Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 30, 27 July 1922 — KA MOOLELO PIHA O NA KEIKI POWA. [ARTICLE]

KA MOOLELO PIHA O NA KEIKI POWA.

Mahope iho o ka hopuia ana o na opio Hawaii e na makaikiu, ua hu-e pau ae la o Palama, kekahi o na keiki Hawaii ma ka manawa o ka ninaninauia ana i kana moolelo no kona powa ana i kekahi poe no ekolu manawa, he mau powa ana i komo pu mai ai o Kamai a pela hoi me Kahikiwawe O Kamai kekahi i holke pau ae i kana moolelo a o ia mau hoakaka apau a laua i hoike ae ai, ua kakau kikokikoia me ko laua kakauinoa ana malalo o ia mau hoakaka a laua i hoohikiia. I kulike me ka Palama hoakaka imua o ka makaikiu, ma kekahi ahiahi ka olelo aku la o Kamai iaia e hele laua e aihue kaa otomobile, ke kaa e ku ana ma kekahi wahi i kukuluia e ka poe i hele i ka hulahula, Aole o Kahikiwawe pu kekahi me laua ma ia hele ana. Ua pii aku la o Palama ame Kamai ahiki i ke alauui Prospect, ma Puowaina, a malaila laua i ike aku ai i kekahi kaa oto e ku ana i ke alanui. He pu ka laua. I kulike me ka Palama hoike o Kamai ka i kauoha aku i ke kanaka ame ka wahine e kau ana iluna o ke kaa e haalele laua i ke kaa. Ua lawoia aku na mea iluna o ke kaa a kekahi wahi mehameha pouliuli, he pauku hao paipu ka Palama e paa ana iloko 0 kona lima ia manawa, ame ia pauku hao i hili aku ai oia i ke poo o ke kanaka a pau kona ike a kiolaia e laua iluna o ka honua, a ia manawa i -nu ai e huli 1 ke kino o ka wahine, elike me ka Palama hoakaka. Na Palama i hapai i ke kanaka mai kona wahi i haule ai a kaa ma kekahi aoao o ke alanui a uhi aku la i kona mau maka me ke kihei o ka wahine, a ia manawa laua i hoomaka ai e powa i ka wahine a lilo mai ia laua he 95 keneka, he puuwai uwaki ame ka uwaki gula.

Wahi a Palama, ua hoihoiia eia ka uwaki gula i ka hale, a ua laweia nae e ka makuakane me ka maopopo ole ona i ke kumu o ka loaa ana o ia uwaki, mo kona manao he uwaki ia na Palama i kuai. Mahope o ka powa ana o laua i ka wahine ke kokoolua o ke kanaka i hahauia ai ke poo me ka pauku hao, ua ike aku la laua i ka hele mai 0 kekahi mea, o ko laua haalele no ia i ka wahine a kuupau aku la 1 ka holo a hoi loa aku la no ko laua hale. Ka Lua o ka Powa Ana Elua a ekolu pule paha' ma ia hope mal, wahi hou a Palama, pii like aku la laua me Kamai, o Kahikiwawe pu kekahi me laua, ma ke alanui Kapiolani a ike aku la i ke ku mai o kekahi kaa otomobile mahai o ke alanui ma kekahi wahi pouliuli. 0 ko Palama manawa hoi ia o ka hoike ana i kona manao aa e powa, a elike no me kela powa mua ana a laua i ke kanaka me ka wahine iluna o ke kaa pela no i nei manawa, me ke kau ana aku i ka pu imua o ke kane. Ua kauoha aku oia i ke kanaka e kau i kona mau lima iluna aohe nae i hoko mai ke kane i kana kauoha, ma kahi o kona kau i kona lima, e hokani iho ana oia i ka o-le o ke kaa, a ua Jilo ke kani ana o ka o-le o ke kaa i mea no Palama ma e maka'u ai, a hoi pololei loa i ka hale. Aneane i ka hora 6 o ke ahiahi Poalima, lune 30, wahi hou a Palama ma kana hoike, aihueia e ia ame Kamai kekahi kaa otomobile mai kekahi alanui ololi kokoke i ka Paka Aala. Na George Kahikiwawe, ke keiki opiopio loa o iakou i kalaiwa ia kaa a holo nui aku la noluna o ka puu o Ualakaa, ahiki iuka loa a hoi ae la ma ke alanui 0 Puohia ahiki i Papakolea, haaleleia ke kaa i Papakolea, a hoi wawae mai lakou no ko lakou mau home. I ke ahiahi mahope mai, wahi a Palama, i aku la ka o Kamai he kaa otomobile ka kona hoahanau aohe i hoohanaia ia manawa, a e lawe lakou i ka helu o ia kaa a hoopaa ma ke kaa aihue a lakou o ke kii ana. Ua hooko lakou i keia manao, a me ia kaa aihue lakou i holoholo ai, a ma ke kakahiaka nui ae hora 5 o ke kakahiaka Sabati, lulai 2, i hoea ae ai lakou i ka hale, mahope o ka haalele ana i ke kaa iuka o Pauoa. Ka Powa Ana ia Irvlne Ma ia ahiahi Sabati iho ua pii hou aku la ua mau keiki kolohe nei no uka o Pauoa, no kahi a lakou o ka haalele ana i ke kaa oto, a i ka ana no kekahi manawa ko lakou holopuni ana maloko o ke kulanakauhale, wahl a Palama. Na Kamai i hoakaka ae kekahi manao e holo lakou no uka' o Manoa, i ka holo like ana o ia manao mawaena iho o lakou ua kalaiwa aku la o Kahikiwawe i ke kaa nouka o Ma-' noa. Aneane ma ka hora 9:30 a 10 paha, ua ike aku la lakou i kekahi kaa i ke ku mai mauka iki aku o. ka palena o ke alanui kaa uwila. Ia lakou i holo aku ai a kaalo ae la ma kekahi aoao o ia kaa ike aku la lakou he kane me ka wahine ko ia kaa. Hoomau loa aku la lakou 1 ka holo ana no kekahi ■- manawa ahiki i ke kokoke ana aku i ke kihi o ke alanui e kokoke aku ana i ka Home o ke Salvation Army, hoohuli hou mai la i k« ka* a holo

mai la no kai, a oiai lakou e holo mai ana oia ko lakou manawa i hoolala ai no ka powa ana i ke kane ame ka wahine maluna o ke kaa otomobile e ku ana i ke*alanui a lakou no o ka ike ana ia lakou i holo aku ai.

Mahope o ka uhi ana a paa i ka helu o ke kaa me kekahi apana welu, hoopaa ae la lakou i ka welu uhimaka eleele ma ko lak<hf mau maka. Ua malie loa ia holo ana mai a lakou ahiki i ke kokoke ana i ke kaa e ku ana i ke alanui a i ke kaa iki ana mai o ka lakou kaa mahope, a oiai ua makaukau mua o Palama no ka lele ana iho oiai ua hemo mua ke pani o ka puka o ke kaa, hōlo aku la oia no kahi o ke kanaka e hana ana i ka ipukukui o ke kaa a kauoha aku la e kau i kona mau lima iluna, a ma ka Palama olelo, aole i loaa he manawa iaia e hana aku ai i kana hana hoopoino maluna o ke kanaka no ka mea, iaia no a kokoke aku a i ka ike ana mai o ke kanaka i ka pu panapana ua hoomaka mai la oia e lele e aumeume me ia, me k ahooe kaili i ka pu panapana mai kona lima aku. Mahope o ke aumeume ana o Palama me Irvine no kekahi manawa, a no kona ike e pilikia ana oia kahea ntai la ia Kamai e holo aku e kokua iaia, o ia ko Kamai manawa i holo aku ai mahope o ke kaa a ku'i aku la ia Irvine ma ka waha, a ia manawa i kuhea ae ai o Irvine no kekahi kokua, o ko Kamai haalele aku la no ia iaia a holo hou mai la noluna o ke kaa, a iloko o kela manawa a Palama e aumeume ana me Irvine no ka pu panapana oia ka manawa i kani aku ai ka pu a ku o Irvine ma ka papalina akau.

I ke ku ana o ke kanaka i maopopo ole ka inoa ia lakou i ka pu o ko lakou hoomaka mai la no ia e hōlo, a i ka hoea ana mai o ka lakou kaa ma kahi kokoke mai i ka palena o ke alanui kaauwila ua vrehe ae la lakou i ka welu i hoopaaia ai ka helu o ke kaa. Mai kela wahi aku i holo ai lakou no Laeahi a hala loa i Niu, no ko lakou maka'u o huliia aku e na makai, a mawaena o ka hora 2 ame 3 o ka wanaao i huli hoi mai ai lakou, oia ka wanaao o ka Poakahi.

Ma ka Palama hoakaka i ka makaikiu ua hooholo like lakou e powa a i lawe ka oia i ka pu i mea hoomaka 'uka'u aku ia kanaka, a ina e lilo ole ana ka pu i mea no ke kanaka e maka'u mai ai, alaila holo lakou. Ma kana olelo o kela ku ana o Irvino ma ke ano ulia wale no ( ia, aole oia i manao e ki iaia.

Okoa no ka Kamai Moolelo Ma ka Kamai hoakaka i keia manawa a Palama i kahea mai ai iaia 0 hele aku e kokua, oiai kona !manawa i holo aku ai a ku'i aku la ia Irvine ma ka waha. X ka manawa 1 ike mai ai o Irvine ia hoea ana aku ana hookuu ae la oia i ka paa ana i ka pu, a hoomaka ae la ke kahea no ke kokua, o kona holo hou mai la no ia noluna o ke kaa.

"la'u i holo mai ai ua holo pu mai la o Palama mahope o'u a huli hou aku la nae ihope a ki aku la i ke kanaka (Irvine) me ka pu panapana." O na oleloike a Kamai i kakau ai i kona inoa malalo he pokole iho ia mamua o ka Palama, eia nae, ma ka hapanui o ka laua moolelo ua kulike loa ma na mea ano nui. Ua kakau o Kahikiwawe i ka Kamai mau oleloike ma ka hope loa o ka Kamai mau olelo: li O keia ka mea oiaio loa.'*