Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 22, 1 June 1922 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
AOAO NO NA MANAO PEPA NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINASOLOMON HANOHANO, LUMAHOOPONOPONO ME NA NUHOU O KA MANAWA
NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA, IUNE 1, 1922
KA LA KAUPUA
Ma nehinei i hoomanao aku ai ka poe ola i ka poe make, o na ilina, ma ke kau ana i na pua maluna o ko lakou mau he kupapau. O kekahi keia o na hana ano ole ia kakou ke nana aku, aka nae, he hana ia i hoike okoa mai ai na ohana, o ka poe i haalele mai i keia ola ana, i ko lakou manao aloha kuiʻo, ame na hoomanao ana no lakou; a ua kupono no na hana i hookoia aku ma nehinei, ma ka hoohiwahiwa ana i na pa ilina, me na pua. Ua ala mai keia manao kau i na pua maluna o na ilina, o ka poe e ola nei, i ka lakou mau hana kilakila, no ka pono o ko lakou mau aina, ame ko lakou mau hoa makaainana.
Ma nehinei, ua hooko aku na pualikoa e hoomoana nei ma keia mokupuni ia hana, ma o ka hoohiwahiwa ana i na ilina o na koa mauka ae nei o ka ilina o Nuuanu; ua hoohalike pu aku hoi ka lehulehu ma ia hana hookahi, ma ka hoohiwahiwa ana i na ilina, o na makaainana, i haalele mai i keia ola ana, a ma kekahi olelo ana ae hoi, ua lilo ka hana kaupua a hoohiwahiwa, i hana maa a kamaaina iloko o keia au e nee nei; e pono ai ia kakou, e malama mau aku ia hana i kela ame keia makahiki, me na manao makee a aloha no ko kakou mau hoa kanaka i hala aku ma kela ao.
He wahi mea ano ole no paha, ke kau ana aku i na pua maluna o na ilina kupapau ; ma ia hana ana nae, i hoike okoa ae ai kakou, i na hoomanao ana no ka poe e moe mai la ma na ilina ; e lilo ka poe ola, i poe hoomanao aku no lakou, ma ka hana, in a no ia he wahi mea uuku loa.
Ua hoihoiia mai ka hoomanao ana i keia la, iloko o ka mahina o Mei, mamuli o ka ikeia, he manawa ia e popohe ai na pua ; a oiai he kumu hoohalike keia i laweia mai imua o kakou, o ka hana pono wale no ma ko kakou aoao, o ia ke komo like ana aku, me na manao kui'o, a he hookahi ka hoolilo ana i keia la, i la ano nui iloko o ko kakou ola ana.
Ua oleloia, o ka la hanau ame ka la e make ai o ke kanaka, o na la ano nui iho la ia o ko kakou ola ana, ina pela i'o, alaila e lilo ko kakou poe make, i mea nui i loko o ko kakou mau noonoo ; a e lilo ka lakou make ana, i mea na kakou e hoomanao mau ai, i na la kaupau apau, ma keia hope aku.
Ma na hoike maopopo loa o na pa ilina ma nehinei, ma o na pua la, i hoohiwahiwaia aku maluna o na he kupapau, ua lilo maoli ka hana kau pua, i la ano nui, ua hoohala kekahi poe, ke mau la, ma ka hoomaemae, ame ka hoohiwahiwa ana i ka pa o ko lakou ohana i pau i ka maka ; he hoike oiaio loa keia, no ka poina ole o na hooamano ana no lakou, iloko o ka noonoo o ka poe e ola nei.
Me he mea la, o ka noonoo o kekahi keluna nui o na Hawaii, ua lilo na pua, i hoohiwahiwaia aku maluna o na he kupapau, i kumu e hookomoia aku ai na manao kaumaha a ku i ke aloha no lakou ; ke manao pololei loa keia, aole hoi o ka pono hoohiwahiwa wale aku no ma ke ano lealea, a hoohalikelike aku paha me ka hana a kekahi poe okoa loa ; o na hoohiwahiwa ana ma kela ano iho la, ua ano makehewa no, a ua pau wale ka manawa, a ua lilo wale hoi ke dala ma kela hana hoohiwahiwa i na ilina kupapau.
Ua kui'o maoli no ka hoohiwahiwa ana a kekahi poe o kakou, i ko lakou mau ilina, e hoohala ana i kekahi mau la, i manawa no ka hoomakaukau ana, ame ka hana ana i na pua pepa hoohiwahiwa ; o kekahi o na kana pono e lawelawe ai, o ia no ka hoihoi ana, a malama aku ia mau pua pepa, i ka wa e halaai ka la kaiu pua, a noonoo aku no ka hoea mai he makahiki kou, ua loaa no na pua hoohiwahiwa, he hoomama ana mai keia i na hana, a he kaohi ana mai no hoi ia kakou, mai ke komo ana aku iloko o na hana hoomaunauna wale.
KA WAE LUNANUI O NA KALAPU
Ma keia po, e malama ae ai na kalapu Repubalika apuni keia Teritore he halawai, no ka wae ana i na lunanui o na kalapu, no keia makahiki elua e nee aku nei ; a no ka wae pu ana ae hoi, i na moho no ka ahaelele Repubalika, e noho mai ana ma loko nei o keia kulanakauhale, iloko o ka mahina o Iulai.
Ua hoeueu mau aku keia pepa i na Repubalika oiaio apau, e komo kino iloko o na hana kalaiaina, ma o ko lakou lilo ana he mau lala no na kalapu kalaiaina, maluna o ke kahua o ka hoopono ame ke kanaka makua.
Iloko o na manawa ae nei i hala, ua lilo na kulana lunanui o na kalapu, i kekahi poe i kahua, no ka paani ana i na kalaiaina o ke ano limanui, a poholalo ; no keia ano hana i oi loa ai ke kupono, o ke komo kino ana mai o ka poe kupono a makee i ke kalaiaina maemae iloko o na kalapu ; ma ka lilo ana paha i mau lunanui, a i ole i mau lala no kela mau kalapu.
Ma ka hoouka kalaiaina kuikawa i hala aku nei, aole i nele ka hoohanaia ana o no kalaiaina popopo e kekahi poe i maa i na hana poholalo, ke waiho nei na mea oiaio loa, no ia mau hana poholalo, iloko o ka lima, o na komite kuwaena Teritore ; a ua hoao hoi kekahi poe, e alo ae, ma kekahi mau ano e hoemiia mai ai ka ikaika o ka moho a ka aoao Repubalika. Aole kakou i makemake, e hoomauia aku na hana o keia ano, e ka poe i maa i na kalaiaina popopo, o ka kakou hana kupono loa, o ia no ke kapae ana ae, ia poe mai ka noho lunanui ana no na kalapu, a e hoonoho aku i ka poe, i hiki ke hilinai, no ka hapai ana ae i ke kulana o na kalapu, ame na hana kalaiaina, ma na anuu kiekie o ka maemae, e loaa ai na manao mahalo, i ka poe, na lakou e hoohana ana i na kalapu o kakou ; a e haawiia ai no hoi he mau haawina a'o maikai loa i ka poe kolohe, aole e mau ka hele lanakila ana o kela mau hana.
I ke kohoia ana o na lunanui o na kalapu, ke mea pono ia lakou, ke komo kino iloko o na mana koho, o ko lakou mau mahele koho iho ; a hoikeike aku, i na kumu kupono apau, e komo mai ai iloko o ka aoao kalaiaina ; a e haawi hoi i na kakoo ana, i na hoina alakai Repubalika ; aole o ka noho malie wale iho no, a kauka'i aku na ka poe makemake, e hele mai e komo iloko o ke kalapu Repubalika.
E malama mau i na halawai kukakuka, ma na manawa kupono apau e ikeia ana, in a aole ma kekahi wahi i hookaawaleia, aka ma na wahi, e akoakoa nui ia ana e na kanaka, he mea ia e pumehana ai na hana kalaiaina, a pela no hoi e loheia ai na manao hoonaauao, maluna o na ninau apae no ka pomaikai laula, o na mana koho baloka.
O na elele e waeia ae ana ma keia po, no ka ahaelele, he poe lakou e akoakoa aku ana ma ka ahaelele iloko o ka mahina ae nei o Iulai, no ka noonoo ana mai i kekahi kahuakana kalaiaina, no na moho o ka kakou ahaolelo kuloko, a no ka moho elele lahui i Wakinekona.
Aole he kuleana o kela ahaelele e noonoo ai, a e wae ae ai paha i kekahi moho, a mau moho no na kulana oihana, a kakou e koho baloka aku ai, he ninai ia, i kaa maoli aku ke kuleana o ka hooholo ana, iloko o na mana koho, ma ke koho baloka wae moho iloko ae nei o ka mahina o Okatoba, a pela hoi ma ke koho laula aku o ka mahina o Novemaba.
Mai hoohuikau kakou i kela ninau ma ka wae ame ke koho ana aku i na elele ; koe wale no, ka wae ana ae i ka poe kupono, i poe hiki ke hilinaiiia aku, e hana mau ana lakou i kekahi kahuahana kaulike, e nana ana, aole wale no, no ka pono o kekahi puulu, a pohai paha, aka no ka pono laula, o no makaainana o keia Teritore, me ka nana ole ia ma ka ili a ma ke kulana paha.
E HOOIKAIKA I KA HOONAAUAO ANA I NA KEIKI
He mea ehaeha no kakou, na kanaka Hawaii, ka hoomaopopo ana iloko o keia manawa nui o ka ike ame ka naauao e a'oia nei maloko o na kula, i ke kakaikahi loa o na keiki Hawaii, e hoonaauaoia loa, ma ke heluna maloko o ko kakou mau kula ma Hawaii nei.
O na keiki Kepani, na keiki Pake, ke pii makuakua mau nei ko lakou keluna i kela ame keia makahiki, a ma na mea oiaio maoli, o na keiki Kepani ame na Pake, ka hapanui o ka poe, e hookuuia mai nei, me na palapala hoomaikai, mai na kula kiekie mai o kakou, in a he Hawaii kekahi, he hookahi, a i ole he elua wale no mau keiki.
Aia ihea ka pilikia, i hapa loa ai ko kakou poe keiki ma na kula hoonaauao? o kakou kekahi lahui nui iloko nei o ka aina, he nui no na keiki Hawaii ma na wahi like ole o keia Teritore, o ka pilikia, i ka nui kupono ana ae o na keiki a kakou, o ka haalele aku la no ia i ka hele ana i ke kula, a noho aku la ma na home, a i ole lilo aku la i ka hana ; oiai nae, aole pela na keiki a na kahui e ; e hooikaika ana lakou i ka huli naauao ana ; pela kakou e ike nei i ka heluna kiekie o na keiki Kepani ame na keiki Pake ; a o kela poe keiki, kekahi poe holomua loa ma ka lawelawe ana i na oihana iloko nei o ka aina, elike me ka naauao i loaa ia lakou ; a o na keiki Hawaii, aia ma na hana ikaika, e hookuanui ai ka huli ana i pono no ko lakou ola ana.
He elua no pilikia nui, i haule hope ai ko kakou poe keiki, ma ka huli ana i ka naauao. O ka mua, aia ma ka aoao o na makua ; o ia ko lakou ikaika ole, ma ka hoouna ana i na keiki ma na kula kiekie o kakou ; a o ka lia, ma ka aoao no o na keiki. I kekahi manawa, ua nui no ka makemake o na keiki Hawaii i ka huli ana i ka naauao, o ka mea apiki nae, aole ke kokua aku o na makua i kela manao o na keiki, aka hookomo aku la ia lakou ma na hana e loaa koke mai ai ke dlal ; a i ole hookuu wale aku la no paha i na keiki, e hana elike me ka lakou i makemake ai, e laa ka hoolilo ana i ka hana hookani pila, i hana ohohia loa na lakou.
O ka lua, aia no ma ka aoao o na keiki kekahi pilikia, o ia ko lakou paupauaho koke i ka huli ana i ka naauao. Ua loaa like no keia haawina i na keiki o na lahui apau, aka nae, o ka ae ole aku o na makua, i ka lakou mau keiki, e haalele i ka huli naauao ana, o ka mea ia i hoomau ai o na keiki i ka hele ana i ke kula, o ka hopena nae i ikeia, o ia no ka lilo ana o ka naauao, i mea makemake na kela poe keiki, i ko lakou hookuuia ana mai na kula mai, e loaa ana ia lakou he mau kulana oihana ano nui, me na hui nui oloko nei o ka aina, me ka ohi ana i na uku nunui no ka mahina.
O kakou no Hawaii kekahi poe naauao loa, in a e hooikaika na makua ma ka hoouna ana i ka lakou mau keiki ma na kula, e ku ana mahope o lakou, me na manao makee, e lilo i poe keiki alakai no ko lakou lahui. Ua hemahema maoli kakou na Hawaii, i na kanaka kupono, ma kekahi mau oihana ano nui iloko nei o ka aina, no ia hemahema a nele maoli, e pono ai e hooia ae, no manao makee iloko o kakou na makua Hawaii, e onou aku i na keiki imua, ma ka hoonaauao ana ia lakou, e lilo i mau alakai no keia lahui kanaka.
He poe Hawaii kekahi o kakou, i loaa na hoonaauao kiekieia, ma Amerika, o lakou kekahi poe, e paa mai nei i na oihana ano nui, e laa ko kakou poe keiki Hawaii, i a'o i ka oihana loio, a he hookahi ma ka oihana kauka ; aole nae keia i lawa ; ina e loaa hou ana he poe keiki Hawaii, e hoonaauaoia i ka oihana kauka, ka oihana loio, ka oihana enekinia, a mau oihana e ae paha, aole loa he kanalua iki, no ka lilo o ko kakou poe kanaka opio, ame na wahine opio, i poe ko'iko'i iloko nei o ka aina ; a e lilo ana hoi lakou i mau kumu hoohalike, a hoohoihoi mai i na keiki opio e ae.
Malia paha o hoea mai i ka manawa e hookoia ai keia manao, ma o ka Ahahui Puuhonua la o na Hawaii ; in a pela i'o, alaila e lilo kakou i poe kokua i kela ahahui, ma ka hoahu ana i kekahi waihona hoonaauao. Malia i hiki ole paha ha hoonaauao ana i na keiki Hawaii mamuli o ka nele o na makua ; o keia nae ke alahele e hiki ai ; nolaila ua ili mai ke ko'iko'i aole wale maluna o na makua mea keiki, aka maluna pu no kekahi o na keiki, ke ake nui ana, e lilo na opio Hawaii ma keia mua aku, i poe na lakou e hapai ae i keia lahui, ma na anuu kiekie ae, e ikeia mai ai kakou, he lahui, i lawa i ka ike ame ka naauao, a ua hiki hoi ke lawelawe i ka kakou mau oihana iho, ma ka ano kuokoa.
Aole keia i lohi loa, no ka hoo-kanaka ana ae ia kakou, e pau ke kunana wale ana, a e nana aku i ka nee ana o ke au o ka manawa, a e hooholo iho i ko kakou mau manao, o ka kakou poe keiki pu kekahi, iloko o na paio ana, me na keiki o na lahui a ae, ma ma ka huli ana i ka ike ame ka naauao.
KAAWE HE KEPANI IAIA IHO
He Kepani, o Shimada ka inoa, o maloko o kekahi hale ma kahi kokokoke i ke kihi o na alanui Keeaumoku ame Moi kona wahi o ka noho ana, ka i loaa aku ua make a e lewalewa mai ana ma ke kakahiaka o ka la Sabati iho la i hala. I kekahi no o na kanaka e noho ana maloko o kela hale i loaa aku ai ia Kepani e lewalewa mai ana a nana i hoike ae i ka oihana makai. O ka Makai Sam Kunane ka i hoounaia ae a nana i ninau pono i ke kumu i ka make ana o ia Kepani Ma ka olelo a ka haku nona ka hale a Shimada i noho aku ai no ekolu wale no mahina ka noho ana aku a Shimada maloko o ia hale, o ke kumu o ka lawe ana ae o Shimada i kona ola aohe i maopopo elua nao mau kumu i manao wale ia no kona lawe ana ae i kona ola ; ka mua no ka ma'i kau a o ka lua, no ka inoino o kano noonoo no kekahi mea nana i hookaumaha mau i kona noonoo.
Ma ka Poalua nei i haalele mai ai o Mrs. Lahapa Naiwilani Lasua i keia ola ana ma kona home ma Kalihi i ke 62 o kona mau makahiki ame 4 mahina ame 24 la.
Ma Ke Kauoha
TERITORE O HAWAII- Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ka HAIKU CO-OPERATIVE ASSOCIATION, LIMITED.
OIAI, o ka HAIKU CO-OPERATIVE ASSOCIATION, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau, he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa, ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maolko o keia keena mamua ae o ka la 7 o Augate, 1922, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
HENRY C. HAPAI
Hope Puuku, Teritore o Hawaii
Honolulu, Mei 29, 1922.
6506--Iune 1, 8, 15, 22, 29; Iulai 6, 13, 20, 27; Aug. 3, 1922
Nuhou Kuloko
No ka hele a piha loa na kolamu a ka nupepa i keia pule, ua hiki ole ke hoopukaia aku kekahi mau palapala a na makamaka o ka hoouna ana mai no keia keena.
----------
O Henry Paoa ke kakauolelo poo o ke Teritore o Hawaii nei, ma kahi o Leon K. Sterling i hookohuia ae e Kakauolelo Kalauokalani ma ke ano he hope-kakauolelo ma kahi o James K. Jarrett i hoopauia.
----------
Ma kahi o Dan Maunakea, ma ka hora 2:30 o ka auwina la o keia Sabati iho, Iune 4, e noho ae ana ka halawai a ka Ahahui Pa Ilina i Kalaepohaku, a ua makemakeia ka poe i kulena i kela pa ilina, e hoea ae ma ia halawai.
----------
Ma ka Poakolu nei, i hala aku ai o Duke P. Kahanamoku, ka moho heihei au o ke ao nei, no Kapalakiko, no ke kono ana aku iloko o ka hana hoikeike kiionioni, e lilo ai o Amerika i home nona no kekahi manawa.
----------
Ua holo aku kekahi poe o ke kaona nei no Hilo no ka makaikai ana i ka hana a ka pele e hu mai la ma kekahi mau wahi o Puna. Ua puka ae la hoi ka pele ma kahi kahiko no i puka mau ai no kekahi manawa kahiko loa.
----------
Ua kakau mai la kekahi poe o na home hookuonoono ma Waiakea, Hilo, Hawaii, i ka aelike hou i hanaia mawaena o lakou ame ka Waiakea Mill Company, ua ae ka hapanui a he kakaikahi ka poe i apono ole i ka aelike i hanaia ai.
----------
E malamaia ae ana ka halawai a ke Kalapu Repubalika, o ka mahele 20, apana elima ma ka hora ehiku me ka hapa o keia ahiahi Poaha, Iune 1, no ka wae ana i na lunanui o ke kalapu, ma ka home o ka Peresidena R, K, Christ.
----------
Ma keia la, ka la 1 o ka mahina o Iune, i pii ae ai o Henry Paoa ma ke kulana Kakauolelo Brown o ke Teritore, ma kahi o Leon K. Sterling i hookohuia ma ka mahina aku nui i hala, i Hope Kakauolelo Kalana.
----------
E hoomaka ana ma keia Poaono iho, Iune 3, e malama ae ana na Ahahui o na keiki o na Ululaau he mau hana hoohauoli, a hoikeike ma Aala Paka, a mamua ae o kela mau hana hoikeike, e malamaia ana he kaihuakai nui mai ka hale hui Phoenix nolalo o Aala Paka.
----------
Mahope iho o ka waiho ana ae i na inoa o na lunanui ame na elele, ua makemake na kakauolelo apau o na makemake na kakauolelo apau i na kalapu Repubalika, e hoike ae, i na mea i hanaia, i ka nupepa Advertiser, i hiki ai e hoopukaia ae ka meahou maloko o ka Advertiser o ka Poalima ae.
----------
Ma keia ahiahi e noho ai ka halawai a na Kalapu Mahele Repubalika ma ka lakou mau wahi iho i kohoia no ka waiho inao ana no na luna o ke kalapu a no na elele i ka ahaelele nui e noho mai ana ma ka la 18 o Iulai, a ma keia ahiahi Poaha ae, Iune 8, e koho ai.
----------
O ka poe i kuleana i ka pa ilina o Puuomao, Moanalua, o lakou ka i makemakeia e akoakoa ae maloka o ka halekula aupuni ma Moanalua ma ka hora 2 p. m., o ke Sabati o Iune, 3 no ka noonoo ana i kekahi mau kumuhana a no ka hookupono ana ae i na luna i kohoia.
----------
Oiai e kaihuakai ana na koa no ka ilina o Nuuanu, ma ka Poalua nei, no ka hoomanao ana i ka la kaupua, ua maule iho la kekahi koa, ma ke kihi o na alanui Kauka-ame Nuuanu, a oiai e hoihoiia ana e ke kaa makai, ua make loa iho la oia, he ma'i puuwai ke kumu o kona make ana.
----------
Ma keia po, e hoomaka ana mai ka hapalua aku o ka hora ehiku, a pau ma ka hora ewalu, e malama ae ana na kalapu Repubalika, apuni keia Teritore, he halawai, no ka wae ana ae i na lunanui hou no kela mau kalapu, a no ka waiho pu ana ae i no inoa, o no elele i ka ahaelele.
----------
Ma ka hapalua o ka hora ehiku a keia ahiahi Poaha, Iune 1, 1922, e malama ae ana ke Kalapu Repubalika, o ka mahele 11, apana eha, i ka halawai, ma ka home o Sam Leialoha, ka peresidena o ke kalapu, ma ke alanui Hustace, no ka wae ana i na inoa o na lunanui hou o ke kalapu, ame na elele i ka ahaelele. Ua makemakeia na lala apau o ke kalapu e hoea ae ma ia halawai.
Nuhou Kuwaho
PENSACOLA, May 29.--- Mahope o ka huliia ana mai ka po mai i hala aku la ahiki i nei manawa ua hiki ole i na moku hahai topido ame na mokukolo ke hulu aku a loaa ka moku Swan i haalele aku ai i ka mokupuni Santa Rosa ma ka la i nehinei me 50 mau ohua maluna on a no Pensacola nei.
----------
BOSETONA, May 28.---- Ua piha loa ka halepule, Aole aeia e komo mai.,,He hoailona me keia mai huaolelo ae la e kau ana ka i kauia ae mawaho o ka puka o ka halepule Ahahuina o ka Alanui Park, no ka piha loa o na noho i na kanaka a o kela ame keia iniha kowa e hiki ana i ke kanaka ke ku maloko o ka rumi mamua o ka hoomakaia ae ai keia mau huaolelo e papa aku ana i ke komo kou ana mai o ka poe hele pule. Ma kahi e kau ana o ka hoailona na luna o ka ekalesia i ku ai a kuhikuhi ae i ka hoailona e kau ana i ka poe e hele mai ana i ka pule.
----------
MANILA, May 28.---- E holo aku ana ke Kenerala Emil Aguinaldo no Amerika ma na ka mua o Iulai no ka akoakoa pu ana aku ma ka manawa e noho ai ka ahaelele nui a na noa kahiko Sepanis ma Los Angeles ma ka mahina ae nei o Augate, Ekolu mau koa kahiko Pilipino e ukali pu aku ana iaia.
----------
LINCOLN, Neb. May 28.---- Ua hoolahaia ae mai na awai mai apau o ka hoomana Metokita ma Lincoln i keia la ka haawi makana ana mai o William Jennings Bryan, ke kakauolelo mua o ke aupuni, a he moho hoi no na manawa lehulehu no ke kulana Peresidena, ma ke ano he makana i kona aina o 10 eka ma Fairview, kokoke mai i keia kulanakauhale i ka papa o ka halema'i o ka hoomana Metokita ma Lincoln. E hana hou ia ae ana ka hale kahiko o Mr. Bryan a lilo i halema'i ma nei nua aku.
----------
KAPALAKIKO, May 28.---- Ua piholo ka moku Welsh Prince ma ka po nei mahope o ka hooku'i ana me ka mokuahi Iowan mawaho ae o Alton, Wakinekona, ma ka waha o ka Muliwai Columbia. Ma ka hora 11:30 p. m., ka hooku'i ana, elike me ka lono uwea olelo uweaole o ka loaa ana mai ianei. Ua hoouna mai na moku mai Portkand a mai Seattle i na lono ma ke kelekalapa e kahea mai ana no ka holo aku e kokua a o ka Mokukolo Onconta ka i holo aku e haawi i ke kokua.
----------
WAKINEKONA, May 20.---- Ua hookonoia ae e Senatoa, Hiram W. Johnson, Repubalika o Kaleponi, he olelo hooholo hui iloko o he senate i keia la e hoakaka ana no kekahi hoololi i ke kumukanawai e haawi ana i ka Ahaolelo i ka mana e hooponopono a i ole e hookapu ana i ka hookanaia o na keiki malalo o na makahiki he 18. O keia olelo hooholo he hana hoao ia no ka halawau aku me ke kulana hookunana e hoohu aia mai ka olelo hooholo mai a ka Aha Kiekie o Amerika i hooholo ai ma kekahi manawa koke aku nei i hala e hoakaka ana o ke kanawai limahana o ke keiki ua ku-e i ke kumukanawai.
-----{}-----
NA MARE
----------
Sam Kahookano ia Mary Lucy W. Kauhane, Mei 18.
Stepher Hoke ia Keohokalani W. Kane, Mei 18.
Joseph Irvine ia E. Pai, Mei 20.
David No3 Jr., ia Lucy Kauhane, Mei 20
John T, Burke ia Agnes K. Clark Mills, Mei 24.
----------
NA HANAU.
Na James Kaai âme Lucy Hoopai ke kaikamahine Mei 16.
Na S. K. Baker ame Lin Hau Kinikini he kaikamahine, Mei 21.
Na B. W. Akana ame Elfried Muller he kaikamahine, Mei 23.
Ma G. Hinton ame May Naeole he kaikamahina, Mei 23.
Na Frank Lui ame Philomina Peter he kaikamahine Mei 24.
Na D. K. Keliiaaa ame Sarah Lake he keikikane, Mei 26.
Na John Kapana âme Miriam Kahaleanu je kaikamahine, Mei 27.
----------
NA MAKE
John Kalanipii ma ke alanui Liliha, Mei 22.
Solomon Kauhane Jr., ma ke alanui Ward, Mei 23.
Stella Naomi Laweliilii, ma ke alanui 4, Mei 25.
Haokekai Kapule, ma ke alanui Kawaiahao, Mei 25.
Luluhi Chas Kopa, ma ka halema'i Moiwahine, Mei 26.
S. Kahuna Paahao Jr., ma ke alanui Ala Moana.
KA AHAMELE NO KA POMAIKAI O TANDY McKENZIE
----------
Maloko o na ahamele e haawiina ana ma na po o Iune 9, 10 ame 13 malalo o na hooponopono ana a ka Ahahui Civic Hawaii, e ike a e loheia ana o Tandy McKenzie, kekahi o na keiki Hawaii puukani a nani hoi o ka leo i keia la ma ka himeni, a o na loaa apau ma ia mau ahamele e holo aku ana no na hoolilo o ko McKenzie holo hou ana aku i na aina e e hoomahuahua hou ae ai i kona ike.
Aohe kanalua ana no ka loaa iaia o ia ike waiwai nui ame kona hooikaika pu e loaa ia ike iaia, elike me ke akenui o kekahi poe e ae a i loaa ai ka ike kiekie ia lakou ma ka himeni. He nui kona mau hoaloha ma Hawaii nei i aloha iaia a i loaa hoi na manaoana no kona holomua ma ia ike.
Ua hanauia o Tandy McKenzie ma Hana, Maui a he lala oia no ke kalapu o na keikikane a Stanlet Livingston ma na Kula Kamehameha. Ma ka la hope o ka pule ua loheia ko Tand-- McKenzie himeni ana imua o kekahi poe i akoakoa ae ma Konetikuta e John McCormick. I ko McCormick lohe ana i ko McKenzie leo hele aku la oia a hui me ia a i akffiu la:
" Ua maopopo anei ia oe aole i piha elima poe maikai loa o ka leo i ka himeni ma keia ao i like ka maikai o ko lakou mau leo me kou."
Ua laweia o McKenzie eia iloko o ke keena a'o himeni o William Thorner, ke kumukula a'o himeni a paka hoi i ka leo o Galli-Curei, Roas Ponselle ame kekahi poe ike a maikai e ae o ka leo, a mahope o kona a'oia ana malaila no elua makahiki ua laweia ae oia malalo o ka Metropolitan Musical Bureau o Nu Ioka, na lunahoohana o Cruso, Martinelli ame kekahi poe kaulana e ae i ka himeni malalo o kekahi aelike no elima makahiki.
He keiki Hawaii keia, a no ka pomaikai o ka lohe ana i kona leo tenor, he pono i ka lehulehu e kele ae e hoolohe a e ike iaia, a e haawi hoi i na kokua no ka holopono o kona iini e hoomahuahua hou aku i kona ike himeni.
-----{}-----
DENVER, May 9.---- Hookahi haneri ame kanalima mau kanaka Mekiko ilihune i hoonele holookoaia me na home maanei i ka manawa i kuniia aku ai ka aulama ahi i na papai hale o lakou, a i kukuluia ai hoi ma na wahi kokoke i kahi o na opala e kioliia aku au i kukulu ae ai lakou a e ia ihola ko lakou nahu e komo ai, a o na meaai inoino i kiolaia ua pau ia lakou i ka aiia, wahi a na makai. Me na apana piula, na apana papa i ohiia mai na puu opala mai i kukulu ae a lakou i mau papaihale eha kapuai ke kiekie, a malaila lakou e noho ai i ke ao ame ka po.
-----{}-----
O O. P. Soares ka i hookohuia ae e ka Lunakanawai Kiekie E. C. Peters i lunakanawai hoomalu no ke pani ana ma kahi o Lunakanawai J. Bert Lightfoot ma keia kakahiaka.
--------------------------------------------------------------------------------------
E MALAMAIA ANA HE KAʻI HUAKAʻI NUI MA KEIA POAONO IHO
----------
Ma ka wa e kani koele ai o ka poka o ka uwaki, a oiai kona manamana kuhikuhi ma ka huahelu 6, e hoike mai ana i ka lehulehu o ka hora eono ia o ke ahiahi o ka Poa ono e hoea mai ana, e hoomanao, o ka wa ia e malamaia ai o kekahi, ka'ihuaka'i nui o na Ahahui Maia a na Keiki o ka Ululaau.
E hoomaka ana kela ka'ihua. Ua nui mai ka hale halawai mai o keia mau Ahahui, ma ka Phoenix keia ma ke alanui Beritania, kokoke i ke alanui Papu, ma ke alanui Papa huli makai o ia alanui a loaa ke Alanui Moi, a mailaila aku no ke kahua ma ka aoao Waikiki o ka hale hoolulu kaaahi. I ka wa e loaa ai o ka huaka'i malaila, he mau hana paikau hookahakaha ke malamaia ana ma ia wahi, e kekahi puali i hoke ia i ka paka a lehia ma ia hana, malalo o ke alakai ana a Kapena Hapakini, kekahi o na opio Hawaii makaukau loa ma ia hana.
Ma kekahi mau mea i loheia mai, o ka ahahui o na wahine kekahi e komo pu ae ana ma na hana paikau, a eia lakou ke hoomaamaa mai nei ia hana, ua hele maoli no keia mau lede a lehia ma ia hana e lihi la una ole aku ai kekahi poe me lakou.
Mahope iho o ka pau ana o na hana hookahakaha a keia mau ahahui, e wehe hamamaia ai na ipuka o ke kahua o Aala Paka i ka lehulehu, e makemake ana e komo e ike i na mea nani liko ole.
Ua hoea mai nei kekahi mau hui hana keaka, he mau hui i ku'i ke kaulana apuni ke ao nei. Ma kekahi kahua i hookuawaleia maloko o ua Paka nei, malaila e ikeia ai na laeula kaulio hou, a iwaena o ia poe e ikeia ana o Buster Whelau, he opio o umikumakahi makahiki, ka mea nona ka moolelo i kaulana apuni ke ao nei ma ia hana.
Aia pu iwaena o keia kahua, ua kukukuia kekahi hale hulahula poepoe, a o ka poe puni hulahula. Ua kupono loa lakou e hoea ae malaila, no ka mea he elua mau kalapu hookani pila e paani ana malaila, me ka hoomaha ole o ke kani ana a ka pila i ka wa e paniia ai na puka ma ke aumoe.
E haawi makana ia ana kekahi otomobile malaila, aole wale no o ia, aka, he mau makana e ae kekahi e haawina ana, nolaila, malia e lilo ana kekahi o ia mau makana ia oe, nolaila, he mea pono ke hoea kino ae malaila, i ike ka po le'a o Halalii.
---------------{}---------------
HE HOOMAIKAI
----------
I ka põe apau i komo pu a i haawi mai i na kokua i na hana o ka paina luau i malamaia ai maloko ke Club-house o Kawaiahao ma ka la 25 o Maraki, 1922 i hala ma ka holopono ka hoomaikai nui o ka ahahui Laulima Kokua ame Manawalen ma o kona komite la Mrs. Martha Hawilele.
---------------------------------------------------------------------------------------
HALE O NA ALII O HAWAII
----------
E malamaia ana ka halawai ku mau o ka Ahahui Poo o ka Hale o na Alii o Hawaii ma ka Phoenix Hall, i keia Sabati iho, Iune 4, 1922, i ka hpra 2 p. m.
Ma ke kauoha a ka Iku Ha'i.
W. J. COELHO
Iku Kau.
6505------Iune 1.
___________________________________________________________________________________________________
THE HAWAIIAN CARUSO
Tandy Mackenzie
EKOLU MANAWA E HIMENI AI MA KA
HALEKEAKA LIBERTY
IUNE 9 AME 13 MA KA HORA 8:15 P. M.
IUNE 10, MA KE AO, HORA 2;30 P. M.
UKUKOMO: $1.00, $2.00, $3.00
____________________________________________________________________________________________________
PAU - OPU - PILIKIA
O na hua hookahaka i loaa mamuli o ka inu ana i ka Laau B. B. C. ua hookahuaia maluna o ka loaa ana o ka ikaika i ke kino a e kaawale aku no ka ma'i. O ka B. B.C. he laau ia i hoohuiia o na launahele, a oiai e hana ana me na mea e ae e hooponopono ana ia i na mea paahana o ke kino.
E haawi ana ia iloko o ke kino i ka ikaika hao o ke ola, ka ikaka ame ka mana e kipaku aku i ka ma'i. He laau hooulu a hoomaemae i ke koko, no ia kumu ka holopono o kana hoola ana i ka rumatika ame ke koko ino.
He laau hooikaika kamalao i ka opu, e hoopau ana ia i ka wali ole o ka ai, e hoonui ana i ka ono o ka ai, hoopau i ka opuopu, ka umauma naha, ka haoa, ke kapalili o ka houpo, ke panapana o ka puuwai ame ka eha o ka opu mahope o ka ai ana. He laau kamahao pu no ka puupaa ame ka puumimi. No ka ohao, ka pehu, ka pohaku iloko o ka puumimi, ka eha o ke kua, a he lua ole hoi kona hoola ana i na ano ma'i e ae, He laau kamahao no ke akepaa maloo, ka nalulu, ke poniuniu ame ka haalulu, ka halana ame ka hia-a.
No ka lepopaa ke lanu hoonaha maikai ka B. B. C. me ka hookaawale aku i na hunahuna meaai i paa loihi i ka opu. He oi aku kana hoopomaikai ana i ka poe nawaliwali, haalulu a hikiwawe ka huhu a i ka poe i hao, a hoomahuahua ae i ka ikaika iloko o lakou mahope o ka hala ana o kekahi mau pule o ka inu hoomau ana a i loaa hoi ke ola i ka poe he lehulehu wale, oiai he kokua ka B. B. C. i ka mea paahana o ke kino, hookaawale i ka hao kupono a pale aku i na men kupono ole mai ka ai aku i aiia. No ka nawaliwali mahope o ka loaa ana i ka Flu ame ka piva hakihakiiwi, e lilo ana keia he laau hiki ke hilinaiia. E hooulu ana ka B. B. C. i na aalolo i nawaliwali, a he ikaika kona e hoonui aku ai i ka maikai o ke ola kino.
----------------------------------------------------
Na Mr. Ben Bruna e hoakaka aku no ka B. B. C., ma ka hale kuai laau o Benaon. Smith & Co., a ma ka halekuai o Ah K Co., ma Ewa iho o ka Makeke Kuai Pa.
----------------------------------------------------
Ke kuaiia nei ia e ka poe kawili laau apau, a ma na halekuai a na Makahiki ma ka $1.00.
BENSON, SMITH & CO, LTD., ka poe kuai no ka manawa ma Honolulu.
No ka manawa pokole, 6 omole no ka $1.00
E hoopihaia aku no na kauoha ma ke ekeleka.
By. Mogli!