Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 29, 20 July 1922 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MOOLELO O KA AHAHUI PAEAINA O NA EKALESIA AHAHUINA O KE TERITORE I NOHO MA KA LUAKINI O KAWAIAHAO, KAU O 1922

 

La Hana 1, Iune 2, 1922.

            Noho ka halawai hookahi haneri a ka Ahahui Paeaina, ma ka Luakini o Kawaiahao, Honolulu, Oahu, ma ka Poalua, Iune 27, 1922, ma ka hora 9 a. m.

            Hoomakaia na hana me ka halawai haipule hapalua hora me ka himeni ana ma ka Leo Hoonani aoao 47, me ka pule pualu a na lala apau i ka pule a ka Haku. Na ke Kahu Akaiko Akana i malama i ka halawai wehe maluna o ka olelo a Iesu ma Ioane 13: o ka manao alakai "Ka ikaika o ka noho haipule ana" a hookuuia me ka pule mai a Wm. K. Poai mai.

            Kahea ka noho ia T. Richards e haawi mai i leo pule

            Noho ka aha e hoolohe i na olelo hookipa a ke Kahu Akana ma ka aoao o ka ekalesia o Kawaiahao ame na ekalesia o Oahu, na Rev. S. L. Desha i pane mai ma ka aoao o na hoa mai na mokupuni mai.

            Hoomaopopoia na hoa o ka aha i akoakoa mai ma ke kaheaia ana o na inoa, a o keia malalo nei na hoahana i hiki mai:

            Haili-S. L. Desha, kahu; Abraham Kaleihoa, elele; Hilo Kepani-Kwan Higuchi kahu; Hilo Pake-Tsui Him Wong, kahu; Laupahoehoe, Wm. Laeha, elele; Hamakua Komohana-Sam Kaaekuahiwi, elele; Kohala Hema, Huiia, Wm. H. Kalaiwaa, kahu; Kailapa Kanekake, elele; Kohala Akau, T. C. Williams, komite, Mrs. Ne elele; Kohala Union T. C. Williams, kahu; Kohala Pake, U. Cho Ping, haiolelo; Mrs. Kaopua; elele; Lanakila-Kealakekua, G. P. Kalokuokamaile, elele; Kona-Waena, S. L. Desha, komite; Hookena-Pukaana, John Keala, kahu,; Thomas N. Haae, elele; Waiohinu, John K. Kekaula, elele; Kapaliuka, Henry Kapea, Elele; Kalapana, John Kama, kahu; Sam Makua, elele; Opihikao, John Kama, komite, Mr. Kaulupali, elele; Olaa, John Kama, komite, Wm. Mawela, elele; Papaikou, Pilipino, J. Alba kahu; Mrs. Aunelia Evanice, elele; Mrs. W. P. McDougall, haiolelo; J. M. Keala, haiolelo; J. M. Mitchell, Elele.

            Mokupuni o Maui, Paia, moses Kahiapo, kahu; John Mokoana, elele; Haiku, L. A. Kanae, haiolelo; J. M. Mitchell, elele; Huelo, J. H. I. Kealoha, haiolelo; Keanae S. K. Kaailua, komite; Hana, D. K. Wailehua, elele; Honuaula, John S. Poepoe, komite; Keokea, Jhon S. Poepoe, kahu; Haehae Kukahiko, elele; Kihei, James Faufata, haiolelo, Mrs. @. n. Pake elele; Puunene Kepani, @. C. Kondo, kahu; Puunene Pilipino, Pedro Royal, kahu; Mr Castillo, elele; Kaahumanu, J. P. Inaina, kahu; John W. Kalua, elele; Wailuku Kepani, K. Shirashi, kahu; Waikapu, L. B. Kaumeheiwa, kahu; J. M. Brown, elele; Wainee, James Davis, kahu; Lily Kalepa, Elele; Kaanapali, James Davis, komite; W. E. Saffrey, elele; Honokohau, David Kapaka, elele; Kahakuloa, E. E. Pleasant, komite; Waihee, Mrs. Milaina Inaina haiolelo; R. J. K. Nawahine, Elele.

            Molokai-Halawa, I. D. Iaea, komite, D. Ilae, elele; Kaluaaha, J. F. Welch, kahu; Mrs. N. Nakeleawe, elele; Kaupo, J. P. Kalohelani, kahu; J. W. Kawaakoa, elele; Lahaina, W. A. Tate, Mikanele; Mrs. Lum Ho, haiolelo Mrs. Daisy Kalaaupa, haiolelo.

            Kalana o Kalawao-Siloama, D. P. Hahihila, kahu;

            Mokupuni o Oahu-Kawaiahao, Akaiko Akana kahu; J. K. Nakila, elele; Kaumakapili, H. K. Poepoe, kahu; Bej. K. Mololani, elele; Kaukeano, W.A. Palmer, kahu; Fort St. Pak@ Yuen io Pui, kahu Y. T. C@a@, elele; Ekalesia Pake elua, S. C. Lee, kahu; Pukiki o Honolulu, @. V. Soares, Kahu; F. Tranguada, elele; Nuuanu Kepani, T. Hori, kahu; Makiki Kepani, T. Okumura, kahu; @. Okumura elele; Bishop Memorial, E. T. Sherman kahu; Kalihi Union, A. S. Baker, kahu; Mrs. E. Theresa Schelance elele; Kalihi-Moanalua, Wm. Poai, kahu; Louisa Mawae, elele; Ewa, Wm. Kamau kahu; P. K. Kapanookalani, elele; Waianae, Wm. Poai, komite, Mrs. Rose Kapela, elele; Makua, Wm. Kamau komite, Helenihi, elele; Waialua, J. K. Kauwalu, haiolelo, Esther Kauwalu, elele; Kahuku-Hauula, G. M. Kauaulalena, kahu; Sam Kahele, elele: Waikane, J. K. Paele, komite, Mrs. Kuahine, elele; Kaneohe, Edward Kahale, kahu; Chas. Corney, elele: Ewa Kepani, K. Maeda, kahu; Waialua, Kepani, J. Fukuda, kahu; Ewa ilipino, E. Centino, elele; mawaho @e o keia na kahunapule, na hoa mau o ka aha, ame ka poe i laikiniia.

            Mokupuni o Kauai-Waioli D. K. Kaaeamoku, kahu; Eddie Gardner, elele: Koolau, R. Puuki, kahu; John Hano, elele; Kapaa, J. P. Cummins, elele: Lihue, Charles Keahi kahu; J. H. K. Kaiwi, Elele; Koloa, S. K. Kaulili kahu, Mrs. Fanny Soba, elele; Waimea, S. K. Kaulili, komite, Mrs. Moeawa, elele; Hanalei Pake, Lo Yet Foo, kahu; Koloa Union, B. G. Hall; W. K. Samuel, haiolelo.

            Mamuli o ke noi i aponoia ua lilo o Smith ame Bailey a pela hoi me na lala o ke Kula Sabati ame C. E., i mau hoa no ka aha, koe ka mana koho.

            Na ke Kahu Akaiko Akana i waiho mai i ka papainoa o na komite kumau o ia keia malalo nei

….Komite Imi Hana-H. P Judd, S. L. Desha, A. S. Baker, A. V. Soares, L. B. Kaumeheiwa, Tsui Min Wing ame T. Hori.

            Komite palapala Hoopii:-J. P. Erdman, S. K. Kaulili, Wm. Kalaiwaa, I. D. Iaea, K. C. Kondo, L. Y. Foo, ame T. C. Williams.

            Komite o na hana Mokupuni:-Chas. Keahi, Edward Kahale, Moses Kahiapo, Jno. Kama, Y. T. Char ame K. Maeda.

            Komite Hoalohaloha:-M. K. Poepoe, T. Okumura, L. B. Kaumeheiwa ame J. Alba.

            Komite Pa'i:-J. H. S. Kaleo, J. K. Nakila ame S. L. Desha.

            Ma ke noi, ua koho ka Aha, ia Lowell K. Kupau, i maheleolelo no ka aha.

            Ma ke noi a H. K. Poepoe, ua aponoia ka Hoike a ke Komite Papa Kuhikuhi Manawa Hana.

            Noho ka Aha, e hoolohe i ka hoike a ke Kakauleta H. P. Judd, a ma ke noi a H. K. Poepoe, ua aponoia ka hoike a ke kakauleta.

            Na H. P. Judd, i waiho mai, i ka hoike a ke Komite Imi Hana, he hoike hapa no nae keia a ke Komite penei: 1. Na Palapala Hoopii. 2. Hoike o na Mokupuni. 3. Kokua no Dindigula. 4. Ke Kula Kahunapule. 5. Ke Ana Kiekie o na Kahu. 6. Haieuanelio. 7. Kinai Waiona. 8. Kahi e noho ai keia Aha. 9. Na Luna Nui o keia makahiki ae, ma ke noi, ua aponoia ka Hoike a ke Komite.

            Hapai ka aha, i ke Kumuhana. 2, Hoike o na Mokupuni, na Wm. Kalaiwaa, i ka hoike o na Kihapai o ka Mokupuni o Hawaii, a na John Keala, i ka hoike a na hana o ka aha o ka Mokupuni o Hawaii, a waihoia aku keia mau hoike i ka lima o ke Komite, a na ke kakauolelo Wm. K. Poai, i ko ka hoike Kihapai ame ko ka hoike o na hana o ka Aha o ka mokupuni o Oahu, komo i ka lima o ke Komite a ka aha no ia hana.

            Noho ka aha e hoolohe i ka Wehewehe Baibala a E. T. Sherman, ma Mataio. 5:5, maikai na mea i weheweheia mai, e ke Kahu, o na Kula o Kamehameha.

            Hookuuia na hana o ka aha, me ka himeni ma ka Leo Hoonani aoao 104, me ka pule mai ke Kakauleka mai, H. P. Judd.

            La Hana 2, Iune 28, 1922

            Noho hou ka halawai Hookahi Haneri, a ka Ahahui Paeaina o na Ekalesia Ahahuina, ma kahi mau:

            Hoomakaia na hana me ka hapalua hora haipule; na ka Makua S. L. Desha, i malama i ka halawai, me ka himeni aoao 182-179, ma ka L. H., me ka pule mai a Moses Kahiapo mai. O ka Manao Alakai, "Ke Ola o Zakaio" me na manao elua. 1. E holo imua. 2. E pii iluna; a me na manao waiwai e ae he nui loa a ka Makua i hai mai ai, o ka poe i malama i ka olelo ua pomaikai lakou; hookuuia me ka pule a ka Makua S. L. Desha.

            Hapai ka Aha i ke kaheainoa o na lala o ka Aha, a ma ke kaheainoa ana, ua hiki aku ka huina o na lala i hiki mai i ke 90.

            Noho ka Aha e hoolohe i ka hoike a ke kakauleka o ka Papa Hawaii, H. P. Judd, ma ka Olelo Hawaii a ma ka Olelo Haole, eia ka Hoike Kihapai o na Ekalesia, o keia Aha, maikai ka hoike a ke kakauleka ma ke noi a Jno. K. Kauwalu, ua apono loa ia ka hoike a ke kakauleka.

            Noho ka Aha e hoolohe i ka hoike a ka Puuku o ka Papa Hawaii, a keia Aha, e pili ana i na Loaa ame na Hooilo, ka aie, me na waihona like ole, malalo o ka Papa Hawaii, a unuhiia ka hoike, e ka maheleolelo o ka Aha, Lowell K. Kupau, ua hooiaia ka hoike, e ka lunahooia D. L. Crawford, a apono loaia ka hoike, ma ke noi a S. L. Desha.

            Hapai ka Aha i ke Kumuhana 2, ma ka Papa Kuhikuhi hana, oia hoi, "Na Hoike o na Aha Mokupuni."

            Na Wm. E Saffery, komite o na hana o ka Aha, o ka Mokupuni o Maui, i heluhelu mai i kana hoike, a waihoia i ke Komite o na Aha Mokupuni.

            Na L. B. Kaumeheiwa, i heluhelu mai i kana hoike kihapai o na mokupuni o Maui, waihoia i ke komite o na Aha Mokupuni.

            Noho ka Aha e hoolohe i ka haiolelo wehewehe i ka Pauku 4, o Mataio. 5: mai ka Makua Rev. W. A. Tate mai, a o ua pauku la oia keia: "Pomaikai ka poe e 'U' ana; no ka mea, e hooluoluia aku lakou" o keia Aha no kai ohi, i na Hua Ohaha o ka Euanelio, i Haiia mai me ka "Mana."

            Hookuuia ka Aha, me ka himeni ma ka L. H. aoao 104, me ka pule, mai ka Makue S. L. Desha.

La Hana 3, Iune 29, 1922.

            Noho hou ka halawai Hookahi Haneri a ka Ahahui Paeaina ma kahi mau:

            Hoomakaia na hana me ka hapalua hora haipule, me na himeni ma ka L. H., aoao 68, a ma ka H. A. Nani aoao 65, me ka pule a ka Hope Lunahoomalu Rev. H. K. Poepoe, na ka Makua Rev. Wm. M. Kalaiwaa, i alakai maluna o ka olelo a Paulo, i ka Ekalesia o Korineko, oia keia "E hahai mai oukou ia'u, elike me a'u ia Kristo" ma I Kor. 11:1, na manao, I. Na Ano o Paulo, e hahai aku ai kakaou. I--Ke ano Haieuanelio. 2--Ke ano hoomanawanui. 3.--Ke ano hoopoina i na mea o ka wa i hala. 4--Ke ano aloha. Hookuuia me ka himeni ame ka pule mai a Theo. Richards mai.

            Hapai ka Aha, i ke kaheainoa o na lala o keia aha, he 86 ka nui o na lala i hiki mai ma keia halawai.

            Noho ka Aha, e hoolohe i ka moolelo o keia Aha, oia ka moolelo o ka halawai o Iune 27-28, 1922, na ke Kakauolelo J. M. K. Kaiwi, i heluhelu mai i ka moolelo, a aponoia me na hooponopono.

            Noho ka Aha, e noonoo maluna o ke Kumuhana 3, ma ka Papa Imi Hana, o ia hoi "Kokna ia Dindigula," na ka Puuku Theo. Richards, i hoakaka mai maluna o keia kumuhana, me kana hoike no na Loaa i ohiia no na mahele hana penei: Huina nui o na Loaa $3.022.88, mai na Ekalesia Hawaii mai, $1.088.69 mai na Kepani mai, $213.00, mai na Pilipino mai, $100, mai na Pake mai, 188.32, mai na Uniona mai, 659.36, mai na Pukiki mai, he $129.94. Huina nui, $3.022.88, ma ke noi ua aponoia ka hoike a ka Puuku.

            Hapai hou ka Aha, i ka noonoo ana maluna o ka ninau no ka hoomau a hoomau hou ole aku i keia Haawina Kokua no Dindigula, me keia huina o $3.000.00 dala. Ma ke noi a ka Makua S. L. Desha, ua apono keia aha, e hoomau aku ka hapai ana i keia haawina kokua no Dindigula i keia makahiki e nee aku nei.

            Kula Kahunapule," na J. P. Erdman, i hoakaka mai no keia mahele hana.

            Noonoo ka Aha i ke Kumuhana 5, na ka Papa Imihana, o ia hoi, "Ke Ana Kiekie o na Kahu," Ma keia hana ma ka lima o kekahi Komite Wae, he Komite o Ehiku Lala, a ma ka la apopo Iune 30, e waihoia mai ka papainoa o keia komite.

            Noho ka Aha, e hoolohe i ka Haiolelo Wehewehe Baibala ma Mataio. 5:3, mai ka Makua Rev. T. C. Williams waiwai na olelo i haiia mai.

            Noho hou ka Aha e hoolohe i ka haiolelo, a na Kahu, Rev. J. P. Erdman ame Rev. Edward Kahale, maluna o ke Kumuhana "Ka Hoonaauao Haipule Ana," maikai a kui'o na olelo i a'oia mai e na Makua Kahu.

            Hookuuia na hana o ka Aha, me ka pule mai ka Hope Lunahoomalu mai ka Makua Rev. H. K. Poepoe mai.

La Hana 4, Iune 30, 1922.

            Noho hou ka halawai a ka Ahahui Paeaina, ma kahi mau, Poaha, Iune 30, 1922.

            Hoomakaia na hana me ka hapalua hora haipule, me na himeni ma ka Leo Hoonani aoao 122-28, na ka Makua L. B. Kaumeheiwa, i alakai maluna o ka Olelo a Paulo i ko Galatia. 6:9, hookuuia me ka pule a ka Makua L. B. Kaumeheiwa.

            Hope Lunahoomalu H. K. Poepoe, ma ka noho:

            Ma ke noi a H. P. Judd, i kokuaia ua hoopauia ke kaheainoa ana no ka lilo nui o ka manawa o 20 minuke no keia hana.

            Ma ke noi a J. P. Erdman, ua kapaeia na rula, o ka aha, a nana i hoolauna mai ia Rev. Myasaki o na Kona, Hawaii, a mai iaia mai na olelo hoomaikai no na kokua a keia aha iaia, i ka wa i pau ai kona Hale Kahu i ke ahi.

            Noho ka aha e hoolohe i ka moolelo o ka halawai o ka la 29, 1922, a ma ke noi a S. L. Desha, ua aponoia ka moolelo elike me ia i heluheluia.

            Na ka Makua S. L. Desha, he hoakaka hoopau kuhihewa o kahi mau lala o keia aha, maluna o ke Ana Kiekie o na Kahu.

            Na H. P. Judd, i waiho mai i ka papainoa o ke Komite o ke Ana Kiekie o na Kahu, penei: H. P. Judd, H. K. Poepoe, ko Oahu; Chas. Keahi, R. W. Bayless ko Kaua; S. L. Desha, T. C. Williams ko Hawaii; Jos. F. Welch ko Molokai; L. B. Kaumeheiwa, E. E. Pleasant, ko Maui.

            Nee ka aha i ke Kumuhana 6. Haieuanelio," na H. P. Judd i hoakaka mai no keia mahele hana, a waihoia i ke komite wae, H. P. Judd, J. P. Erdman, ko Oahu; S. L. Desha, ko Hawaii; E. E. Pleasant, ko Maui; R. G. Hall, ko Kauai, hoamanaia aku ke komite, e wae aku i mau kokua nona ke makemakeia.

            Hapai ka aha, i ke Kumuhana 7, "Kinai Waiona," na Rev. Dekay, i heluhelu mai i kekahi olelo hooholo, oia hoi, e kakoo aku i ke Kumukanawai o Amerika a e haawi aku i na kokua no keia hana, ma ke noi a S. L. Desha, ua aponoia ka olelo hooholo.

            Lawe ka aha i ke Kumuhana 8. Kahi e noho ai ka aha, ma ke noi a ke Kahu Akaiko Akana, ame ka Elele J. K. Nakila, ua hooholo ka aha, e noho hou ma ka Ekalesia o Kawaiahao, Honolulu, Oahu, Iune Iulai, 1923.

            Na H. P. Judd, no ka lua o ka manawa, o ka hoike hapa a ke komite Imihana, o ia hoi, Kumuhana 10. aole e lilo ke Kahu o kahi e noho aku ai ka Aha i Lunahoomalu no keia aha. 11. E kokua ia Kawaiahao, no ka imi ana i waihona e hana hou ai i ka Luakini o Kawaiahao. Kumuhana 12. He Olelo Hoomaikai i na Ekalesia Kepani no na Hoahanau hou, ma ke noi, ua aponoia ka hoike hapa a ke Komite.

            Ma ke noi a ka Makua S. L. Desha, ua apono loaia ke Kumuhana 10, no ke kokua ia Kawaiahao, no ka imi ana i waihona dala, e hooponopono hou ai i ka Luakini.

            Ma ke noi a ka Makua S. L. Desha ua waihoia ma ke pakaukau, ke Kumuhana 10, a hoopau loa ka aha i ka noonoo ana maluna o ia hana.

            Na H. P. Judd, i heluhelu mai i ka Palapala hoomaikai i na Ekalesia Kepani, ma ke Kumuhana 10.

            Hapai ka aha i ke Kumuhana 9. Koho ana i na Lunanui o ka makahiki e hoea mai ana, ma ke noi a J. P. Erdman, ua kohoia na lunanui ma ka baloka, a na ke kakauolelo i huki a hookomo i hookahi baloka, no kela ame keia lunanui, a pela ka aha i koho pono ai ia Rev. Akaiko Akana i lunahoomalu; Rev. H. K. Poepoe hope lunahoomalu; P. D. Kellett, kakauolelo; Edward Kahale, hope kakauolelo.

            Ma ke noi a S. L. Desha, ua hooholo ka aha, o k@ koena dala, o ka Waihona Malama Ola, mahope iho o ka laweia ana o na hoolilo apau, e lilo aku a e holo aku ke koena dala apau loa, no ka Ekalesia o Kawaiahao, no ka hooponopono hou ana i ka luakini.

            Koho ka aha, i ke Komite Papa Kuhikuhi Manawa Hana, oia o Rev. H. P. Judd, H. K. Poepoe, J. P. Erdman, Akaiko Akana ame Wm. H. Rice.

            Ma ke noi ua koho ka aha ia Rev. Akaiko Akana, i Lunahoomalu no ke Komite Malama Ola, a i Puuku, no ia Komite; ma ke noi a P. D. Kellett, ua hoamana aku ka aha, ia Akaiko Akana, nana no e wae aku na lala o keia Komite.

            Na Chas. Keahi, i ka hoike o na Kihapai ame na hana o ka Aha o ka mokupuni o Kauai.

            Noho ka aha, e hoolohe i ka haiolelo wehewehe Baibala a R. G. Hall ma Mataio. 5:8.

            Hapai ka aha , i ka lulu no na kakauolelo ame maheleolelo, a loaa ka huina o $23.05.

            Noho ka aha, e hoolohe i ka hoike a ke Komite a ke Komite Ola Rev. Akaiko Akana he hoike hapa keia a ke Komite. Loaa, $4095.45, Lilo 563.75, Koena $352.70. Ma ke noi a S. L. Desha, ua aponoia ka hoike hapa a ke Komite.

            Ma ke noi a H. P. Judd, ua kauoha ka aha, e haawi aku ke kakauolelo i ka hoomaikai a keia aha, i ka Ekalesia o Kawaiahao. Ma ke noi ua hoopanee loa ka Aha, a hookuuia me ka pule a ka Makua S. L. Desha.

WM. K. POAI,

Kakauolelo o ka Aha Paeaina.

 

HOOMANAO IUBILE

 

            Mr Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa; ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii; Solomon Hanohano; Aloha kaua:--E noi aku ana au i kou oluolu, ame kou ahonui mau, no'u hoi kekahi keena kaawale o ka papa ekahi, o kou papaoneki, i kamaaina mau ia e ka makapeni hulunene, a kou kiu hanu meahou, ka Bea Keokeo o na Halokolokowai o Polani.

            He wahi papahi lei ilima no ka U'i o Lepelo Lane, i ka makani kokoloio o Niolopa, e nihi hele ae la maluna o Alewa, me kahi ua liilii iniiniki ili, me he ipo manuahi la, mea wela hoi o ka umauma, ho'ehaeha ili hoi o ka po anu, i ka luna o Puunui, kahi hoi a ke aloha i hanaia ai a nui. He ui hoi kau, kaomi malie!

            He oiaio, o ka'u ia i hoomahu'i mua ae la i kuu wahi papahi lei ilima, ka u'i ponoi hoi, nona kela poomanao e kau ae la maluna, o keia mau wahi hua kukui inamona, ka mea loaa wale hoi i na la o ke ola ana o ke kanaka iloko o keia mau la a kakou e kaana mau nei me ka ehaeha, ka luhi hoi ame ka inea, o ia ka iukele, ka loaa ana hoi ia oe, he hapa kenekulia, o kou hanu ana i na ea oluolu o keia ao mauleule, mai ka la a kou luaui makuahine aloha, i hanau mai ai ia oe me ka ehaeha, na la ano nui hoi ekolu, o ke ola ana o ka wahine ame ke kane. A ka lokomaikai ame ke ahonui, o ke Akua mana loa ma ka lani, i haawi mai ai.

            E hoonani mau loa ia ae Oia, ma na Lani Kiekie loa, he malu hoi ma ka honua nei, he aloha i na kanaka.

            Kamua, kou la e hanauia ai, ka lua, kou la e mareia ai, ke kolu, kou la e make ai.

            He oiaio, keia mau hoomaikeike a kou kiu hanu meahou, he sila paa loa hoi ia maluna o ka lae o kela wahine ame keia kane, au hoi e kuu Sol. e ahonui mai ai, i keia papahi lei ilima, e awili pu mau ia nei me kahi lei maile o ka aina o kaua.

            Ma ka a@wina la o ke Sabati i hala, hora 1 p. m., Iune 18, 1922, i malama ae ai o Mrs Helen Kahalekai Hao, he papaaina hoomanao no ka piha ana iaia he kanalima makahiki, ma ko laua home ponoi ame kana aliikane Daniel K. Hao, o ke alanui Liliha ame Lanai Puunui.

            I ke kilohi pono ana a kou kiu, i na mea i hoomakaukauia o ka papaaina, he nui na mea a ka puu e hoohalahala ole ai, e laa ka puaa kaluakele momona, amaama lawalu, i ka piko no oe liliha, ka oio i'o palupalu no hoi o na Koolau mai, ke ake pipi no hoi o na Koolau mai, ke ake pipi no hoi ame ka limu oolu pahee o Waikiki honi kaua, opihi no hoi, hee ame ka alamihi, i wili pu ia me ka inamona, komikomi malie i ka welelau lima, ame ka uala hoolua momona no hoi o kaua, i hele a mo'a lelo maikai, i hele hoi oluna o kekahi pakaukau loihi a luluu pono i keia mau meaai, i hoowehiwehiia me na pika pua e kuku lalani ana i waenakonu o ke pakaukau, i hana maiau ia hoi e na lede opio ame na kupa o ua kiekiena nei o Puunui, a pela hoi me ka poi uouo kaohi puu a Iona Kumalae.

            Mawaho ae o keia mau meaai i hoomakaukauia, aia pu na pa meaono nunui ame liilii, ke waiho lalani la ma ke kowa o na pika pua, a pela hoi me ka ipuhaole ame ka waimomona ame ka wai hu'ihu'i o na pika waihau, a he nui wale aku na meaai i koe, a kou kiu i kaohi iki mai la i kowa no na mea maikai apau aku i koe.

            He oiaio, oiai kou kiu e ai ana i ka lokomaikai ame ka hanohano o ka mea nona keia la, aia na hoomanao iloko o'u kahi i ninau iho ai no'u. Nani ka hauoli, ke loaa ia'u keia la ano nui, iloko o keia ola honua ana, a hene iki wale iho la no ka'u wahi aka, no ko'u hoomanao ana ae, he like loa ka'u kuko me ke kuko a kela kanaka a Keinohoomanawanui; a okipu wale iho la no keia mau wahi noonoo iloko o'u, oiai au e hoomau ana i ka'u ai ana ma ko'u wahi, me ka lehulehu o na lede ame na keonimana e ai pu ana i hele a piha pono na noho, no ka mea, o ka papaaina elua ia a k@u kiu i hoea aku ai.

            Aia ka leo o na meakani e hoene mai ana, me na leo himeni hoina'una'u o keia mau la, a'u e ike la i kekahi mau lede ame kekahi mau keonimana hanohano o ko kaua kulanakauhale nei, ua hele oloko o ka rumi hokipa o ka home nani o ka mea nona ua la nei a piha pono, i aneane aku nae e hiki i ka haneri o ka poe i konoia, ke hui pu me na opio.

            I ka pau ana o ka'u ai ana, hoikeia ma la ia'u na mea apau e pili ana i ka mea no@a keia la hiwahiwa, a'u i hauoli pu nei, ame na mea maikai hoi apau au a ko'u mau maka ponoi e ike pu nei, ame ka'u mau mahalo hoi i ka mea nona keia la ano nui loa

            Ua hanauia o Mrs. Helen Kahal@kai Hao, ma Lepelo Lane, Kapalama, kahi o ka Halekula kahiko o Keoneula, a o ka Halekula o Kaiulani i keia manawa, pili pu hoi kona wahi i hanauia ai, me kahi o kela keonimana ko'iko'i, i ike nui ia iloko o kela mau la koliuliu, a ke aloha i noho ai; i aui hope aku la, a kekahi no paha o kona mau lioa o ka holoholo pu ana, e ola nei no, oia hoi o Alapai.

            Ma keia wahi oia i hanauia ai, i ka mahina o Iune 19, 1872. I kona mau la opio e hele ana i ke kula, o kona mau hoa o ka holoholo like ana i ka wa heu ole, o ia no o Mrs. Lokana o Laiewai, Nani Alapai, puukani himeni o ke taona nei, Mrs. Dilland ame Mrs. Annie Molter, a he nui wale ae, ua poina nae oia i na hoa o kona mau la opio, koe nae na hoomanao ana no lakou i kona wa e ike aku ai.

            I ka umi-kumamahiku makahiki a oi o kona mau la wahine opio, hoohuiia iho la oia nae kana aliikane opio Daniel K. Hao, ma ka berita maemae o ka mare, e ka makua kahiko H. H. Paleka iloko o ka mahina o Sepatemaba 14, 1889.

            I na la opio o ko laua noho mare ana, aole iloko o na uluao'a o ka mokuahana ame ka hakaka, aka, iloko o ke kuikahi mau o ke aloha o ka wahine no kana kane, a pela hoi kana kane iaia kana wahine, a he ku i ke aloha na makahiki he umi o ko laua noho hoomanawanui ana, no ka mea, ua imi aku kana kane i ka hana a loaa ma ka hale hanahao o Ulakoheo kahiko, a o ka Honolulu Iron Works hoi i keia manawa e ku nei makai o Kakaako.

            He liilii loa kahi uku, e lawa kupono ole ai no ka wahine ame ke kane, eia nae, o kela hoomanawanui no mai ka wa uuku mai o kahi uku, i pii liilii ae ai, aole no hoi i ka nui loa, aia no ilalo, aka, ua hoao laua e ai i kekahi, a malama i kekahi, no kela mau makahiki loihi he umi, ua pale ae laua i na le'ale'a ame na mea hoonaninani, elike me ko keia mau la, aka, o ka ai pakiko ame ka hoomakaulii, o ia ka iini a ko laua mau puuwai pakahi.

            He oiaio, i ka makahiki 1899, oiai na aina a Hon. Charles Achi e kuai ana mauka o Puunui, ua lawe iho la laua i apana aina no laua, ma ke alanui Liliha ame Lanai Lane, ma ke poo o ke kaa uwila i keia manawa.

            Elike no me ko laua noho hoomanawanui ana i na makahiki mua he umi, pela no laua i ko laua wa i hoomaka ai e noho ma ko laua apana aina ma Puunui iloko o ia mau la inea, ma ka uka liilii ana, a oiai ua loaa i kana kane kahi uku maikai, he Amara no ka hale hanahao o Ulakoheo, a oia no hoi ka Amara nui o ka Honolulu Iorn Works noho nei ahiki i keia la.

            O ka hopena o keia hoomanawanui ana, o ka mea nona keia la hiwahiwa ame kana Aliikane, ka iini a ko laua mau puuwai pakahi i anoi nui ai, ka hoea ana mai ia ka hookoia ana. He lani iluna, he honua ilalo, he home nani hoi, a'u e olelo ae ai, he home e hoomoe ai o ke poo, aohe mea nana e hoonioni, a he ulakolako hoi ka noho ana, e hiki ol@ ai i na lima o ka hune, ke haha mai ma ka puka o ko laua home.

            O ka mea nana i hookuihe nui mai i kou kiu, aole loa he wa o ka wahine ame kana kane, i uluku ae ai, a haalele kekahi i kekahi, iloko o kanakolu-kumamalua makahiki a oi o ko laua noho maemae ana me ke aloha iloko o ka berita o ka mare, e piha ai hoi ke kanakolukumamakolu makahiki ponoi, ke hiki aku i ka la 14, o Sepatemaba, a o ka iwakalua-kumamakolu makahiki o ko laua noho ana maloko o ko laua home ma Puunui, kahi nana i kaikai ae ia laua mai ka wa hune mai, a ke ulakolako o ka nohona hoomanawanui ana, ame ka pilipaa o ke aloha iloko o ko laua mau puuwai pakahi.

            Ma ke kilohi pono ana i ka mea nona keia la ano nui, ame kana aliikano, aole loa laua i lu'alu'a iho, aka, aia no na pua o Kukaniloko iluna pakahi o laua, kahi i ka@uia ai, he o ia mau no hoi ka wahine ui ame ke kanaka u'i, e loaa hou ai no ia laua he mau makahiki lehulehu i koe, ma ka lokamaikai ame ke aloha o ke Akua, a o ka'u pule, e hooloihi i na la o ke ola ana o ka mea nona keia la, ame kana aliikane, a pela hoi e hoomahuahua mau ia ai ka loaa a ko laua mau lima, a o ke Akua no ko laua alakai aole loa he mea e nele ai.

            Ma ka hora 5 p. m., i huli hoi aku ai na mea apau no ko lakou mau home me ka hauoli, ame ka mahalo pu hoi i ka mea nona ka la, ame kana aliikane puuwai hamama, no ka mea, ua ai a lawa me ka hoohalahala ole, a pela pu hoi me kou kiu nei, a'u e aie nei i ka mea nona ka la ame kana aliikane, no ka laua kono hamama ia'u, a'u pu hoi e pana'i pu aku nei ia lokomaikai. O ke aloha o ke Akua, me kakou apau. Amene.

            Me na keiki oniu hua metala ko'u welina hope; ame oe pu e kuu Solomon ko'u aloha nui.

BEA KEOKEO O NA HALOKOLOKOWAI O POLANI,

 

KAKOO NA WAHINE IA J. H. WISE I ELELE

 

            Ma ka halawai a ke Kalapu a na wahipne Hawaii o ka noho ana ma ka home o ke Kamaliimahine Kalanianaole ma ka po o ka Poaha o ka pule aku la i hala, i hoike ae ai lakou i ka lokahi o na manao ma o ke koho a kakoo ana ia Senatoa John H. Wish i moho no ke kulana Elele i Wakinekona, no ke pani ana ma kahi o ka Elele H. A. Baldwin ma ke kau wae moho e hiki mai ana.

            Aole hookahi lala o ia kalapu i hoike ae i ka manao ku-e, a ua hoike ae kela ame keia lala o ia kalapu in a no aole e waeia ana o Senatoa Wise no ke kulana elele ma ka manawa e noho mai ai o ka Aha Wae Moho e kakoo ana no lakou ia Wise ma ke ano he moho holo kuokoa.

            He elima haneri ka nui o na wahine i akoakoa ae ma kela halawai o ka po Poaha aku la i hala, na elele mai na kalapu like ole mai a na wahine maluna o ka mokupuni o Oahu. I kulike ai me ka lono i hoikeia ae aole i a'o aku ke Kamaliiwahine Kalanianaole i na wahine no ka lakou moho e kakou a e kakoo ole ai ma ke koho ana, ua waiho aku no oia na kela ame keia mea e koho elike me kana mea i makemake ai, o kana wale no o ke ao ana aku i na wahine e haawi lakou i ka lakou kakoo ana i ka moho a ka aoao Repubalika e wae ai no ke kulana elele.

            O ka iini nui o ke Kamaliiwahine i Hawaii ka Elele e kohoia, a ma kekahi lono i wawaia ae o ka iini no ka ia o ke Keikialii Kalanianaole i moe aku la, i Hawaii ka Elele e kohoia, a ma kona manaoio o Senatoa John H. Wise ke kanaka kupono loa e kohoia no ia kulana, mamuli o kona hoomaopopo he kanaka o John H. Wise i kamaaina i na hana o ka ahaolelo ame na kumuhana pili ia Hawaii nei e ku mai la maloko o ka ahaolelo lahui ma Wakinekona, mamuli no keia o ko Wise hui a kukakuka pu mau ana me ke Keikialii Kuhio, a mamuli no hoi o kona hoea kino ana i Wakinekona ma ke ano he komiaina mai ke Teritore aku no kekahi mau hana a ke Teritore i hookau aku maluna ona.

            I ka manawa a ka Elele Harry A. Baldwin i holo ai no ke kulana Elele ua maopopo ole i na wahine Hawaii ka lakou mea e koho ai a no ia maopopo ole i noi ae ai i ke Kamaliiwahine Kalanianaole e loaa aku kekahi oleloloa'o ia lakou mai iaia aku, o kana o ke a'o ana aku ia lakou, e haawi ka lakou kakoo ana i ka moho a ka aoao Repubalika e wae ai, a pela lakou i haawi ai i ko lakou mau baloka apau no ka Elele Baldwin.

            Oiai ua hoike a maka ae ka Elele Baldwin aole oia he moho no ke kulena Elele ma keia koho ana ae, no ia kumu ua hoike ae na wahine Hawaii i ko lakou manao paa e haawi ana lakou i na kakoo ana ia Wise, ma ke ano he Hawaii o Wise, a he kanaka hoi i keia ke kupono ame ka makaukau e lawe ia kulana, o keia hooholo ana o na wahine aole ma ke ano paani wale no aka e hooko aku ana lakou ia manaopaa ahiki i ka hoea ana i ka pahuhopu.

            E holo aku ana ke Kamaliiwahine Kalanianaole no ka Mokupuni o Kauai no ka hooikaika a hoonaauao ana aku no i na mana koho maluna o ia mokupuni a no ke kokua ana ah@ hoi i ke kukulu ana ae i na kalapu kokua a na wahine ma Kauai, oiai oia ka peresidena o ke kalapu a na wahine, a oiai no oia malaila, e hana aku ana oia no ka pono o ak aoao Repubalika. O ke Senatoa John H. Wise pu kek@@i i loheloheia e holo pu a@@ ana no Kauai no ka hooikaika baloka no, ke hookokoke mau mai nei i kela ame keia la ka manawa e noho ai ka aha wae moho, nolaila aole keia he manawa no ka hoopal@l@h@.

 

No ka Ikaika, Wikani, Konahao,

Pukonakona, Hooulu Kino

âme Hoomaemae Koko

B. B. C.

No ka Opu, Ak@paa, Puupaa ame

Aalolo, Lepopaa âme Rumatika

 

Perfection Home Bakery

 

Alanui Beritania ma ka aoao Waikiki o ke Alanui

 

Maanei e loaa ai ia oe na Meaono ono loa no ke kumukuai haahaa loa. Na Pai hua, Apala a pela wa@e aku.

Ua hiki ke hoolawaia na kauoha mai na kuaaina mai.

Na Ahahui Manawalea, he emi loa ke kuai ia lakou.

 

 

O ka Poe i Holopono ma ka Hoahu Ana

Akahele ka Lakou Hoahu Ana

 

            He nui ka poe i hoomaka e hoahu, a ua haule pahu nae me ka nee ole aku miua. O ko lakou hoomaka ana o Hoahu Liilii, n@l@ ia he mea nana e hoolilo ia lakou i poe holomua ma ia hana. He hoomaka mua wale ana no ia.

            He alahele maikai nae ia a lakou i hoomaka ai, aka, o kekahi mea ano nui loa, o ia no ka hoomau ana i kekahi hunahuna liilii no ka hoomahuahua ana ae i ka huina mua i hoahuia.

            O ka papa kuhikuhi hoahu holomua loa i ka makou hoomaopopo ana iloko o keia manawa loihi, a makou i lawelawe ai i keia hana, o ia no ka hooholo ana i ka nui o ka mea e hoahu ai i ka pule a mahina paha. Alaila, hoomau i ka hoahu ana ma ia huina. He ano paakiki no i kinohi, aka, he hiki wale no nae oiai kela manao hoomakaulii e pii mahuahua ae ana i kela ame keia wa.

            Aole anei e hiki ia makou ke hoikeike aku ia oe i ke alahele e lilo ai oe i mea hoahu holomua

            He 4% ukupanee a makou e uku nei no na hoahu liilii apau o ka makahiki.

            Hauoli loa makou i ka lawe ana mai i kau mau hoahu ana, in a no he uuku ia.

Chinese-American Bank

KIHI O NA ALANUI MOI AME NUUANU.

P. O. Box 2000.                                                       Honolulu, Hawaii.                                           Kelepona 6119.

 

E Hoahu me ka Banako Holomua!

O ka

The Liberty Bank of Honolulu,

LIMITED.

 

He Banako ia i lawa pono me na loina

hana holomua o keia au nee mua.

 

Ka Makaukau, ke Kamaaina ma ka Hana, ka Hilinaiia Ana, ka Nui o na Loaa e Komo Nei, ame ka Lawelaweia o na Hana me ka Makaukau Maoli.

 

E Hoahu i Kau Mau Wahi Hunehune Liilii,

a e Nana Aku o na La Ua.

 

E nee aku ana makou no ko makou kahua hou ma ke kihi o na 'Alanui Maunakea ame Moi ma ka mahina o Iulai e hoea mai ana. I keia wa eia no makou ke lawelawe nei i ka makou mau hana ma ko makou keena kuikawa, me ke Alanui Moi, mawaena o na Alanui Maunakea ame Kamika, he hookahi kuea me ka hapa mai ka Makeke Kuai I'a mai.

 

E HOAHU MAI ME MAKOU

The Liberty Bank of Honolulu,

LIMITED.

KUMUWAIWAI @200,000.00.

 

 

O NA HAWAII

 

i makemake i ka pomaikai o ke Kanawai Hoopulapula o Molokai, e hoolako

 

ia lakou iho no ka holomua ma ka loaa ana ia lakou o na Lako Mahiai me Hanai Holoholona ma keia hui kamaaina.

Ke malama nei makou i na Lako Hana Maikai Loa, pela hoi me ke PENA SHERWIN-WILLIAMS, ka mikini Umi Waiu DE LEVAL ame na lako pili i ka home o na ano apau.

Maloko o ko makou Keena o na Lako Paani e loaa no he ahua o na pu liilii ame na raifela maikai.

 

E. O. Hall & Son, Ltd.