Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 17, 28 April 1922 — He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa [ARTICLE]

He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa

''No ka hooiaio ana i ka »pololei o ka'u mea e manao nei, « hele kino aku ana au no ke keena o ka hui mokuahi ma Livapulu, a e hoike mai ana no au ia oe, i ka'u mea e ike ai malaila." Ua pahola hikiwawe aku ka lohe, e pili ana i ka haalele iho 0 Mrs. Mebure me kana kaikamahine iloko o na hora pokole wale no ma kela kakahiaka, nolaila ua hoea mai la ka ona nona ka aina, i ku ai o ko lakou hale, a koi niai la, e ukuia aku oia 1 kekahi mau paona, ma ke ano, o ka hana pono wale no ia, oiai aole i haawi mua ia aku kekahi hoolaha iaia, no ka haalele honua mai o Mrs. Mebure iloko o ka manawa pokole loa, elike me kela. I wahi c ala ole mai ai lie hoopii kanawai, a lilo i kumu houlolohi i ke kaa>vale koke ana aku o na lede i kahi mamao, uku aku la o lvana, i ke koi a kela kanaka.

Ua pahola loa aku la ka lohe no keia holo o Mrs. Mebure ame kana kaikamkhine no Ladana, a lohe ka nui o na kanāka, ua hele mai la lakou no kahi i ku ai o ka hale o na lede, mai ke kakahiaka mai o kela poe, ahiki i ka nui loa ana, o kahi nae o ka laki, ua hoea koke mai la ke kaa, i kauohaia aku ai e Ivana, no ke kii ana mai i na ohua, aohe, a Ivana hoohakalia wale ana iho, aka lawe aku la oia i na pahu lole, a kau maluna iho o kaupoku o ke kaa, pela hoi ke alakai ana aku, i na lede ame ke kaikamahine lawelawe noloko o ke kaa, o kona kau ae la no ia mamua me'ke kalaiwa, o ka lilo aku la no ia, aia ka pahuhopu o ka hale hoolulu, aohe a lakou nei hoolohe aku, i ka noke mai o na kanaka i ke kahea, me na huaolelo hailiili i ka ohana Mebure, i ke kolohe ame ka aihue. I ka hoea ana aku no«ka hale hoolulu kaaahi, ike la o Ela anie kona makuahine, i kekahi poe, i ka nanakee mai ia laua, aia hoi o Ivana, ke hoakoakoa la i ko lakou mau ukana ma kahi hookahi; aole i loihi iho ko lakou kakali ana, lia ku mai la ke kaaahi, o ko lakou nei hookokoke mai la no ia no kahi o ke kaaahi e ku ana. Aia mamua o kahi o na anuu o ke alapii, e ku ana he poe ohua, i ka ike ana mai i na lede, ua huli aku la kō lakou alo i kahi e, mai na wahine a na kane, aole 110 nae a Ela nana aku ia lakou, aka pii aku la no oia iluna o ke kaaahi, a komo loa aku la iloko oiai hoi kona makuahine, e ukali pono aku ana mahope ona, me ka namunamu liilii ana iho hoi, i keia mau olelo: "Me he mea la ka hoi, he karaima nui ka kaua i hana ai, i nanakee mai ai kela poē a ka hilahila ole! Aole i kolohe mu o ka poino, o ia no ka holomua ole, o kana mau oihana i maoli kuu kane, I na dala a ka lehulehu, aka he hookahi kulawelawe ai, a i hookomo aku ai hoi i na dala a ka poe i hoahu maloko o ka banako. Aole i loaa ia Ivana ka maha o kona noonoo ahiki i ka haalele ana iho o ke kaaahi i ka hale hoolulu, a no ka hora me ka hapa kela holo ana aku a lakou, hoea aku la ke kaaahi no Ladana me ka halawai ole me na ulia ma ke alahele, a i ole, hoopilikia mai paha i ko lakou noonoo ma kekahi ano. Ua hoopihoihoi loa ia mai nae ka noonoo o Mrs. Mebure, i ka hoea ole ana mai o kana keiki, e kakali ia lakou ma ka hale hoolulu,elike me kana i manaolana mau ai, aia no o Keaka Mebure ma Ladana, aka nae, ua hoomama aku la o Ivana, i ka manao o Mrs. Mebure, me ka olelo ana aku, oia ponoi no ke hele aku no ke keena o kona hui, a ike maka nona iho, ina paha aia*no kona hoaloha malaila, aole paha. Hoike aku la o Ivana i kona manao, o ia ko lakou holo pololei ana no ka Hokele Kuini, a i ka loaa ana o na rumi o kona mau hoa, alaila haalele aku oia ia laua ma ka hokele, alaila hele mai e hui pu me Keaka Mebure, oiai no nae, ua maopopo no keia aole oia e halawai ana me'kona hoaloha, aka he hana iioolalau wale no kela ana, i ole ai e hookaumaha loa ia ko Mrs. Mebure noonoo. MOKUNA XIX. Ua hele a ahiahi loa, hoea hou aku la o Ivana no ka hokele a hoike aku aole oia i halawai me Keaka, a aole no hoi i maopopo kona wahi i hele ai, i kona mau hoa hui, me kona hoolana ana aku nae i ka manao o rta lede, e hoomanawanui laua, malia e hoea mai ana no i ka la e hoea mai ai o Keaka, ma ke ano hoopaha'oha'o ia lakou. Ua moe lakou a ekolu maloko o ka hokele ma kela po, a ma kekahi kakahiaka ana ae, mahope o ka pau ana o ko lakou aina kakahiaka, a oiai hoi e nānea ana maloko o ke keena hookipa, pane aku la o Ivana, i kona mau hoa, i ka i ana aku: "Ke manao nei au, he mea pono e hele au e hui pu me Miss Kalani i keia la no ka mea aole au i hooko iki i ka'u mea i hoopaa mua aku ai iaia, heaha mai ana la ka manao o kela lede, no ke kumu o ko'u hooko ole ana aku, i ka aelike no ka hoea aku imua ona, he elua ae nei po i hala." "Ke lana nei kuu manao, aole oe e loihi loa aku ana ma kau huakai o keia la, e nana mai' no hoi oe e Mr. Ivana, he mau wahine malihini maua ma keia wahi, a ua nele i na hoaloha, a iloko o ko maua manawa o ke kaumaha, o oe wale no ka maua mea e kau aku nei i na manaolana, no ko maua pono," i pane mai ai o Mrs. Mebure. "E huh" hoi mai ana no au i keia ahiahi, aka nae, ua waiho aku nei au i ke kauoha i ke poo o ka hui o Mebure ma, ina he nuhou kekahi e hoea. ae ana i kona keena, alaila e hoike mai i ia olua ma keia hookele. ' "Oiai hoi au e hele ana e hooko i keia hana, aole no paha! he hewa, o ko olua hoohala ana i keia la, .ma ka hele ana e nana i kekahi hale kupono, aia au a hoea mai, alaila lawe aku olua ia'u e nana i ka i kulike me ko olua makemake. Ua kakau mai nei ka Makaikiu Liki ia*u ma ke kaaahi o keia ahiahi, e hoouna mai ai oia i na lako hale o olua, nolaila aole he lele ana o ka oili i koe no kela mau ukana, ua kaa iloko o ka lima, o kekahi kanaka hiki ke hilinaiia, me ka hoopoino ole ia mai e ko olua mau enemi." . "Aole o'u makemake e, noho mamao 'loa kakou mai ke kulanakauhale aku nei," i komo mai ai o Ela, ma ka hoakaka ana i kona manao. Ina paha he loaa o kekahi hale kupono ma Berikona, he oi aku ia o ka pono, no ka mea ua kamaaina loa au i kela wahi, he mau manawa lehulehu ka maua o Keaka, o ka hele ana malaila." I ke kaawale ana aku nae o Mrs. Mebure, a koe kokoolua wale iho no o Ivana me Ela, ia wa i kamailio maoli aku ai o Ivana i kona manao, no na;mea e pili ana i ka hale, a lakou o ke kukakuka ana mamua iho: "O kei ahale a'u e manao nei, no kakou e noho ai, no ka manawa pokole wale no ia, a o ke kumu nui o ko'u olelo ana ana aku nei ia olua me mama, e hele e huli 1 hale kupono, i ole ai oia e hookaumahaia, i ka noho wale iho no ma ka hokele nei, malia he mea ia e noonoo nui ai no keia pilikia i kau mai maluna o olua, a ma ka hele holoholo ana aku auanei, e loaa ole ai he manawa nona e heluhelu ai i na nupepa. Auhea nae oe e kuu aloha; heaha no hoi ke kumu e kakali aku ai o ko kaua mare, a hala he manawa loihi? Heaha ke kumu āke'ake'a, e hiki ole ai ia kaua ke mare i keia pule?"

"Mamuli o ka nui o kuu aloha ia oc e Ivana, ua konoia mai au, aole e pupuahulu i ka ae ana aku i kona manao ou," i- pane mai ai o Ela, me ka haalulu o kona mau lehelehe. "Ua oi aku ka ehaeha, o keia haawina hoohilahila i kau mai maluna o'u, mamua o ka make. Auhea oe e Ivana, me he mea la ke ike nei au i ka pana kapalili ana a ko'u puuwai, e hooko aku au i kekahi hana kilakila loa, o ia no ko'u hookuu ana aku ia oe, e koho aku'i kekahi mea i loaa iaia he inoa maemae mamua o'u, o hoea mai auanei Jca la, iloko o ko kaua noho mare a-na, ma keia hope aku, e hoowahawaha mai ai oe ia'u, no ke kiko eleele i kau iho maluna o'u.

"Heaha auanei au e Ivana, he kaiakmahine wale iho no, na kekahi kanaka hana karaima, he manawa wale no kona e paa aku ai i ka hopuia, a no keia hopena e kau mai ana maluna o kuu makuakane, ua hele au a piha nie ka haalulu. O, e kuu Ivana, aole au i kupono e lilo i wahine nau I O, pehea la au i lilo ai i mea nana e alako mai ia oe ilalo o ka hoohaahaaia, a like me ko'u kulana? Pehea la au, i lilo i mea nana e hookau aku i na hoomaewaewa maluna ou, e aloha, kuu ipo hoi! E honi mai ia'u no ka manawa hope loa, a e haalele iho ia'u, e halawai me ko'u hopena!" Ma kela wahi, i hiki ole ai ia Ela, ke kaohi aku i kona mau waimaka,aka hiolo makawalu mai la ia ma kona papalina, o na hooikaika ana a Ivana, e hoomalielie aku, ua lilo ia i mea e hooi loa aku ai ko Ela uwe ana, ahiki i ka hii okoa ana mai o Ivana i kana aloha iloko o kona mau lima, me he keiki uuku la, me kona pane ana iho: "Elike me ke kau mau ana o ka lani maluna ae o kaua, pela no a kloihi o ko'u aloha ana ia oe e Ela, aole he aloha ma kuu lehelehewale nei no, aka he aloha ia mailoko lilo mai o k.uu puuwai. O ka iini nui iloko o kuu puuwai e noho aku la, o ia no kou haawi ana mai i kou ae, e kapa aku au ia oe iloko. 0 na la pokole loa mai keia manawa aku, he wahine mare oe na'u, a e haawi aku i ke kuleana piha ia oe, e kapa ai i kuu inoa maluna ou. Aole iau i maopopo ina mea a ko ke ao nei e olelo mai ai, he mea ole wale no ka na kanaka e kamailio mai ai nou, ame a'u, owau no ke kuleana ma ka'u mau mea apau ehana ai. "O oe hookahi wale no e Ela, ka mea nana e hoolilo mai 1 ko'u ola ana i mea waiwai; ina aole, alaila ua makehewa keia ola ana. I hakalia wale no i kou ae mai e Ela, e mareia kaua me ka hakalia ole, a na'u e pulama aku ia oe mai na hoohilahila ana mai ake ao nei; aole o'u kanalua iki, e haawi mai ana no kou makuahine i kona ae." ''Ua hele kuu makuahine a luuluu i ke kaumaha e noho nei, aole no keia pilikia koke ae nei, aka no na pilikia he nui ana i hoomanawanui hookahi ai, nolaila aole oia i ike i ka mea pono e hana mai ai, no keia kumuhana a kaua e kamailio nei. Mai pulale koke mai oe e Ivana! Aia iloko pu ka oiaio, ka maemae ame ke aloha oiaio, a mai ae wale oe, i k ealakai ana a kou puuwai, ma ka mea au.i manao ai i keia manawa, pokole loa, aka he kaumaha no ka manawa loihi. "Malia paha he wahi manawa pokole wale no keia a na ao omamalu o ke» kauniaha e uhi nei maluna o'u, aia a hoea mai o Keaka, nana e hoauhee aku i ka pouli, a olino mai ka malamalama, ia wa oe e ike iho ai, ,he wahi mea liilii wale no au imua ou, aole elike me kau i manao kuhihewa ai. "O oe wale no e Ivana, ka puu oioina o ka maha a'u e kau aku nei, a o ka hoea mai i ka hookoia ana o kuu moeuhane, no kuu hauoli o keia mua aku, o ka mea auanei ia nana e haawi mai ia'u i ka ikaika ame ka manaolana e ku aku a paio me na' mea maikai ole o ka wa i hala. "Aole i loaa iki ia'u ka hiamoe ana ma ka po aku nei i hala, mamuli o kā noonoo nui i keia mau mea, a ua hooholo iho au i kq'u manao, elike me ia a'u i kamailio mua aku nei ia oe, me kuu ike no nae, ua hoehaeha loa ia mai kuu puuwai. Ina no kou kaawale e kuu Ivana aloha mai a'u aku, he 'hookahi no o'u hopena, o ia ka lalau ana aku i ka make, a ua oi i'o aku paha ia, mamua o ko'u lilo i mea nana e hapala i kou inoa maikai, ame kou ola ana aku iloko o ka hauoli." , "Auhea oe e kuu Ela, i hoike aku no au ia oe i ka mea oiaio loa, ina he manawa kekahi ma keia mua iho, e kaawale aku ai oe mai ia'u aku, alaila aohe a'u nana hou ana aku ia mua aka e hoopokole no au i ko'u ola ana, ua oi pakele loa aku ia o ka poiio, mamua o ka noonoo mau i ke ao ame ka po nou e kuu ipo. Aole loa i maopopo iki ia'u, ahiki i keia $nanawa a kaua e kamailio nei maluna o kekahi ninau ko'iko'i loa, i loaa mai ai ka ike ia'u, i ko'u aloha maoli ia oe.

"O ko'u haalele hokahi ana iho ia oe, me keia maopopo loa, i ka nui o kou mau manao kaumaha, ua like ia, me ke kailiia ana aku o kuu uhane mai ke kino ae. Ina he wahi hana uuku wale ae nei no ka'u i manaō ai e hele e hooko i keia kakahiaka, ina ua hopanee no au i ka'u huakai a no kekahi manawa okoa aku; aole nae pela, o keid kekahi o na hana ano nui loa, he hana i pili i ko'u niau waiwai, ame ko'u inoa maikai. • "Ma ka'u mau mea i lohe mai ai, ua lawe ae o Miss Kalani i ka noho haku ana maluna o ko'u mau waiwai apau; apau, na waiwai hoi o kuu makuakane, ua hoolilo aku oia ma ke ano uhauha, i kekahi hapa o ka'u mau dala. Ina ua pololei keia lohe o'u, aole au e hooili aku ana i na ahewa ana iaia, he makehewa wale no ka uwe ana aku i ka waiu i hanini, aka o ka'u hana, o ia no ka lawe koke ana ae i ka noho haku ana maluna o Kanale Hale, ka home e hoolilo aku ana ia oe i haku maluna ona. E hoea hou mai ana no au ika hokele nei e kuu aloha, ma keia ahiahi, aka i hiki ole mai au, alaila ma ke kaaahi o ke kakahiaka o ka la apopo, a i hoea ole mai au ma kekdhi o kela mau kaaahi, alaila e hoomanao iho oe, ua halawai ai me ka poino, a mai manao oe e huli ae ia'u." Ua hele ka helehelena o Ela a haikea pu, no kela mau olelo hope a Ivana o ke kamailio ana aku iaia, ina nei no kona hoi ole mai, he hookahi ana mea e noonoo aku ai, ua halawai oia me ka make, a o ia kanar o ka pane ana mai: " Ka'u no hoi ia i koi paakikuaku nei ia oe; e hopoina kou noonoo hou ana mai no'u; ina aolie pela, alaila i kou wa e huli hoi hou ole mai ai imua o'u nei, alaila e pule no au i ke Akua, e lawe ae i kuu ola." "Mai noonoo nui oe e kuu aloha i kela mau olelo o ka puka ana aku nei mai a'u aku, aka e nana wa.le no kaua, ma ka aoao maikai o ko kaua ola ana. Ua hoomakaukau mua au i ' kekahi hoailona, e hoopaa ana i ko kaua mau aloha, ua ano lohi loa paha keia, aka nae, he oi aku ia mamua o ka nele," alaila unuhi ae la oia mailoko ae o ka pakeke o kona puliki, a haawi aku la he komolima hoopalau i hanaia me ke gūla ame ke daimana, me ka pane hou ana aku: "Ke hookomo nei au i keia komolima ma ko manamanalima e Ela, o keia ka mea nana e hoopaa ia kaua, kekahi me kekahi, aole loa he mana malalo iho o ka lani nana e hookaawale ae ia kaua." He hapalua hora mahope iho o kela hui ana o na aloha, haalele iho la o Ivana ia Ela, me na mu-ki hoomaumau ana o ka ipo i ka ipo, a.ia Ivana i hoea aku ai no ke alanui. ani peahi niai la kona mau lima, no ka meH c nana aku ana no o Ela ir.ia mai ka puka aniani aku. Oiai ua o Ivana e. hele la nia na alanui, no kahi o ka hale hoolulu kaaahi, aia mau no kana hoomanao ana no Ela, a ua aneane maoli no oia*e huli hoi hou mai ihope, i kau a mea o ka hapahapai mau ae, o na hoomanao ana no kana aloha, hele mai la ke aloha a kau i ka umauma, me ka hoomanawanui , wale no nae oia i uumi iho ai, ahiki i kona hoea ana aku i ka hale hoolulu kaaahi. f (Aole i pau)