Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 19, 11 May 1922 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

I "No'u iho aohe o'u makemake e hookikina wale aku no ia oe e mare mai ia'u ina he hana ku-e aku ia i kou lunaikfehala. Wahi a ko makuakane i olelo mai nei e maha loa ana ka kona • hane ina e ike mai ana oia ua lilo i wahmemare na'u. Makemake oia e haawi mai ia oe na'u i kona manawa e kaakaa nai ana kona mau maka. Eia hou, iko kaua ipanawa t mareia si, e noho pu mau aku ana au me oe a imfla hoi no ka nalama ana aku iaia ma na ano apau e hiki ana ia kaua, no ka hoomaha ana aku i kona uhane, a e hoomaha ia ae ai hoi oe * mai na hana a pau e makaala miu aku ai iaia. E hoike mai i manao oiaio, e Vekinia, e hana koke ia anei ia, a i ole aole paha?" "O kou makemake io maoli no nae ia, a i ole no ko papa makemake wale no paha oe i hoopili wale, aku ai no i kou inanao no ka hoomama ana aku i kona noonoo?" i ninau ae ai ke kaikamahine i hooluuluuia ka naau "0, e kuu Vekinia, i ka la e lilo ai oe na'u, o ia ana ka la 'iomaikai loa iloko o na la o kuu ola ana, oiai nae, no kou pono aole o'u makemake e lilo kou la i mareia ai i la hoehae'na i kou lunaikehala, aka nae, aole hiki ia'u ke alo ae, aole no hoi e hiki ia'u ke haawi aku i na hoohauoli ana ia oe oiai oo e noho ana iloko o keia haawe luuluu no kou makuakane. E Vekinia e oluolu oe e hooholo koke i kou manao, i nei manawa; ina no kou ae maikai mai e mareia kaua hoike mai pela me ka maopopo, a, ina hoi no kou hoopanee a kahi wa aku, hoike mai no pela, aka, o ka hoike koke mai o ia ka oi aku o ka maikai, no ka pono o ko makuakane." Xo kekahi mau minuke ko Vekinia kakali ana no kana pane, alaila i ae la me ka leo liilii loa; "ke haawi aku nei au i ko'u ae." "O ia wale iho la no anei kau pane, e kuu aloha? Mamuli wale no anei o ke noi a ko makuakane i ae ai oe aole hoi manuili o kou makemake io maoli? Aole anei ou makemake io e lilo i wahinemare na'u?" "E Wile, me ka hauoli nui o kuu naau e ae aku nei au e lilo nau; aka, o kuu makuakane, kuu makuakane! e haalele mai ana anei oia ia'u?" wahi a kana ninau, me ka ehaeha nui, iaia i hoomaopopo iho ai i ke kumu o keia mare kokeia o laua mamuli no ia o ka ike o kona makuakane i kona hopena ua kokoke loa mai. Kulou iho la ke Sa Wiliama a honi iho la iaia ma ka lae, a puana ae la i keia mau huaolelo: "Xa na lani e hoopomaikai mai ia oe, e kuu mea aloha, a Nana no hoi e kokua mai ia'u ma ka hoolilo ana aku i kou mau la o keia mua aku i mau la hauoli loa iloko o kou ola ana, elike me ia au i haawi mai la i ka hauoli nui ia'u i keia la. Alaila hoonoho iho la oia ia Vekinia iluna o ka punee, no ka mea ua aneane loa e pau ke aht> o Vekinia no ka noke loa i ka uwe a no ka luuluu loa no hoi o kona uhane ia manawa. Hooponopono iho la oia ika uluna no Vekinia e moe iho ai, huli iho la i ka paku o ka puka aniani ilalo, i paa ae fra malamalama, a hele malie aku la ahiki i ka puka ana iwaho. I kona hoi hou ana mai iloko o ia rumi he mahope iho loaa mai Ia o Vekinia iaia ua maha loa kona naau kaumaha a ua pau no hoi kona uwe ana, eia nae, no keia haawina kaumaha loa ana i ike iho ai ia Vekinia o ia kekahi i haawe pu i ka ehaeha iloko o ia mau minuke i aneane hiki ole iaia ke kaohi iho i kona mau waimaka. Hoike iho la oia ia Vekinia ua hoi aku, ke Kauka Walaka i ke Kulanakauhale Verekinia, a ua hoomakaukauia e !aua na hana a pau no ka hoea mai o ke kahunapule no ka hoohala ana i ke Sabati ae no ko laua mareia ma ia la, no ka mea, o ia ka manawa a Mr. Abota i makemake ai ma ia la laua e hoohuiia ai ma ka mare Aohe a Vekinia mea e kamailio mai ai o ka haawi wale mai 9no kona i kana hoomaikai. Oka Poalua nei a laua e kamailio ana, a elima la mahope mai e hooliloia ae ai oia i wahinemare na Mr. Hita. I kana noonoo iho me he mea la he moeuhane wale no ia iaia. Ma ka auwina la o ka Poaono mai hoea mai ana kekahi keonimana elemakule a ku ana mamua o ka puka hale o Mr. Abota. Maluna o ia o kekahi kaalio nui e hukiia ana e kekahi mau lio eha, a maluna pu o-ia kaa kekahi pahulole nui, a kauohaia aku la ke kanaka e lawe ia pahulole i ka mmi moe o Vekinia maluna, a he elua mau puolo nunui e ae i haawiia aku ia Chi Ly e nfalama. No keia mau ukana o ak hoea ana mai la huli mai la o Vekinia e nana i kana aloha me na maka i piha i ke pahaohao, me he mea la e ninau mai ana nawai keia mau ukana i kauoha, eia nae, he minoaka wale no ka pane i loaa aku īaia lio ia ilinau ana, alaila lawe aku la oia e hoolauna r ua o Vekinia imua 0 Mr. Tonakona, ke kahunapule, a ua hookipaia mai no hoi oia e Vekinia me ka maikai e hiki ana J iaia, elike me kona ano oluolu mau, e hoike ana hoi i kona kulana lede oiaio, a oiai ke pahunapule e nana mai ana i ka wahine opio ua hookahahaia rvku oia no ka paa rula maoli o ka lede opio, a no ka ui no hoi kekahi o kona helehelena, a no la kumu no paha i ma- * kahei ai ka barona Pelekane a i koho ai ia Vekinia i wahine nana. I ka manawa i hoikeia aku ai 5 ke kahunapule kana hana 1 1 makemake ai oia e hele mai, ua hooholo koke oia i kona manao, me ka hookaulua ole a kahiwa aku, no ka pono o ke kanaka e make aku ana; eia nae, o kana o ka manao wale ana, he paa'mare paha kana e hoohui ana o ka poe haahaa i noho ma kuaaina*a o ka eli gula ka hana, aole oia i moeuhane he kaukaualii no Pelekane ke kanaka e hoohuiia ana me kekahi wahine opio i aoia me ka maikai a he lfcde oiaio hoi ma kona mau ano apau, eia a i kona hoea ana mai, a ikemaka i na mea e hoohuiia ana, ua hookahahaia kona naau ia ikē ana no ka mea he wahi kuaaina loa ia, a he poe hana ka hapanui o ka poe e noho ana ma na wahi elike me ia Mahope iho o ka pau ana o ka aina ahiahi no ka hora hoo* kahi ko ke kahunapule hoohala ana i kekahi manawa me Mr. Abota, a ua hoopihaia kona naau me ke aloha no ka mea ma'i. I kona manawa i hui ai me Mr. Abota ua loaa koke iaia ka ike he kanaka naauao a kulana kiekie o Mr.- Abota, mā ke ano o ka Mr. Abota mau olelo, a ma kona kulana no hoi, koe wale no aole hiki iaia ke ike maopopo oiai he kanaka ma'i o Mr. Abota ia manawa, o ka mea hoopahaohao nui i kona noo* noo o ia no ke kumu o ka nee ana mai o keia kanaka ana i koho iho ai he kulana kiekie kona mamua, a o kahi iho la ka keia e noho ai, a ua lilo ka moolelo pohihihi o ka mea ma'i i mea noonoo nui nana

I ko Vekinia manawa o ka hele ana mai e haawi i kona aloha i ka makuakane mamua o kona hoi ana aku e moe, elike me kana hana mau i maa iaia mamua aku, huki iho la ka makuakane ilalo a kokoke loa iaia, a i ae la; "E kuu lei, pehea la aole anei e lilo ana kou mare aku i mea hoehaeha i kou noonoo, a i ole i mea eeke paha nau, oiai ua kokoke loa māi kou manawa e lilo aku ai oe na ke kanaka okoa?" "Aole, e papa, me ka hauoli loa au e haawi aku nei ia'u iho na Br. Hita/* wahi a Vekinia o ka pane ana iho. "He hauoli io no anei kou no kou lilo aku i wahinemare na ke Sa Wiliama? E hoike mai oe iā'u i ka mea oiaio loa a mai huna i kou manao?" » "Elike ka hauoli me ka ia'u oiai oe e ma'i ana, e papa," i pane iho ai o Vekinia me na waimaka e hiolo iho ana ma kona mau lihilihi. "No ia pane au ua loaa loa iho la ia'u ka maha. Na ke Akua e hoopomaikai mai ia oe, e kuu lei, elike ka malamala-1 tna o kou mau ia o ke ola ana ma nei mua aku me ka mala-; malama o ka la. Ke haawi aku nei au ia oe iloko o ka Sa Wiluma malama ana mai me .ka hauoli nui o kuu naau, no ka mea, ke manaoio nei au he kanaka maikai loa oia, a e haawi mai ana no oia i kana malama ame kana kiai ana ia oe mē ka maikai loa ma na ano apau. "E lalau mai oe i keia ope pepa malalo o kuu uluna; ae, oia kou waiwai hooilina a o ka'u makana hoi ia oe no kou la e mareia ai; nou kena mau mea a pau, e Veiknia, e hana aku oe elike me kou makemake, a ua hoohiki mai no hoi o Sa Wiliama ia'u e haawi mai ana no oia i kekahi makana i oi aku ka nui mamua o kena', a e hoike mai ana oia ia oe mahope aku "Ua ike au i kou holohe ame kou aloha ia'u, me ka malama i ka'u mau kauoha ma na ano a pau i na manawa i hala aku la, a elike me ia mau *ano maikai ou, pela no au e manaoio nei e malama pu ana no oe i ka laahia o kou inoa ke lilo aku oe na Sa Wiliama, a ke hauoli loa nei au no kou ola ana ma nei mua aku. Aole hiki ia'u ke noi aku i kekahi mea i oi aku ka maikai mamua o keia nou, o kou malama wale no i na kanawai o ke Akua ame kau kane." ' "O, e papa, ina no hoi e hiki ana ia'u ma kekahi ano ke hana 1 aku i mea nou e ola ae ai a e kaawale aku ai hoi kena ma'i | mai aoe aku, hauoli maoli au, aka —" a hooki pu iho la o ! Vekinia i kana kamailio ana me ka hiolo o na waimaka, no ka i hiki pono ole ke hoomau aku i ke kamailio ana Aia ka hiohiona o ke kaumaha ma na maka o ka makuakane, ke ike iho la o Vekinia i ka haale mai o kona waimaka, a he mau minuke ikiiki loa ia o ke aloha o ke keiki i ka makua, a pela hoi ka makua i ke keiki, a me ka hoomanawanui ka makuakane o ka pane ana ae i ka i ana: "Mai kamailio hou kaua no ia mea i nei manawa no ka mea ua hala ka wa pono, a mai hookaumaha loa no hoi oe i kou noonoo no'u, no ka mea, he mea hoehaeha pu mai ia ia kaua a elua, oiai aole o'u makemake e ike aku i ka helehelena haikea a kaumaha o kekahi wahine e mareia aku ana ma ka la apopo. 0 ke aloha no kou, e hoao oe e hooluolu ia oe mai na manao ! kaumaha mai apau a mai na luhi mai hoi ame na manao hoopihoihoi." Alaila honi hou mai la oia i ke kaikamahine, a e aneane ana oia e hookuu mai i ke kaikamahine, eia nae ,hopu hou mai la kona lima a i mai la me keia mau leo kaukau: E noho oe me ka haahaa loa malalo q kau kane, no ka mea, oia aku ana kou makua ma nei mua aku; ma na mea apau ana e kauoha mai ia oe, malaila wale no oe e hoolohe aku ai; e noho aloha pu oe me ia, i lilo oe i mea nui iaia, ma ia ano wale no e loaa ai ia olua ke ola hauoli ana ma nei mua aku. "Heaha ana kou lole e komo ai ma ka la apopo ma ko manawa e mareia ai?" "Aohe au i haawi i ko'u noonoo no ia mea i nei manawa, no ka piha ame ka lilo lpa o ko'u noonoo maluna ou. ,Eia nae, manao au o kela lole kilika no hoi au i kauoha ai i Kapalakiko iloko o ke kupulau i hala, he lole no hoi a'u o ke komo mau ole ana maanei, ua kupono loa ia lole no ka la apopo, pela kuu manao e papa, aole anei ou manao pela?" Nui iho la ka hanu o ka makuakane ia manawa me ke kani ana iho o ke uhu, a pane mai la: "Ke manao nei au pela, no ka mea, o ia wale no kou lole maikai loa a i kupono hoi no ka mare o ka'u lole i makemake ai nou e mareia ai i lole keokeo, aka, e hoao no hoi paha oe e kahlko ia oe iho elike me ka maikai loa au e ike ana, o ka pau ae paha o ia la no ka mea, ihea auanei kaua e lalau ae ai no ka mea, ke ike mai la no hoi oe ia'u i nei manawa ua. pau ka hiki ke hoomaopopo aku nou," wahi a ka makuakane me na waimaka ma kona mau papalina, me ka haalulu pu hoi o kona leo Alaila kulou iho la o Vekinia a honi iho la ma ka lae o ka makuakane no elua a ekolu manawa, mamua o kona haalele ana iho i ka makuakane; ua piha loa kona naau i kekaumaha no ke aloha i ka makuakane, elua ana mea aloha e auamo ai, ke aloha hoi o ka makua a o ke aloha hoi o k€ kanaka e hoohuiia aku ana oia ma kekahi Ia ae. Mamua o kona haalele ana iho i ka rumi o kona makuakane ma'i, huli hou mai la oia e nana i ka waiho aku o ka makuākane a oili loa aku la iwaho. .. Mokuna IX.—Ko Vekinia La Marer Ia Vekinia i oili aku ai iwaho halawai koke aku la'no oia me Sa Wiliama, a mahope o ka hopu ana mai iaia i mai la: "Aole au e kaohi ana ia oe a loihi mai kou hoi ana aku e hoohiolu, aka hookahi wale no a'u mea e makemake nei e kamailio aku ia oe a o ia keia, ke loaa mua nei keia manao lili iloko o'u no ka mea e pili ana i ka nanaina o ka Lede Hita o nei mua aku ma kona la e' mareia ai, a no ka mea, e loaa ana ia oe na mea apau au e makemake ana no ka la apopo maloko o kekahi pahulole, kela pahulelo no a'u i kauoha aku nei e laweia i kou rurnimoe maluna." Ua hookahaha kokeia ko Vekinia manao ia manawa, a huli ae la e naha iluna ia Sa Wiliama no ia kamailio ana iho la ana pela ma ke ano me he mea la e ninau ae ana. "Ua hoouna aku nei au i ke kauoha ma o ke Kauka Walaka Ia i na kelalole akamai loa e hiki ana e loaa iaia maloko o ke kulanakauhale o Verekinia, e hoouna mai i kekahi paa lole mare, a ua loaa mai, a e loaa iho ana ia lole ia oe maloko o kela pahulole, a e hoomanao iho oe, o k alole maikai loa ia e hiki ana e loaa iloko o keia manawa pokole loa, a ke kakali mai Ia hoi no kau nana ana iho ma ka rumi maluna." "Oluolu, lokomaikai a piha noonoo maoli no oe e kuu aloha," wahi a Vekinia o ka mahalo ana mai, me ka helehelena o ka hauoli. O papa kekahi e hauoli pu ana. O kona kaniuhu ana mai no ia la no ko'u holako oleia ana me na aahu kupono no ka mare, eia ka. ua noonoo mua oe!" Alaila e lilo ana i mea hoohikilele loa aku i kona noonoo 1 kona manawa e ike mai ai i kou kahikoia ana me kela aahu mare ou," wahi a Sa Wiliama o ka pane ana mai. "Pela ana ka mea oiaio, nolaila mai hoike iki aku kaua no ia mea ahiki i ko kaua manawa e mareia ai, i mea hookahaha aku iaia. Pehea ana la au e haawi aku ai i ka'u hoomaikai i nui ia oe? Malia paha ua palaka loa au, aka nae, ma ka mea oiaio loa no, ea, aole au i haawi iki i ko'u noonoo no ia mea he lole mare, no ko'u manao no aole paiia he mea e makemake mai tna ia'u ma keia wahi,' i pane aku ai o Vekinia. (Aole % pau)