Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 17, 28 April 1922 — HE HOOMAIKAI I KA LUNAHOOPONOPONO O KA HOKU O HAWAII. [ARTICLE]

HE HOOMAIKAI I KA LUNAHOOPONOPONO O KA HOKU O HAWAII.

Mr. Lunahooponopono; Aloha nūi —E oluoln mai.oe i kowa kaawale 0 kau hiwahiwa no kahi mau hoa kaka manao; o lilo hoi auanei ia 1 kahua e liilinaiia ai o ka poe me na manao pakaulei, a lilo aku i mea hooiaio" loa ia.

Aia ma ka manao alakai o ka Lunahaoponopono o ka Hoku o Hawaii o Apcrila G nei, kolamu mua, malalo o ka poo," ka ninau Elele no Okatoba", he mau liunahuua helelei o huna ana i ke kluo nona ka makemake e kamailioia, a he ahuwale no nat ma ka mea ike. He manao ia o ka me& kakau i maopopo ole iaia; koe nae paha, kahi kee kahiko no ia Lyman iloko, he mea oiaio, o ka poe na lakou i kakoo ia Lyman i ke kau .wae elele; aole wale ia he poe o na Repubalika e koltu iho ai ia noonoo ana; aia i ka aha elele ka hookeekee; Aka; he ohohia ia i loaa i ka Hon. Norman K. Lyman mamua a mahopo mai o ka noho sna o ua ahaeWle la ahiki no i nei la, me ko Lyman, hookokono kino ole aku e koho aku iāia, <nai na Repubalika a i nii Demokarata. Nolaila, o ka poe elele i kopio o Lymau iloko o ua la; he hapa ia o na Repubalika me ke komo . ole ak.u o na Demokarata i na hana o ua ahaelele la. Mai lilo ole paha nei i ninau e ! hoonalueaia ai o kou noonoo e Mr. ina i waiho laula ia ae elike me ia i Okr.toba ae nei e hiki mai ana, a o ia ikaika no o Lyman, o ia ka mea i kani iho la o ko aka e Mr. Lunahooponopono 0 ka Hoku o Hawaii; a o ka mea nae i haiololo hoinoino ia ai o Lyman ,i ka nuha i ka liele pu ole mai me oe e hana no H. A. BaldwLn. Nawaliwali loa oe ma ia ninau; oiai, ua haawi mai o Lyman he kauoha i na alakai apuni keia Teritore e hana no Baldwin, a e noho oia i Hawaii. O ko Lyman ikaika hoonee hana iloko o nei hakoko ana iho la; he ikaika ia roa ke ano kuakuai ole ia; a makou e hauoli nei no ia lauMma pu ana. j Ua ku aku makou e 'nana ia hana a ka ahaelele i maopopo kahiko loa ia makou na hiona e oili mai ana, mamua o ka noho ana mai e k«,—ia .ana kakou na Hawaii i ka- pohuehue: Aole ko makou he hoihoi ole e haawi i na kokua ana i l;nhi Hawaii; a o ka oi loa aku hoi, o J. H. Wise pai mai uei, i holo pu ai; 1 ike he inoa ikaika, a leupono no ia noho au elike «nai nei. Ua kaupaona mua ia aku oia, a ke kaupaonaia nei no, a ua ikeia kona mama loa imua o na mana koho baloka o ko Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei; kahi nona ka heluna koho, he !imi tausani a oi. Aole ia ho inoa ē hiki ai e kula'i i ka ikaikA o Eliwai; oiai, eia no ke noho! nei ke kee i ka ipukahale; me ia ike i loaa ia makou e kala loa, amo kahi mau kumu kupono e aku, e lilo ai ia -inoa i mea waiwai ole, pela i haawi ole ia aku ai np kakoo ana. ia J. H. Wise. Ua kakooia mai hoi 'm ma na hoole a H. A. aole oia e lawe ana i ka noho elele, nolaila, he mau/ kahua ka makou i paa ni, aole e haawi i na kakoo ana ia J. H. Wise j i ua ahaelele la; a pela no e nanaia | aku nei. j 0 na heluna elele leleol o Wiae,

he nlnau oehaa no ia i maopopo mua loa ia makou mamaa o ka rit>ho ana mai o ua ahaelele la; he kulana hoi i lilee ole aku me ka loaa ana o ko Baldwin ame ko Lyman mau elele ma kahi mau vahi. l/'a maopopo paha oe ia iuca; aoie paha; aka ke huikalaia aku nei no nae oe no īa maopopo oie ana ou. Nolaila o ko makou kakoo ana i ka elele a ka aoao kalaiaina a Lyman i nftho aloha ai, mai kona mau la kamalii mai o J8 makahiki, a l&nakila ae la, a olua no hoi i hana iho la, he hana hemahema anel ia makou e nemaia mai ai? Aolp kakou i like, na liiki no ia oe ko olelo mai ,ana no oe, he maikai ole ia. Elike me ko makou maa i ka olelo, 0 ka pono ole; he pono o 7 e no ia, aole e hiki i# makou ke hoololi ae ia pono ole, i pono; elike nie ka hiki ole ke hoololiia ke kikokiko o ka lcopadi. O ko Lyman holō i holr> al; a e holo aku ai paha, aole ia he mea 1 maopopo mua iaia; a aole no nona Uio kona holo elele ana;* aka, he makemake ia no ka lehulehu. XJa hoole no o Lyman elike no hoi me ko Balrlwin hoole o ka L.ytnan pane i kona -wa i kōiia aku.oi e holo elele, e waiho mai no oukou ia'u, n e nana aku no oukou a ka mea kupono. Ua hiki ole nae ia ir.anao ona mamuli o na koi lehulehu opuni ka aina, ame na hooia ana e kakoo mai ana.ke waeia oia; pela oia i haawi ai i kona ae e holo elele lahui. Ma ia ■wahi aole paha no Lvman ia hemahema e maopopo ai na mea apau; no ka wae elele paia liewa. e pono ai e hoopau nei ano inoolelo He keonimana aloha hoakanaka ka oiaio loa ka Hon. N. . Lyman i maopopo ole kona lua iwaena o na opio H&waii o kona mau la; a ua hoikeia ae ia ano oiaio ona, e kana mau hana i hana ai no ieo keia Teritore, i paa iloko o ka moolelo o kana mau hana iloko o ko kakou mau halo kaukanawai.

O ia iho la ke kahua i naieia ai ko ka lehuplehu noonoo e pili ia Lyman, me kā nana ole ia o ka laahia o ka ninau aoao kalaiaina; me ke ake pu ia e ka'ika'i ae iaia ma ke anuu, he elele lahui na ke Teritore o Hawaii nei, i Amerika.

Aole oia i paipaiia o kona mau manao ponoi e holo; aka, na ka lehulēhu i īke i kana mau hana maikai, a i noho aloha ia eia maikai a Lyman i hana ai; me ka ike ole, a maopopo ole o kahi p'oe i kon% mau hiona; owai la ia mea'o Lymanf Pela iho la i noho hoaloha ia ai, a makou e manao nei, aole la hoi he enemi ka Hon, Norman Kalanilehua Lyman o ke Kalana o Hawaii; eia no ka hoi, mahalo nui' 2V'o]aiia, ke ku nei makou a liooia aku i ke aleea; o ka Hoo. Norman K. Lyman; a makou i hiiinai ai, he Hawaii oiaio, i kupono no ka noho elele lahui na Hawaii nei, a. ke kAne ame ka wahine i loaa ka mana koho baloka me ka puuwai Hawaii oiaio e haaheo mau ai m 0 ka hilahila.- ole, ke haawi i na kakoo ana i elele lahui i Okotoba ae nei. Ke manao mau nei no makou; o ka Hon. >Torman K. Lyman walo no ka mo>ho elele ]ahui e hiki ai, i na aoao kalaiaina Repubalika ame DcmoJ{arata, ke haawi i ko kua lokahi, iīoko o ke koho baloka o Okatoba ae nei e hiki mai ana; a e hoppau loa ia ai ka mana o ka niaauaoao krflaiaina ma Hawaii nei, no ka noho elele lahui. I ka hoojci ana ae; e oluolu e hoopau i noi ano halia'au e lfr. Lunahooponopono o ka Ho'ku o Ha•«•aii no Lyman; i honi pu ai ke aloha me ka maluhia, ma ke Kalana o Hawaii; a i ulu mai hoi ka pono iloko o ke Toritore o Hawaii nei; a na keīa keiki uuku poina ole, e hoomalu mau mai ia kakou; i ola o Hawaii a mau loa. O ka adiu no kou e Mr. Lunahooponopono o ka Hoku o Hawaii amo ko ke Kuokoa; a o ke alolia hooheno me kou mau limahei. D. K. K. Honolulu, Oahu, Apr. 17, 1922.