Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 24, 15 June 1922 — He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i [Illegible] me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa [ARTICLE]

He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i [Illegible] me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa

"Ae, ua maikai loa au i keia manawa, a ua hiki ia'u ke hoi hookahi no ko'u home me ka pilikia ole," i pane aku ai o Ela, me ka haawi pu ana mai i kona hoomaikai i kela malihini. "E hoihoi pololei oe i keia lede opio no kona home, ma ke alanui a'u i kuhikuhi aku nei a- e makaala pu hoi oe iaia, ahiki i kona hoea ana aku no kona home me ka palekana, a mahope aku nei au e huli hoi ai," i haawi aku ai ke keonimana malihini i na kuhikuhi ana i ke kalaiwakaa. Haawi mai la ke kalaiwa i kona mahalo i ke keonimana malihini, o ke ani ae la no ia i kana huipa, aia ka pahuhopu, no kahi i kuhikuhi mai ai iaia. Ma kela manawa hoi i hala aku ai ke kaa me Ela, ua kauoha aku !a kc keonimana malihini i kekahi kalaiwa okoa aku, e lawe iaia. 110 kahi o ke kaa mamua e holo la, a i ke ku ana iho o ko Ela kaa, a lele iho la hoi ua kaikamahine nei, ilalo, ua hookahaha loa ia mai kona manao, i ka ike ana, o ke keonimana malihini pu no kekahi i hoea aku me ia ma ka manawa hookahi, ma kekahi kaa okoa. "Ua hiki no ia oe e ka lede opio ke kauoha mai ia'u, e hele mai keia wahi aku, ma ia ano nae, o na kuhikuhi wale no ka'u e haawi aku ai ia oe. He kauka ka'u oihana, a eia mai ko'u pepa inoa," wahi a ke keonimana malihini, me kona haawi ana mai i ka pepa inoa ia Ela. "Aole he kumu e ae o ko'u ukali ana mai nei mahope ou e ka lede opio, mamuli no ia o ko'u hopohopo loa e loaa ana oe i kekahi ma'i fiva ikaika, a no kou pono, pela au i makemake ai e loaa koke na lapaau ana i ka manawa pono loa, mamua o ka hookuukuu ana aku a hala kekahi manawa loihi, i e lilo ai i hana paakiki loa ka hoola ana." Ke ike i'o mai Ia o Ela i ka pololei o na hoakaka a keia kauka, elike me kana e hoomaopopo la no kona ano, alawa iho la kana nana ana i ka pepa inoa, e kau ana ka inoa o Kauka Mudoka, a oiai he kulana nawaliwali maoli kona, ua ae aku la oia e paa i ka lima o ke kauka, a komo aku la noloko o kona home. Aia o Ema, ke kaikamahine lawelawe ke ku mai la nana i kona haku opio me na manao pihoihoi, a i kela komo ana aku o ke kauka iloko me Ela, pani mai la oia i ka puka a paa, a kamaliio aku la ia Ema: "E hoihoi koke oe i keia lede opio a hoomoe aku iaia maluna o kahi moe. Ua loohia oia ika ma'i fiva i keia manawa, a ina e laweia ae ana na keehina makaala iloko o ka wa kupono loa, aole he hopohopo ana no kona waiho i ka ma'i no kekahi manawa loihi. <( E hele ana au no kekahi halekuai laau, no ka hoohuihui ana i kekahi laau kupono e haawi aku ai iaia, a iloko o na minuke he iwakalua e huli hoi hou mai ai au, nolaila e makaala loa oe iaia«' o ka hemo hou mai la no ia o Kauka Mudoka. a iloko o ka manawa pokole loa, aia ua kauka nei ke hulo la, inaluna o kona kaa, no kahi o ka halekuai laau kokoke Aia hoi ma ka hale maluna e kakali mai ana o Mebure, a i kela komo ana aku o Ela, me ka paa o Ema ma kona mau lima. kamailio aku la oia i ka i ana aku: "Aole o'u pilikia e mama, o kuu poo wale no ke poniuniu, a he keu aku no hoi a ka maluhiluhi o ko'u kino." Iloko o na minuke he iwakalua, ua hoi hou mai la o Kauka Mudoka, a haawi aku la he omole laau ia Ema, me ka haawi pu ana aku i na kuhikuhi ana, no ke ano e inu ai i kela laau, a i ka hala ana aku o ke kaikamahina lawelawe, no ka hooko ana i ke kauoha a ke kauka, kakali malie iho la o Kauka Mudoka ma ka hale malalo, no kona makemake no e ike, i ka hopena o ka mea ma'i. Xo ka hapalua hora paha kela kakali ana a ua kauka nei, oili mai la o Mrs. Mebure, a mahope o ka hoolauna ana aku o Kauka Mudoka iaia iho imua o kela lede aoo, ninau aku la: "Pehea he kauka ohana no anei ko oukou?" " \ole he mea malihini loa au ame ka'u kaikamahine o ka hoi ana'mai a noho ma keia wahi, a ua hookaumaha loa la mai ko'u noonoo, no ka loaa ana o Ela 1 ka ma'i iloko o ka manawa i kupono ole ko maua noho ana. "Ina hoi ha pela, e ae mai oe e hoea hou mai au no ka nana ana i ke kulana o kau kaikamahine ma ke kakahiaka o ka la apopo, oiai nae aole na o'u manao, he mea hou aku kekahi a'u e hana ai no kona pono, Ina nae e puoho mai kau kaikamahine me ka noke ana i ka walaau, alaila e kelepona

koke ae oe ia'u." . . "O, me ka mahalo a nui ia oe," 1 pane koke mai ai o Mrs; Mebure. "Iloko o kou malihini loa ia'u, ua hoike mai oe 1 ka nui o kou makee no ka pono o ka'u kaikamahine, a aole no e nele ana ka haawi mai o ka'u keiki i kona mahalo nui ia oe. ke huli hoi mai oia, aia oia ma na aina mamao 1 keia manawa. . . . . "He nui ka pilikia i loaa ia maua, a no īa pihkia, 1 kono okoa ia mai ai kuu kaikamahine, e hele e huli 1 kekahi hana i keia kakahiaka, eia ka auanei e halawai ana oia me kekahi ma 1. He nui na hana ike a ka'u kaikamahine, o kana hana kamaaina loa o ia no ke kakau ana i kekahi mau kii no na nupepa, aka ua hiki no iaia ke a'o i kekahi mau haumana, ina paha ma na haawina hoonaauao, a i ole, ma ka ike hookani pila mai la o Kauka Mudoka, no ka papa inoa e kau ana ma ka lanai o ka ha!e, a o ia kana o ka pane ana mai: "Hc kaikamahine uuku ka'u o ka hale, a'u i mākemake loa ai e loaa iaia ka ike i ka olelo Palani, a e a'o pu ia no hoi oia i ka ike me he mea la e ae mai ana no kau kaikamahine, e lawe aku iaia i haumana nana; ina no kona ae nei, e liaawi no au i kekahi uku maikai loa no kona luhi." "Aole o'u kanalua no ka ae mai o ka'u kaikamahme, e lilo i kumu na kau keiki, no ka mea aole no he mamao loa o kou wahi i nolio ai, mai ko maua wahi aku nei, e hiki ana īaia kc hele a hoi mai i ka manawa kupono loa, i kela ame keia la." "Ina no ka holopono o na hoolala afia, alaila i ka hale nei no kau kaikamahine e noho ai. Ina he ekolu lā oka pule, a ma na hora o ke kakahiaka, a i ole o ka ailwina la paha e kula ai, alaila na ko'u kalaiwa kaa ponoi, no e lawe mai i kela kaikam'ahine, a nana no e kii mai i ka wa e pau ai o ke kula. "He nani hoi ia, ke kamailio nei kaua maluna o keia kumuhana, he mea pono*ia'u ke hoakaka e aku imua ou, ua makaukau au e uku i umi paona no ka mahina.i.kau .kaikamahme, no kona luhi o ke a'o ana mai i kuu kaikamahine, i ekolu hapa ] a i kela ame keia pule, ma ke kaha kii, ame ka ike himeni. "He wahine malama keiki ke noho pu nei me a'u, a ua nui ko u minamina iaia, nolaila ke ae mai kau kaikamahine, e lilo i kumukula na kuu wahi kaikamahine, alaila owau kekahi o na kanaka laki loa, no ke kaa aku o ke a'o ana i ka'u kaikamahine malalo p ka malu o kekahi mau wahine a'u e hiki ai ke hilinai aku."

Mahope iho o na kukakuka ana mawaena o Mrs. Mebure ame Kauka Mudoka, haawi ae la ke aloha hope, aia hōi ma; na maka o Mrs. Mebure na kulu waimaka ke haale mai la ma ka lihilihi, no ka mea iloko o ka noonoo o ua wahine nei, ua nui maoli kela mau paona he umi, naka mahina, me ka uuku loa, o ka manawa kula o ka pule.

Ma ka aoao hoi o Kauka Mudoka, iaia e huli hoi la no kona home, ua hele oia a piha loa me ka olioli, no kona hoomaopopo ana iho, e lilo aku ana oia i kanaka laki loa, ma ka hele mau ana mai e ike i ke kaikamahine opio, ana i koho iho ai e lilo aku i wahine nana, no ka mea ua komo ka hoohihi anje ka makemake iloko ona no Ela. MOKUNA XXV. Ma kekahi kakahiaka ana ae, elike me ka Kauka Mudoka. o ka hoike mua ana aku ia Mrs. Mebure, ua hoea hou mai la oia, no ka nana ana i ke kulana o Ela, ua loaa mai la nae ua kaikamahine nei iaia, ma ka hale malalo, me kela helehelena ma'i no e halii ana maluna ona. "Ea, ke hauoli loa nei au i ka loaa koke ana ia oe o ka oluolu; a aole no he waiwai o keia hele ana mai la o'u e ike ia oe, no ka mea ua manao mua no au, e auhee aku ana ka fiva mai ia oe aku, i ka wa pokole loa." "Me na mahalo he nui ia oe e Kauka Mudoka, no kau mea i hana mai ai no ko'u pono," wahi a Ela o ka pane ana mai, me kona nana pono loa ana hoi ma na' maka o ke kauka opio. "Ua ku maoli paha ke ano o ka'u may hana, ika naauP °r "Aole a kaua kamailio ana no ia mea i keia wa, no ka mea o kou noonoo ana no kekahi mau mea e hoopilikiaia mai ai kou noonoo, he kumu no ia e hoea hou mai ai ka ma'i maluna ou, oiai aole oe i palekana loa mai ka ma'i mai i keia wa. "Ke hoomanao nei au i ke kamailio ana mai o kou makuahine ia'u i nehinei, ua hala aku kou kaikunane no na aina mamao Nolaila ina he mau mea hiki kekahi ke haawi aku ia oe i na kokua ana, ua makaukau au i na manawa apau; no ka mea i kekahi manawa, he mea nui na a'o ana mai a kekahi mea mawaho ae ou." "Me ka mahalo a nui ia oe e Kauka Mudoka no kou oluolu. Pehea ua ike anei oe i kuu makuahine i keia kakahiaka?" "Ae, ua halawai mai nei no au me ia, a phea kou manao, no kela hana a'u i hoakaka aku ai imua ona, no ka lilo o kuu kaikamahine uuku, i haumana nau?" "He mea malihini loa au ia oe e Kauka Mudoka, me kou maopopo ole no ko'u makaukau, ame ko'ū moolelo; e kuhihewa ana au la, ua hoakaka mua aku o mama ia oe e pili ana no ko maua kulana oiaio.'. "Aohe a'u nana no na hooiaio e pili ana i kou makaukau, ua lawa ko'u ike ana aku i kou mau ano mawaho, e hiki ai ia'u ke hilinai no kou makaukau ma kau hana." "Malia paha e ku-e mai ana o Mrs. Mudoka, no kou hoolimalima mai ia'u, mamuli wale iho no o kou makemake?" "Aohe mea hiki iaia ke hana mai ma keia ninau, owau wale no ka mea kuleana e hooholo ai elike me ia a'u i ike ai he pona." "Ma ka mea oiaio maoli e Kauka Mudoka, ua piha loa au i ka hauoli, no keia hana au i waiho mai ai iloko o ko'u maū lima; oiai he kulana nele a ilihune ko maua, a i ka loaa ana mai la o keia hana, iloko o ka wa i manao mua ole ia, e lilō ana ia, i mea kokua nui loa mai i ko maua noho ana aku. "O keia huina o umi paona no ka mahina, a i ekolu wale no hapa la hana o ka pule, ua nui kela uku, mamua o ka'u mea i noonoo ai." "Ma ko'u manao, aole he nui o kela uku no ka mea o ka uku no ia e loaa nei i na wahine malama keiki, he maalahi nae ka lakou hana; o ke a'o ana i na keiki ma na haawina hoonaauao, a ma ka ike himeni, aole ia he mea-uuku, a no keia kumu, i manao ai au, ua uuku loa ka umi paona i uku nop. Ina no he mau hora kakahiaka wale no ko Jene e hoohala ai me oe, ua ! makepono kela mau paona a'u e uku aku ai ia oe." "Ea, he inoa maikai maoli kela o Jene!"

"Ae, he mea nui kela kaikamahine ia'u; aka ua la\va keia kamailio ana o kaua, a he hookahi pule māi keia la aku, e lawelawe aku ai oe i kau hana hou," o ka haawi mai Ia no ia o'Kauka Mudoka i kona lima no ke aloha ana, a haalele aku la ia Ela, me ka hele o kona helehelena a lamalama, i kau a mea o kona piha loa i ka hauoli. He mau minuke mahope iho o ka hala ana mai o Kauka Mudoka, ua komo aku la o Mrs. Mebure noloko o ka rumi a kana kaikamahine e noho mai ana, aia hoi na hoailona maluna o ka helehelena o Ela, e hoike mai ana, no ka hookahe o ua kaikamahine nei i kona mau waimaka, a o ia ka ka makuahine o ka pane ana mai: "Nani ka oluolu o kela keonimana, me he mea la ma ka'u koho wale aku no, oia kekahi o na kanaka kuonoono, no ka mea he keu ka nani o kona kaa, me na'paalio ahinahina na laua e huki ana. O kekahi mea nana i hoohauoli loa mai i kuu manao, o ia no kou haawi ana aku nei i kou ae, e a'o i kana kaikamahine uuku, ua kuhihewa loa āu i kona opiopio, aole Ia oia i mare i ka wahine; a aole aku,la no hoi e nele ka oluolu ame ka maikai o kana wahine. "He hookahi mea au e Ela i kamailio ole mai ai ia'u, no na mea no ia e pili ana ia Keaka. No Sr. Leonada, aole o'u noonoo i koe nona, no ka mea ke ole au e kuhihewa, ua haalele maoli mai no oia ia kaua, iloko o ka hilahila." "Aole a'u mau mea i lohe no Keaka, a 'no Sr. Leonada paha, ma ka'u huakai o nehinei. No na mea e pili ana ia Sr. Leonada, ua kaokoa loa ko'u manao mai kou mai e mama, aia mau no maluna o kuu aloha ka'u mau hilinai ana no kona ku makaukau mau ma ko kaua aoao. "No ko'u halawai ana me Kauka Mudoka ma nehinei ma ke ano ulia, ua pomaikai maoli kaiia, eia ka ma ona la e loaa mai ai ia'u kekahi hana, e ike ole' ai kaua i ,ka pilikia no kekahi mau mahina. Ua kanalua no au no ka hiki ia'u e loaa ka hana kahakii ma na keena nupepa, malalo o ko'u inoa hou; aka aole nae a kaua noonoo hou ana no kela hana; e loaa hou mai ana no he mau haumana eae na'u e a f o ai ma ia ano, 'C mahuahua ana ka kaua mau dala e loaa, i kēla ame keia mahina, a e hiki ana no hoi ia'u, ke uku aku i ko kaua maū hoolilo o ka noho ana. "Ua hoolana loa mai o Mr. Kapa i ko'u manao ma nehinei, ma ka hooia ana mai, e hoea hou mai ana no o Keaka ma ke an'o pohihihi, elike no me ka. pohihihi o kona nalowale ana mai ia kakou aku. Ua makemake au e loaa nui iau ka manawa hoomaha e mama, i hiki ai ia'u e loaa ka ikaika no ka'u mau hana o keia pule ae. Ina he maii leka pane kekahi no nā hoolaha a'u i hookomo aku ai maloko'o na nupepa, ua makemake au e heluhelu i kela mau leka, i hiki ai '■ia'u ke noonoo pono, no na mea e hana aku ai." • 0 ka mea kupaianaha nae, he hookahi wale no leka i loaa mai i ua o Ela mai kekahi akena hoolaha mai no ia, e ho?ikaka mai ana, ina no ka waiho aku o Ela i kana mau hoolaha iloko 0 ka lima o kela kanaka, alāila e hiki ana iaia ke hana aku ma ke ano e loaa nui mai ai iaia na pomikai. 1 kela noho hookahi ana iho o Ela, i ka hala ana aku o kona makuahine no kekahi wahi okoa aku o ko laua home, unuhi ae la oia i ka leka hooipopio mua loa a Kapena Ivana i kakau aku ai iaia, a hoomaka iho la e heluhelu me kona piha loa i ke aloha no kana ipo, aka iloko nae o keia manawa hookahi, i ala mai ai na olelo hoehaeha a ka Loio Malo o ke kipehi ana mai maluna ona, a iaia i waiho hou aku ai i kēla leka, ma kahi mua, puana ae la oia i keia mau olelo, i ka i ana ae: 1 (Aole i J>au)