Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 15, 14 April 1922 — He Mau Ku-e Kohu Ole [ARTICLE]

He Mau Ku-e Kohu Ole

O kekahi o na nuhou e hookahahaia ai ko kakou manao, mahope iho o ka hala ana aku la o ke koho haloka kuikawa, no na moho elele lahui, o ka akoakoa ana ae o kekahi mau alakai o ka aoao Demokarata ma ka Hokele lana, a iilo ke kohoia ana o Senatoa Harry A. Baldwin, i mea na lakou e kamailio ai, no ka hoohanaia ana o ke dala, i wahi nona e puka ai, maluna o kona mau hoa paonioni kalaiaina; a ma kekahi olelo. ana ae hoi, ua loaa iaia ka lanakila, ma o ke "kuaiia" ana o na mana koho baloka< Ina he pololei a oiai maoli kela ohunmhumu ana a na alakai Demokarata, alaila e waiho ae lakou i na hooiaio ana imua 0 ke akea, aole o ke wale iho no mawaenā o lakou, maluna o na kahua maopopo ole, o lilo auanei keia mau hana a lakou, i kumu e hooi loa ia aku ai ke kulana nawaliwali a hoowahawahaia o ka aoao Demokarata e na mana koho o Hawaii nei. lle hookahi mea oiaio eku nei, ma ka moolelo o ke koho haloka kuikawa i hala aku la, o ke kohoia ana o Senatoa H. A. Baldwin a puka me ka heluna haloka kiekie loa, aole ia mamuli o ka hoohanaia ana o ka mana o ke dala, aka mamuli maoli no o ka nui ohohia o na mana koho haloka apuni keia Teritore iaia, aole wale iloko o na mana koho o ka aoao Repubaika, aka, pau pu me kekahi mahele nui o na Demokarata, ka poe i ike maoli i ko lakqu hilinai ia Mr. Baldwin, mamua o kekahi o na moho ma ka aoao Demokarata; E ninau iwaena ponoi iho o na Demokarata, na lakou auanei e pane mai me ka oiaio loa, aole i kuaiia aku ko lakou pono koho nie ke dala, i koho mai ai lakou ia Mr. Baldwin, aka no ko lakou ike maka maoli i kana mau hana, na ia ike i hookomo mai i ka manaoio iloko o lakou, he oi aku, kana mea e hana mai ana maloko o ka akaolelo lahui, no ka pono o Hawaii nei ame na Hawaii, mamua o kekahi mea okoa ae. O n a mana koho baloka wahine apuni keia Teritore, kekahi heluna nui o ka poe na lakou i haawi aku i ka heluna baloka 01 kiekie loa inaluna o Mr. Baldwin. Ua kuaiia aku anei kela mau mana koho, i koho aku ai akou ia Mr. Baldwin? Aole loa! O na olelo e hooili aku ana i na ahewa ana, no ke "kuaiia" ana o na mana koho me ke dala, o kekahi kela o na hana hoohaahaa loa i na wahine koho baloka, ka poe i hoike maoli ae ma ka lakou mau hana, o ke kukulu ana i mau kalapu no lakou. aole lakou i hoala i na kalapu kalaiaina, »no *ka ukuia mai, aka no ka haawi ana aku i ko lakou mau baloka, me na manao lokahi, 110 Mr. Baldwin. Ua hoohana like aku ka aoao Demokarata me na Rēpubalika, ma ka hoolilo ana i kekahi mau huina dala mahuahua, no na hana kalaiaina, e laa ka uku ana i na luna hooikaika o ka aoao, ka uku ana i ka poe haiolelo e kaahele ana ma na wahi like ole o keia Teritore, a pela me ka uku ana i na hoolaha maloko o na nupepa. Ina o keia iho la ka kela mau alakai Dempkarata i olelo ae ai, i ke "kuaiia" o ka lanakila i loaa ia Senatoa H. A. Baldwin, alaila ua kohu ole moli na ahewa wale ana maluna o'na kumu oiaio ole; no ka mea ua pau pu no na aoao kalaiaina a elua, ma ia hana hookahi; ka hana hoi i maa i ka lawelaweia iloko o na kau koho baloka ae nei i hala. E hoomanaoia ,aole no Senatoa H. A. Baldwin, ponoi iho kona makemakē ana e holo moho elele lahui, aka na kona mau hoaloha, na ka poe i manaoio, oia wale no ke kanaka kupono a na Repūbalika e kukulu ae ai, i mea paahae ma ka aoao Repubalika, no ka loaa mai o na hopena e pomaikai ai o Hawaii nei; nolaila e ike mai kakou, ma ka aoao kalaiaina, a. na kona mau hoaloha lēhulehu, i kokua aku no na hoolilo kalaiaina aku la o Senatoai Baldwin i hala, aole mamuli o kona ana aku e loaa mai ka lanakila iaia. Aole anei i lawa iho la na alakai o ka aoao Demokarata, me ka hopena o ke koho baloka, ma ak huliamahi ana o ka hapainii o na mana koho baloka o keia Teritore mahope' o Senatoa Baldwin, a hoohanohano aku iaia. i elele lahui mai Hawaii aku nei? O na hoinoino pilikino, aka poe haiolelo i kipehi aku ai maluna o Mr. Baldwin, me ka manao, pela iho la e loaa ai ka lanakila i ka lakou moho, ua hoi Jiou aku no ia maluna o lakou; pela no auanei ka hopena o keia mau hana a na alakai Demokarata e hoao mai nei e hoonioni, e hooiia aku ana, na manao ku-e iloko o na mana koho no kela aoao kalaiaina, a o ka hopena, o ia no ka hoea mai i ka wa e mihi ai, he mihi m£ke nae, no ka mea ua hala ka wa pono. Aole i kuaiia aku na Demokarata me ke dala, ke kumu o ko lakou koho ana mai ia Mr. Baldwin, a koho ole ia Mr. McCandless ,aka no ke ku a hoowahawaha i ka haahaa o ke kalaiaina a ka poe, e hōoikaika ana e loaa ka lanakila ia Mr. McCandless; a no ke kauia ana o na moho apau maluna o ke una kaupaona, a ikeia ka mama o na 'moho e holo ku-e ana i ka moho a na Repubalika. O ke a'o a ke Kuokoa i na Demokarata, e akahele, mai lawe wale mai i na ahewa ana maluna o kekahi, me ka loaa ole o na kahua ,no ia ahewa ana, aka e hoao fc imi hou i ka ikaika iloko o ka aoao 'kalaiaina, ma ke kapae loa ana aku i na kumu apau i haalele mai ai kekahi mahele nui o na Hawaii, i ke kakoo ana i ka aoao, a e lawelawe koke aku hoi, i na hana c loaa ai ka mahaloia mai, aole wale e ka pohai Demokarata ponoi iho, aka e ka lehulehu pu o na mana koho o keia Teritore?