Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 26, 29 June 1922 — He Moolelo no PITA NIKOLA A I OLE Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaainana [ARTICLE]

He Moolelo no PITA NIKOLA A I OLE Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaainana

"Ua loihi maoli ka manawa o kou hoea mau ana mai imua l o Mr. Nikola, e pono ai oe e haawi aku i kou ae c lilo i | wahine hoopalau na kau kumu himeni," i kamailio hou mai ai o Miss Makuaia, me ka huli ana aku o kona alo i kahi e, e hoike okoa mai ana hoi kona mau ano apau, i kona piha i ka hoowahawaha no Beka Kamerona. Ua hele o Nikola a piha loa i ka hoonaukiuki, no na olelo kikoola a ke kaikamahine hookano *a kona haku, nolaila hele awiwi mai la oia a ku iho la ma kahi o ka puka e hiki ole ai ia Miss Makuaia, ke haalele iho i k ela hale, a huli mai la imua o Miss Makuaia, a pane a k u la: "Ke makemake nei au, e loaa aku ka ike ia oe e Miss Makuaia, aole loa o'u wahi lihi hoihoi iki, i ke ano o kau mau olelo ku ole i ke kulana lede, o ke kamailio ana mai nei, no ka'n malihini." "E hookaawale ae oe i k a puka, i huli hoi aku ai au no k a hale o kuu makuakane!" i pane mai ai o Miss Makuaia, me kona anehe ana aku e hele imua. "Alia oe e pupuahulu i ka hoi, ahiki i ka pau ana o ka'u mea i makemake ai e kamailio aku ia oe," wahi a Aikola me kona a k e'ake'a okoa ana ae i k a puka. "Alaila, e hoao mai ana anei oe e hoolilo ia'u me he kamalii la?" "Ke makemake nei au e loaa aku ka ike ia oe e Miss Makuaia, owau ka ona nona keia hale, elike me ka loihi o ko'u noho ana ma Pohaku Eleele nei. O ka malihini au e ike mai la maloko o k uu hale, ua hoea mai oia mamuli o ka'u kono, a ua hi k i iaia ke hana elike me kana i makemake ai, oiai oia maloko nei, a owau wale no ke kuleana e ae aku ai, a e hoole aku ai i ke kuleana o kekahi mea, e hele mai ai no keia hale. Pehea, ua maopopo aku la anei ia oe, ko'u ma keia wahi?" Hakalia no a pau kela mau olelo i ke kamailioia aku e Nikola, haawi aku la oia i kana kunou ana imua o Miss Makuaia, me ke ku ana ae ma kekahi aoao o ka puka. Ua hoohaahaa loa ia aku ke kaikamahine a Makuaia mamuli o keia mau olelo a Nikola a ke nana mai la hoi ua kaikamahine nei, me na maka hookokoke ia Nikola, me ka pane pu ana mai: "He keu aku oe a ke kanaka hookano, e ike ana oe, owai la o kaua ka mea oi aku o ke kuleana o oe paha, ka mea i noho kauwā mai malalo o kuu makuakane, a i ole, owau paha ke kaikamahine a kā ona noAa keia mau waiwai apau e waiho mai nei," o ka oili aku la no ia o Miss Makuaia me ka nana hou ole mai ia Nikola, a i ole ia Beka Kamerona paha. Aia o Nikola ke ku la nana i ka hoi o Miss Makuaia, me kona piha loa i ka hoonaukiuki i ka mahaoi o kela kaikamahine, o ka hele wale ana mai 110 i kona hale, me ke kono ole ia aku. I ka nalowale ana aku o ua kaikamahine nei a Mr. Makuaia, akahi no o Nikola a hoi mai noloko o ka hale, a o ia kana o ka pane ana aku ia Beka: "Heaha kou kumu i hoole ae nei, i ka'u mau.olelo imua o Miss Makuaia, no ko kaua hoopulauia ana?" "Pehea auanei e hiki ole ai ia'u ke hoole aku, no ka mea ua ike no oe, aole he pololei o kela mau olelo. Aole au i ae aku e mare ia oe, a aole loa no oe i ninau mai ia'u e hiki ai la hoi e maopopo ia oe ka'u pane, nolaila aole he pololei iki o kau mau mea, i kamailio aku nd ia Miss Makuaia." "O ko'u manao maoli no ia ma lee kamailio ana aku nei ia oe, 0 ka hoea aku koe i kahi a'u e noi okoa aku ai, no kou mare mai ia'u, komo e mai nei kela kaikamahine e hookai, aka no keia manawa, ke noi aku nei au e ae mai oe e lilo i wahine mare na'u." "Aole ana e nele ka hoi aku o Miss Makuaia a kamailio no kaua. O ka mea oiaio loa e Nikola, ua hele mai au no kou hale nei, aole mamuli wale no o ko'u makemake ponoi iho, aka mamuli kekahi o kau kono." Aia o Nikola ke holoholo la malōko o ka hale, me ka pe'a ana o kona mau lima mahope o ke kua, a ke namunamu la hoi 1 kekahi mau huaolelo, me he mea la, ina he kino-kane ko kela kaikamahine, aole oia e hoohakalia iho, i ka haawi ana aku i kekahi pa'i mahanahana ma kona kumu pepeiao, e hiki ole ai iaia ke hoopoina. "Ea, akahi a maopopō ia'u ka manao o na olelo a Miss Makuaia i kamailio mai nei, he mau olelo pahenehene kela ia'u; a ina no kona noho loihi iho maloko nei ina owau maoli no ka mea nana e koe aku i kona mau papalina, me kuu mau makiao nei," alaila noke okoa ae 1 ao Bēka, i ka akaaka. "He keu aku a ka mea kupaianaha, e kapa mau ana au ia Miss Makuaia i ke kaikamahine oluolu, eia ka auanei, ua piha oia me ka pikanana." "Mai kuhihewa oe, he maikai kekahi iloko o kela kaikamahine, aole loa. Ua like pu kona mulea me ka viniega; a e ike aku ana no oe, o kela ke kaikamahine nana e hapala aku ana i kou inoa maikai, me na moolelo haku epa o ka hoopunipuni." "Aole 'no a'u ahewa wale ana aku i na olelo a Miss Makuaia i kamailio mai nei, o ka uku kupono iho la no ia e loaa ia'u, no ka mea aole loa o'u wahi kuleana iki e hele mai ai no kou hale nei, a oki loa aku ka noho ana maanei ahiki i ka poelefele ana." "Heaha ka mea e loaa ia oe e Beka, ma ka hoala ana mai i ke kamailio o kena ano? Nokeaha no hoi i hoopau ole ae ai oe i kou mau manao olalau, a nana aku kaua ma na aoao maikai wale no o ko kaua ola ana?" "Aole e hiki ia'u ke noho malie, me kuu ike no aole kaua i hoopalauia, o lilo auanei na mea oialo ole, i mau mea na Miss Makuaia e noke ai i ke kamailio." "Aole anei, e hooholo ae no hoi kaua me ka lokahi, ua hoopalauia kaua i keia manawa. Ina he kanalua kou ma ia mea, alaila e ae mai ana anei oe e lilo i wahine mare na'u? Aia anei kekahi pohihihi iloko ou, au i kanalua ai no ko'u ano oiaio," '|Ae, aole he nianao kanalua iki iloko o'u nou, ua maopopo ia'u na mea apau; aka heaha ke kuniu o kou makemake ana mai e lilo aku au i wahine mare nau?" "He hookahi wale no kumu elike me ia a'u i hoike mau aku ai ia oe, o ia ka nui o £uu aloha ia oe e Beka." Puili loa mai la o Nikola ia Beka imua o kona umauma, aia no hoi ke kaikamahine opio ke hooikaika la e hookaawale iaia iho, mai ia Nikola aku aohe nae he wahi mea a hookau akū o Nikola. "Ina no e ae mai ana oe, a ae ole paha, e mare aku ana no au ia oe e Beka. Pehea he ku-e anei kekahi ma kou aoao?" "Aole a'u mau ku-e ana, aka nae pehea e hiki ai ia'u ke mare aku ia oe, no ka mea aole he aloha iloko o'u nou?" "Aolie a'u nana no kou aloha ia'u ame ka ole, e hoea mai ana no i kou wa e ike ai ia mea he aloha. E mare aku ana au ia oe iloko o ka manawa pokole loa mai keia wa aku," alaila kulou iho la o Nikola a honi aku la i ka ihu o Beka, aohe mea "a kaili ae o ua kaikamahine la, me he mea la, o kona olu paha ia e kakali mai ana. - "Auhea oe e Beka, aole e hiki ia'u ke hoopunipuni aku ia oe, ua hele maoli no kuu puuwai e noho aku la a pih?. i ke aloha nou, aole he aloha ma ka lehelehe wale no, aka he aloha oiaio

loa, e mokuhia ole ai i na waikahe he nui. Mai kinohi loa mai 0 kuu ike ana ia oe, mailaila mai no ko'u aloha ana ia oe a o'{% loa hoi i keia manawa." ... "Aole o oe hookahi wale no e Nikola ka i loaa īa haawina maemae loa, aka owau pu no kekahi i haulehia i ke aloha nou, ua hoao au e hoopakele ia'u iho mai ka lilo ana he pio na kc! a aloha, aole nae he hiki. Ua haawi maoli aku no au i ko U hilinai me ka paulele piha ana maluna ou e Nikola ma na atvj apau." "Ke hoomaikai ae nei au i na Lani, no kou haawi kah.ka ana mai i kou hilinai piha maluna o'u, nae, pehea oc i hana mai ai pela, me kou maopopo mua ole 1 ko'u moolelo "Aohe a'u. nana .no kou moolelo, ame ka moolelo o kou oiiana. He hookahi no a'u mea i nana aku ai, o kela ano oiaio ou, ua lawa loa kou mau ano apau, no ka u kane i makemake ai e mare."' f "Aole anei ou makemake e maopopo aku ia oe ko u ano oiaio, a heaha na mea i pili ia'u ame ko'u ohana." "Malia paha no kekahi manawa okoa aku, no keia manawa la, aole a'u mea e hoohalahala ai, a ua au i m manawa apau au e makemake mai ai, e haawi aku iau i!v. j wahine nau." Ke hele loa aku nei keia manawa i ka poclce!c 4 e hookuu mai oe e hoi aku au no ko'u home. ▼ Aohe he kaohi hou ana iho a Nikola, no ka mea ua hoea mai 1 ka hookoia ana o ka iini a kona puuwai, o ko laua ku like ae la no ia iluna, a hele aku la iloko o ka pouli, me ke kuikmlima pu ana o na ipo, e hoike mai ana hoi ko laua mau helehelena, i ka hele a piha i na haawina kilakila o ka hauoli palena ole ! MOKUNA XVI. Ua lilo kela hoea ana mai o Miss Makuaia, i mea hoihoi ole 'loa na Nikola, no ka mea ua maopopo mua iaia, he kaikamahine hookane kela, me ke kikoi o ke ano o kana mau olelo, oiai nae aole no a Nikola mea e hopohopo ai, 110 na hana a kela kaikamahine, a o kana mau mea paha e hele aku ai e kamailio | oiai aole lo'a e lilo kekahi o ia mau olelo, i mau mea e hoopilikia mai ai ia Beka ma kekahi ano. I Ua hookuku o Nikola ia Miss- Makuaia me Beka, aua ike oia i ka oi loa aku o ko Bcka mau iano kilakila, imua o kela j kaikamahine, i pailaniia, a i hoonaauaoia me na dala nunui a kona makuakane, a mamuli o ia ike i loaa aku iaia, i kolio iho ai oia o Beka kona kokoolua o keia noho honua ana, aole hoi o kekahi kaikamahine elike me ko Miss Makuaia ano. Ua huli hoi mai o Makuaia no home ma ke ahiahi mamua aku, i ka hoea ana aku o Nikola e ike iaia,, ma kekahi kakahiaka mai, me ka hoike ana aku no kona hoopalau me Beka Kamerona, ua haawi koke mai la kela keonimana pl kona mahalo,,, me ka lilo ole o na olelo hoonuinui a kana kai' kamahine, o ka hoopihapiha ana aku iaia, i kumu no ua knnaka nei, e pil&nana ai, o ke kumu paha no ka olelo wale ana aku no o Nikola o ke kaikamahine hanauna a ka wahine nValama hale kana wahine hoopalau. Mahope mai nae, o kela nanea ana o laua i ke kamailio, akahi 110 o Nikola a hoike aku i ka inoa o kana wahine, oia no o Beka Kamerona, aole no ia he mea n<) Mr. Makuaia e lioike mai ai i kona manao ku-e, aka nae ua ike aku o Nikola, ,i k* hele a pii ka ula o Mr. Makuaia, no kela lohe ana mai paha ! i ka inoa o Mr. Kamerona. ' Ua hoakaka aku la o Nikola no na mea e pili ana i kana mau hana, o ia ka niaikai ole o ka noho ana o na kanaka malalo ona, eia nae ua hooikaika oia ma na ano apau, e hiki ai ke hookoia ka aelike, no ka hoolako ana aku i ka papa lloko o ka manawa i aelike ia. I Ma.kela la, ua hele kino aku la o Mr. Makuaia me NU<bla ka nana ana i ka hana a na kanaka, a ike pono aku la ua kana*' ka nei, i ka Nikola mau hana apau o ka hooikaika ana me kona poe kanaka kakaikahi. Ma ko laua huli hoi ana mai, ua hoi pololei loa ae la laua no ka hale o Nikola, a malaila i hoikeike aku ai ke kanaka opio, i k%. leka a Haka Kenede o ke kakau ana mai iaia, a ua hoohalaia hoi kekahi manawa loihi e ua mau kanaka nei, ma ka hoolala ana i na hana, e hoohokaia aku ai 0 Haka Kenede. Ma kela hoolala ana a ua mau kanaka nei, i hoakaka okoa aku ai o Nikola i kona manao, o ia no kona hoao ana e konio pu aku me Haka Kenede ma kana mau hana, a e hoikeike mai iaia iho, ma ke ano he enemi no kona liaku, he kunokunou wale no ke poo o Mr. Makuaia, me ke apono aku i na mea apau e hoakakaia mai ana e kona kanaka malama ululaau Ua loaa maoli ka manao koa ia Mr. Makuaia ma kela wa a laua e kukakuka la, mamuli mai paha o kona hele hooniaha ana. aka o ke kumu nui nae, mamuli o ka hoomamaia ana ae o kona lunaikehala, ma o kona hoike ana i kana mau meahuna apau ia Nikola. "Ina no ka hiki mai i ka nianawa e halawai ai au me ka p"ilikia, ua maopopo loa, aole hiki ia'u ke alo ae ma kekahi ano, koe wale 110 ke poholo iloko oka lua. O kela kau mau oka weli ia'u, no ka halawai pu me Haka Kenedc, ka/ mea nana 1 hoauhee aku i ke koa ame ka maka'u ole mailoko aku ou ; aka nae ke hauoli nei au, aole i make kela kanaka, elike me ia a u i makemake ai i kinohi, a ua kaawale loa kuu mau lima mai na kulu koko mai o kela kanaka ino. Ua nui ka u mau mea i noonoo ai, ia'u i hele hoomaha aku nei, a eia ka 11 mea i hoomaopopo: Ua kakauinoa i'o au malal) 0 kekahi pepa, e hoike ana no ka pepehiia ana o Beni Kamenna a make e au ame Haka Kenede, a ua kakauinoa pu no hni kela kanaka, nolaila aole e hiki iaia ke hoikeike ae i kela palapala e paa nei malalo o kona malu, o komo pu auanei oia iloko jo ka poino, koe wale no kona hoao ana e kaualako aku ia'u ilalo i kahi o ka. poino, ke hooko ole ia kona mau makemake lapuwale maluna o'u. u a hiki ia kaua ke pulapu iaia no kekahi manawa, me kuii hoao mau ana e pahele i kona noonoo, malia he alahele maalahi īa e kaa mai ai kela palapala malalo o kou malu, Pehea, he mau mea anti kekahi au i hoolala ai e Nikola?" "Ae, he nui lea'u mau alahele i hoolala ai, e hana aku, no kn<* pono eMr Makuaia. O ka mua, e hoao ana au e kaa mai k<-U palapala malalo o ko'u malu, ma ke ano maalea, a i ke ko oie ana o kela manao, alaila e lawe ae ana rfu i kekahi keehina wikani, e hookeia aku ai kela kanaka a pili pu i ka paia " | Ma kela wahi o na hoakaka a Nikola, ku ae la o Mr. Makuaia iluna, me ka lalau ana aku i kona papale, a pane mai la : Aole i maopopo ia u ke ano o ka hoomaikai a'u e haawi aku ai ia oe e Nikola, no kau mea i hoolala ai e hana aku no ko u pono; aka nae ina ma ke dala e ukuia aku ai kou luhi,, alaila 1 hakalia 1 ka owaka ae o kou waha, ua makaukau au e haawi aku elike me kau e noi mai ai." Ku ae la o Nikol. iluna, me ka hele ana aku no kahi o ka puka aniani, a kamailio mai la: aii-i" 4 -' fc° ,C u u C p l upuahul V loa n ° ka huli hoi aku no kou home. * e n h ° ak . ika '\ ku , no au < « p!li ana i kahi oke dala. ' ala Ia noho hou iho la o Mr. Makuaia ilalo, me ka waiho ana aku 1 kona papale īluna o ke pakaukau. ° k ° U h ' le ,* na ma kau huakai hoomaha, ua hoike S ° U ' t °? 1 hooikaika ma kekahi ano e huli kahi ' noho ai 0 ka ohana o Ben. ■ , ma ! 1 me " nae 1 hoomaopopo aku, i koa ' a " ā mai ' Ina , ka 1 maopopo ia oe, he ohana no ko ke» S ai o^ a nei * alai,a e ha " a » k " oe i kekahi mea, e pilaneit e kuu haA?"° ' K ' merona - Pchea ' *ka mea oia '° h''^'u U l Pololei , ken f maU me » au e ninau mai la iau, aka ke kumu 0 kou lawe ana mai la i kena ninau i keia w»r (Aole » pau)