Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 14, 7 April 1922 — Na Noi no na Aina ma Molokai [ARTICLE]

Na Noi no na Aina ma Molokai

He iwakalua-kumamaha mau apana i makaukau i keia manawa no ka aina hoopulapula o Kalamaula, o na Hawaii i makaukau no hoi ana aku maluna o kela mau aina, ua makemakeia lakou e waiho ae i na noi imua o Mr. Geo. P. Cooke, ka luna hooko, a kakauolelo o ke komisina home Hawaii, no na palapala pa'ihakahaka, e hoopihapiha ai, a hookomo aku no ke noi ana i kekahi o kela mau apana aina. Ua hamama keia manawa no ka waiho ana aku i na palapala noi, ahiki me ke komo pu o ka la 30 o ka mahina o Aperila nei; nolaila mai hoohakalia, a kakali wale, o hala auanei ka wa pono, e hoea mai ai he mihi ana mahope aku. He mau apana aina keia i maheleheleia i na eka he iwakalua, a ua ike ke komisina home Hawaii, i ke kupono o kela mau apana aina, no ka hoi koke ana aku o na ohana he iwakaluakumamaha e noho i keia wa, me ke kakali hou ole aku ahiki i keia makahiki ae. E hoomanao nae e na Hawaii, aia iloko o ke komisina home Hawaii, ka manaoio mau, e lilo ole ka hana hoopulapula, i mea holomua ole, no keia kumu, e laweia ana na keehina makaala apau, ma ka aoao o ke komisina, no ke ano o ka poe noi, ame na hookupoilo ana apau i pili aku ia lakou; o ka poe wale no a ke komisina e apono ana, o lakou ke aeia e hoi maluna o kela mau apana aina, a o ke koena iho, e hooleia ana lakou; nolaila mai hoahewa wale aku kakou i na hana a kela komisina mamuli o ko lakou kukulu ana mai i kekahi mau ana hookupono i ka poe noi, pela wale no e pono ai, aole me ka ae wale mai i kela ame keia mea noi, me ka maopopo mua ole. o na hooiaio ma ka aoao o ka poe noi, no ko lakou hooko pono, i na kumu aelike no ka hana hoopulapula Ua uuku no kela mau apan& aina i makaukau i keia manawa; e hoomanawanui no ka hapanui o na Hawaii, aia a ike na komisina, ua makaukau na aina e ae ma Molokai, ke kahua nui hoi e pono ai ka noho ana aku, ia wa auanei e hoolawaia mai ai kekahi heluna nui o kakou, nolaila he wa wale no keia no ka hoomakaukau ana, no ka hoolako ana, a no ka hoi ana aku, i ka wa e weheia mai ai na aina hoopulapula hou. No ka poe nae i makaukau i keia manawa, no lakou ka keia pepa e hoeueu aku nei, e waiho koke ae i ka lakou mau noi, a ina no ka aeia mai, alaila e hoi aku a hoomaka e imi i na pomaikai ame na pono, malalo o ka hana hoopulapula, a hoolaupa'i hou i ka noho ana ame ka ulu ana o ka lahui Hawaii. O ka mea nui no ma keia hoi ana i na aina hoopulapula, o ka loaa o kela manao hana, kela manao hoomakaulii me ka hoomanawanui; e loaa ia manao i ke kane, i wahine ame na keiki, alaila pono. E waiho no i ko ke kaona nei ano

o ka noho ana mahope nei, e kikoo aku i kela ano o ka noho ana o na kuaaina, pela wale no e holomua ai ka hana hoopulapula, ina aole pela, alaila ua ahona no ka noho ana iho, me ka hoao ole e komo pu aku iloko o ke noi ana i kela mau aina hoopulapula.