Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 29, 20 July 1922 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

Pehea la. kekahi kua laau e oloia ana me ka pa&iolo, ina e huki liko ole na nihol Kal He 'pakika pu a hoohinuhinu kua laau walo no ka mea o ikeia iho, aohe wahi pono iki o "ia pahi. Pela no ka'u ike ame ko'u hoomaopopo. Ua hoea ae ia hemahema mamuli o na niho i ka huki like ole. O ka mea apiki nae, o ka kakou no ia i hana mau ai, me ka manao e moku ana a kaawale ke kualaau i elua pauku. Ma na hana apau, iloko o ka aina, no ka pono o .Hawaii, ua ikeia no keia pilikia ivaeng. o kakou o na Hawaii, oiai hoi o kakou pakahi ro na niho—aohe huki Mke. Ina e huki like kei» roau niho>hanu ola e ikeia nex, e moku ana na kua laau nunui e alai mau nei i ko kakou mau kuamoo. Aole no paha e hoomaopopoia. ana keia niea ahiki mai ka wa o ke 010 ana ,alaila, noho hookala i na niho, alaila, hala ao ka Puulena. Ua lalau maoli no kakou i kekahi wa. Ano ka wa e hookala a kula'i na niho, i loaa ka huki like ana no ka pono o na hana hoopulapula omua aku nei. Aole, o ia wale, he lehulehu aku o na hana a kakou e hana aku ai no ka hapai hou ana i keia lahui iluna mai ke kulana hinanawe a i ka ikaika. Mai hopohopo, "Kc pii nei kakou." Ma na mea e ikeia nei i keia mau la kuai aina, ke pii mahuahua ae nei na eka ili aina i noho ona ia e na kanaka Hawaii; a ina pela k« kulana o ka nee ana o manawa, hO mea maopopo loa, ma o āku o k aelima makahiki a ke kanawai hoopulapula e ku noi i koia wa, o laula ana na kuleana aina o na kanaka, a lilo i mea mana maloko o ko kakou aina. E na'i i ka ainaapaa mai ia mea, a no ka mes o ke kahua no ia o kou mau wawae e ku ai i malooloe; a loaa no ka aina, ku ka hale, kanu i na moaai o ka lako ae la no ia. Aole mpa, e hoopilikia mai. Hookahi no pilikia o ka uhauha. E nana aku no na keiki o keia mua aku. E kukulu aku i na hana e hoopii mau ana, aole hoi i na mea e hoemi ana i ke kulana o Hawaii. I kou lako ana, a kukuluia mai na hana no ka pono o ka lahui, e lelepau aku me ka ikaika, elike me na kupuna o kakou i au iho ai i na kai o Hawaii noi, maluna o na waa no ka pono o ka aina, me ka lakou mau mapuna hoe like ana mo ka ikaika, no kola moku ame keia nioku <> keia paeaina; ko kakou aina kulaiwi nei. Pela kakou e pono ai. Mai olel.o ae, "na lakou no ia e hana aku,"j a ne ka mea, i pau no ka opala i ka pulumi i ka akoakoa o na niau a j ka'i like. Pela ko kakou ike. | He mau 91010 a'o no kakou e lawe ao ai.a hoopaa me kakou no ka pono o keia mua aku. E kala lilo keia mau olelo a'o, na Solomona )t® iiU 0 ka laara«U, Ike

no oia. i ka pilikia 0 na kanaka mamuli 0 ka hao aina, olelo no oia: j "Mai hooneenee ae oe i na mokuna aina kahiko, ma na kihapai 0 ka poe makua ole, īnai komo ae." No kona iko ana aohe noonoo maikai iloko o ka poo hao aina; he manao ole ae he mau keiki makua ole na mea nona ka aina ana i lawe mai ai, pela 0 Solomona i ike aku ai aia he mea 1 piha me ka mana ke kokua o na keiki makua ole. "No ka mea, 0 ko lakou Hoola ho mana no kona; Na-1 na no e hooponopono iwaona 0 lakou me oe. "Oia no ke Akua," wahi a Solomona- , Ike hou aku 0 Solomona i ka hewa o na makua i ka pailani i na keiki hookiekie, a waiho hou mai la 1 keia olelo a'o: "Mai waiho oe i |ka hooponopono ana i ko keiki; no ka. mea, ina e haua oe iaia me ka laau, a e hoopakole i kona uhane i ka lua." He lehulehu i'o na ma|kna i hoohemahema i keia i na keiki hookiekie, pela i ikeia ae ai o kela hana karaima e na opio ekolu i hoopaiia iho nei a pau ke ola ma Kawa. | j Ike hou 0 Solomona ike kau mau j o na maka o kanaka i ka waina, a j ilaila wale no ka ike, aole ma o ae, jwaiho hou mai no i mau olelo a'o: "Mai nana oe i ka waina i kona ulaula ana, i kona aleale ana ma ke kiaha, i kona hu ana a maikai. Mahope iho, e nahu mai me hē nahesa la, a e pa mai me he moonihoawa la. E nana auanei kou maka i na wahine e, a e ha'i aku kou naau i na mea ino. E lilo ana 00 me he mea la i moe iho mawaena konu o ka moana, elike hoi mo ka mea i hoomoe iaia iho ma kahi oioi loa 0 ke kia moku." He oiaio, ke loaa ia mea he ona i kekahi, mo he mea i'o la aia oe iwaena 0 ka moana ,aohe ikeia 0 ke ao aina. Ua liko loa no hoi ma kekahi nana ana. iku, me ke kia 0 ka moku holo moana, i ka hio i 0 a ia nei. Pela ke ku ame ka hele ana a ka mea i hooki«a i ka waina. Ike hou no keia Solomona i ka pilikia e loaa ana i ka mea palaualelo, waiho mai no he olelo a'o. "O ka luli ana 0 ke pani ma kona.aini, 0 ia ka mea ma kona moena. Hookomo ka mea palaualelo 1 kona lima iloko 0 ke pa, a ho niea kaumaha iaia ke hapai hou ae ia i kena waha. He naauao loa ka mea palaualelo i kona manao iho, mamua 0 na kanaka ehiku e hoike ana i ka oiaio." He oiaio, 0 ka poe palaualelo kekahi poe akamai loa i ke pale olelo, e hiki ole aku- ai i na kanaka ehiku e oi ae mamua ona. Ina e hoouna pakahi oe i na kanaka ehiku e koi aku i ka palaualelo e hele i ka hana, e haule ana ko lakou ike olelo i'ka palaualc4o; me iko no oka palaualelo aohe ana ai e ai iho, ai, palepaleia ae na olelo oiaio. Mai poina oukou i ka hapai ho» ae i na meaai ono a ko kakou mau kupuna, e ka poe e hoi ana ma na aina hoopulapula. Aia no ka lakou mau meaai maloko 0 na ipu laau, ke wehe ae i ke pani honi aku no ka ihu i ke ala 0 ka poi, ka i'a 0 na ano like ole, na kaka puaa kalua, a pola aku. Hele okoa mai no hoi ke ala o na limu, ka inamona me ka nioi. Moni e ae la no au i ko'u haae. He kakaikahi loa ka loaa 0 kekahi papaaina i luluu me na meaai 0 Hawaii nei o ke ano Hawaii. Eia aku a eia mai ikeia ia mau mea. O kekahi mea no paha i loaa ole ai 0 ia mau mea, 0 ka hihiu no hoi; oini auanei i na la lako, he hopu wale ao no. E loaa ana nae ma keia mua iho, a ma Molokai ka ielo mua ana e ikeia ai. E a'o like ana kakou i ka hana i na moaai; i maopopo ole kekaihi e ninau aku i ka mea i loihi na la iwaena o kakou, a nana e a'o mai, no ka pono 0 keia mua aku. Ke oIcJo mai nei na lahui e, i ai i ka kakou mau ai, he ai maikai loa; he ike iho ka i ka m^ona a ikaika ke kino. Pela i'o no!