Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 17, 28 April 1922 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

! kuu aloha,. ua hiki ia'u ke hoohala i ehiku makahiki ma ; e . wahi waor lahele, elike me ka lakoba i hana ai, no ke ana no k & puai mai o kekahi pane mai kou mau lehernai e haa wi mai ana oe i kou puuwai apau no'u* E k - moiwahine mauna, alaila e ae maikai mai ana anei oe e ;1 e na'u?" la pale m alie mai la o Vekinia me ka helehelena o ka rx*A ; P^ a me ka niaka'u, nana pono mai la ia Mr. liita a i ia: "O, heaha la keia a'u i hana iho nei? Ke maka'u r , : au ua hana Jiewa iho nei paha au?" ,\uwe! He mea hewa anei ia o kou hoike wale mai no .'.uha oe ia'u ■■ Aka aole oe i maopopo—aohe nae he kuleana ia'u e hoike , ai ia oe ne» ia mea. O, aole; loe kanalua nei au i ko'u >no ole e lilio i wahinemare nau," wahi ana. \':i kekahi m anawa ko ke kanaka opio hookahahaia ana no rc ; ane a kon a hoa, a i ka maopopo ana iaia o ko Vekinia r; . t: .rfO alaila paaie iho la: i. \ ekinia, . lohe au kumu e maka'u ai no kou haawi mai i N -, i: ae no ka ,, ft mea i noi aku nei ia oe, no ka mea, ua mao- . •īa'u ke kupsnu. a o ka mea hoi s&na i hookaumaha i kou jo. Ua nol mua aku nei au i ke apono ana mai ako mak ane no koit liio na'u, aua ae mai nei oia me ka maikai o kuu 'hele ana mai nei maanei me oe, a mai iaia i ]. .ai ia'u kel fahi moolelo hookaumaha mau i kona noonoo a ;r.c lie mea 1 a o kau pu no paha ia e kaumaha nei, aka e

h;.: ;.ku au ia • oe aole e lilo ana ia i mea keakea i ko kaua r.?.rria ana amie ko kaua hauoli. Ua kajnailio aku au pela ,'- h eiike no n je ia a'u i hoike aku la ia oe, a ua haawi mai e . i oe na'u, me keia manao nae, ina e haawi mai ana oe ; i aioha ia' n, a īilo oe na'u, ia manawa oia e haawi mai r i kana hoorr«taikai. \a::a ae la <) Vekinia iluna i na maka o ka baroneta opio, piha o k & naau me ka haaalulu a ninau ae la: Maila e majcemake io ana nei oe e lawe oe ia'u i wahine : ' me ke |.no kanalua iloko ona no ka pane e loaa aku S" V; 2 ti ī 3 • ! . hauoli lo a ana au ke lilo oe na'u, a e lilo ana no hoi au i kinaka loa mawaena o na kanaka," wahi a Mr. Hita r, ki pane ana, iho. "Ma na hoakaka a ko makuakane e pili an . nou aole i kulike kou mau ano a pau a'u i kilo ai nou ifie ka-.a ame ka'u mau mea i ike ai nou; o na hemahema i hanaia e:, ; ?. i ole e kiekahi poe e manaoino aku paha a kahihi wale r7?.i no malun; i ona, ke manaoio nei au he manawa no ē hiki r ,i. ana e hoc|)auia ae ana no ia mau kuhihewa. i ia hou, ii >a he mau mea oiaio kekahi i hanaia e ko makuakane. a i o le i. kahihi wale ia mai no paha niiluna ona adle ivi l.e mea ,e hopilikiaia mai ai kaua ma kekahi ano, a no ka mea. e lawjeia aku ana oe e a'u i ka aina mamao loa, kahi »- k jav..Je loa ai oe mai ka ike ana mai a ka poe a ko makuar,.int i hana hiewa ia mai ai a hana hewa ole paha, a oiai he ,innemare oe na'u aole hiki i kekahi poe ke ho<>pilikia mai r.-.i 3i oe. Ntj)laila e haawi mai oe ia oe iho na'u, e V€kmia, o ia anei? "I : ae aku i\na au, ina nae ua pqno iho la ia i ko papa mar. Alila kulou iho la o Sa Wiliama a honi iho la i na leheleh? e ka mea i ai no ka manawa mua loa. "I nei, nana manawa ua li |:e ke ola ia'u me kekahi hiona hauoli loa i ka a o ka'u o iini mau nei e loaa like ia k&ua ia hauoli i na la a pau o k(; kaua ola ana." I ka holop« >HO-ana o nei manao mawaena iho o laua hoomau aku la hp laua luana ana me ka hauoli malalo o ka malumalu o ke kumulaau paina no ka hora a oi me ke kukakuka ana mai na mea apau no ko laua noho ana o ia mua sM\i. a hoolala ana Hbi no ko laua nee ana aku no Pelekane, ka home o Sa Wiliama Hita.. Ma keia m anawa a laua e noho ana aole i hoike iki aku o Mr. Hita i k. ina wahine hoopalau no na mea oiaio e pili ana iho, aol e hoi no ka inoa hanohano e kakali mai la nona ; na no kona lilo nei \ wahinemare nana, eia nae, ma kekahi an.-i aneane 1 t>a oia e kamailio iho ia Vekinia no ia mea he haroneta oia no Pelekane, a e lilo ana o Vekinia i baronesa wahine i kek ahi la; mamuli wale no o kona hooikaika e uumi ia mea iloko »ho,ona i puka ole aku ai, ina Ia ua puiwa o Ve* kinia no ia mea. Xo hookahg nae manawa o kaua kamailio ana ae no kona home, a nan;j ae Ia o Vekinia iaia me ka hauoli no ka lohe ana ae ia olelo, no kona makemake e kaawale aku laua i ka ana o kana Ikane, a pau kona hoehaehaia ana i ka ike mau aku i na wahi a laua e hele pu ai me kona makuakane. ' Aia ihea k*>u home, e Mr. Hita?" wahi a ka Vekinia ninau. Aohe hoaksaka maopopo iho o Sa Wiliama, akaaka wale iho la no oia. no nei ninau a Vekinia a pane iho !a: "Ua kapa jnai ko'u mau makamaka ame na hoaloha ia'u Tna ko'u hon'ie ponoi o Wile, i hoike aku la au ia oe i keia no keia kumu, r pai kahea hou mai oe i kuu inoa o Mr. Hita, aka, e kahea mau. mai oe ia'u o Wile, a i olie o Billy." W E oluolu ©e e hai maopoi>o mai ia'u i kou aupuni a i kou Uhui hoi, e Wile, no ka mea, o ia ka'u haina au e hoike mai ai a'u e iini loa nei e lohe aku," a Vekania o ka pane ana ae, nana ana ae iluna me ka minoāika, me ka pii pu ae la o ka ula ma kona mau papalina. j Kulou hou{ iho la.o Sa Wiliama e hani iaia, a me ka hoohakalia iki, paite iho la me ke ano kakas* "Aia ma ]£nelani, e kuu aloha." "Hnelani! "Ae, Alail a e minamina iho ana ka. paha oe me ke aloha Ipu i kou ea, oia anei?'* "Aole; ke manao nei au e oi aku ana ko'u hauoli, no ka . ia kau a e nee aku ai no kahi piamao loa e hoomama loa ia ae an; % ko'u kaumaha ma na ano a pau." Alaila lan#alama ae la ko Wile helehelena me ka hauoli no kona lohie pono ana iho i ka pane maikai a kana wahine e mare aku ana, ka mea ho(„ ana i alpha ai. "E hoakalea aku anei au ia oe i kie ano o ko'u home?" i ninau iho a»i ke Sa Wiliama. "Ke oluo-iu mai no hoi paha oe," wahi a ka Vekinia pane pokole. "L'a ponoi. O ko'u home he hale iaui kahiko, me na lanai e hr, o puni ajna ma na aoao apau, e ana kona jnau paia 'pohaku kah |ko e na mea hihi me ka !it*iu pohAku, a e ku ana ia iwajnakonu o kekahi kahua me na .ululaau huaai e hoopuni :nna ma na aoao, a pau i māmao loa nae mar ka hale aku. "He holo» nui ka i waena o ia halē me na keena nunui a akea ma kejla ame-keia aoao. Ma ke poo o keia holo he rumi 'waiho buk i nui, me eluā mau puka aniani poepoe, i kapaia he mau puka aniani Palani, no ka mea, me ia ano i hanah

ai ia mau puka aniani a e huli pono aku ana i kekahi muliwai, kekahi mea u'i a nani loa i haaheo mau ai na kupa o ia aina, a maloko o ia muliwai o ka makou wahi no hoi ia e hele ai i ka holoholo waapa, e auau ai, a lawei'a pu no hoi ai iloko o na mahina pumehana o ke kau. "Aia maluna ae o kela rumi waiho buke he mau keena leliulehu, a e huli pono aku ana i kula akea i uluia e ka mauu ame na ululaau huaai, he hiona i like me kekahi kii ke j nana aku i na manawa apau, o ka poe apau i hoea ae ia hale e hookahi mau ana lakou i ak nani o ka nanaina aneane like me ka panorama, a maloko o ia mau rumi ka lede o ka Hitadela e noho ai ma nei mua aku." ' "Hitadelal O, he inoa māikai maoli kela no kela homel" wahi a Vekinia o ka hooho ana ae, me ka mau no nae o ka manao hoohuoi iloko ona no ka inoa hanohano e kauia mai ana maluna ona i koha mānawa e hoi aku ai ilaila ma ke ano he wahinemare nana, oiai nae aneane no ke Sa Wiliama e hoike mai iaia ia inoa e kau mai ana maluna ona. "Ae; he inoa maikai ia i kapaia no kela home, e Vekinia, | oia wahi la, he wahi haaheo loa na ko'u naau. Ma kahi maniao iki aku mai kela hale na hale o na kauwa na halelio, na halekaa ame ka hale o na ilio e hoopaaia ai." "O, e Wile alaila he kahua nui maoli aku la ka kela! Alaila ua nui maoli aku la no hoi ke "He nui maoli ke aha au i ninau mai la?" i ninau aku ai 0 Wile. "He nui maoli hoi ke dala 1 hiki ai ke kukulu i kela hale a e kuai hoi me ka malama mau i ka maemae o kela wahi," i pane ae ai o Vekinia. "A pehea, he mea hookahaha a hoopihoihoi mai anei kekahi i kou manao ma kela wahi?" "Aohe, aka—ua manao iho la au he " "O kau paha i manao iho la he kanaka nui ole au o ke dala ame ka waiwai ma keia honua mamuli o'ko'u hele ana mai a noho maanei a hana aku maloko o na maina, o ia paha ea? 1 hai aku au ia.oe i ka mea oiaio i nei manawa o ia kuai ana a'u i ka maina a ko makuakane he wahi hana imi kupale wale no ia na'u no ke kumu o ko'u noho ana maanei, hookahi no kumu nui o kuu hooholo ana e noho maanei o ia no ke kakali ana ahiki i kou ae ana mai e lilo oe na'u, a oiai ua ike maopopo au i nei manawa ua lflo oe na'u, e hoi aku ana kaua i ko'u aupuni a imua hoi o kuu ohana e kakali mai la no'u o ka hoi aku, no ka mea, i hana a i noho wale no au maanei nou aole no ke gula." "O, e Wilef" "He mea oiaio keia a'u e kamailio aku nei ia oe. O ia wale no ke kumu o ko'u maekmake ana e lilo i mea nana e kuai i ka maina ako makuakane. I kuu manawa mua loa i ike ai ia oe, ua komo koke ka hoohihihi ame ka makemake iloko o'u nou, a ua hooholo au i kuu manao e nonoi okoa aku ia oe e lilo na'u, a he hana nae ia e hiki ole ai ke hanaia iloko 0 ka manawa pokole, olaila i mea e loaa ao ia'u he kumupale maikai no ka houlolohi ana i ka noho maanei, a i hiki ai hoi ia'u ke noho kokoke ak'u ia oe ahiki i kou lilo ana mai na'u ; ua ike oe i ka mea a'u i hana ai, a oiai ua loaa ka mea a'u 1 makemake ai o oe, e kuai hou ia aku ana kela maina e a'u, me ko'u nana ole i ka hoi mai o ka'u mau dala o ka lilo ana ame ka ole, oiai aohe waiwai o ia mau maina ia'u mahope iho o ka loaa ana o ka waiwai ia'u i oi aku marpua o ia maina." Nana ae la o Vekinia iluna iaia me ke kahaha nui iloko ona no ke kupanaha o ka manw o ke kanaka aha i ae maikai iho Ia e lilo i kane nana, no aohe ana mea i hoohuoi ai elike me keia mamua aku, no ke kumu o ko Sa Wiliama kuai ana i ka maina a kona makuakane, eia ka, o keia iho la ke kumu, elike me ia ana e lohe ponoi nei mai ka waha o ke kanaka ana i aloha ai.

"He }cupanaha maoli no ke noonoo iho," wahi a Vekinia. "Ua i wale iho no au ia'u iho i ke kupanaha o kekahi opio elike me oe e hooholo ai i kona manao e hele mai a noho i keia wahi; ua koho wale au ia oe i kinohi he kanaka kakau moolelo paha, a i ole he haumana paha e huli ana i na mea e pili ana i keia wahi, o ia hoi na kuahiwi, ka ululaau, na muliwai no kou manao e kakau buke, aole au i moeuhane iki o keia iho la ke kumu o kou makemake ana e noho iho ma keia wahi no kou kakali wale no ahiki i ka manawa kupono au e noi mai ai, ia'u i wahine nau." Nee ae la ke Sa Wiliama i ka akaaka a pane iho la: "Alaila ua manao ka paha oe ia'u he mea kiekie loa, a i nei manawa iho lā akahi no oe a ike maopopo iho !a he kanaka wale no au elike no hoi me oe, he kanaka hoi, mamuli 0 ka nani o ka helehelena o kekahi wahine aneane loa au e kuai aku i a kpono o ko'u hanau ana. Ua lilo anei keia hoike ana aku la a'u i ka mea oiaio i mea hoopihoihoi nui aku ia oe?" "O, aole; ua lilo kena hoike »na mai la au ika mea oiaio i mea hoolilo ae la ia'u i wahine hauoli loa, i hawanawana ae ai o Vekinia me ka hookomo ana mai i kona lima iloko o ko Wile, me ke kapalili o kona houpo ia manawa no ka hauoli, no ka mohai maoli ana mai o keia kanaka iaia ihp i mea e iilo ai oia nana. "Owau pu kekahi i piha iho la i ka hauoli no ka lilo ana ou i wahine i mea aloha na'u, he wahine hoi a'u e olelo ae ai me ka haaheo ua oi aku oe mamua o ke gula ame na pohaku momi. I kuu manawa e hoi aku ai i kuu homs a imua hoi i ka'u mau mea aloha, e hoolila ana au ia oe i lede no ka Hitadela, ka wahine u'i loa a'u i ike a i koho ai, a i mohai ai hoi ia'u iho no kou lilo mai na'u." "Ma kela wahi e lilo ai oe, e Vekinia, o ka Lede Hita, a ke hauoli nu! nei au ia oe i nei manawa e ola aku ana oe e ka'u keiki me ka hauoli a e noho ana hoi ma kekahi kulana e haaheo ai iloko o kou ola ana," wahi a Mr. Abota o ka pane ana mai, mahope iho o laua, me ko laua ike ole i kona hele mai, o ka leo ka laua o ka lohe ana ae. Ua hele mai ka elemakule ma'i e huli ia laua a y kona manawa i kokoke loa mai ai mahope ua lohe mai la oia i na olelo hope loa a Sa Wiliama o ka hoakaka ana ae ia Vekinia. "Ka Lede Hita!" wahi a Vekinia o ka hooho ana ae me ke ku koke ana ae iluna a nana mai la mai kekahi o na keonimana a i kekahi, a i hou mai la: "Heaha ko olua manaoio ma ma ia olelo, ke maopopo ole nei au i ko olua manao la!" "Aole anei oe i hoakaka iho nei?" i ninau ae ai o Abota 1 ke Sa Wiliama. Luliluli mai la ke poo o ke Sa Wiliama, me ka akaaka wale ana aku no." • "E oluolu oe e papa e hoakaka mai ia'u i pau ko'u pohihihi." "Eia no ka manao; o ka hoaloha o kaua maanei, o ke Sa Wiliama o Hitade!a, he barona Pelekane opio kekahi o na alii o Pelekane, a ina no kou mare iaia nei e lilo ana oe o ka Lede Hita o ka Hitadela." No kekahi mau minuke ko Vekinia ku malie $na me ke kulou o kona poo ilalo me ka piha i na manao kahaha, no ka mea he nuhou loa keia iaia, ke naholo mau la ka ula ma kona mau papalina, a ke ulu la hoi na manao like ole iloko ona ia manawa. He kupanaha keia alii o Pelekane oka hele ana mai a ma kela wahi vaoifahele mehameha a ma nei wahi e koho ai i wahine nana, oiai nae he nui no paha a lehulehu na kaikamahine kaukaualii o Pelekane i kupono me kona kulana alii, eia nae ua haalele aku la oia i kona onehanau a i kona ohaiia, a hele mai me ka huna i kona kulana alii, a noho maloko o Nevada a hoolilo iaia # i kanaka eli gula-haahaa, elike me na kanaka haahaa loa e paaua ana, no kona manao wale no e lilo oia nana, he kaikamahine haahaa loa a e noho ana hoi mawaena o na mauna. (Aole i uau}