Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 21, 25 May 1922 — He Moolelo no PITA NIKOLA A I OLE Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaainana [ARTICLE]

He Moolelo no PITA NIKOLA A I OLE Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaainana

"Aole o'u makemake, e mau loa ko'u ano elike me keia, me he ulu ana la na ke pu, ka nenee wale iho no ilalo, aole he ulu pololei ae iluna." • Akaaka hou ae la o Nikola me ka leo nui, no keia mau olelo a Beka, me kona ike mai no nae, he mau olelo oiaio loa keia a kona hoa o ke kamailio ana aku iaia, a o ia kana o ka pane ana mai: Aole au piikoi hou ana aku, ua lawa iho la no oe me kena ano ou, malia paha i kou akeana aku e lele ae i kulana hou, e lilo, ana na mea maikai i loaa mua ia oe, i mau mea waiwai ole." ' "Aole loa pela e Mr. Nikola. Ua a'o mai oe ia'u i ka ike himeni, a ua a'o pu mai no hoi oe e loaa ia'u ka noonoo maikai, iloko o'u, i hoala mai i ka ike, aole pono ia'u ke noho mau i kahi hookahi me he pu la, aka e oni ae mai kekahi anuu a i kekahi." f "Owai auanei ka mea nana e papa aku ia oe, ke manao oe e hoololi ae i kou ano, o oe wale no, nolaila mai hoopilikia i kou noonoo no keia kumuhana au e hapai mai nei." "E hoomanao hoi paha oe, ke noonoo mau nei no au no kela halehana, he mea pono e loaa nui ia'u ke dala ma ka hele ana e hana, i keia heoilo ae, aole e hiki ia'u ke kauka'i mau aku maluna o na dala a kuu makuahine, ke hooikaika kino nei no oia i walii e pono ai ko maua noho ana; aka nae ia'u e noonoo ae ai no keia pomaikai nui e loaa wale nei ia'u mai ia oe mai, ke minamina loa nei au, i ke oki pu ia ae o ka'u mau haawina, a e hele aku i ka hana maloko o k# halehana omole." "Malia paha, aole no au noonoo hou ana aku e hele i ka hana." Nana pono loa aku Ia o Beka maluna o Nikola, alaila huli aku la kana nana ana i kahi e, a i kona nana hou ana mai ia Nikola, pane mai la: "Aole he maopopō iki ia'u o ka manao o kau mea i kamailio mai nei, no ko'u hoi hou ole e hana maloko o ka halehana omole." "Eia no ka manao, o ia ko kaua huli ana aku i kekahi alahele, e hoi hou ole aku ai oe i ka hana, aka e hoomau aku oe i ke a'o ana i ka ike himeni." "Ke pohihihi loa nei au i kekahi alahele; aok no hoi o'u makemake e kauka'i aku maluna o kekahi mea, no ke kokua ana mai ia'u. Alaila o kou manao maoli anei, e o ia no kou uku ana me.kau mau dala ponoi, no ko'u hoonaauaoia mai, i ka ike himeni?" "Aole na'u e kokua maoli aku anā ia oe ke dalā, āka e huli aku ana au i na kokua ana mai kekahi wahi okoa mai, a'u no e manaoio nei, aole e nele ana ka loaa ia'u me ka nui ole 0 ka hana," wahi a Nikola, me kona noonoo ana ae, i na dala a Beni Kamerona, e «lioohanaia mai la e Mr. Makuaia ma ke ano kolohe, oiai hoi ke kaikamahine a Beni Kamerona, e noho aku ana me ka nele. "Aole loa au e ae ia oe e Nikola» e hana aku elike me kau e kamailio mai nei," i pane aku ai o Beka, me ka luliluli ana ae o kona poo. "Ua paa loa kuu manao e hoomau aku oe e Beka, i ke a'o ana i ka makaukau himeni. He keu aku kou aapo maoli, 1 na mea apau e a'oia aku nei ia oe; aole he loihi o ka mānawa a'u e a'o aku ai, o ka pau no ia o ka'u mau mea apau, i ka loaa ia oe, a mahope aku o kela manawa, e waiho aku no au ia oe, o kekahi kumu akamai loa i ke a'o himeni, maloko o ke kulanakauhale o Nu īoka. Aole o'u wahi kanalua iki, iloko o ka makahiki hookahi au e noho a'o ai malalo o kela kumu, e hiki ana e loaa kekahi kulana ano nui ia oe, e ike maoli iho ai no ka maka i ka nui o na dala e komo mai ana iloko o kou mau lima." ' " O, aole e hiki ia'u ke ae aku ia oe e liana mai i keia mau mea au e hoakaka mai nei 110 ko'u pono, ua nui palena ole kou lokomaikai, i haawi wale mai ai i kou ike, ame kou manawa me ke kumukuai ole ia'u i keia wa, a ua noho aie maoli no au malalo ou, e Jiiki ole ai ia'u ke pana'i aku i kekahi mea ma ko'u aoao." "Aole a kaua kamailio ana no na mea pili dala; ua uku pono ia mai ko'u luhi e oe, mamuli o ka loaa ana o ka hauoli ia'u, ma ka haawi wale ana aku i ka mea i loaa ia'u, ia oe e Beka." "No kela manao ou, e hoouna ia'u 110 Nu loka, aole e hiki ia'u ke ae aku. Aole e hiki ia'u ke lawe mai i hookahi keneka mai ia oe mai e Nikola, a mai kekahi kanaka okoa aku paha, mawaho ae ou. Ua hiki loa ia'u ke hele i ka hana i ka po, a i ke ao, e loaa ana he manawa no'u e a'o ai i ka ike himēni, aka no kuu hoi hou iloko o ka halehana omole, ke hoole loa nei au, ua lawa kela ano o ke ola ana, ua a'o mai oe e Nikola ia'u e lilo i wahine e makee ana i kona kulana iho, a e kikoo aku i na mea oi ae." , "Ke haawi aku nei au i ko'u mahalo kiekie loa ia oe e Beka, o kena ke ano o ke kamailio ana, no ka mea pela iho la ka poe kaulana, i pii ae ai na anuu haahaa mai, ahiki ka lakou kau ana o ka panepoo o ka hanohano, ka waiwai ame ke kulana. E hoolilo aku ana au ia oe i puukani kaulana ma Amerika nei!" "O kau mea i'o anei ia e hana aku ai no'u? Nani maoli ka hauoli, ke lilo aku au i puukani himeni. E hooikaika aku ana au e loaa ia'u ka ike i ka olelo Italia Palani ame Rukini. O, e kuu Akua, e hooko i'o ia ana anei ka iini a kuu puuwai ? E ! Nikola, ua konoia mai au e ninau aku ia oe, heaha la ke kumu nui o kou ake ana mai e loaa ia'u ka ike himeni, a e lilo hoi i puukani kaulana." "He nani hoi ia ke ninau mai nei oe ia'u i ke kumu, o ko'u ake ana e lilo oe i lede oiaio, e haawi ak'u no au i ka'u pane ,me ka oiaio loa,"' wahi a Nikola, me ka waiho ana aku i kona ipupaka ilalo. J "Ua hele mai au i keia aina malihini, ma kekahi hana, me ka nele i ka hoaloha. Ua loaa oe ia'u, a o ka mea pololei paha. owau ka i loaa ia oe, ua nalowale iloko o ka ululaau, elike me kekahi bebe. Ua hoopahenehene mai oe ia'u, o oe wale no ka mea mua loa i hana mai ia'u pela, a ua lilo ia i mea maikai loa i ko'u manao. I ko'u lohe ana i kou leo himeni, ua komo koke ka manao hoohihi ia'u, no ka nani o kela leo ou, a koho maoli iho la no au iloko o'u, e kokua aku elike me ka hiki ia'u ke hana, i wahi e waiwai ai kela leo nani. "Ma kou loaa ana ia'u, ua oili mai la o Keka Wala; aole e hiki ia'u ke nanamaka wale aku i ke ano o ka hana a kela kanaka maluna ou, me ka loaa ole iaja he kuleana ma kekahi ano, a mai kela manawa mai, i ike maofi iho ai no au, ua ili mai maluna o'u, ke ko'iko'i o ka makaala ana aku no kou pono, i ole ai oe e hoopilikia wale ia mai." "Alaila e olelo mai ana anei oe, mamuli o ko Keka hoopilikia ana niai ia'u, 1 ko'mo mai la oe e kokua no ko'u pono?" j pela ka mea <?i3io.e * J

"Eia no, ua makemake au e lilo kaua i mau hoaloha oi&iu loa, ma ia ano hoaloha auanei e nana mau aku ai au no kuu nauoli, i na wa apau. Ina he mau manao kekahi, a he nuiu hana paha e iiopilikiaia ai ko kaua noonoo pakahi, o ka iū-.i nui iloko o'u, aole e lilo ia mau mea, i kumu e hookaawale, ai kaua, mai ke a'o ana i ka ike himeni." Aole he pane iki mai o Beka, no kela mau olelo a Nikola i kamailio aku ai iaia, me he mea la ua piha paha oia i na nu >- noo like ole, aka nae, iloko o ko Nikola nanea, ua hookahalu loa ia aku kona manao, i ka noke ana ae o Beka i ka akaaka me ka leo nui, me ka pane ana mai: "Heaha no hoi kou kumu hoolalau i kau kamailio ana, !j C kamailio mai i ka mea pololei? Ke mihi nei anei oe no ko U haulehia ole ana ike aloha ia'u?" Aole anei keia he niea ar,., ē?" alaila noke hou ae la ua kaikamahine opio nei i ka akaak.i me he mea ia e hoopahenehene maoli ana oia ia Nikola. "Aole nae i lilo na olelo a Beka o ke kamailio ana :;i. mea no Nikola e komo pu aku ai iloko oka akaaka an; u kana e ike la, ua kikoo okoa ia aku ka meahuna iloko o k .1?' puuwai, a huaiia ae iwaho, nolaila nana wale mai la no oia ~t Beka, me kona ike maoli iho no i ka hiki ole iaia ke pa:•„» mai, ua like maoli oia me kekahi keiki uuku, imua o kela k;r,kamahine. No.kela pane ole aku o Nikola, kamailio hou mai la ik> o Beka, ma kela ano hoopahenphene no ika i ana mai: "l, t| he keu aku ka hoi kou noho kukule loa, 110 ko hopohopo paha, 0 haulehia aku au i ke aloha ia oe ea?" me ka noke hou ;n,a' ae no o ua o Beka i ka akaaka. "Aole au i noonoo mua, no kena mau mea»au e lioupuupu mai nei e Baka," wahi a Nikola, me kela kahaha mau no iK.k.» ona. "Malia o ka mea oiaio no paha ia," i kamailio hoopaani h»>u aku ai no. o Beka, "aka ma ko'u* manao 110 nae, ua hopohupo loa oe i ka hoike okoa mai i kou manao, no kou haulelua j ke aloha ia'u," alaila ku ae la ua o Beka iluna, me ka lalau ana aku i kana pepa leo mele, a kamailio hou mai la: "lle.ilia kou manao maoli e Mr. Nikola?" "He keu aku oe a ka piha eu maoli, e Beka," wahi a Nikul.i, me kona ku ana ae no hoi iluna, a hoomaka mai la e heU , me ka inanao e hopu aku i ka lima o Beka, me ka pane h. u ana aku: "Ihea kahi au i huna ai i keia ano eu ou, me ka hoike ole mai, iloko o keia mau pule o ko kaua hui mau ana;'' Ke holo hoopokakaa la o Beka ma ke pakaukau, me ke alualu no o Nikola mahope ona, ahiki i ka holo okoa ana Beka, a hemo iwaho o ka hale, me ka holo ana aku a per ae la mahope o kekahi o-pu nahelphele. "E hoi hou mai oe e Beka, he mea ano nui kekahi a'u i makeniake ai e kamailio aku ia oe?" "Nui i'o aku la ka hoi kena manao oul Ea, aole anei maka'u no ko'u hili aku ia oe i ka pauku laau?' "Heaha auanei hoi, aia nfc ia i kau hana ana mai, ina no hoi paha no ko'u eha ia oe, nau no hoi paha au e lapaau mai I" 1 pane hoomakeaka aku ai o Nikola. Hopu wale aku Ia no o Beka i kekahi lala laau uuku, me ka lomilomi ana mai i na lau liilii iloko o kona lima, a i mai la: "Aole paha e pono ia'u ke hahau aku ia oe, i ka laau, akahi ae la ka hana nui o ko'u lapaau aku ia oe, a o kekahi kumu no hoi, mamuli lilo auanei ia, i wahi e hoopaneeia ai ka kaua mau hana himeni. E Nikola, ua maopopo no anei ia oe, aole he pupuka o kou helehelena?" "E hoopau koke oe e Beka, i kou noke ana mai i ke nehene ia'u?" ' "Aole au e hoopau ana, owau no ke kuleana maluna iho o'u, nolaila e hana ana no au elike me ko'u makemake!" "Ina aole oe e hoolohe mai ana e Beka, alaila e hele okoa aku ana au ma kena wahi." "Ina oe e hookokoke mai ana ia'u e Nikola, aole au e liele liou mai ana no kou a'o mai ia'u i ka himeni." "O, mai hana oe e Beka pelal" P e hea, ina au e olelo aku ana ia oe e Nikola, eia ke aloha iloko ou ke paila nei nou, e huhu mai ana anei oe ia'u ? No'u ih°, ua like loa au me kekahi kaikamahine a'u i ike ai mak)ko o ke kiionioni, i kona haulehia ana i ke aloha, me ke poho o na manaolana." Ke hoike okoa mai la o Beka, i ka meahuna i kokoke loa i ka puuwai o Nikpla, nolaila hiki hou ole iho la ia Nikola ke ku malie i kahi hookahi aka hoomaka aku la oia e hele no kahi a Beka e ku mai ana, me ka hoomaopopo ana mai o ua kaikamahine nei, i ka manao o kela hele ana aku o Nikola, o kona hoomaka aku la no ia e holo ma ka moali alanui, ka huli ana mai ihope e noke ai i ka akaaka. No Beka hoi ka holo, hoomaka aku la o Nikola e alualu mahope ona, eia nae he keu aku ka mama o Beka, aohe wahi mea a pilipili aku o Nikola mahope ona, a i ka hoea ana aku o k e kanaka opio no ke kahawai, aia o Beka ma kekahi aoao kahi i holo ai iloko o ka ululaau. Me he mea la, aia mau no kela leo akaaka pahenehene o Beka, ke o la ma kona mau pepei?io, nolaila hooholo iho la ua kanaka opio nei, e alualu no oia ahiki i ka loaa ana aku o Beka, ina no ia e hoea like ana laua no ka home o ke kaikamahine opio. •Iloko nae o ka nanea o Nikola i ka holo, a no ka lilo paha hoi kekahi i ka nana ia Beka, i ole ai e nalowale mai iaia aku, hooku i aku la kekahi o kona mau wawae, i ka pohaku, o kona haule aku la no ia iloko o ka wai. Ua ike mai o Beka i kela haule ana aku o Nikola iloko o ka wai, nolaila noke mai la oia i ka akaaka,.mc ka lohe pono I«a aku o a ikola; nolaila ku ino ae la oia iluna, me ka noonoo ole ae 110 kela pulu ana ona i ka wai, o ka pinana ae la nu ia iluna, a kau ma kapa o ke kahawai, hoomaka hou aku la ke alualui ana, a ke ike aku la oia ia Beka, e holo ana iwaena o ka ululaau, aole no hoi i kana mai o kona mama. I kinohi o ko Nikola alualu ana mai ia Beka, he makemake kolohe wale no kona o ke ano hoohaehae iaia, aka no ke ku ole mai o Beka, nolaila hooholo iho la o Nikola, aole oia e haawipio ana, ahiki i ka loaa ana o kela kaikamahine iaia. <> kona kuupau aku la no ia i kona mama, a i ka ike ana mai o Beka, ua kokoke loa o Nikola mahope ona, pau iho la k"tia akaaka alaila hopu okoa aku la o Nikola ma kekahi 1 im;i o ke kaiikamahine opio, a pane aku la: Manao paha oe i ko holo ana mai nei, e pakele oe mai ii? i aku I Owau ka mea nana e a'o aku ia oe i ke ano oka akaak» ana, o ka u mea makemake loa ia, ke akaaka mai oe imua {>< - noi o kuu alo, aole o ka holo a kahi mamao, alaila akaaka mai.l" "E hookuu koke oe ia'u, e hoi au no ko'u wahi!" Aole au e hookuu aku ana ia oe," me ka hopu hou ana mai 0 Nikola i kekahi lima o Beka, aia no hoi ua kaikamahine i i ke hoao la e hemo mai ka paa ana aku a Nikola, aohe nae waln mea a hookuu iki o ke kanaka opio, a ke ike mai la hoi o Hek t 1 ke kuoo maoli iloko o Nikola. Ea, e hookuu mai oe ia'u e hoi, he mau kamailio hoopanni wale aku nei no ka'u ia oe, a aole no au i akaaka aku nei. itito ke ano hoopahenehene." Aohe nae wahi mea a hookuu iki aku o Nikola ia Beka.. *i loa mai la kona puliki, me ka hoopili ana mai imua o kona alo, me ka honi ana iho ma ka lae o ua kaikamahine nei, a nia na papalina, & i ka noho malie ana iho o Beka, honi okoa ak i la o Nikola ma ka ihu, me ka hoomaumau ana iho, aohe no hoi- he mea a kaili aoo Beka no ka ike maoli iho paha hoi aohe mea hiki iaia ke hana ae, ua like oia me kekahi inma o„ka mea nana ,e ako. ana i kpna hul»