Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 29, 20 July 1922 — E HOOMAOPOPO PONO I KE ANO O IA MEA HE LA [ARTICLE]

E HOOMAOPOPO PONO I KE ANO O IA MEA HE LA

Ma ko kakou ike a hoomaopopo ana i ke ano o ia mea, he la, aia he iwakalua-kumamaha hora iloko olaa e hoomaka ana mai ka po a kā po. Ua.pau loa keia hanauna i ka manaopaa pela, ahiki no i keia palapala ana. Ma keia manao ama pela i alakai hewa ia aku ai kekahi mau ike i loaa i keia lahui, i ka lako ame ka hoaa ma na mahele ouli la hanau o na keiki. Mamuli o ia lalau i ikeia i na keiki o keia mau la, e na makua i hala, i puka ae ai keia wahi olelo, no ka lalau, "Aohe ike i ka helu po. Ua maa loa kakou, na makua, i ka holo i ka palapala hemolele, no na ouli o ka la hanau o ke keiki; eia nae, aole maopopo i ka oiaio o ia mea. Aia ma ka buke o na Solomona, mok. 21, ka hoakaka ana i na ouli oke keiki hanau. oka pilikia nae, aia ma ka la; e aui ana ma kekahi mahele, mamuli o ka hoonoho ana o ka la elike me na hoakaka maluna ae. O ka helu la oiaio a Hawaii kuauli mai ka po mai, o hoomaka ana fca. la mai ke kau. ana. a ka la i ka lolo—o ia hoi ke awakea—a i kekahi kau ana a ka la i ka 1010. Nolailā, like 010 ka Hawaii kuauli me ka ilikea ma helu la ana, komo ka kauhili ame ke kupono ole o na hoike «na, i kāii a' mea o ke kalele o ka noonoo maluna o keia hooponopono ]a hou, mai ka po a ka po. E nana aku i ka la hanau o kau Jvciki, a hookuku ae me leona ano, fclike me kau ik<s kilo, i keia: Hanau 0 A i ka la 14 o ka malama i ka hora 11 a. m., he mea maopopo e lele koke ana kou manao maluna o ka pauku 14, malalo o ka helu a keia au naauao, e olelo mau ia nei. I kou heluhelu ana i ua pauku nei, penei: Ka Sol, 21:14: "O ka makana maju, palo ao no ia i ka huhu; pela |ioi ka mak«fa poli i ka inaina ikaika- Ma kau kilo ana i ke keiki ua kupono ole Tce ano eHke me ka pauku. Ua okoa ke ano oke keiki, a hoi ka pauku. -No. k.eia lalau a knliko ole, 01010 ao la oe, " He buke lalau no keia, o ka Buke ( Hemolele." 0 ka pololei maoli ,e kii ae oā ma ka helu la a Hawaii, o ia hoi mai Jto awakea a i ke awakea, e loaa ana ka ike ia oe, aia ua hanauia kau keiki ma ka hora 11 a. m., mamna i* o ke kau ana o ka la i ka 1010. No ia mea hoi hope ka la o ke keiki, he la 13, a penei ka helulelu ana oia pauku: Na Sol, 21:13: «O ka mea i papani i kona pepeiao 1 ka nwe ana o ka mea nele, E hea aku no pia ,aohe mea e hoolohe »aL" Hookuku aku i keia me ke ano haaa a ke keiki, e ike no oe ia mau hiohiona maulna ona. He mea ano nui loa ka hoomaopopo ana i ka la hanau ame ka hora; ma ka >ora ka mea ano nui o hau-. hili auanei ka pauku. E kuu mea heluhelu, ke ike e aku la no au i kou mau manao ma!\ina o keia hookuku helu la, aia he kahaha iloko ou. I mea e pau ae "ni o ia kanalua ou, i ka oiaio £ ko Hawaii kuauli hdu la, e alakai aku au ia oe iloko o ka Palapala Hemolele i kinohi loa, ko ke Akua hana ana 3 ka la no kakou, kanaka Hawaii kuauli mai ka po mai. Kinohi 1:5, hapa hope: "Ao ke ahiahi ame ke kakahiaka, o ka la mua ia." oka manao no, oia keia: "O na auwina 1;. ame ke kakahiaka ae, o ka la mua ia." Kupono keia ika kakou helu e Hawaii, O ke kau ana o ka la i ka 1010 a i kekahi kau ana o ka la «'hana i na mea apau. nana hou aku i pau ke kanalua ana, na ka pauku 8; pauku 13; pauku J9; pauku 23 ame ka pauku 31 ke ono ia o ka la, a ma ia la i iana ai Oia i ke kanaka i kulike me kona ano, mai ka lepo mai o ka honua; pela kakou i hailepo ai ko kakou ano, a kapaia he kuauH; he *no Akua. He akua no iku a kaaaka. Pela ka hoike'a Joane ma ka mokona 1, pauku 1, 2, 3, 4 nme 14. 1 kinohi no ia. a iloko ona na mea »pau i puka ae i ko ao. O koia mau hoakaka me keia mau lakooia ana e ka olelo 'i ko Akua, no ka oiaio o ka nßauaa;o m l#wa ia e heohiolo i ka naauao • kanaka o keia mau la hope e ka*ena nei- I T a lalau i'o no kakou āp&u, kelahui kanaka, U» kuhi-

hewa kakou i na mea e hooluolu ana i koia ola kino, o kt ola ia; a o ke ola i 'o, he mea hooluolu wale no. Ke hoike nei kela la keia la ia mea; aole nae o kakou hoom&opopo. Ua like ia me ka moolelo o kekahi kanaka i hele i ka inu na hoa, ma kekahi la ohi dala o lakou. Ma ka wa i loaa ai kana mau dala, a pela hoi me ka kana poo hoahele, o ka hale inu rama ka mea mua i komo iloko o ko lakou noonoo, a ilaila i'o no lakou i helē aku ai. Mai kela wa i komo ai iloko o ua hale inu rama nei, ko lakou hookina ana i ka inu a maoha, mamua iki iho o kupouli, ua puka ae lakou mai ua wahi hale nei, no ka hoi ana aku no na home. Oka mea kupanaha nae, i ka pa ana iho o ke kehau maluna o ua Wahi kanaka nei, ka pau ana ae la ia o kona hoomaopopo i kan awahi e hele nei. Pe* la kona hio hele ana a komo oia iloko o kekahi pa ilina; aia ma na pa ilina he mau lua i noomakaukau mau ia no na kino hou, a o ka rula no hoi ia ma na kulanakauhale nunui. Iloko o kekahi o keia mau lua, i haule aku ai ua wahi kanaka nei a moe iloko o ke kupouli o ka ona. Ma ke kakahiaka ana ae, o ke Sabati ia, ala ae ua wahi kanāka nei a noho iluna, no kekahi wa loihi mahope iho, kaakaa ae la kona mau maka a nana ae la me ka ninau iho i keia ninau: "Aia la au ih®a?" īko ae la oia i na paia lepo a hoomaopopo ae la no hoi i ka malamalama o ka la, me ka ike pu ana iho, aia ka oia- iloko o kekahi lua. Hooikaika ae la oia e pii a puka iwaho o ua lua nei, a i kona kau ana iluna ,alawa ae la kona mau maka ma o a maanei. īkē ae la oia, aia oia iloko o kekahi pa ilina, a no ka meha o ia kakahiaka Sabati, 0 kana ala ana ae, huiia hoi me ka niaalo kanaka ole, na ia mea i hoala hou ae he ninau iloko ona a ninau iho: "O ka poahea la keial" | Ua liuliu wale kona noho ank ma ia wahi me ka nana ana ma-o a maanei o ua pa ilina nei, me ka lua no hoi ona i moe ai. Me koia mau mea apau imua ona, i huipuia me ka meha ano-e o ia la\ua hooiolo iho kona manao me ka puana ana .ae i keia mau olelo: . "O ka la keia o ka hookolokolo ame ke ola hou ana o ka poe make, a o<wau ke kanaka mua i ola." Ku ae la ua wahi kanaka nei a hele m« fia jbauoli, me kona hoolono ana o ke kani mai o ka pu a na anela, e alakai ana 1 na kanaka imua o lehova, ka Lunakanawai. Hu no paha ka aka i ka hana a ka rama! Eia hou keia, o ka olelo a na kanaka no na la o ka malama, he okoa loa mai ko keia au ae e hele nei. Ke olelo nei kakou, he la ekahi, elua, ekolu a pela aku; aka, o kela wa aku i hala aole. Ma ka puka mahina ka hoomaopopo ana i ka la, Hilo, Hoaka ,eha Ku, eha Ole, a pela aku. He ekolu anahulu pau ka nialama. 1 Nolaila, o ka hoomaopopo ana i ka la ma kona hoomaka ana ma ke awakea a pau. ma kekahi awakea, he mea ano nui ia iloko o keia lahui kanaka mai kahiko mai a pau aku la i nehinei. Ka&wale mai no hoi ko keia la ame ko mua aku nei; i ko kakou kaupono nō hoi mawaho ponoo ka Pali o ka Holo no na Koolau o Kauai, o kahi a Koolau i noho ai. .He mea pono no e hoomaopopo kakou i keia mau mea; a no ka m«a, aole mawaho ae o kela lahui kanaka i ike i keia mau mea, e hiki ai ia kakou ke kaukai aku, a na lakou e hoonaauao mai ia kakou. Hoomaopopo ole no kakou i keia mau mea, e moe ana keia mahele ike ejjke me kekahi mau mahele ike e ae, o kakou i nalowale āku. Ke imi hoa ia nei keia mau mea ano nui o Hawaii. Ke olelo nei kekahi pee ilikea naau, huahuaole: " 0 'keia kekahi o na lahui naauao a mana me ka hanohaAo i ko lakeu mau la. Koe wale no keia, ua hoohioleia ia mea mamuli o ka uhauha. Eia hpu keia: I ka wa hea la hoi' e imi ai i ka maridi&na o ka manawa? I ke ao paha, a i ka po pahaf — Ike hou no o Solomona i ka pilikia p na ,kanaka i ka lilo wale o k» noonoo' i na wahino e, waiho mal oia i oleio a 'o: '' He auwaha hohonu ka wahiine hookamakama, he lu& ino hai ; .wahine e." He oi«iQ no ia; o ka pono no i Hawaii no i ka Hawaii. •