Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 13, 31 March 1922 — I MOLOKAI AKU NEI NA KOMISINA HOME HAWAII. [ARTICLE]

I MOLOKAI AKU NEI NA KOMISINA HOME HAWAII.

Ma lga Maunaloa o ke awakea o ka Poalima o ka pule aku la i holo! aku ai ke Kiaaina W. B. Farrington ame na hoa o ike komieina mo| kekahi poe e ae no Molokai, no ka j makaikai ana i na aina a na Ha-1 waii e hoi aku ai e noho, a hoi me kahi o ka wai e hiki ai ke laweia mai noluna o na aina, a ma 1 ke Kilauea' o ke kakahiaka nui o I k'a la Babati nei ka ana mai, a ma ka lakou mau mea o ka hoike ana ae ua nui ko lakou hauoli no na moa a lakou o ka ike ana aku, me ka loaa o ka manaolana nui no ka holomua o na hana e hanaia mai la no ka pono o na kanaka Hawaii e hoi aku ai a noho. Ua pau na aina mauka loa ame na aina pili kahakai ia lakou i ka makaikaiia a no na hora he 12 maluna wale ao lakou o ke kua o ka lio o ka hele ana e makaikai ma na wahi, apau o na aina i manaoia o la ke kahua no ka hoopulapula hou ana i ka lahui Hawaii. j O na hoa o ke Komieina ma ia huakai oia ke Kiaaina W. R. Farrington, ke Kamaliiwahine Kalanianaole, Oeorge P. Cooke, ko kakauolelo mana hooko a ke komiaina, ame Budolph Duncan. Ma ke ahiahi iho lehulehu na Hawaii i akoā» koa ae ma Kaunakakai, na kane na wahine ame aa kamalii a imua o lakou i haiolelo aku ai ke Kamaliiwahine Kaianianaole ao ka hora a oi me ke ohohia nui ia e na Hawaii, o ke kahua nui o kana haiolelo e pili ana no ia maluna o ke kumuhana o ka hoihoi hou ana aku i aa Hawaii maluna o ka aina a mahi, a ua nui ka ka hauoli o kolaila mau kini i ka lohe ana i ka leo o ke kamaliiwahine. O ke Kiaaina kekahi i haiolelo ma ia po imua o na Hatfaii, a maluna o na ninau i kaa malalo o ko kanawai Home Hawaii kana hoakaka nui ana. Mahope iho o na haiolelo he aha himeni malaio o na hooponopono ana a ko Civie o Molokai, a o ka panina hope o%na hana 0 ia po he aha hulahula. Ma ke kakahiaka Poaono, pe koke iho o ka hoea ana aku a lakou i Kaunakakai ua holo aku ke Kiaaina amo B. Duncan no ke awuwa o Waihanau, no ka nana ana i ke kumu o ka wai i manaoia mai'a ila mai ka wai e lawe mai ai no na aina haahaa, a ua pii aku laua a hoea ike kumu o ka wai. Ua hoakaka mai ka enekinia Jorgen Jorgensen i kk komiaina i na wahi i manaoia malaila na paipuwai aiuo nn luapao e eliia &i i hiki ai ka wbi ke laweia mai noluna o na a<r»a e mahiia aku ana. £ ke Kiaaina ame Dunean e makoikai ana i kahi o ke kumu o ka wai ua holo aku ko Kamaliiwahino, me ka ukali pu ia e Geo. P. Cooko iki na aina mauka loa, na walii i pau mua i na komiaina e ae i ka makaikaiia. Ma ka auwina la ua okoakoa like na komiaina apau hele aku la e makaikai i n:i ainapili kahakai no ka nana ana i ka apana aina 140 eka, kahi i hoolaluia ai e okioki i mau apana pahale n<i na Hawaii e noho ai ma keia mua koke aku. Ua nana pu ia e, lakou kekalii mau luawai kahiko o na Hawaii kahiko i noho ai ma ia mau kaha 1 kela au kahiko loa a i paa hoi i ka uhiia. a ua wehe hou ia nae a mailoko mai o ia mau luawai ku wai i hoohanaia aku ai. Ua loaa ia Lyman, ke kanaka mahiai loea, kekahi mapunawai i uhiia a paa no kekahi mau makahiki he nui i hala, a me ka pauma i hoohanaia ai i hiki ai i ka wai ke hukiia mailoko ae o ia mau mapuna a mau luawai. Mailaila lakou i aku ai e nana i ka aina kahi i manaoia no ka mahelehele ana i loaa ai ia lakou ka manao ame ke aifo maikai loa o ka ana, ua hele pu lakou e nana i na aina hanai holoholona o Molokai no ka manao e 'loaa kekahi ike mailaila mai, a ua hele pu aku lakou e nana i na aina mahiia o kekahi poe e aku, a pela hoi me ka hale hana waiu o Cooke, a pela me na aina mahiai halakahiki a Meyer maluna o na wahi kiekie. Ua pau na wahi o kela hapa o ka mokupuni o Molokai i ka makaikaiia e ke komisina "a ua nui ko lakou hauoli no aa mea a lakou o ka ike ana ma keia huaka'i aku la a lakou, o ka oi aku o ka mea hauoli oia ke Kamaliiwahine mamua o ka poe e me, lte aina waiwai loa ia ina no ka holopono nei o na mea apau i manaolanaia.