Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 25, 22 June 1922 — HE ALII KANAKA MALUNA O KA MEA APAU O KA KE AKUA HANA ANA [ARTICLE]

HE ALII KANAKA MALUNA O KA MEA APAU O KA KE AKUA HANA ANA

Oiai 0 k* mea hop® loa a ke Akua i hana aī i na la eono, 0 ia ke kanaka. nn honlii'i no oia maluna o Aa r „ ..e Akua i hana ai; ka 1 .. - ke kai, na manu 0 ka lewa ame na mea kolo ma ka honua. Ma ka nana ana ia kakou iho, ua pono ko kakou alii ana maluna o ia mau mea apau; a no ka mea, eia me kakou ka ike hoohalike me na mea e ku kaawale ana; a no ka holoholona aole loa i loaa ia mea ia lakou. Aia me kanaka ka ike e hoohalike me na holoholona. Ka liona, ka puaa, ka pelehu, ke keko, ka elepani, ke kekake, ka ilio, ka manu nunu, ka elepaio, ka nahesa, ka iole, ka nananana a lie lehulehu aku 0 na holoholona. Ua like loa ke kanaka me kekahi 0 keia mau holoholona, ina e makemake iho ke kanaka e hoohalike, aohe wehena. Eia na-ano 0 ke kanaka, a he mea pono e hoomaopopo 1 keia no ka pono 0 na aina hoOpulapula. L Liona. He huhu ka liona, e haehae ana i na ruea ola e loaa aku iaia. He kulana maikai ole keia e loaa i ke kanaka. C. Puaa. He hoomaopopo ole i ka mea makamae, 0 ke kiowai pohopoho pelapela kana waLi makemake loa. Maikai ole no keia wahi kulana. 3. Pelehu. He noho mau ka ula i kona papalina, a hookikaha hele iho ia iwaena oka aina. Aoho hoi ona inu rama? Maikai ole no keia. 4. Keko. He maalea me na hana hoopilikia ia ha'i me ka wiwo ole. Maikai ole no. 5. Elopani. He holoholona keia i oleloia, aia kona mau la i ke 1000 makahiki o ko ola ana. Palupalu kona mau maka ke nana mai; eia nae, aia iaia kekahi wahi haawina ino, 0 ia ka hoomauhala mai kekahi kau a i kekahi kau ,na kau a kau paha ka olelo polilei ana. Ino loa keia pupuka.

6. Kekake. O kanwahi holoholona ikaika keia i ka halihali \ikana, iloko o kona uuku. Oka lapuwale o kfia -wahi holoholona o kona malania ia mea o ka nuha. No nei wahi ho]oho!ona ka nuha, na ke kaa kalaka e huki ka pono. Inoino no ke kanaka kc like ae me keia. 7. Ilio. He wahi kiai hale maikai keia, a koe wale no ,he poina ole oia i kana mea ino o ke kiola ana. He minamina ia ia mea a kii heu aku. He lapuwalo keia. * 8. Manu Xunu. He manu noho maiie keia ,a o ka pilikia, he nui 3oa kona noho malio mai kinohi no u hoikeapa. Aole e haa ka honua i kana noho malie. He wahi hiohiona aao maikai no ke loaa i ko kanaka. Aole nae i ka maikai loa. P. Klepaio. O ke kakani hoi ia nei hana ike mai kai a ka uka. Aole wahi hana e pono. Aole no he maikai o keia. 10. Nahesa. Ma ka ka ia nei hana ike, e hookuukAu ai a fr*lea i ka pahee, lilo iaia nei. He akamai i ka hoololi i na mea pono i hewa ,a o ka hewa i pono. Lapuwale loa keia ano kulana ke loaa ia i kekahi kanaka. 11. lole. Xa ia nei kela wahi oleilo e o nei ahiki i keia la, 4< kal piko pau iole." He lapuwale loa ka i ia nei a®o maikai i manao ia. ĒI hoopoina loa aku i keia ano, o keia holoholona. 12. Nananana. He wahi mea kolo ukiukiia keia e na wahine ma ;"ka home, no ka hoohihia i kona naau ma na kuokuono maloko o ka hale. Eia nae eia iaia nei kekahi kulana pookela loa, a na komisina e ake nei e loaa i t>a kaoo mua e hoi ana no "Molekai. Iwaena o na holohalona apau o ke kula o keia ka helu ekahi. Hana iho ]a ia i kana upena i ke ahiahi a kau, Loi ae la ia a noho iwaenakonu, kakali me ka hoomanawanui a ao ka po. I hihia ole ae ia kau ana, haalele ae ia ia -wahi ,a nee aku ho wahi okoa me kela ano hoomanawanui. Ua hoomanawanui hookahi oia i kana hana i mea e loaa ai o kana ai. *0 keia kulana la, e kuu mea helu*helu, he me» pono e loaa ia kaua. O ka loaa ae i na kaoo mua e l»i ana no Molokai ka oi aku o ka u'i. No keia "wa\i mahele la, ka ka Buke Hemolele i hoakaka ai: O ka

mea e hoomanawaAui ahiki i ka hopena e loaa no iaia ka lei 0 ke ola. He ano e no keia hooponopono a ka mana o ka lani, i keia hoalii ana ia kakou. Aole mea i k6e i ke kanaka; ua hele loa aku keia ike a palahalaha ma ka honua apau. Ua ano hoakua maoii kAkahi, elike me ka Emopera iho nei 0 Kelemani*, a o kekahi ua ano like me na anela, ka hoohemolele. He ku no Ika aka, ke nana aku i keia mau mea a hoomaopopo iho. He mau kumu alakai keia e hooponoponO ai ia kakou iho no keia nee ana aku i na aifla hoopulapula. Ke kaawale keia mau ano, a ku a kanaka maoli elike me ka manao 0 ke Akua, ka maluhia*no ia o ko kakou noho ana 0 keia mua aku, iloko 0 ke aloha o i kokahi. Kawai e hoohaunaele ae ka noho lokahi ana maluna 0 ka ainal Aole mea. Noho alii ka pono ma na paemoku o Hawaii i keia mau la mua 10a, o ke ola ana 0 keia lahui, e ku nei he kumu alakai no ke ao ma keia mea he aloha.