 0 ke Kamaliiwahine Kalanianaole, e makaikai ia Oooke Pann, ma ke kihi 0 na alaaui Moi ame Piikoi. OEO. P. COOKE, Lunanui, Manahooko me Kakauolelo.