Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 17, 28 April 1922 — KE HOONIIA NEI NA PAUMA UWILA HOOPII WAI O KAHUKU AINA LEWA. [ARTICLE]

KE HOONIIA NEI NA PAUMA UWILA HOOPII WAI O KAHUKU AINA LEWA.

E Mr. Lunahooponoponoi Aloha nui oe: —Mamuli o ka manao kuhihewa o na wiliki e emi iho ana a maloo ka wai, a pela j'aha e emi pu iho ai o Kahuku aina ilalo, a a mma ke ano moeuhano paha ia, a i ole, ua hoololiia na pauma mai aile i kā uwila, a i ole no ia a kaulana o Kahuku i ke kelehao, ke. kele uaina mahiehie. E, auhea oe e Mr. Lunahooponopono, e oluolu hou mai hoi oo po•īei: E kaomi iho oe i ke pihi Helu "f)22 e kau ae la ma ka aoao o "haiamoa itamu 8 o ka Nupepa Kuokoa o ka a. m., Poalima o Apcrila nei, a ma na hunahuna hoonee meahou o ka aina lewa nei, ® ,oili pule]o aku ana ke kiheipili. a ./Keoeloa,, i ka Helu 4004 o na apahu pou uwila o Kahuku aina e kuku laina liko ana, me he mau koa kiai naue ole 'a o Elenalo, ma ka lihi mauka, o ke alanui holokaiipuni, ame na ipukukui uwila pakahi maluna iho o na apahu 'apau, elikp mo ka imoimo ana mai o na hoku o ka lani, nela no ka owaka owaka ana mai, o na ipukukui uwila iloko o nti kemu apau, mauka, makai o ke alanui liolopuni, a no ka mea no hoi, ua uhi paa ia e ka ulupaina. • O ka pa mai a ka makani, ua .lilo, ia i v mea nana e hoinoino man āna i na lau paina, a lilo ka malamalama o ka uwila i mea e u'i loa ai ko nana aku, i na ia he mau po pouli o Laau, a Kulua, a Laaupau. Ua u'i loa o Kahukulewa i ke kulanakauhale omaomao, i ka lau o na paina e paialewa ia ana e ka makani kipu, o ke Koolauwahine. Ma keia walii ka meakakau i hu ae ai ke aloha i na keiki hanau o ka.aina nei, i hala aku mao, a koe' kakaikahi o uo .mau 'Koolauwahine nei o na pali hauliuli. Mr Lunahoopōnopono ka makua hooholomama i na hooholomua i ka nee mau ana i na hana hou o ke au o ka aina ka naauao, ka ike, ka 1 mana o ia mea he naauao, na kelekalapa uwea ole, ame na mokulele, a mo ka laka o ka huhu o ka uwila

ame na pahu himeni, a ina na ano no apau ke holomama nei ka Nupepa Kuokoa apuni ka honua, e hoike aku ana i na menhou, i mea e hauoli mau ai ka lehulehu o ka poe lawe Nupepa. I ke au o na kupuna, ua lohe pinepine au i ko lakou kamailio ana, 0 Kahuku he aina lewa oia i like me ka aina o Kanehunamoku, a kamailio ana au maluna o keia aina, no Khuku aina lewa, i pomaikai no ka lehulehu o ka poe a oiai, he nui ka poe i leta mai nei ia'u, a ua hele kiffo mai nei kekahi poe a hui kino pu, no ia moolelo kahiko. O Kahuku aina mua, ua uhiia e ka ulu hala he nui na kanaka, nani ke nana aku ia Kahuku • e ku nei 1 keia la, hookahi wale no kupa i koe o Mr. Kaina Uha, nona na makahiki he 97, he mau keiki he mau moopuna akahi a kualua kana, e laha nei he Uumle oia no'u, he maikai kona ola kino, aole he kina'una'u o kona kino he ikaika he malo 'elo 'e kupono kona hele ana, he hiki no iaia ke kahape'a i kona koho baloka ana. 0 Kahuku aina i keia la mamuli o ka mana hoonee o na mahiko, i hmoopiha pu ia mai ai ka aina e na lahui like ole, a ua nani maoli o Kahuku aina i keia la ke nana aku. O ka aina keia o Keana i hoolilo-1 ia o Kahuku Plantation a hoohuiia a nui o Kahuku lewa, a ke kamailio nei au i luna o Kahuku aina i hniia a maikai ka moolelo. Ua kukuluia na hale nunui nani ma na kii like ole, elike me ka

makomake o Mr. Anrlrew Adam maluna o na opuupuu pohaku ahinahina, i penaia i na pena like ole o kela anie keia, maniuli o ka ike noeau o Mosc Kaaipuaa i Ra hoololi ana i na wailiooluu like ole o ke pena. I ka manawa i hoouluia ao ai keia niau hale, ua nui mai l<s poe. hoi niai i Kahuku nei me ko lakou mau ohana, a nolaila ua lilo ia i hana e hoomaikni kupono ole ia ai ko Mose Kaaipuaa noonoo, nolaila ma!oko ka hapa'a a koe owaho, a ma,hope hooponopono oiai, hc uuku loa kona mau limahoohana. Nolaila, nani o Kahuku aina i keia la. Ua hiki i na kalaiwa otomohilo ke holo a pii iluna o kahi e ku nei ka pahuwni nui helu ekahi. apuni o Oahu nei, a nana i ka puii nialnlo mai ka liaukipila ame ko ke kauka kopaa, ame ko nn kupakako, a malalo iho ko na luna lehulehu t ame.ko ka poe wahiue ole, ma]a]o hou mai ko na wiliki, malalo mai na hale paani, haleaina, malalo mai ka hale oihana o kamhiko ame ko A. Adam.

O ia na hale kokoke iki irai, ame Kahuku Store, na kemu i ike ole ia e na malihini holopuni, 9 na hale pili alanui, o ia wale no ko ikeia aku, aole i laua aku ka nani o Kahuku ma keia hoike kiko kikoi nee ana. mailuna mai ? o ka aina pii, a iho ilalo me ka uhiia e na pua like ole.

He piK ka'u ia oe e na hoopuukahua mai ana, a owai apuni e aa mai i keia ma ke ano hookuku, a hooitana iwaena o na mahiko? A oini, he aina i nolioia e ke kupaianaha r ma keia "wahi, a ma ka pule hope 0 keia mahina e hoopukaia aku ai ka moolelo ponoi o Kahuku aina lewa, ame ka wahine kau pali 0 Kalaeokahipa Nawaiuolewa, e lewa nei i ka makani, Kuniho o ke kaha huli akau komohana. Me Mr. Lunahooponopnno ka anoi Nipuu pu iho.i na keiki hooni 0 kou papapa'i 0 ka miaini uwila pu, lawa kupono. Aia a hiki ahiki hou aku. J. A. KAHIONA, Kahuku, Aina-lewa.