Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 22, 1 June 1922 — Page 6

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He moolelo no

NA PUUWAI ELUA

A I OLE

Ka Hewa o ka Wahine---He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi noonoo o ke Au o ka Manawa

                "He mea pili paha o Kapena Sr. Leonada i ka ohana Mebure." i namunamu wale iho ai no ka on a o ka hokele. No ka oili hou mai o kela keonimana, ke kanalua loa -nei au!

                Ma kela kakahiaka no, i hoike aku ai oia i ka oihana makai, no kela leka, a hounaia mai la he makai no ka hui pu ana ia.

                "He nuhou anei kekahi i loheia e pili ana ia Mr. Mebure ame kana keiki?"

                "Aole he nuhou i loaa mai i keia manawa. Ua hoounaia aku kekahi o ko makou mau makaikiu, no ka hakilo pono ana i ka makuahine ame kana kaikamahine, no ke ano o ka laua mau hana."

                I ka haalele ana mai o ka makai i ka on a o ka hokele, ia wa i kamailio aku ai ua on a hokele nei, i ke kakauolelo, e hookomo aku i ka leka a Kapena Ivana, maloko o ka pahuhao, no ka malama ana no kekahi mau pule. I ka hala ana o kela mau pule, me ka hoea ole aku o Kapana Ivana, alaila e hoouna hou ia kela leka, iloko o ka helaleka i hookomoia ai kela leka.

                Ua hookomo iʻo ia aku la ka leka maloko o ka pahuhao, o ka mea apiki nae, ua palaka loa ka noonoo o ke kakauolelo, no kela leka, mahope mai.

                Oiai nae kela mau hana e holalaia ana ma ka hokele, aia o Mrs. Bebure Kolakona me Ela ame ko laua wahine lawelawe, ke noho la malolo o ko lakou home hou, a i ka manawa hoi i hoea mai ai ko lakou mau ukana, a kauia ae la na pale puke aniani, ua lilo i mea kamailio nui ia e ka poe e noho kokoke mai ana ma kela wahi, no ka nui maoli o ko laua nei mau lako hale, i kupono ole no kela hale uuku, aka no kekahi hale nui, o ewalu rumi.

                I kinohi, aole i komo iki mai kekahi noonoo iloko o Ela ame kona makuahine, no ka hiki ole e pau ko lakou mau ukana maloko o kela hale, aka ia laua i ike aku ai, i ka hele a ku ke ahua o na pono hale, e hiki ole ai e loaa he wahi no lakou e waiho ai, ua lilo i hana pohihihi loa, ka imi ana aku i wahi e waho ai kela mau ukana, aka nae ua hoomamaia ae ko Ela manao, i ka wa a ke keikamahine lawelawe, i olelo mai ai iaia, e kuai hoolilo aku i ke koena aku o na ukana i koe, a ma ke dala ka malama.

                I kinohi, ma ka manawa a Ela i hoakaka aku ai i kona manao imua o ka makuahine, no ke kuai hoolilo ana aku i kekahi mau lako hale o laua, ua ku-e ikaika loa mai ka makuahine, me ka hoopuka okoa ana mai i keia mau olelo:

                "Aole oʻu makemake e hoohaahaa iaʻu iho, ma ke kuai hoolilo ana aku i keia mau ukana. Heaha ana la ka keaka mea e kamailio mai ai, ke hoi mai oia a ike, ua kuai aku kaua i kekahi mau pono kale? Noʻu iho, ua pau maoli koʻu hilinai i keia wa no Sr. Leonada, mamuli o keia haaleleia iho o kaua iloko o ke kulana pilikia. O kaua na mea na laua i malama aku iaia iloko o kona mau la o ka pilikia, o keia iho la nae, kana mea i panai mai ai."

                "E hoopau loa oe e mama, i ke kamailio ana mai i na olelo o kena ano," i kamailio mai ai o Ela. "Ehoomanao oe e mama, he nui loa na lako hale e waiho mai nei, aole he waiwai ia kaua, e laa kela mau noho nunui owaho o ke kahua, ame na lako hale oloko o ka holo; in a no ke kuai hooliloia aku o kela mau mea apau, e loaa mai ana kekahi mau dala, no ke kokua ana ia kaua no kekahi manawa pokole oiai he uuku loa ka kaua mau dala i koe o ka pau no ia."

                I ka lohe ana o ka makuahine, i kela manao o Ela, aole e hiki iaia ke uumi iho i kona mau waimaka, noke okoa iho la oia i ka uwe, me ka ehaeha maoli o ka manao, me ka nalu pu ana iho hoi iloko on a, no ka hoea ole ana mai o na hoa hui o keaka, e kokua ia laua, ilolo o keia wa o ka pilikia.

                Ma ke ahiahi ana iho o kela la, hele aku la ke kaikamahine lawelawe, no ka huli ana i mea nana e kuai mai i ne lako hale, i manaoia e hoolilo aku, a ua hala wai no hoi oia me na na ulia pomaikai, mamuli o ka loaa ana aku o kekahi kanaka, he halekuai kone, o na waiwai o ka papa elua, a ma ke kukakuka maikai ana me kela kanaka, i hoike mai ai oia, e hele mai ana oia e nana i na lako hale, ma kekahi la ae.

                He oiaiom ma ka manawa a ua kanaka nei i hoike mai ai ia Ema, ke kaikamahine lawelawe, ua hoea mai la oia ma kekahi la mai, a mahope o ka nana ana i na lako hale, apau, hoike mai la oia, no kona lawe i kela mau waiwai, no ke kumukuai o iwakalua paona, ka waiwaiio o na waiwai ana i makemake ai e kuai mai.

                Ua ae aku la no o Ela, e lawe mai i kela mau dala, nolaila laweia aku la na lako hale i lilo aku la i kela kanaka, noloko o kona hale kuai, aole no i mamao loa mai kahi i ku ai o ko laua nei hale, a i ka wa i uku mai ai o ua kanaka nei, i na paona he iwakalua, kamailio pu mai la i keia mau olelo:

                "Aole i loihi ko olua noho ana e na lede ma keia hale, e noho aie ai olua i ka uku hoolimalima; aja nae in a he manawa kekahi ma keia hope aku, i makemake ai e loaa na kokua ana ia olua, ma na mea pili dala, alaila ua makaukau au e kuai ma ke kuike, i kuia mau lako hale o olua i koe," me ka haawi ana mai i kona pepa inoa.

                I ka manawa a ka poe e noho kokoke ana ma kela wahi, i ike mai ai i ke kanaka o ka hale kuai o na lako hale, o ka papa elua, e lawe ana i na lako hale, o Wla ma no hona halekuai, ua komo aku ka manao hoohuoi iloko o lakou, manao hoowaha i ka wa i kau ae ai ka papa hoolaha mawaho o ko laua nei home, me na huaolelo moakaka e hoike ana, he kumukula o Miss Ela Kolakona, no ke aʻo ana i ka ike himeni ke aʻo ana i ka olelo Palani ame ka ike kahakii.

                Ma kela la hookahi no a Ela ame kona makuahine, i hoi ai e noho ma ko laua home hou, ua hele mua laua e hui pu me na hou-hui o Keaka, a i ka lohe ana o Kalima, i kekahi o na hoihui, ua piha loa oia me na manao hoowahawaha no laua nei, me ka maliu ole mai, e hoolohe, i na hoakaka no ko laua nei kulana pilikia. Ma kona manao ua hoohilahila aku ka hui, a o ia kana o ka pane okoa ana ae ia Mr. Kapa, ka lua o kona hoa-hui.

                "Ua lawe mai oei ke koʻikoʻi maluna iho o kou mau poohiwi, i kou wa i ae aku ai e lawe mai i na dala a kela kanaka opio, a e hoolilo iaia, oia kekahi o na kanaka kuleana iloko o keia hui. Ma koʻu manao maoli, aole loa e hiki iaia ke hookikina mai ia kaua, e hana aku i kekahi palapala kuai hoolilo no kona kuleana iloko nei o keia hui, a in a oia e hoea mai ana, e ku-e loa aku ana au i kona kuleana ana iloko o keia hui, in a no ia he kumu e laweia aku ai ka paio naa iloko o na aha hookolokolo.

                "O ka ae ana aku i ke keiki a kekahi kanaka, aihue, ua lawa ia no ka hoohilahila ana i ko kaua hui, a e hapala pu ia mai ana ko kaua inoa maikai. He oiaio e hoi hui mai no oia, no ka ohi ana i ka puka o kana mau dala, o kela nae kekahi o na hana haahaa loa, me kona ike no i kona kulana oiaio. Ua puni wale ake oe e Me. Kapa i kana mau hana maalea, o ka ilina mai nae o na hoohilahilaia, maluna o kaua."

                Ua hookaahaha loa ia aku ka manao o Me. Kapa, i ka lohe ana i na hoakaka a kona koa-hui, a ke ike la oia, i ka hookahuaia ana o na manao hoohuoi o Mr. Kalima maluna o na kumu kupono, eia, nae, ua kaokoa loa no kona manao, mai ko kela kanaka mai  me kona i ana aku:           "Aole i kulike koʻu manao me kou e Mr. Kalima. O ka nalowale honua ana o Mr. Mebure, me ka waiho ole iho mahope nei, i kekahi hoakaka, no kona wahi i hele aku ai, aole loa oʻu kanalua iki, no ka hoea mai i ka manawa e hoopauia ae ai ko kaua pohihihi.

                "Mai pupuahulu wale oe, ma ka hoahewa ana aku i kela kanaka opio, me ka lawe ole mai, a noonoo no kana mau hana maikai i lawelawe ai no ka hui, a aole loa kekahi kunakanaawei ame kekahi aha kiure, e hooili wale aku ana i na hoahe wa ana maluna one, no ka hewa a ka makuakane i hana ai. Ke ku nei au maluna o koʻu bona, me ka makoukau e hookipa mai ia Mrs. Mebure ame kana kaikamahine maloko o kuu keena, a e hoolohe aku joi i ko laia manao."

                Aole no he maikai o ke ano o keia mau hoa-hui no kekahi manawa loihi, no ka mea, e ku-e mau ana o Mr. Kapa i na hoolala ana apau a Mr. Kalima. He kanaka o Mr. Kalima, he mau keikikane kehukehu kana, a o ka makemake mau iloko o kela kanaka, oia no ka noho hana mai o kana mau keikikane maloko o ka hui, ku-e mau ana nae o Mr. Kapa, no kona makemake ole, a kaaaku la ka lawelawe ana o na hana o ka hui, malalo o kekahi ohana hookahi, oiai aole ana keiki ponoi, a aole no hoi ana wahine mare.

                Hookipaia aku la ka makuahine ame ke kaikamahine maloko o ke keena o Mr Kapa, a i ka lohe ana i ko laua nei manao, ua apono mai la oia, no ka hololi ana o Mrs. Mebure i kona inoa me ka pane ana mai:

                "Ke hauoli loa nei au i kela manao ou, e waiho aku i ka inoa o kou makuakane, a e hoea aku ana no au ma keia hope aku no ka ike ana ia olua. Aole he mea e ae a na kanaka e kamailio nei no ka ohana Mebure, o na mea inoino wale no, a mamuli auanei o ka loli ana ae o ko olua me ke ano i kaokoa ae, mai ka lakou e nana mai nei i keia manawa.

                "Mai hookaumakaia ko olua manao no Mr. Keaka Mebure, e hoea mai ana no oia i kekahi la a kakou i maopopo ole ai, no ka mea ua paa loa ka manao o kekahi o na makaikiu kaulana, o Ladana neim ua hala aku oia no ka hui pu ana me kona makuakane, ma kekahi wahi, no kekokua ana aku iaia ma kana mau hana; o keia iho la ke kumu, i hunakele loa ai o Mebure opio, i kana wahi i hele ai."

                Ua lilo kela mau hoakaka a Mr. Kapa, i mea hoomama mai i ka manao o na lede, o keia ka mua loa o ko laua lohe ana i kekahi mau hoakaka ku i ka naauao, me ka hoinoino ole ma kekahi ano, no ko laua ohana, a hoomau hou mai la no o Mr. Kapa i kana kamailio ana:

                "Ma ka manawa mua loa e loaa ai ia'u ka ike no Keaka Mebure, a lohe mai paha i kekahi meahou e pili ana iaia, e kakau koke aku no au ia olua, a i ole hoouna aku paha i kekahi kelekalapa, a ke hooia aku nei no hoi imua o olua, aole loa au e hoike aku ana imua o kekahi mea i ko olua wahi i noho ai, in a e hele mai ana e ninau ia'u no olua," alaila huli mai la oia imua o Ela, a hoomau mai la i ke kamailio ana:

                "I noho olua a komo iloko o ka pilikia ma keia mua aku, a ku ae ka manao e hele mai, mai kanalua, a hilahila ka hele pololei ana mai imua o'u maloko nei o keia keena. E kala mai nae olua e na lede, no ke kaa ana aku la ma ko'u aoao ke kamailio ana no keia mea; aole nae ia malalo o kekahi kumu okoa ae, aka no ke ake wale no iloko o'u, e halawai ole olua me na pilikia o keia noho honua ana."

                No ka oluolu maoli o kela kanaka, pela hoi ka maikai o kana mau olelo, halo'ilo'i okoa mai la na kulu waimaka mai na lihilihimaka mai o Ela, me ke kamailio ana ae:

                "Ua paa au malalo o kekahi hana, me na hui pa'i buke liilii, o ia ke kaha ana i na kii no na buke moolelo. Ua loihi maoli ko'u lawelawe ana i keia ano hana, a mailaila mai no kekahi kokua nui no ko maua noho ana."

                "Ae, ua lohe nui au no kou akamai loa ma kela ano hana, mai kou kaikunane mai aka nae, he hana kupono ole hela nau, paa mau ai ka manawa i ka noho ana ma ka hale."

                "Pela i'o no, aka he mau hana e ae no kekahi a'u i hoolala ai, o ia ke a'o ana aku i ka ike himeni me hookahi piano, pela hoi ke a'o ana aku i ka olelo Palani, ame ka ike kahakii, elike me ka mea e makemakeia ana, in a no ma ko maua home, a i ole, owau no ke hele kino aku no na home, o ka'u mau haumana."

                "Ke hauoli loa nei au no kena mau kalena kilakila i loaa ia oe e ka hoaloha, aole ana e nele kou holomua loa ma kau mau hana apau," alaila ku ae la o Mr. Kapa ilua, he hoailona e hoike aku ana i na lede, ua lawa ko lakou kamailio ana, o ko lakou holo mai la no hoi ia no kahi o ka paka o ke keena oihana, a oiai e lululima ana me kela keonimana oluolu, kulou mai la o Ela imua, a i mai la:

                "Ina he mau leka kekahi e loaa mai ana ia oe na maua, e oluolu oe e hoouna pololei ae ma ko maua wahi hou e noho aku ana, a in a hoi he mea kekahi e ninau mai ana ia oe, no ko maua wahi i noho ai, ailaila he hookahi wale no au kanaka e hoike aku ai, oia o Rs. Leonada, he hoaloha pilipaa loa oia no kuu kaikunane."

                "E hilina'i mai oe e Miss Kalakona maluna o'u, no ka hookoia o kau mau mea apau i makemake ai, Ua loha mua au e pili ana ia Kapena Sr. Leonada mai ia Mr. Mebure mai, o kela ke koenimana nana i kokua mai iaia i ke dala, no ke komo ana mai iloko nei o ka hui. Ma ko'u manaolo, o kela kekahi o na hoaloha oiaio loa, i loaa i kou kaikunane."

                Ma kela haalele ana aku o na lede i ke keena o Mr. Kapa, me he mea la ua hoauheeia aku kekahi haawe kaumaha mai ko laua mau poohiwi aku, a koho iho la ko laua manao, e hoolilo aku i ko laua noonoo apau, ma na hana e halawai ole ai laua me ka pilikia o ka noho ana.

                Mahope iho o ke kau ana i ka papa inoa me na hoakaka no kana hana ike, hookomo okoa aku la o Ela i ka hoolaha maloko o na nupepa, no kona makaukau e a'o aku i ka ike himeni ame kekahi mau ike e ae.

                No hookahi pule kela o ka noho ana o Ela ame hona makuahine ma ko laua home hou, hele aku la oia no ka hui a kona kaikunane i komo ai, no ke ake no e loha i kekahi mau meahou e pili ana no Keaka Mebure a i ole ia no Kapena Icana paha, o ka mea apiki nae, aole i loaa aku iaia o Mr. Kapa ma kona keena, no hoi kona hoa-hui, aka o ke kakauolelo poo ka i loaa aku iaia, me ka hoole ana mai o kela kanaka iaia nei, aole i hoea aku o Kapena Ivana Leonada ilaila, aole no hoi he leka i loaa aku.

                Aole he wahi hou ae a Ela e noonoo la no ka loaa mai iaia o kekahi ike e pili ana no kana aloha, aka iaia nae o ka hoi ana mai a hoea i ke alanui, akahi no oia a haupu ae, no ka loio malo, no ka mea ua kamailio mua aku o Ivana iaia, no kela loio, ame kahi i ku ai o kona keena oihana.

                He loihi loa kahi i ku ai o ke keena oihana o ka loio malo, mai keia wahi aku a Ela a hele nei, in a paha he nui kana dala, aole he olelo ana, ua hiki iaia ke kau maluna o kekahi kaa, a holo aku e hoea ai iloko o ka manawa pokole wale no, o kona nana iho nae, he uuku kana mau kenikeni, me ka hoomakaulii wale no e pono ai, nolaila hooholo iho la oia e helewawae no a hoea i kela keena loio.

(Aole i pau)

 

He Moolelo no

PITA NIKOLA

A I OLE

Ke Duke i HaaleleAku i Kona kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaainana

 

                        I Kela aea ana ae o Nikola mai kana honi ana aku ia Beka, pane iho la me ka leo oluolu, o ke kanaka, i haulehia i ke aloha:

                        "Iloko o keia mau pule lehulehu o kou hoea mau ana ae imua o'u, ua hooikaika au ma na ano apau , e hiki ana ia'u, i wahi e kaawale loa ai ko'u mau lima, mai ka hopu ana aku ia oe, aka i keia ahiahi, ua hiki ole i ka mana o ke kanaka ke kaohi iho, i ka iini nui hookahi iloko o'u nou, Aole anei oe i hoohuoi, i ke kumu nui o ko'u makemake ana e a'o aku ia oe, i na hana apau i makemakeia ai na wahine?

                        "No keia wale no au e ike mai la ia'u, e puliki aku nei ia oe, nolaila wale mai no i makemake mau ai au ia oe e pili ma kuu aoao, iloko o kela mau pule. Manao anei oe, aoleau ike i kou helehelena nohea, a nele hoi ka haulehia ana i ka hoohihi ame ka makemake ia oe? Pehea, ua koma aku anei ka manao hoohuoi iloko ou, he mea makemake ole au i ka wahinem a ua like aku ko'u ano me ko na anela? Aole loa! He kanaka no au elike me oe, a in a aole ou aloha ia'i, e ae mai na'i e a'o aju ia mea maikai a maemae ia oe, ahiki i ko olelo ana ae, ua komo aku oe i ke aupuni o ka lani."

                        "eO, e hookuu koke ae oe ia'u e hoil'"i kauoha hou ae ai o Beka. "aole o'u aloha ia oe, a aole no au e ae aku ana e a'o mai oe ia'u ia mea he aloha. E hookuu oe ia'u e hoi no ko'u hale!"

                        "E ae mai oe e a'o aku au ia mea he aloha, ahiki i kou maopopo naa!"

                        "Aole! E hookuu mai oe ia'u, in a oe e paakiki ana, e loli ae auanei ko'u mau manao mahalo nou, ahiki i kuu hoowahawaha ana aku ia oe."

                        "O, e Beka, pehea la oe i maliu ole mai ai i ka'u mau olelo uwalo imua ou?"

                        "Aole e hiki ia'u, e hookuumai oe ia'u."

                        "Aole e hiki ia'u ke hoike aku imua ou e Nikola, i ka nui maoli o kuu hoowahewahe ia oe, no ke ano o kau mau hana i keia ahiahi."

                        "E hoopau koke oe e Beka, i na olelo o kane ano, a e lilo kaua i mau hoaloha maikai loa, me he mea la, aole kekahi hana, nana i hoala mai i kena ano noonoo iloko ou no'u."

                        "Aole e hiki ia'u ke hoihoi hou mai i na huaolelo apau i puka ae mai kuu waha aku, o ko'u manao maoli no ia," wahi a Beka, me ka nana ana aku i kahi o kana pepa leo m mele e waiho mai ana iluna o ka honua i hele a nahaehae. Ke ike la o Nikola, i ka manao o kela nana ana aku o Bake i ka pepa leomele, a me he mea la aia iloko o ke kaikamahine opio ka manao minamina, a no ka pane hou ole mai o Beka, pane okoa aku la o Nikola:

                        "NauNau no e Beka ka mua, o kou hoohaehae ana ae ia'u, pela iho la i hiki ole ae ia'u, ke noho malie iho, nolaila mai hooili wale mai oe i na ahewa ana maluna a'u, in a ua hoehaeha aku au i kou manao ma kekahi ano."

                        "Alaila, o keia iho la anei ke ano au e hookau mai ai i ka hoopa'i maluna o'u?" alila hilinai aku la ua o Bake ma ke kumulaau, palulu ae la i kona mau lima ma na maka hoomaka aku la e uwe.

                        "O e Beka, e hoopau koke oe i kou uwe ana," i pane aku ai o Nikola, me ka hamohamo ana aku ma kekahi poohiwi o Beka.

                        "Ewaiho malie mai oe ia'u me ka hoouluhua ole, a e hoi aku oe no kou wahi."

                        "Aole e hiki ia'u ke haalele iho ia oe, me keia ano maikai ole ou. Ua aloha au ia oe e Bake, na ia aloha, i kono mai ia'um e puili mai ia oe iloko o kuu poli, elike me ka'u mea i hana aku ai maluna ou."

                        "O keia iho la anei ka hopena o kou mau mea i a'i mai ai?" wahi a Beka me ka holoi ana ae i kona mau wamaka , a nana mai la ia Nikola. "Okeia iho la anei ka manao, o na olelo au i hoike mai ai, no kou auamo i na hoolilo o ke hoonaauao ana ia'u, i ka ike himeni ma nu loka? O. Pehea la oe i hookau mai ai i ka hookhilahila ia maluna o'u? E oluolu oe, e haalele hookahi mai ia'u!"

                        "E nonoi aku ana au i kou oluolu e Bake, mai kipaku mai oe ia'u," i hoomalielie mai ai no o Nikola. "Ua kuhihewa loa oe i ko'u manao maoli, aole elike me ia au i kamailio mai nei. He hookahi mea oiaio loa, o ia no ko'u haulehia ana i ke aloha ia oe e Bake."

                        Ke hooikaika mau la e Bake, a uumi i kona mau waimaka, me kona pane ana mai hoi: "Nau i hoala mai i keia pilikia. Nau i mawehe aeae i keia launa oluolu ana; ua la'i hoi ka walea ana, eia ka e oki pu ia ae ana!"

                        He mea maikai ole nae kona noho malie, a nana aku i ka uwe mai o Bake, nolaila hoopa malie aku la ua o nikola i ka manamanalima o Bake, a pane akiu la me ka lea ouolu: " hoopoina loa oe i na mea au i ike ai i keia pi, aole he mea nana e hoololi ae i ko kaua kulana, aka e hoomau aku no kauamamua, no ka mea ua ike no oe, o ke kaawale ana o kekahi mai kekahi aku, aole ia he mea uuku, o ke kaawale ana o , o kea ehaeha o loaaa ana ia oe, o ia haawina hookahi no ke kau mai ana maluna o'u."

                        "E hookuu mai oe ia'u e hoi hookahi no ko'u home, a e haawi mai i manawwa no'u e noonoo ai," wahi a Beka, me ke ku ana ae iluna, a hoomaka aku la e hele me ka nana hou ole mai ia Nikola, a i ole, lalae iho paha i kana pepa leo mele.

                        Aole o Nikola i au'a hou mai ia Beka, hookuu aku la no oia iaia e hoi, a ke noho aku la no hoi oia nana, ahiki i ka nalowale ana aku o Bake iloko o ka ululaau, akahi no oia a lalau aku i ka pepa leo mele, ope'a ae la malalo o kona poae ae,  o kona huli hoi mai la no ia no hona hale, me ka naau kaumaha.

MokunaXIV

                        Ma kela po iho, aole e hiki ia Nikola ke hiamoe maikai, aia no noonoo like ole ke hana la iloko o kona poo. Me ha mea iloko o na la apau o kona ole ana, aole oia i ike i ka ehaeha maoli o kona lunaikehala elike me keia. Ma kona ano, he duke no Rusia, he hana kohu ole loa nona ka haulehia ana i ke aloha me kekahi kaikamahina kuaaina, o ke kulana @ like ole aku me kona; heaha mae ia mea he kulana@ wale no i nana iho ai, he kanaka no oia elike@ e ae, a ua kupono no iaia ke lawe mai ia Bake, i @ ke manao oia e hana pela me ka na ole, i ka @ naka e kamailio mai ai nona.

                        Iloko o kela mau hora loloa o ka pi, ke noke @ noo , i ke kumu nui loa o ka pieka me ka @ Bake iaia. Ina @ wahine okoa aku kela, aole @ e huhu mai, o ka olu ia o kekahi poe wahine, in a aia @ nao hoohihi i'o iloko o lakou no ia nei, aka no Bake @ ku a pohihihi maoli kona noonoo, no kela kaikamahina, nae iaia i hoala mai ai i kona hoomanao ana no@ mua ana me Beka ahiki wale i kela po, akahi no a @ iaia, ke kumu oiaio loa o ka piena ana o kela@ ia no keia:

                        Iloko o na pule aku i hala, ua hoikeike aku oia i @ na keonimana oiaio, ua kamailio aku oia i na olelo @ waipa-he, ua hana hoi i na mea apau, i kaokao aw mai ka @ mai a na kanaka i mkamaaina ia Beka, aka iaia i hoolilo @ i kela ano on a, a kamailio mai i na olelo kalakala, a @ mai hoi ma ke ano on a, a k limanui, e aumeume maoli ai i wahi e  ai iaia ke honi aku ia Bake, ua lawe kela mau hana ma @ aoao, i kumu e hoowahawahaia ai oia.

                        O ka mea nana i hooi aku i kona hilahila no kana mau @ aku ai, au ake aku oia, e ukuia mai kona luhi, o ka haa@ aku i kona ike himeni ia Bake, a pela hoi kona @ kela kaikamahine e hoonaauaoia ma nu ioka, malalo o @ mau hoolilo ponoi, nolaila aole he kumu maikai ana # ma kona aoao, e hiki iaia ke pakele mai ke kau ana mai @ hoahewa ana a kela kaikamahine maluna on a.

                        Ua hoopilikia maoli ia aku kona noonoo ma na @ nolaila ma kekahi kakahiaka ana ae, hele mai la oia @ home o Bake, e hamama ana no ka puka o ka hale @ kaikamahine, he mea maa no nae ia i na hale apau, ka @ ke noke la oia i ke kahea, aole no he paneia mai ahiki @ no ikona ninau okoa ana aku i kekahi poe e noho @ mai ana i ka hale o Bake, in a paha ua ike lakou i kahi @ kaikamahine i hele ai ma ia kakahiaka, a hoikeia mai @ ua ike lakou i kona hele ana iloko o ka ululaau ma kela @ hiaka nui.

                        Maopopo koke iho la no ia Nikola, aia no iloko @ kamahine ka manao makee ame ka hoohihi iaia @ in a aole, alaila e noho malie ana no oia i ka hale.

                        Ma kela la, aole i koea aku o Bake no ka hale o Nikola @ ke a'o ana i ka ike himeni, ua hele hou no o Nikola, no ka @ pu ana me Beka, e a'o i kana mau haawina. ua hala @ kekahi mau la a Nikola o ka hula ana i kela aikamahine @ ka loaa ole iaia i ka hale, a no ka maikai ole o kona noonoo, no kela ano mawaena o laua, kakau okoa iho la oia i kekahi leka na Beka, maloko o kela lea, e noi aku ana oia i na huikala ana mai a kela kaikamahine iaia, no kana mau olelo maikai ole, a pela pu hoi kona hookau ana aku i kona @ maluna on a.

                        Lawe maoli aku la no o Nikola i kela leka, a waiho aku la ma kekahi waki e loaa ai ia Bake me ka maalahi loa, ke hoi mai oia no kona hale,. He maikai maoli na manao i kakauia maloko o kela leka, a o na whine o ke kulna kiekie a @ e heluhelu iho ana i na manao i kakauia e Nikola, aole ana e nele ko lakou haawi koke mai i na huikala ana i keia kanaka opio, a hele mai no hoi e hui pu me ia, no ka hoopoina ana i na mea o ka wa i hala.

                        No Beka nae, i kona heluhelu ana i na manao i @ maloko o ka leka a Nikola iaia, e hele aku no kona hale, aka ua kapaeia aku kela leka eia, ma kekahi wahi kuono. O ke kumu o ka maliu ole ana aku o Bake i ka lea uwalo o Nikola, no kona makemake, e haawi aku i kekahi haawina a'o kopono loa i kela kanaka opio, he mea pono e malama mau oia i kona kulana keonimana, a e nana mai hoi iaia nei, ma ke ano he lede oiaio, aole elike me na kaikamahine o na kuaaian.

                        Ma kela la, ua hoohalaia he hora a oi aku e Nikola, ma ke kakali ana mai ia Bake, me kona manao e hele aku ana la @ kaikamahine, no ka hoomau ana aku i kana mau @ no, o ka ike himeni, ua kakali nae oia ahiki i ka poeleele ana, aohe wahi mea a oili aku o Bake.

                        Ma kela la, he elua mau leha o ka loaa ana mai na ua @ Nikola, ma ka lima kakau, ame ke kuni mawaho o ka wahi, ike iho la oia mai Ladana mai, na kekahi mea ana e@ la, he mea oia i kamaaina loa iaia. O ka lua hoi o ka @ ua kakauia e kekahi lima kane, aole nae o ke ano @ maikai, aka o ka limakakau, o ke kanaka i maa ole i ke kakau pinepine, a i nui ole hoi kona hoonaauaoia ana.

                        Wehe ae la oia i ka leka mua e nana, a ma ka inoa malalo loa, i ike iho ai oia mai ke kamaliiwahine Galikini mai @ kahi o na kanaliiwahine ana i kanaaina ai, a penei na manao maloko o kela leka:

                        "E Pita Nikola: E hookahahaia aku ana paha kou manao @ no keia kekau ana aku a'u i leka nau, mai kahi @ a o ka mea hookahaha loa i kou noonoo, o ia no ka loaa @ ia'u o ka ike no kouwahi e noho mai nei ma na kuaaian@ Aole no ia he hana paakiki, no ka mea, ia oe e noho mai la ma Amerika me ka manao, ua kaawale loa oe mai kou mau @ aku, ua hoopuniia oe e na kiu i hoounaia mahope o kou @ e ja poe na lakou e hookele nei i ke aupuni i keia manawa.

                        "Ua loaa mai kekahi ike ia'u, mai kekahi mai o na @ noho hana nei malalo o makou, oia pu no kekahi @ iloko o na hana hoomakakiu ma ka aoao o ke aupuni @ na kiu mai e hoopuni la ia oe, i loaa ai ka ike i keia kiu @ oia e noho hana ana malalo o kuu makuakane, ua hoike @ la oia i na mea apau e pili ana ia oe.

                        "Ma keia manawa a'u e kakau nei, ua maopopo @ aole au hopohopo ana no ka make, aka nae, aole i @ makou e noho nei ma Ladana nei, ka manawa e @ ai o ke kauoha, no ka hookau ana aku i ka make @ i ka nana aku, ua loaa ka manao hopohopo ame ka @ i ka poe e hookele nei i ke aupuni i keia manawa, o kou @ kaawale ana aku i kahi mamao, e hoea mai ana no i ka @ e huli hou mai ai, a hoala mai i kekahi kaua kipi i ke @ no ke koi ana i kou kuleana i ka nohoalii.

                        "No kou mau makuakane ame kou mau hoahanau @ hopohopo ana o ka poe e paa nei i ke aupuni i keia @ no lakou, no ka mea ua hoi aku lakou a noho ma @ ame kekahi mau wahi e ae, i maopopo loa ke ano o @ noho ana.

                        "Ua ike no au, aole loa oe e hoopoina ana i ke kulana @ lele o Rusia, ua kukuni paa ia aku ia iloko o ka puuwai @ kanaka Rukini oiaio apau, a ke pule nei au i ke Akua, @ mai ka la e hiolo ai na hana a keia poe kaili-ku. O ka'u @ no e kauoha aku nei ia oe, e noho mau me ka @ wa apau, a e hoololiloli i kou wahi e noho ai, i loaa ai ka @ hauoli ana ia oe, a e palekana ai no hoi mai ka hoopilikia @ ia aku e ka poe i hoonohoia he mau kiu no ke kiai ana @ E hoomanao nae, eia ma Ladana nei kekahi mea nona ka @ wai e pana kapalili mai nei no na hoomanao ana, no kela @ la i kaahope aku.

                        "He maikai maoli ka noho ana o Ladana nei i keia @ he oluolu na mea apau ia makou, eia nae ke hoomanao @ ua like pu keia ola ana, me ke ola ana i nele i ka hauoli.

(Aole i pau)