Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 20, 18 May 1922 — He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa [ARTICLE]

He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa

Komo loa aku la o Ivana ahiki i ka rumi waiho buke, me ke kamailio ole ia o kekahi mau olelo mawaena ona ame ke kauwa, aia hoi kona mau maka ke nana la ma o a maanei, he o ia mau no ke kulana oloko o kela rumi, elike me kana i haalele iho ai. "E hele aku oe a hoike imua o kou haku wahine, eia au ke kakali aku nei maloko nei o keia keena iaia," wahi a Ivana, me ka leo kuoo, e hiki ole ai i kela kauwa ke hoole mai. "Mamua nae o kou hele ana aku e hooko i ka'u kauoha, he makemake au e ninau aku ia oe; ua hoea mai nei anei ka Haku Fanadale no keia hale, mahope o kuu haalele ana iho? Aohe au mea e hopohopo ai i ka hoike ana mai ia'u, no ka mea he kuleana nui ko'u e ninau aku ai e pili ana nona!" "Aole oia i hoea mai nei i keia la, aia oia maloko o ke kulanakauhale o Ladana, he mau la ae nei i hala, kona holo ana aku ho ke kulanakauhale, a aole i maopopo iki ia'u kona manawa e huli hoi mai ai." "Ua pau ae la no ko'u makemake ia oe, nolaila e hele ve hoike aku i kou haku, eia au maloko nei o keia rumi," wahi hou a Ivana, me ka haalele koke ana iho o ke kauwa iaiā. I kela hala ana aku hoi o ke kauwa, namunamu wale iho la no o Ivana iaia iho: "Ua pololei no ka ka Miss Kalani i kamailio mai ai; nolaila o ko'u mau manao koho hewa e pili ana iaia ame ka Haku Fanadale, he hana hewa loa kela maluna o laua, e hiki ole ai e huikalaia mai au." Aole no hoi i loihi iho kela kakali ana a Ivana, hoea mai la o Miss Kalani, a me ka leo mahamaha i piha i ka hookamani oiai hoi ka haikea e halii ana ma kona helehelena, pane mai la: "Ea, ua haule oe i ke kaaahi, ke hauoli loa nei au i kou huli hoi hou ana mai nei, a e hoaumoe oe maloko o kou home, ahiki i ka Poakahi," alaila hooki iho la oia i kana kamailio ana mai, mamuli o kona ike ana mai i ka helehelena kaumaha maluna o Ivana. "Ea, ua loohia anei oe i ka ma'i e Ivana, i hele ai kou helehelena a ano-e maoli, aole kela ano mohala maikai a'u i ike hope aku ai ia oe?" "Aole o'u ma'i, he o ia mau no ko'u ano, elike me ia a'u i haalele iho ai i ka hale nei, a o keia no ko'u ano mau iloko o na mahina lehulehu i kaahope aku nei. Ua haule i'o au i ke kaaahi o ka hora ehiku o keia ahiahi, no ia kumu, i hooholo iho ai i ko'u manao, e hoi hou mai e hui pu me oe, no ke kamailio ana e pili ana i kela kelekalapa." Haka pono loa mai la ka nana ana a Ivana ma na maka o Bela Kalani me kona manao, e loli ae ana ka helehelena 0 ua kaikamahine nei, aole nae he wahi mea, a haikea ae kona helehelena, he o ia mau no kela kuoo, me ka pane ana mai: "He oiaio hoi kau i kamailio mai la e Ivana, owau pu no kekahi i hoopohihihiia no kela kelekalapa. Ina aole o oe ka mea nana i hoouna mai, alaila, owai hou aku auanei ka'u mea e koho aku ai?" Me ke kulana hiehie i hoi aku ai o Miss Kalani, a noho iho la maluna o kekahi ko-ki, me ka pane hou ana mai: "Aole paha keia he manawa kupono, no ke kamailio ana no kela kelekalapa, he nui loa ka manawa o ka la apopo, a no keia manawa la, e hoi oe e hooluolu, a pela no hoi au, e hoomalielie ai i ko'u mau manao maikai ole apau, no na mea a'u 1 lohe ai mai ia oe mai i keia la." "Elike no m'e ka'u i hoike aku ai ia oe i keia la, aole loa nau i hoouna mai i kela kelekalapa, aka na kuu hoaloha, ka mea i loaa na manao makee no ko'u pono. Oia ponoi ka i hoea mai, no ka hooko ana i na manao maloko o kela kelekalapa, o ka nae, aole oia i hoi hou ae no Ladana. E Miss Kalani, heaha kau mea i hana aku ai maluna ona?" "Ea, ua hehena anei oe e Ivana, i hoopuka mai ai i na olelo 0 kena ano," wahi a Miss Kalani, me ke ku okoa ana ae iluna, ua hele hoi a piena kona ano ke nana aku, o ia no oe o kekahi tiga iloko o ke kino wahine, i hoopa ia aku kona maka, i hele ai a leleiona. "Ke hoahewa mai nei oe ia'u, no ka hana ana aku i kekahi mea maluna ona, a'u i maopopo ole ai!" "Mai hoole mai oe e Miss Kalani! O kela hoaloha o'u, oia no o Keaka Mebure, nana kela kelekalapa i hoouna mai ia oe, a ma ka po o ka Poakolu, i hoea kino mai ai oia no ka hui hui pu ana me oe ma ka Hale Kahiko. Aole oia i ike hou ia mahope mai, a i ole loheia paha kekahi mea e pili ana iaia." Holoholo iho Ja o Miss Kalani, me ka hele a hulili na maka 1 ka piha huhu, a pane mai laf" "Ua aneane hiki ole ia'u ke uumi iho i ko'u manao inaina a huhu maoli ia oe e Ivana. Heaha kau kumu ahewa maluna o'u? He rnea oiaio loa, ua lilo kou kulana ma'i, i mea nana e hoano-e i ka noonoo o kou poo, i kapa mai ai oe ia'u i kekahi inoa haahaa loa. No'u iho, ua maemae ko'u mau lima, me ka/. lihi launa ole aku ma kekahi mea i pili i kou hoaloha. Ina ua hoea i'o mai oia ma ka po o ka Poakolu aku nei, alaila aia au ma kahi he kanalima mile ka mamao mai nei aku. Ina aole e hiki ia oe ke manaoio mai ia'u, alaila e ninau i na kauwa apau maloko nei o keia home, na lakou auanei e hooiaio mai, no Wu kaawale ana aku i kalii mamao loa. "Pehea la oe i manao ai e Ivana, e hoehaeha mai i kuu manao, mamuli o keia mau olelo hoahewa au maluna o'u? Ua hoolilo mai oe ia'u, me he wahine hana karaima la, a i ole o ka Haku Fanadale paha, elike me kau ninau i ke kauwa, nana i hele ae nei e hoike ia'u, no kou hoea hou ana mai i ka hale nei. He mea oiaio, eia au iloko o ka poho o kou mau li'ma, aka nae, iloko o kou manao uluahewa, i hoehaeha mai ai oe i ko'u noonoo i keia po, ka mea a'u i ike ole ai, i ka wa o ko makuakane e ola ana. O, ina ke ola nei no kuu hoaloha, ka mea a'u i nana aku ai a oi aku mamua o ka makuakane, aole loa kekahi o kena mau olelo, e pa mai ma kūu mau pepeiao." Ma kela wahi, i noke okoa iho ai o Bela i ka uwe, me ke kaha ana aku hele no kahi o ka puka, ua ku ae la nae o Ivana mamua ona, a kamailio mai la: "Malia paha ua kuhihewa ka'u mau olelo apau i kamailio aku nei e pili ana nou, ina pela i'o, alaila e nonoi aku ana au i kau mau huikala ana mai. Ua kahea ae oe i ka inoa o kuu makuakane. e moe mai la iloko o ka lepo, ka mea nui hookahi iloko o kuu puuwai. Aole he mea e ae nana i kono mai ia'u, e kamailio aku i keia mau mea, mamuli no ia o ka nui makee, e maopopo ia'u, kahi i nalowale ai o kuu hoaloha ame kuu hoopakele, Keaka Mebure! Ke hoolohe mai nei anei oe e Bela i ka'u mau olelo?" "Ke hoolohe aku nei no au, aka nae ua hele kuu puuwai a naha! Aole loa he hookahi mea i'nele ka hooili ana mai i na ahewa ana maluna o'u. E manao ana hoi au, o kou kamaaina ia'u, pela hoi au ia oe, e maha ana kuu noonoo ma ou la, eia ka ua pa'u pu no oe me ka nui ae o na kanaka o keia wahi, la ka hoahewa ana mai ia'u, ma na mea apau." 'Ua noi aku nei au i kau mau huikala ana mai ia'u e Bela, a ->ono oe e hoolohe mai. Ua hooko kuu hoaloha i na mea a ? a nna i hoike mai ai maloko o ke kelekalapa, eia nae aole ° ,a \i -hou ae i Ladana. Ua lawa au me na hooia no keia *" aU \ a 'u e kamailio aku nei. No kona nalowale ana,

i hoolimalima aku ai au i kekahi makaikiu loa, no ka hookolo ana mahope o kona meheu, aole nae au i moeuhane mua ahiki i keia po, aia kela.makaikiu ma ka meheu pololei ole." "Aole i maopopo iaia, ka hana nana i kono ae ia Keaka Me- | bure e haalele aku ia Ladana, aka ua hookolo wale aku no oia, maluna o kekahi noonoo ana i manao ai. No koif pono e Bela,! aole o'u makemake, e hoala aku i na manao pihoihoi iloko o na kanaka e noho nei ma keia wahi, mamuli o keia meahou, aka nae e hana aku ana no au ma kekahi anoi ina ia he mea e akaaia ae ai ka meahuna pohihihi no kona nalowale honua ona." "O ka mea oiaio loa, ua hoea mai oia no keia wahi, a hele kino ae no kela Hale Kahiko no ka halawai pu ana me oe. Nau ponoi no i hoike mai nei, aole oe i ka hale nei ma kela po, ina pela, alaila e kakali ana # oia ma kela Hale Kahiko, a hala kekahi manawa, alaila e hele kino mai ana oia no Kanale Hale nei, o ka mea nae i ikeia, aole oia i hoea mai maanei, ihea iho la kona wahi i nalowale ai?" "Aole he mea i maopopo ia'u nona; a ina i hele mai oia i ka hale nei e ninau ai ia'u, aole ana no e nele ke kamailio mai o na kauwa ia'u, no ia mea." j "Ina o kena ka mea pololei loa, alaila pehea oia i hoi hou! ole ae ai?" wahi a Ivana me ka pihoihoi, me ka holoholo ana iho iloko o kela keena. "Aole mea hiki iau ke hoike aku ia oe e Ivana, no kou hoaloha, o ka'u wale no e ehaeha loa nei, o ia kou hoao ana e hookau mai i na ahewa ana maluna o'u, no ka ana e pepehi aku ia oe, ke keiki a ko'u hoaloha maikai loa, ko makuakane hoi, a o ka mea hoi i hoolaaia eia i kane na'u, a ina no aofe 1 loaa mai ka nuhou kaumaha no kou make ana, ina no ua kakali aku au ahiki i kou huli hoi ana mai, alaila lawe mai au ia oe i kane na'u. No ka hana a kou hoaloha, heaha no hoi kona kumu o ka hoike ole ana mai ia oe, e hele ana oia e hooko i kekahi hana ma kou aoao, aole o ka hoopunipuni mai? Ua maopopo ia'u, aia iloko o kou hoaloha, a iloko pu hoi ou, ke kanalua no ko'u ano oiaio maoli, pela wale no oia i hele mua mai ai, e hoao no ka hoopakele ana ae i kou ola; aka ua maopopo no ia'u, ka mea nana keia mau hana oia no o Mr. Malo, kekahi o ko'u mau enemi ino loa. "Pehea la oe i aa ai e hele hookahi mai imua o'u e Ivana, me kela martao hoohuoi no iloko ou, no ko'u ano? Ina he wahine ino au, a ua piha me na manao pepehikanaka, heaha k o'u kumu Iki ole aku ai ia oe ikapu a make, i ole hou aku paha ika pahi ma kou puuwai? Ea, ua hookahaha loa ia mai ko'u manao, no ke kumu o kou maka'u ole ana mai ia'u?" "Malia paha he nui ka'u mau olelo i hoopuka aku nei, ma ke ano uluahewa, aole me ka manao hoahewa maoli maluna ou. Nolaila ua ili iho ke ko'iko'i maluna ou, o ke a'o ia oe, t no kau mea e hana ai no kou hoaloha." Ua lawa kela pane ma ka aoao o Bela, i Wahi no Ivana e ku a ai no kela kaikamahine, o kona ku ae la no ia iluna, lalau aku la i kona papale, aka mamua nae o kona hele ana aku no kahi o ka puka ua wikiwiki mai la o Bela, i ke kamailio ana: "Alia oe e hele e Ivana, ua pau ae la no ko'u huhu, ua puka ka manao iwaho. Ua ike maoli iho no au i ka hikiwawe o ko'u huhu, ao ke kumu no ia, i nui ai o ko'u mau enemi. Ua kapa mai na kanaka ia'u, he hilu, he i'a noho malie, aka i ka wa e ala mai ai ko'u huhu ino, ua kapa mai la lakou ia'u he diabolo, nolaila ke mihi loa nei au no keia ano ino o'u," alaila haawi mai la oia i kona lima, no ke aloha ana ia Ivana, he hoailona hoi, no ka hoopau o ko laua mau manao maikai ole kekahi no kekahi. "E ae mai ana aqei oe e Ivana, e hoopau i kou huhu no'u? Aole o'u e ae iloko o keia mahawa o ka pohihihi, he mea pono, e a'o mai oe ia'u, no kealahele oi aku o ka pono a'u e hana ai.' - "Ke kaumaha loa nei au e Bela, no na mea maikai ole i -ala ae nei iwaena o kaua, aka nae, e hoopoina i na mea e hoehaehaia ai ka manao. E ha.alele iho ana au i keia manawa, a o kuu makaikiu ke hoea mai ana no ka hooko ana i kana hana, a ua paa loa kuu manao, e noho hamau ana oia, a e lilo oe e Bela, i mea kokua aku, no ka holopono o kana hana huli i kuu hoaloha." "Me ka mahalo a nui ia oe e Ivana, a ua hoohauoli hou mai oe i kuu noonoo. E ukali pu aku anei au me oe ahiki i l<a Hale Kahiko? Ina ua hele i'o mai ko hoaloha no kela wahi, aole ana e nele ko kaua ike aku i kekahi hoailona maloko o kela hale. # Aole o'u maka'u i ka hoi hookahi mai iloko o keia poeleele, ina aole oe e hoi pu mai ana me a'u; a i hoike aku au ia oe e Ivana i ko'u manao, ua like wale no kela Hale Kahiko me na hale e ae, ka lapu ole. Pehea, e hele i'o anei kaua no kela hale i keia manawa?" . Me kona kakali ole aku i ka Ivana pane mai, lalau okoa aku la oia i kekahi kihei lahilahi, a kikepa ae la ma kona a-i,ame ke poo,-o ka hele aku la no ia no kahi oka puka, me ka ukali ana aku hoi o Ivana mahope ona. "E hele i'o aku kaua no ka Hale Kahiko, a na'u no oe e hoihoi mai, alaila haalele iho ia oe, a he!e aku au no ka hale hoolulu kaaahi, e kau aku ai ma ke kaaahi o ka hora umi kumamalua o keia po." Aia o Bela mamua kahi i hele ai, aole he maka'u iki iloko o ua kaikamahine nei, me he mea la, ua hele oia a kamaaina loa i ke alanui, aole nei i kamailio ahiki i ka hoea ana no kekahi towela kiekie, e ku ana ma kekahi aoao mai o ke kumulaau, akahi no o Bela a ku iho, me ka pane ana mai ia Ivana: "He ku maoli no i ke anoano oloko nei o keia ululaau, a manao an, aole e aa ana ko hoalolia e hele hookahi mai i ka wa poeleele no keia Hale Kahiko. "Malia paha pela i'o, aka nae he nui no fia kanaka i ike ole ia mea he maka'u i ka hele i na wahi pouliuli elike me keia. E wawahiia keia hale e pono ai, he keu maoli no paha ka uluahewa o ko papa noonoo o ke kukulu ana i kekahi hale o keia ano, me ka ike ole ia o kona waiwai. Ua poina maoli aku nei kaua i ka lawe pu ana mai nei i kekahi kukui helepo, aka nae, he nui no ka'u kukaepele, e hiki ai ke hoomalamalama aku ia loko o kela hale." Pa-hu ino aku la o Ivana i ka puka, a i ka hemo ana ae, ia wa i honi aku ai oia i ke ea polopolona, o ia no o kekahi wai opilopilo, me kona kuemi ana mai ihope, a o ia ka Miss Kalani o ke kamailio ana aku iaia: "Ea, heaha kau mea i ike aku Ia? He akua lapu anei?" me ka noke okoa ana ae o ua wahine opio nei i ka akaaka, o ke ano pahenehene. "Heaha mai auanei kau, he keu ke polopolona o ke ea oloko 0 keia hale, aohe nae he maopopo iki ia'u o ke kumu o kela polopolona." . , Kulou iho la o Ivana ilalo no ke koe ana ae i ke kukaepele, 1 hiki ai iaia ke hoomalamalama aku ialoko o kela hale, eia nae iloko o kona nanea, ua kula'iia aku la oia e Miss Kalani, o kona haule aku la no ia ilalo o kekahi wahi kiekie, a ia manawa i akaaka ae ai o Miss Kalani me ka leo nui: "Ua ninau mai nei oe ia'u, no ka hopena o ko hoaloha, nolaila e hele aku e huli iaia iloko nei o keia hale," o ke pani hou mai la no ia o Miss Kalani i ka puka a paa, a huli hoi aku la no Kanale Hale, me ka hoomama loa ia o kona noonoo, no ka maalahi loa, o kana mea i hana aku ai, i wahi e kaawale aku ai o Ivana, mai ke komo .hokai ana mai, i ka hauoli e waiho mai la imua o kona alo,(Aole i oau)