Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 22, 1 June 1922 — UA UPO'I IHO LA NA LIHILIHI MAKA O KUU MEA ALOHA HE KANE UA HALA. [ARTICLE]

UA UPO'I IHO LA NA LIHILIHI MAKA O KUU MEA ALOHA HE KANE UA HALA.

Kohala-Nui, e Kohala-iki', e ; ila-loko, e Kohala-waho, e Ko- - I.*a Nui, e Kohala Makani , r ,i-vpaa, e Pili ame Kalaliikiola, -a puu haeelua, o ko kanaka no v e 'nele ana, o ke ku no a ka puu i Vahi hookahi. Malaila no oia : h nokumuia mai ai, a mo? iho la jrialaila, auwe kuu liliha ia oe r! ■£ >Jr. Lunahooponopono •» ka T ma Kuokoa, Solomon Hai«haro; ? r.:cha oe a nui:—Me na maia i i ka waiu-mka, am-< ka lima . Maalulu nei &si, o kakv.i nku n»i no kr ioi ana &ki no ia : <ou oluolu piha, ina he wahi rumi * kekahi o ka kaua hiwahi- . r,. a no 'u ka hoi ia wahl rumi, no ka'u puolo w.iimaka nunu. o ke r ir,ha kane, a nau hoi ia e uwila r ku m& ka hikina a malamal.-ima i ka piko olu o Lehua, i ike r -ai ai na keiki, na moopuna lehu>v , ka luhi hoi a maua me kuu : anp Na makamaka, na hoaloha ka lehulehu apau, o kuu kane r«>leloa. Auwe luuluu wale hoi Hanaiei i ka Uu Nui, i pakika i pahee i ka !iir.u o Maunakepa, kep ake aloha, eha iho la au, i ka eha lima ole a ke aloha. Minamina wale au ia oe, e; a naue hookahi aku la ma -ke p.ia Polikuaakane, a waiho iho la ia'u kona hoapili, a hoa kaanapu eoi o ke aloha iloko o kei* mau makahiki he kanaha-kumamaono. Walohia wale au, ke ike aku i na trahi a 'maua e pili ai, a e hana pu ai, a ke nana ae au mao a maanei, aole oia, ua huhu paha ia'u, a huaa aku la i na maka pe'a ma ke kua. Auwe kuu menemene ia oe Elike me ka hekili ku'ipamalo iloko o ka Malama o Ikuwa ka Pohakoeleele, e hoopili pu ana i kuu hanu, a e wawahi ana hoi i na pani hao o kuu puuwai a okaolea liilii a pela iho Ia no na lima menemene ole o ka make, i lalau mai ai i ka hanu ola iloko o kuu kane, a'u i aloha nui ai, a kaili aet la i kona aho hope loa, ma keig, ola honua ana. a waiho iho la i kona kino puanuanu na'u e kumakena aku ma keia aoao o ka Muliwai Eleele o ka make, a ko iho la ka mea i palapala ia: O ke kanaka i hanauia e ka wahine, he hapa kona mau la, n ua piha i na popilikia he nui. Puka mai no ia me he pua la, a ua •nkiia, holo aku no ia me he aka ia. aole loa oia e mau. Ma ke kakahiaka nui o ka la 31 n Maraki 1922; ua hele aku no oia : kana hana maamau he uwi waiu, nie ka maikai wale no; aole he mau hoailona ano-e iaia, eia ka ke alualu nei no na lima menemene ole n ka make ma kona mau kapuaiwawae. Ma kela kakahiaka poina ole. He mea oiaio, he mau pule aku mamua, ua olelo mai oia ia'u, i ka °ha o kona umauma he olelo nae, i hoomaopopo ole ia aku ai. Eia ka ke hokokoke mai nei na lima o ke aloha ole, o ka anela luku, a ko iho la, ka ke Kaula, e hoi no ka lepo i ka lepo; o ka Uhane i ka Mea Xana i hana mai. £ l*a hanauia kuu kane aloha ma Aa puu kaulana o Kalahikiola e kona mau makua; na Kawailau (w) ame Jeo Hook; a ua hoohalaia hoi eia na la o keia ola honua ana iloko. o ka hauoli; ame na inea, a n:a kona manawa i paualio mai la, i keia ola honua ana, ua piha iaia na makahiki ho 80 a oi, aka ke nana aku ma kona kulana, ina aole i loaa iho la keia huapowa ia ana, o kona ola, e loaa hou aku ana no iaia he mau makahiki lehulehu i koe, aka, aole hoi e hihi, aole o kakou kuleana ma ia mahele o ka Makua wale no. Nolaila, e hoonani in ka inoa o ka Makua ma na lani kiekie loa, he malu heu ma ka hor.aa nei, he aloha i na kanaka.

Eia au e Kahailane e, kuu piooi ka ohu halii mai iluna o jja o ia wahi a kakou e haulani *i: me ko tutu, iuka ikai, eia au '<? ua maewaewa, ua manaoino walo } paha o Itaita ia oe, e ia la, ua pamai la na maka, a huna aku h i ke aouli, a pau hoi kou ike ana aku iaia, no ka wa mau loa, luuluu wale au e; Nani Maunaloa molale i ka malie, O Mauna Kea "i ke pookela o Hawaii, nana i kaMko ke Kapahau o Poliehu, Ikukua e ka ohu iluna o Waian. Au mai Lilinoe me he opua la i ka malie. Me he ipo la na pohaku o Hanalei, I ka hookokoke a ka ua Kipuu- ] nu iluna o ka laau. Nanakee ka maka o ke Koolau, I ka ula puapua i ka nahele Oulu, Helu na manea a Kaholoiwai i ke kula o Punpa, Nana aku o na pae putt o Kaala, Ala mai na leo awahia a ka Puu-*'r-na, . Me na kauna olelo a Pili me Ka'ahikiola, E wa ana i ka uka o Ihuanu, Ka noho haaheo mai a ke KooUa pili pono lau«l m« ka lae o Kauhola, I'a kakia kuinao a ke akamai,

Aohe hana a ka ua me ka makani, Ua noho aloha laua me Keawehala, Hala ole ka ike a ka maka i ka nani, I ka maikai o ka pua, Li ka io i ke anu o Kaukini, Ua komo apuepue i ka Neki o Pokahi, Akahi au a ike ia Kamaloumi, E kila poe ana i ke alo o Makaukiu, Ua Kueaia ka loa me ka nui ka laula o Hamakua, He pahee lie pakika i ke one o . Hilo, Ahu kinohinohi i ke one o Punahoa, Me he papa konane la ka ua Kanilehua, I ka halii mai i na lehua o Ponilei, Lea Kaena a Hopoe i ke kai, I ka miki Kaalewaluna ia e ke akamai, A no a like me Waiakea, Ua noho alii wale i ka la o Kukii, Ua i-i mumau i ka papa o Malama, I ke kakai mao ole a na ki Akaumu, E ana i ke one o Kahualoa, Loaa iho nei *k& noho ana, Ke kakali ana i ke aloha o ka hiki mai, * Eia hoi-ua aloha'a—Auwe au e— Eia au e Kauluhaimalama e, kuu moopuna a makua hoi o kuu mau la kanikoo,- eia la, ua koo mai la na lima v o ko Itaita ia oe, ame na kualua ana, a luhi hoi a maua me kuu kane, o na la hapauea, ua inaina paha ia olua, no ka olua haalele iaia, eia ua haalele la, ua kaena ae la na maka lilo i ke kua, pau mai la ko olua lohe hou ana i kona leo, a pau pu no hoi me ka olua mau hana e hana pu ai. Auwe ka mea ehaeha a ka noonoo e! E, Kawailau e, kuu luhi hoi me kuu kane, eia o Itaita la, ua hookoo mai la, i ka pili aloha a olua, a huna aku la i na maka aloha ole, i ka pae opua, puapuai mai la na hoomanao poina ole ia'u no ko Kahuhanai, ame kona iini mau iloko o kona puuwai, e lilo ana oe i mea nana e hoohauoli aku i kona mau la palupalu, eia ka ua poho wale ia mau upu ana. Auwe manaonao wale hoi au -ei

Eia au e Henry Kalani, kuu keiki kuu luhi me kuu kane, o na la heu ole; eia' la, ua papale mai la kona mar\ lima- ia oe, ua piha inaina loa pallK ia oe, i kou hookuli i kana olelo; a eia ua hookuli la; ua nanakee mai la ia oe, a papani iho la kona mau' lehelehe, puai leo ole mai, a pau iho la kana hana ma keia ao. Aloha wale kuu kane he,leloa e! Nou kekahi halia aloha e Kauanoe e; eia au la e kuewa hele nei i ke ala me ka waimaka, e hiaa moe ole nei hoi o ko'u po; no na hoomanao ana ae i na la e pili aloha ana olua me ko makuakane hookama, a hoa kaana pu hoi, iloko o na hoohauoli ana, ame •na mea nunui ame na mea liilii, alua mea oiaio, eia la; ua hookoo mai la ia pili aloha a olua. Aloha wale ia mau la, a pau iho la kou ike hou ana aku iaia, a pela pu no hoi me na kaikuaana, 'ame na pokii aloha o maua, na keiki' na moopuna lehulehu; no ke kaana pu ana iho me a'u i ka ukana o ke kaumaha ame ka walohia, no ka kakou mea* aloha. i niau palanehe iho nei, a haalele iho la i Puna na hoaloha. Ke ano o kona ola ana, he kanaka i piha ma na ano maikai apau, he puuwai hamama, i ka poe apau e kipa mai ana i ko maua home nei; a he umauma lahalaha a lima akau, ame ka lima hema, o na hana kokua, o kela ano keia ano, a ua lilo no hoi kana mau hana maikai apau i hana mai ai, i kiahoomanao poina ole, no ke koena aku o ko 'u mau la ma keia ili honua. Pela pu hoi ka'u mau hoomair kai palena ole i ka makua Rev. Wm. Kamau ame au mau kaikamahine o ka pono, Mrs. McDougal ame Mrs. Ne, i ke anaina hoomaikai ana, maluna ona, no kana huakai heleloa, no ke kali ana i ka leo o ka pu a ka anela no ka hoala hou ana mai i ka poe apau ma na ilina; a pela hoi me na kaikuaana, na kaikaina, na makamaka ame na hoaloha o maua me 'kuu kane heleloa, a pela pu no hoi me na wehi pua i hookauia iho ai maluna ona ame kona halelua. E oluolu oukou e lawe aku i ka'u mau hoomaikai palena ole maluna pakahi o onkou apau loa, me ka manao maikai, a na ka Haku ka Makua Kahikolu Kiekie loa e hoomama ae a e holoi ae i ko'u mau waimaka o ke kaumaha 4me ka luuluu ame kuu ohana apau. Me oe pu kekahi e Mr. Lunahooponopono ame na keiki limahei o kou papapa'i no kou ahonui ana mai i ka'u puolo waimaka nunui 0 ke aloha kane. Owau iho me ka luuluu, na keiki na moopuna* ame ka ohnna apau. MES K. W. HOOK SR. Ma ka ulu ana o na mala kulina a Cooke ma. He 40 eka i paa 1 ke kulina, a ua kokoke no e oo ka hua. He nui wale aku na eka aina i like me keia i kanuia e Oooke ma, a e ulu aku ana ke kulina a na kanaka Hawaii maluna o ia mau aina i keia makahiki ae.