Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 26, 29 June 1922 — Page 4

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa HONOLULU, T.H., POAHA, IUNE 29, 1922

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Makalei, ka Laau Pii On a a ka I'a o Moaula Nui Akea i Kaulana

HE MOOLELO KAHIKO NO KA HULA HOOLAU O KAILUA AME WAIMANALO, KA NANEA O KE AU O KA MANAWA

( Hoomauia mai kela pule inai)

 

            Maanei la e kuu mea heluhelu, e hoakaka aku ai ka meakakau i ka moolelo a Punohu, ke Konohiki o ua Kaaawa ame Kualoa i kamailio ai imua o Ahiki, ka punahele a ke'lii, oiai ka papaaina malalo o ke kumu kou i ka lae o Kaoio.

            E kala mai nae ka poe heluhelu in a ua lilo kekahi mau olelo, i mea hoonoiii aku i ko oukou waihona manao.

            Oiai ua kamailioia keia mau 'olelo imua o na hoaai o ka papaaina a ke 'lii Ahiki, ke kupiu hoi i ikeia ai keia laau kupanaha, a lilo hoi i mea kaulana ahiki loa mai i keia la.

            Eia mai au o Makalei,

            O ka laau pii on a a ka i'a.

            No laila ua hiki ole i ka meakakau ke alo ae i ka upolu ihe a ke a'e, imua o ka'u maka peni, no ka mea he piau kihene hoonoono ai ia no ka papaaina a na kupna o kakou.

            Ka moolelo o Nohonomua ka mea i oleloia he nalu halehale poipu no Kahiki mai ae'a, ka mea nana i hoala ka hiamoe o Nana, ke keiki malama a Hakuilei me Kanehoalani.

            Oiai ka papaaina a ke alii e ai ana me na hoa ai ui mai la o Ahiki ia Punohu kona hoa Konohiki, "ai ana kaua ea, walaau mai ana oe, aia hoi, ka pono o ka loheia aku hoi o ka ui o ka lae o Kaoio nei."

            Hoomaka mai la o Punohu e ha'i i ka moolelo penei:

            Aia i ka aina nona na inoa ekolu i heaia, o Uliuli, o Melemele, ame Hanakalauai, e noho ana o Mihanakapo, kane me kana wahine o Lo'ilo'i, ua hapai iho la oia i ka laua hiapo, i ke kokoke ana e hanau, oiai ke kuakoko e hoonaku ana ua uwai aku a ke kane i ke kua o ka wahine a pili i ka paia o ka hale, paa aku la oia i na kuli o ka wahine me kona hooholo mau aku i ka lima, i maopopo ka puka mai o ke keiki.

            Iaia e hana nei pela, o ka wa ia i haule iho ai kekahi kuaua Naulu ikaika a popoi iho la ka uhiwai o Kaala, a nalowale na mea apau oloko ame waho o ka hale.

            Oiai ka ohu pohina (uhiwai) e poipu ana iloko o ka hale ame waho, ua nalo ka helehelena o ka wahine mai ka ike aku a na maka o ke kane, kokoke mai nei paha ke keiki hooholo aku la oia i kona lima i ke alo poli o ka mauu, ia wa hookahi oia i puiwa ae ai i ke kani poha o keia mea, a mamuli o ia puiwa i kapeke loa aku ai kona lima a hookui i ka pali lauae o Makana, o ka wa no ia i pa aku ai o kona lima i na wawae o ke kama e panee malie mai ana.

            Ke hoomau la oia i ka haha ana I ke kamaiki, me ka haku'i o ka hauoli i kona houpo, me ke kuko li'a no ka hanau mai o kana wahine i keikikane nana.

            Ke mau la no na lima o ka makuakane i ka hoopapa maluna o ke kama i ka wa i puka mai ai a pau i waho ia wa no i pa aku ai kona lima i ka hene o ka kuahiwi, a maopopo iho la iaia he wahine ka hapuu.

            Mamuli o keia hanau ana mai o kana wahine i ke keiki i ku iaia, aole hoi i keikikane elike me kana kuko li'a palaualelo, nolaila anai aku la oia i ka puukole o ka pepe i kona lima, a palaha ae la ka mana a ka Ua i Alakai.

            Mamuli o neia mau hana a Mihanakapo ua lilo ia i mea mana e hoanuu i ka bebe a holo aku la ka maeele i ke kikala o ka makuhine, oiai no ka iewe e paa ana iloko.

            Ia wa i pane mai ai ka wahine, "Heaha hoi kau i kii iho la i ke kama a kauai"

            "Nau no paha kau keiki, no ka mea ua ku no i kou kumu, in a i hanau mai nei oe a i ku i koʻu, alaila na kaua iʻo ko keiki."

            Olelo nai la o Loʻiloʻi: "Heaha la hoi, ua hoole iho la no oe i ke keiki i ku iaʻu, a naʻu no hoi e luhi hookahi iaia, auhea nae oe e ke kane, eia mai kau keiki," o ka wa no ia o Loʻiloʻi i lalau ae ai kona mau lima elua i ka aho pulani o ka hale e moe ana mahope o kona kua; pepelu mai la i kona mau wawae malalo on a, pai ae la i ka hope kapu o Pele iluna, kulou iho la me ka manao e hoomoe i hemo aku ka iewe e paa ana iloko ona, a o ia kana e haawi aku na ke kane i keiki nana, aka e ka mea kupanaha, iaia e manao nei pela, o ka wa ia i ili iho ai o ke kuakoko, a ike iho la oia i ka hemo hou ana aku o keia mea mailoko aku on a. 

            O ke keiki, o ka iewe, waiho ana iwaho, a lohe aku la oia i ka leo alala o ke keiki, aole hoi e hiki i ke kane ke ike mai, ua hanau hou kana wahine i keiki, a oini, eia no ka noe pohina ke uhi paa nei, nolaila aole hiki iaia ke ike mai ua hanau mai ka wahine i keiki hou, a he keiki hoi i ku i kona kakala.

            i ka ike ana o Loʻiloʻi au kaawale na mea apau mai iaia aku, ku ae la oia iluna a hiolo aku la ke koko hili ka apeapea o ka ha, mai loko aku on a, elike me ka poe hanau keiki e ikeia nei.

            I ka wa i poha aku ai o ka ai ula makanoni  o ka lehua iwaho, a pa i ka ohu aʻiaʻi e poʻipu ana ialoko ame waho o ka hale, ia wa i kahula ae ai keia ohu aiai, a lilo i punohuula, a pii iho la ka leo uwe o ke keiki, a hoomaka ae la ka oni o ka hale me he hu kaa la.

            Ua lilo keia niniu o ka hale i mea hooponiuniu ia Mihanakapo me he one awa la, a i ka wa i pau ai o ke kaa poahi ana a pau ka uhi ana a ka uhiwai (punohu), i mao ae ai, a ike iho la o Mihanakapo i keia mau keiki elua e moe like ana, hookahi keiki nui laula o ke kino me ka lauoho apiipii, loihi, lupalupa, aia hoi ka ula ohelohelo e paani ana i knoa mau papalina, e nana mai ana kona mau maka mohaha, me ak olu olu, a ma kona aoao akau i ane mamao mai iaia aku, e moe ana kekahi eiki me ka lauoho ehu nono, me he pulu ii la, a e nana mai ana no hoi kona mau maka i ka makuakane.

            I ka ike ana o Mihanakapo he elua keiki a ka wahine i hanau mai ai, huli ae la oia a olelo aku la i ka wahine:

            "Ea ua hanau mahoe oe i na keiki na kaua, in a o keia mau mahoe a he keikikane kekahi maikai maoli."

            Olelo mai la o Loʻiloʻi, "anoai paha he kane kekahi keiki, a o kau no hoi ia, no ka mea, ua hookae oe i kuu kaikamahine a hana naaupo, me ko ike iho no i ke au nui ame ke au iki e waiho ae la imua o ko alo.  Nolaila nana oe a he keiki kekahi o laua i ku ia oe, o kau no hoi ia, a waiho malie iho no oe i kaʻu naʻu no e hoomaopopo iaia."

            Mamuli o keia mau olelo ano ooleʻa a ka wahine, ua pi ae la ke kai o Alapunika (ke kane), haale i ka lau o ka hau, nolaila me ka leo o ka mea i piha i ka huhu, pane aku la oia i ka wahine:

            "U, manao oe he keiki kau, i keia la e ike ai au, in a he keikikane kekahi o laua nei ola, a in a he mau papaku wale no, make iaʻu aole e ola."

            Ia wa i papale ae ai oia i ke kapa i koupuia i ke keiki lauoho ula, a ike iho la i ke ku aka laau lae ole e Luaiki.

            I ka wa on a i ike ai i ke ku o keia keiki i ka mea ana i upu ai, hopu iho Ia oia me ka manao e hapai ae iluna o kona mau lima i ke keiki, ia wa no i lohe aku ai oia i ka pane ana mai o ka leq o ke kaikamahine ana i hookae ai, me ke ala ana mai o ua kaikamahine nei a noho iluna.

            "Mai hoopa oi i kuu piko ame kuu ewe, o make oe iaʻu, no ka mea he ino kau hana, eia ka i naku oe iloko o ka papa o ka moku a lele ka hauli a ku ke aka iwaho nei, o kou wa ka ia e papoko ai me ko naau awahua.  Eia ka awahua la i ike oe."

            Nana pono aku la o Mihanakapo i ke kaikamahine me na maka pahaʻohaʻo, aia hoi, ike aku la oia i na lima kai o kela ame keia ʻano, e uhi paa una ma ka puhaka o ua kaikamahine la apuni, a puia ae la oloko o ka hale i ke ala lipoa, ahunehune, me ke au pupu.

            O aku la ka lima hema o ua kaikamahine la i ka puka o ka hale me ke kahea ana.

            "E halehale poipu ka nalu kua koko o kuu piko e! E neenee mai oe a ka ipuka nei la, alai a paa!"

            "Ia wa i lohe aku ai ka makuakane ame ka makuahine i ka halulu poipu a ke kai, e nei ana ma o a maanei o ka aina me e mea la o;

            Kahu Kaena i ka imu kaikoo,

            Ke ana uahi noe,

            Mai Kaeua no a Waialua,

            Aole i pilia ka lae o Kahuku,

            Ka aukuku nalu kai o ke Koolau.

I ka lohe ana o Laʻilaʻi i ka leo halulu o ke kai, ia manawa, o kona wa no ia i olelo aku ai i ke kane:

            "Auhea oe e ke kane, aohe wa i koe nou ame ke keiki i ku ia oe, nolaila lalauia ka iewe o na keiki a kaua, a kii ke ola aku iwaho, o ka laau auanei au e ike ai e ulu koke ae ana ma kahi e haule ai o ka iewe o kou opu malumalu ka hoi ia e ola ai oe, a me ia keiki a kaua."

            Mamuli o keia huaolelo a ka wahine, noonoo iho la oia he mea pono iaia ke ooko ia olelo, nolaila hopu iho la oia i ke iewe e waiho ana a hoolei aku la iwaho.

            I ka pa ana iho o ka iewe i ka honua iku aku la oia i ka ulu hikiwawe ana ae o kekahi laau lau nunui manamana, o ka wa no ia o Loʻiloʻi i kahea mai ai i ke kane: "E Mihana e, lalauia iho ko keiki holo awiwi a kau iluna o kela wahi laau, e ulu mai la, ilaila oe e noho ai apau na la waiakua o kuu kaikamahine mai lohi oe, in a aku ke kai la, papani aweoweoi ka ipuka hale."

            Na ka wahine ke kena, o ka hopu iho la no ia o Mihana i ke keiki, a puka aku la iwaho, iaia no a pili i ka laau e ulu ana ma kahi a ka iewe i haule ai, o ka wa hookahi no ia o ke kahoee i hiki mai ai ilaila me ka pulumi ana i na mea apau ma kona alahele, a paniku ae la i ka ipuka o ka hale a Loʻiloʻi e noho ana me ke kaikamahine.

            Ia wa i hula mai ai ke kaikamahine a pane mai la i kona mama:

            "Aphea oe e kuu luauʻi, e hea mai oe i inoa noʻu a pana kuu inoa, i kaawale, ae ka puka o kahale o kaua i ka paniku a Hapoheenalumamao."          

            "Heaha la auanei hoi, ua kokuku iho la no ka makuakane o olua ia oe a kina, a o kou inoa hoi ia e hele ai."

            Owai" wahi a ke kaikamahine,

            "O Nawaakahuli," wahi a kona mama

            "Aole auanei au e ku i ka moku, in a o koʻu inoa ia!"

            A owai auanei ka inoa aʻu i hea ai ia oe, e ku ai oe i ka moku!"

            Pane mai la ke kaikamahine, e hea mai oe i kuu inoa o KahonoilalooHanakamua."

            "Heaha kau mea i manao ai e hea i kou inoa ia!" wahi a ka mama.

            "No ka mea, he keiki au i nui i ka la hookahi, oiai naeʻ he elua kooku oʻu iloko o ko opu, a puka mai la.

            "Eia ka, he okoa ka manao i loko o ko kane he hookaha e poina au, in a aole oe i hookohi mai nai i kuu iewe i pokii nou, o ka la no keia uhipu ke kai lapuu ohi ka iʻo o ke kanaka.  O nana ka malama," wahi no a ke kaikamahine e olelo nei i ka mama.

            "Hoonanana ka manu ua laukoa ka hulu, nolaila e noho oe a hoi mai kuu pokii, a owau hoi ea, e hele au e ike i ka aina aʻu i hele makaikai ai, oiai au e noho ana iloko o kahakaekaea (opu, o ka mama)."

            "Aia i hea ia aina ai i ike ai?" wahi a ka mama.

            "Aia ia aina ma kahi a ka la e iho aku ai e pa i ke kai, he aina nani ilaila au e hele ai a noa, hoi mai au e noho me oe, a oiai au e hele ana i kuu huakai aaia, aia kau ai la o ka hua o kuu iewe e lewa mai la iluna, me kuu pokii ame ka makua aloha ole hoi o maua iaʻu.

            "Nolaila eia au ke hele nei, a na ka lonalona nui aumakua e hai mai ia oe i kaʻu huakai hele.

            "Noho oe a ahiahi ka la, ninau oe iaia, a nana e haʻi mai ia oe i kahi aʻu e hele ai."

            Ku au la o Kohonokuailalo a o Nahonomua hoi ka inoa a kakou e hookamaaina aku ai iaia iluna me ke kino o kona mama, a me kona loa, hele aku la oia ma ka paia o ka hale, lalau aku la i ka lohelohe e kau ana hookuina o ka pou ame ke oʻa o ka hale, a paa ae la ia mea i kona lima.

            Pane mai la ka makuahine: "I mea aha kena au e lawe nei!"

            "I waa noʻu a i kokoolua noʻu i kaʻu huakai hele."

            "Mai lawe oe iaia no ka mea o ke kiai iho la no ia o ka hale e nohoia nei."

            "Mai auʻa oe iaia" wahi a Nahonomua, hookuu mai oe iaia e hele me au.

            Honi aku la i ka ihu o ka makua a huli aku la ke alo i ka puka o ka hale i panikuia e ke kai.  Kiola aku la oia i ka lohelohe iloko o ke kai e paniku nei, a i ka pa ana ako o ka lohelohe i ke kai, hoomaka aku la ke kai e emi, ia wa i kahuli ae ai ka lohelohe he waa i pena ulaulaia, he ula ka waa ke kaula ame ka la peʻa.

            I keia wa a ke kai e emi nei, e ka wa ia o Nahonomua, i kau mai ai iluna o ka waa, a ke lau e nai ke kau iaia i ka wa o kona waa i hiki mai ai ma kahi o ke kumulaau iewe e ku ana, ike ae la oia, ua hele keia laau a piha pono i ka hua kiekie no hoi i aewa iluna.

            Ike aku la oia i kona pokii ame ka papa aloha ole e noho mai ana.  Ke lawe nei ke kai iaia nei, me ka hikiwawe a hala i ka moana lewa, nana ae la keia, aohe ike aina ia.  Lohe aku la keika i kekahi leo e hea mai ana iaia, "E Kahonokuailalo e, paa a paa i ka waa in a aku ka mea nana e pahu i ka waa imua o ko la no keia kau i ka lae o ka Iʻa, noho i ka houpo o Kane a lulana."

            Iaia i hula ae ai ihope, e ike i ka mea nona ka leo, aohe ana mea i ike, aka ike aku la oia i ka ohu e o ana ae o ke kai mahope pono o ka waa oia nei.

            Hapaiia ae la ka hope o ka waa iluna a iho aku la ka ihu ilalo me he papa la e hee ana i ka nalu o Uo.

            Oiai ka waa oia nei e holo nei me he mea la, e iho ana i ke kaulu pali, i kahaulea!  ikk mf gd pali, i ka haule ana aku ilalo honua, o ke kai, aia ka nalu ke pii kakala mai la mahope, me ka hele a halehale, aka aole nae he popoi iho, a o ka holo o ka waa oia nei, me he mea la, e lele ana iluna o ka ili o ke kai, a no ka nui loa o ka holo, nolaila aole maopopo iaia eia la oia ihea e holo nei.

            Oiai nae oia i ke aewa poipu o ka moana akea e holo nei i ka pae a ka nalu oputu, ike mai la oia i keia manu nui eleele e lele aku ana mamua on a; homau mai la oia ka nana, aka he o ia mau no ke kau a keia manu ana e ike nai, i kahi hookahi, aole hoi he lele aku imua a i ole naloale ae la hoi.

            Ia wa i haki welau iho ai ka ale nana e onou nei i ka waa oianai imua, ua oi palua hou aku la ka holo o ka waa.

            Aole i liuliu ia holo ana oia nei, ike maopopo mai la keia i ka waiho aku o ka aina ma kahi a ka waa oia nei e holo aku nei, me ka waiho aku o ke kahakai, a o ka manu ana i kuhihewa ai, eia ka he lapa moomauna no ka aina i hele a au i ke kai.

            Aole i aui ae ak holo o ka waa ma kahi e aka ua pololei loa ka waa e holo nei no ka lae pali pohaku, aole no hoi he kaukaulua iho, a ku nana i ke awa hookomo, hookahi no ia helena o ka holo o ka waa a hookuʻi i kahi pohaku kaua i nana mai nei.

            I ka wa i hookuʻi ai o ka waa i ka pohaku, o ka wa ia i pauhia iho ai o Nahonomua i ka hiamoe kulipolipo, a ike ole ae la oia i na mea apau. 

            I ka waa i hookuʻi ai me ka pohaku, ua kahuli ae la ke kino waa olohelohe, a he kanaka pahaa kua nui, lalau iho la i ke kaikamahine hiamoe, a kaʻikaʻi mai la a waiho manei.

(Aole i pau.)

O KE ALOHA KA MEA OI AKU MAMU O NA MEA APAU, AOLE MOKUHIA I NA WAIKAHE HE NUI.

            Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa; Aloha oe a nui loa:- E oluolu mai kou ahonui i ka makou puolo walohia e hoouna aku nei, ma kekahi rumi kaawale o ka Nupepa Kuokoa, in a he wahi keena kaawale kekahi, i ike mai na ohana na hoaloha ame na makamaka o ka mea i haalele mai i keia ola ana, mai Hawaii moku o Keawe, a Kauai o Mano me ka owili lei mokuhana.

            Ma ka hora 2 a.m., o ka Poakahi, Iune 19, A.D. 1922, ua hiki mai la ka anela me ka maluhia, a lawe aku la i ka uhane o ke ola, mai ke kino aloha aku o Mrs. Mileka Bose Silva, ma ko makou home aloha ma ka Helu 1033 Welters Lane, Kapalama, Honolulu, a waiho iho la i ke kino lepo uhane ole, na makou ka ohana, me ka manao walohia kaumaha i ke aloha, no ka makou mea aloha i haalele mai i keia ola ana.

            Ma ko makou hmoe no kona kno kupapau kahi i waiho ai ahiki i ka hora 3 p.m., o ka Poalua ae la 20, na Rev. Samuel K. Kaloa i malama i ke anaina haipule ma ka home nei, ame kona wahi i hoomoeia ai kona kino lepo ma ka Pailina Kupaupau o Pueʻa.

            Ua hanauia mai o Mrs. Mileka Bose Silva, mai ka puhaka mai o kona mama aloha, Mrs. Mileka Kaleihuia ame John Moloni, ma Peahi, Hamakualoa, Maui, i Ianuari 7, A.D. 1896, ua piha iaia he 26 makahiki a oi aku kona hanu ana i na ea oluolu o keia ao, a hoi aku la ka lepo i kona wahi mau, a o ka uhane i ka mea nana i haawi mai, oiai, he mahu ke ola o ke kanaka i puʻa ae a nalo aku.

            Ma keia oukou e ike iho ai na ohana ponoi, na hoaloha, na makamaka ponoi, no hoaloha, na makamaka ame na aikane aloha, ua haalele mai o Mrs. Mileka Silve ia kakou apau loa, o kona inoa i kamaaina loa i kona mau hoaloha Bose Silva, nolaila, na keia, ua pau ko oukou ike hou ana ia Bose Silva no ka manawa pau ole.

            Ua hoonaauaoia oia ma ke Kula o Kahehuna no na makahiki ekolu, a mahope mai o ia manawa, ua mare oia i ke kane, oia o Mr. Henry J. Silva, kekahi o na keiki a Rev.

Ka Pila

                        GRAFONOLA

                     COLUMBIA

Maopopo ka Wa e Pau Ai

Na ka mea hoopaa nona iho e

makaala ia ea nou. Ua hiki

ia oe ke hulahula ahiki i ka hua-

ololo ʻope loa.

Uku Liilii ke Makemakeia

 

Thayer Piano Co.,

LIMITED.

148-150 Alanui Hokele

 

HALE UWI WAIU

 

MAPULEHU

 

PUKOO, MOLOKAI

E hooholo Ana i ka

MOKUKUNA GESOLINA

 

LELEIONA

Mawaena o na Awa o Honolulu me Molokai

 

Geo. P. Cooke,

ONA.

 

Poe Lawe Hau me Waiu

 

Manuel E. Silva, ka mea nona ka Halehana Kupapau e ku nei ma ke Alanui Kukui, Honolulu, na ka REv. Elia K. Maia i hoohui ia laua iloko o ka halekahu o ka Hooman Naauao o Hawaii, ma Kanoa, Lane, Koula, Honolulu, ua malama oia i ka ihiihi o ke kanawai mare ana i ae ai ahiki i knoa haalele ana mai la i kana kane aloha, kona makuahina, ka papa ame kona kaikunane aloha.

            O ka hoomana Naauao o Hawaii, i hookumuia e Rev. J.K. Maia, o ia kona ekalesia i pili paa loa kona aloha, ahiki i kona haalele ana mai la i keia ola ana, he wahine aloha oiaio iloko o kona puuwai no kana kane aloha, aloha i knoa makuahine, ka papa, kona mau kaikunane ame ka ohana, kona mau hoaloha, na aikane, na makamaka apu i kamaaina iai, he puuwai aloha e hookipa ana mai ko makou home nei i ka mea i loaa iaia.

            Me keia, ke haawi aku nei makou i na hoomaikai a nuiu loa ke kahu REv. J. K. Kekipi Maia, REv. Sam K. Kaloa, na kahunapule kane, na kahunapule wahine, ana hoahanau kane ame na hoahanau wahine iloko o ka Hoomana Naauao o Hawaiia Rev. J.K. Maia, na ohana, na hoaloha i haawi mai i ka lakou makana ma na ano pua like ole, i kokua a ala like no ke ku kiai ana, me ka hele pu ana i knoa hoolewa mai ka home aku nei, a i ka pailina o Pue'a.

            No oukou apau loa ka makou e haawi aku nei i ka makou hoomaikai palena ole, mailoko mai o ke aloha oiaio mai ko makou mau puuwai mai, na Oia mau ka Maku, na Oia mau ke Keiki, na Oia mau ka Uhane Hemolele, haawi mai i na hoopomaikai ana ia oukou ma ke kino me ka uhane, amene.

            O makou iho no iloko o na ehaeha kaumaha a ke aloha.

                        MRS. M. KALEIHUIIA,

                        HENRY J. SILVA,

                        W.K. KALEIHUIIA,

                        GEO. KEALOHA,

                        JOHN KAMAKANUI,

                        MISS A. KALEIHUIIA,

            1033 Wolter's Lane, Honolulu, Iune 26, A.D. 1922

 

O ka Poe i Holopono ma ka Hoahu Ana Akahele ka Lakou Hoahu Ana

            He nui ka poe i hoomaka e hoahu, a ua haule pahu nae me ka nee ole aku miua.  O ko lakou hoomaka ana e Hoahu Liilii, aole ia he mea nana o hoolilo ia lakou i poe holomua ma ia hana.  He hoomaka mua wale ana no ia.

            He alahele maikai nae ia a lakou i hoomaka ai, aka, o kekahi mea ano nui loa, o ia no ka hoomau ana me ka panaho ole ma ia alahele o ka hoomakauli, me ka hoahu mau ana i kekahi hunahuna liilii no ka hoomahuahua ana ae i ka luina mua i hoahuia.

            O ka papa kuhikuhi hoahu holomua loa i ka makou hoomaopopo ana i loko o keia manawa loihi, a makou i lawelawe ai i keia hana, o ia no ka hooholo ana i ka nui o ka mea e hoahu ai i ka pule a mahina paha.  Alaila, hoomau i ka hoahu ana m ia huina.  He ano paakiki no i kinohi, aka, he hiki wale no nae oiai kela manao hookakaulii e pii mahuahua ae ana i kela ame keia wa.

            Aole anei e hiki ia makou ke hoikeike aku ia oe i ke alahele e lilo ai oe i mea hoahu holomua.

            He 4% ukupanee a makou e uku nei no na hoahu liilii apau o ka makahiki.

            Hauole loa makou i ka lawe ana i kau mau hoahu ana, ina no he uuku ia.

Chinese-American Bank

Kihi o na alanui moi âme nuuanu.

P.O. Box 2000            Honolulu, Hawaii        Kelepona 6119

 

Holomua Kamahao Haule Na Moolelo Mua Apau

O ka B.B.C. ka mea Alakai ma ke Alahele o ke Ola ame ka Hauoli.

 

            He mau kaukani o na palapala hoapono no ka B.B.C. mai na wahi mai apau o ke ao, aka he oi ae ka pono e hoike aku ia oukou i na inoa ame na manao hoakaka a na kanaka koikoi e noho nei maanei, he poe a oukou i ike a i halawai ai i kela ame keia la, i loaa ole ai he kanalua no ko lakou maikai ana ame ka oiaio o ka hoola ana.

            Wm. Kawohionalani - Waikiki - Ma koʻu manao o ka B.B.C. ka laau hoola kamahao loa no ke kokoino ame ka hakuhaku a holo maikai ole o ke koko.

            A. Guinduin - Helu 820 Alanui Mokauea - He nui ka inaikai o na laau B.B.C. o ia hoi ka Laau Kunu no ka Hano ame ka waʻi iloko o ka puu.

            Mrs. J. Warboye, Beach Walk, Waikiki, penei kana - Ma koʻu manao o ka B.B.C. kekahi o na laau maikai loa no ka opu ame ka aalolo.

            Capt. H. Blanchard, 1038 alanui Alapai - No kekahi mau makahiki koʻu hoopilikiaia ana me ka maʻi piha ma kano o ka opu - i nei manawa ua ka wale ia maʻi mai iaʻu aku.

            Mrs. J. Oliveira, Alanui Moi, kokoke i ka hale hoolulu kaaahi - He laau maikai loa ka B.B.C. no ka nawaliwali mahope o ka loaa ana i ka flu.

            Mr. J. Borger, 1740 A, alanui Self - He laau maikai B.B.C. no ka opu ame ke akepaa - e hooulu ae ana ia ia oe.

            Mr. John Daly - Mokuahi Matsonia - No ka B.B.C. i hoihoi hou mai i ke ola maikai iaʻu, ka nawaliwali o na aa ame ka opu.

            Mr. Manuel De Mello - Kona, Hawaii - He laau hoola kiekie ka B.B.C. no ka maʻi o ka opu ame ka nawaliwali mai o na mea paahana o ke kino.

            Mrs. Chas. S. Wakita, 1012 alanui Luso - Ma ke ano he laau hooikaika i ka opu ame na mea paahana o ke kino aole lua elike ai me ka B.B.C.

            Mr. W.L. Thoene, Hokele Blaisdell - Ua pololei loa ke kapaia ana o ka B.B.C. he laau Hooulu Kino i kuila.  Ua hanaia ia haua me ka oiao loa.

            Mrs. O R. Lover, Alanui Allen - Ua kokua ka B.B.C. i ka inea ma'i i ka manawa e hele ai ke ola i na laau e ae - ka ma'i iloko o ka opu ame na mea paahana apau o ke kino.

            Mr. Mark Ned, 1220 College Walk - He laau maikai loa ka B.B.C. no ka hooikaika ana ae i na mea paahana apau oloko o ke kino.

            Mr. J.K. Mokumaia, - Owau kakahi i inu i ka laau B.B.C. a ua ike au he laau maikai.

            Mr. J. K. Nakila - 631 Alanui Halekauwila - He laau maikai loa ka B.B.C. no na ano ma'i iloko o ka opu.

            Mr. W. Legros, Alanui Gazette - Ke hooia aku nei au he laau maikai ka B.B.C. no ka opu, na aalolo ame ka mawaliwali mai o na mea paahana apau o ke kino.

            Mr. David Kakalia, 71 Alanui Beritania - He laau hoomaemae koko maikai loa ka B.B.C. a he laau hooikaika i na mea paahana o ke kino - he laau maikai pu no ka rematika.

            Mr. A.R. Bindt, 3258 Alanui Monsarratt - He laau maikai ka B.B.C. no ka opu ame ke akepaa.

            Mr. Samuel Toomey, 1545 Alanui Kamehameha IV - O ka laau kunu B.B.C. he maikai ia no ka eha o ka puu ame ke kileo.

            Mr. A. Williams, 934 Alanui Ekahi, Kaimuki, - He laau hoola kamahao loa ka B.B.C. no ka ma'i o ka opu ame ka hooikaika pu i ka nawaliwali o na mea paahana o ke kino.

            Mr. Samuel Kind, Alanui Monsarrat, O ka B.B.C. ka laau maikai loa no ka nawaliwali o na mea paahana o ke kino.

            Mr. Esmael Sebilla, Halekuai Bosetona - O ka B.B.C. no ka ma'i o ka opu, ka akepaa  ame na aalolo, aohe lua elike ai.

            Mr. K. Higael, Makeke Kuai i'a - He laau maikai loa o ka B.B.C. na ka puupaa ame ka rumatika.

            Mr. Ben Bruns. Loea hoolaha ka mea iaia ka hoolaha ana i ka B.B.C., a hoikeike maloko o Honolulu

            Mr. Ah Tung, Mahiko o Ewa, - No na makahiki lehulehu ko'u loohia ana i ka ma'i, nawaliwali mai na mea paahana o ke kino, a e ole ka B.B.C. hoihoi hou ia mai ke ola maikai ia'u.

            Mr. Chas. Akana, Liliha âme Moi O ka B.B.C. ka laau maikai loa ma ke ao no na ano ma'i hoonawaliwali apau o ke kino.

            Mr. Peter Pascal, 1103 Alanui Kama - No kekahi manawa loihi ka hoomailo ana a ka ma'i ia'u a e ole ka laau B.B.C. loaa hou ke ola ia'u.

            O ka B.B.C. ( he Laau Hooulu Kino i Huiia), he laau hooulu a hooikaika ia i ke kino. E hookomo ana ia iloko o ke kino i ke ola maikai i like ka ikaika me ka hao, a e loaa hou ai hoi ka ikaika o ka wa opio, e hooulu ae ana ia i ka ikaika o ke kino a oi aku mamua o ka ikaika o ka ma'i maloko a mawaho o ke kino. Ina e ikaika ke kino a liko me ko ka manawa a'i ole, a hoohanaia na mea paahana o ke kino me ke kupono a hana na mea paahana apau o ke kino me ka holopono, aole e loaa ana i ka ma'i. O ia ka hana a ka laau B.B.C. he hooulu ae i kou kino, hoonui aku i ka ikaika mamua o na ma'i e ili wale mai ana, a ma ia ano e hookaawale loa ia aku ana na ano ma'i mai ke kino aku, o ka hua maikai e loaa ana o ia ka loaa o ke ola maikai, o ia ke kumu o ke auhea ana aku o ka ma'i hoonaluea opu, ka wali ole o ka ai iloko o ka opu, ke kapalili o ka houpo, ka rumatika, ke koko inoa, ka eha o ke poo, ka nawaliwali o na aalolo ka hiaa, ahiki ole e loaa ka hiamoe, ka haoa, ka ma'i o ke akepaa, ka lepopaa, ka ma'i ma ka puupaa ame ka puumimi, no ka hoomauia o ka inu ana i ka laau B.B.C., in a he ma'i ia i hoomailo no ka manawa loihi, elike me ia i hooiaioia mai ma na olelo hoapono a na kanaka koikoi lehulehu oloko nei o Hawaii, ka poe i hoao a i hoike mai i ka oiaio no ko lakou ola ans. Ua kuaila ka B.B.C. e ka poe kuai laau apau a ma na halekuai o na mahiko. Kumukuai $1.00.

            O ka B.B.C. he laau wai ia i hanaia iloko o ka omole a i oi loa aku ka maikai mamua o na huaale i hoomakaukauia, na huaale i pau ikaika a e lepo mau ana no hoi i ka mili ia.

BENSON, SMITH & COMPANY, LTD.

Alanui Papu âme Hokele, Honolulu ka poe kuai laau no ka manawa.

            O ka Laau Kunu B.B.C. no keia kunu mahope o ka loaa ana i ka Flu.  Hoopau ae ana ia i ka hoho o ka puu, - Ke Kunu Kalea - ka Hano - ka eha o ka Puu - ka Ha o  ka leo ame na ma'i iloko o ke kaniai.

 

E Hoahu ma ka Banako Holomua!

O ka

The Liberty Bank of Honolulu,

LIMITED.

He Banako ia i lawa pono me na loina

hanaholomua o keia au neo mua.

Ka Makaukau, ke Kamaaina ma ka Hana, ka Hilinaiia Ana, ka Nui o na Loaa e Komo Nei, ame ka Lawelaweia

o na Hana me ka Makaukau Maoli.

E Hoahu i Kau Mau Wahi Hunehune Liilii,

a E Nana Aku o na La Ua.

 

            E noe aku ana makou no ko makou kahua hou ma ke kihi o na Alanui Maunakea ame Moi ma ka mahina o Iulai e hoea mai ana.  I keia was eia no makou ke lawelawe nei i ka makou mau hana ma ko makou keena kuikawa, ma ke Alanui Moi, mawaena o na alanui Maunakea amea Kamiki, he hookahi kuea me ka hapa ma ka Makeke Kuai I'a mai.

 

E HOAHU MAI ME MAKOU

The Liberty Bank of Honolulu,

LIMITED.

KUMUWAI $200,000.00

 

O NA HAWAII

i makemake i ka pomaikai o ke Kanawai Hoopulapula o Molokai, e hoolako

ia lakou iho no ka holomua ma ka loaa ana ia lakou o na Lako Mahiai me Hanai Holoholona ma keia hui kamaaina.

Ke malama nei makou i na Lako Hana Maikai Loa, pela hoi me ke PENA SHERWIN-WILLIAMS, ka mikini Umi Waiu DE LEVAL ame na lako pili i ka home o na ano apau.

Maloko o ko makou Keena o na Lako Paani e loaa no he ahua o na pu liilii ame na raifela maikai.

E.O. Hall & Son, Ltd.

 

Oi Aku Na Mile

Mamuli o ka Hoopaa Holookoa ia o ka Mahu

More mileage - the result of complete vaporization

 

Aole o ke kesolina ka mea pahu maloko o ka ipumahu o kau kaa, i loaa ka ikaika hoonee.

O kona ea - ke kea i hui pu me ke gesolina maloko o ke Carburetor no ka hoolilo ana i mahu.

O ke gesolina o ka RED CROWN ua hoopaa holookoa loa i ka mahu.  E hookino ana ia me kakahi mea i hulia i kulike loa me 12 ahiki i ka 16 manawa kona nui o ke ea.  O ia hui ana ua pahu ae ia me ka ikaika loa, me ka haalele iho i kekahi carbon liilii loa maluna o na puka hookuu ea, na umoki hunaahi ame na paia o ka ipumahu.

O ia ke kumu o ka loaa ana ia oe o ka heluna nui o na mile mai ka aila "RED CROWN" mai - ame kekahi enekini oi ae o ka maemae ame ka maikai o ka holo ana.

E hoopiha ma kahi e kau ana o ka hoailona RED CROWN - ma na halekuai aila Standard Oil Service, ma na halekaa a mai kekahi poe kuai aila e ae.

STANDARD OIL COMPANY

(California)

Ke Gesolina Kaulana