Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 31, 3 August 1922 — Page 4
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KU I KA NANI KA HOOKUKU
HIMENI MA KA LUAKINI O KAWAIAHAO.
(Kakauia e J. K. Mokumaia)
(Hoomauia mai.)
Ma ka nana aku i keia papa himeni he u'i maoli no, ame ka maikai o ka hoonohonohoia ana kekahi, oiai he nui keia papa himeni ame ka nui no hoi o na leo like ole ke hoolohe aku.
Ua nui ka pa'ipa'iia ame ka haawiia o ka mahalo.
Ia manawa i hoolaunaia mai ai ka papa himeni o Kawaihao, aia iloko o keia papa ka oi aku o ka nani, oiai ua laweia mai na puukani i hele a noho ka hau o Maunakea, ke nana aku oe, he u'i ame ka wiwo ole, iloko o ko lakou uuku, i ka puka ana mai o ko lakou leo, nana aku oe i ke anaina, he oni hoi kau i ke poha pono, e lohe pono ia ai ka hopunaolelo.
Ua nui ka pa'ipa'iia, a hoolauna mai la ka makua maikai Akaiko Akana, i ka papa himeni o Hawaii.
Ua nui ka pa'ipa;iia, oiai o ka manao o ka poe apau i hiki mai i kela po, no Hawaii wale no, no na kumu, mai ka weheia ana o na hana aha paeaina. ahiki i kela @o, e haawi mau ia ana ka mahalo no lakou, ahiki mai no i kela po.
Ma ko'u nana aku i ke alakaiia ana o na hoonohonohoia ana o ko lakou ka ana mai, he kulana maoli no, oiai ka mahele mua e oni ana @nomua. a @pi mai, aia hoi ka mahele elua ke pii mai la ma kena kulana, a pela hoi me ka mahele ekolu, ke @pi ae la ma kona kahua, me he la, he mau anuenue e ka'ilike ana. oiai ko lakou waihooluu o ko lakou lipine, he ulaula ame ka melemele. ke nana aku oe, o ka nani ame ka u'i kau e haawi ai.
I ke ku pono ana mai o ua mau lei lehua nei, i ku ae ai ko lakou alakai mamua o lakou, maluna o kekahi noho i laweia mai, oiai o kona wahi kulana kino ke nana aku oe, he uuku e ike pono @ola ia aku ai e ka lehulehu, ame kahi minoaka mau ma kona papalina, a e paa ana oia he wahi pahi kaua laau, ma kona lima akau, o kela kulana Napoliona, a o keia, keonimana ua like pu, oiai o Napoliona e alakai ana i kona puali kaua iloko o ka enaena o ke ahi, e haawi mau ana i ka manawa i kona mau koa, pela no keia alakai himeni e haawi mau ana i kona manawa ma ke alakai ana i na leo like ole apau, imua o na haneri lehulehu e nana mai ana
Iaia i hoolele aku ai i ka ole haawi leo, i hoomohala pono ae ai oia i kona mau lima, alaila he kau malie ana, no ka welelau lima akau, i lawe nihi ae ai ka lima akau, i lawe nihi ae ai ka lima hema, he pii like ia o ke kani o na leo, me he mau haneri e hosana ana, i ka u'i maoli no ke lohe aku a i ka pau ana o ia himeni, ana ua nui ka pa'ipa'i ame ke kahea okoa ia mai no e lilo ana ia Hawaii ka helu ekahi,, o ka himeni i himeniia mai ai.
No ka nui o ka pa'ipa'iia, i kahe hou ia aku ai ua mau lei lehua nei, e hele mai elike no me ka hele mua ana, o ia kulana no ka i laweia ae la, ua nui hou ka pa'ipa'iia, a i ka himeni hou ana mai, he himeni okoa ia o ia nani no ia ke hoolohe mai, ke hele la ia a nakulukulu ka papahele.
Ina aole i kauoha mua mai ka makua maikai Akaiko Akana, mamua o ka manawa, ma ko'u koho aku e hanee ana kahi a ka lehuallehua e noho mai ana, oiai ma ka'u koho aku, aia maluna o ka papa himeni o Hawaii ka ka lehulehu e haawi la i ka mahalo, pau pu me na makamaka haole i ka pa'ipa'i.
I ka pau ana o ka himeni elua ana. ua nui hou ka pa'ipa'iia, i na aole i ku mai ke kahu a olelo mai e hoomalu. aole loa e pau kela pa'ipa'i ana. alaila hoolauna mai la oia i ka papa himeni o Kalihi. O keia kekahi piaipa himeni nui i like aku me ko Hawaii, no ka mea ua manao wale ia no, aia mawaena o keia mau papa ka mea e lawe ai i ka hanohano.
(Aole i pau.)
LUNA NUI O KE KULA SABATI
AME C. E. O HUELO.
Mr. Lunahooponopono; Aloha nui:--E oluolu e hookomo ioha i keia mau wahi itamu, ma kahi kaawale o ka kaua hiwahiwa.
Na luna nui o ke Kula Sabati o keia nee ana aku:--Jos. K. Puu, kahu Kula Sabati; Mrs. A. Kahiamoe, hope; David A. Kiakona, Puuku; Mrr. Nancy Kalani Jr., kakauolelo; Mrs. Victoria M. Kealoha, K. K. S. home; Max Mattson, hoakuka.
No ke C. E. Sr:--Mrs. Hooano K. Puu, peresidena; Mrs. Victoria M. Kealoha, hpe; Mr. David A. Kiakona, Puuku; Mrs. Nancy Kalani Jr., kakauolelo ame kakauleta; Joseph H. Kealoha, hoakuka.
Komite kiwi ame haipula; Mrs. Victoria M. Kealoha lunahoomalu; Mrs. Nancy Kalani Jr; D. A.Kiakona, na lala.
Komite hoonaauao:--D. A. Kiakona, lunahoomalu, J. Kupa Piohia Jos. H. I. Kealoha na lala.
Me ka mahalo a nui.
MRS. NANCY KALANI JR.
Kakauolelo K. S. ame C.E. Huelo, Iulai, 26, 1922.
@photo
O ke kii maluna, o ka papa himeni ia o Hawaii, a malalo iho ka papa himeni o Kawaiahao, ma ka hookuku himeni, ma ka wa i noho iho nei o ka aha paeaina.
KUUWAHINE I ALOHA NUI IA UA HALA
Mr.Lunahooponopono, Aloha nui oe:--Ke nonoi haahaa aku nei au i kou oluolu, e ae lokomaikai mai i kekahi wahi kaawaleo na kolamu o ka kaua hiwahiwa ka Nupepa Kuokoa, a i mea hoi e ike mai ai na ohana me na hoaloha o kuu wahine aloha nui ia, a i haalele mai hoi ia'u kana kane, na keiki a maua, me na moopuna lehulehu, ame ka ohana apau e paiauma aku ma keia aoao o ka muliwai eleele o ka make.
Mawaena o ka hora 11 ame 12 o ke awakea Poaono, Iulai 8, 1922, ua pauaho mai la i keia ola ana kuu wahine i aloha nui ia Mrs. Anna Haluapo ma ko maua wahi home awkai i ka iliiline@e o Keauhou, Kona Hawaii. Ma ka aoao no au o kona wahi moe i ka wa hope loa o kona hanu ana, a kaawale aku la ka uhane mai ke kino aku, a he manawa pokole, ua akoakoa mai la na keiki, na moopuna me na hoaloha ua ili iho la maluna o'u kana kane, ame ka ohana apau, me ke poiwai la i nininiia iho e uwe kumakena aku nona.
Auwe kuu wahine e, kuu minamina pau ole hoi! E hoomaikai nui ia ke Akua a no ka mea, Nana no i haawi mai, a Nana no i haawi mai, a Nana no i lawe aku.
Ma Keauhou nei, no kona wahi i hanauia ai i Iulai 11, 1847; mai ka puhaka mai o Kamehaiku (w) kona mama, ame Ioane Akamu Kapela, kona papa, aohe no hoi he wa ahiki mai i ka Poalua la 11, i hanauia ai, aka nae ua piha no iaia na makahiki he 75 o kona ola ana.
He nui no kona mau hoahanaui hala e aku ma keia aoao, m@ na makua, a koe hookahi iho kona pokii e ola ana.
Auwe kuu wahine e; kuu minamina pau ole hoe. E hoomaikaia ke Akua a no ka mea, o Kona makemake ke hanaia, aole o ko ke kanaka.
Ma ka mahina o Sept. 1870, ua hoohuiia maua ma ka berita maemae o ka mare, e Rev. D. S. Kupahu, a i ku aku hoi imua o ka MeaKiekie loa no ka malama ana i ka laahia o ke kanawai mare. A ma Keauhou nei no kahi o ko maua hoohuiia ana a oiai hoi o ko maua onehanau hookahi no keia nolaila, ma ka hookuku ana ae, ua piha ia maua na makahiki he 52 o kokoke ana malaila o ko maua noho pu ana he kane, a he wahine. A he mea minamina nae hoi ia'u ke hoike ae, a e kala mai hoi ia'u ua loaa ia maua ka iubile o na makahiki, a he mahele maikai e pono ai ia maua ke hoomanao, eia nae, ua hoohemahemaia a hale wale aku la kuu mea aloha, o ka wahine.
Elike me ka naha ana o ka pakeke wai ma ka punawai pela no i naha aku ai kuu mea aloha, hoi ke kino i ka lepo kahi o na mea apau, a hoi aku la ka uhane i ke Akua a komo i ka punawai ola i wehe hamamaia mai, ke koko o Iesu i hookaheia mai, nona, no'u, a no na mea apau.
Ma ka wa i hoohuiia ai mana, a mamua aku no hoi, aohe mea i hoomaopopeia no ko maua hui ana, o ia hoi ma ka helehe@ona paha, a ma ke kulana waiwai hoi, aole loa no ka mea, he kulana no ko maua me ka papa haahaa loa o ka nele ame ka hune, i like pu hoi me ka poe hune e ae, aka, hookahi wale no wahi kui mana umi nana i hoopaa ia maua iloko o keia mau makahiki he 50 a oi, a elike hoi me ka mana ikaika o kahi kuipine e hoopaa ana i na wawae elua o ka upa okioki lole, pela iho la i hoopaaia ai me ka, mana ume ikaika o kahi kui pine o ke aloha aole hoi o kahi kuipine o ka upa okioki lole.
E hoomanao pu ia hoi, aole loa he wa i kapakahi ai maua ahiki iho la i ka haalele ana mai la o kuu mea aloha ke mau nei ia'u ke kuipine o ke aloha, e hoonana ae ana i ke aloha, aole ia e na no ka manawa pau ole. Auwe kuu wahine e; kuu minamina pau ole hoi. Aia hoi@ nani ka maikai, ame ka oluolu o ka noho lokahi pu ana, o na hoahanau; pela iho la i lokahi pu ai maua me kahi kuipine o ke aloha.
Ma ka wa mua o ko maua noho pu ana, ua nana i ka wahine ma kona mau ano, a ua ike i na ano oiaio apau iloko on a, ke aloha ka hilina, a paulele hoi i kana mea i koho ai, a ua loaa pu hoi iaia ka makaukau hana e pono ai ka noho ana. Aia hoi, e paa ana ia'u he wahi hana aupuni (Kumukula) ame kahi mea e loaa mai ana ma ia hana, i loaa ai he mea kokua e pono ai ka noho ana, a ma kekahi wa, e kokoke ana e pau na mahina elima, ua komo iho la maua i mau hoahanau no ka Ekalesia o Helani. A i ka hala ana ae o na mahina elima, ua haalele iho la i ka hana (kumukula) a haalele pu no hoi i ka wahine, kuu mea aloha me na makua o maua, a nee aku no Honolulu, ua noho aku hoi me ua ohana, aole @e au i noho wale iho me, me ke kauka'i i ke ola i ka ohana, ua huli aku i na hana o loaa ana ia'u, a hala kahi manawa ua komo aku i ke a'o ana i ka oihana kamana, a noho hana pu me na kamana, a maopopo ia'u ka pono ma ka hana, ua kahea mai la i kuu mea aloha, a holo @e la kela a noho pu maua a mahope ae hoi kekahi mau kaikaina o maua a noho pu me maua.
Ma ka la Sabati mua loa o kona noho ana ae, ua pane mai la oia ia'u e hele kaua i ka pule ke kani mai la ka bele o Kaumakapili, a ke hele nei no anei oe i ka pule. Ua ae aku la e hele i ka pule ia kakahiaka, a hoole aku la au i ko'u hele mamua ae, a hala ae he mau Sabati ua hookamaaina pu aku la me na haipule kane, a wahine, ame na kahu like ola e malama ana i na anaina haipule ma ka luakini, a ma na mahele apana no hoi i kuleana ai ka Ekalesia o Kaumakapili, elike paha me Pauoa Maemae, Ho@okahana, Waikahalulu, ua hoomaka aku kona pilipu ana me na haipule wahine, a hookahi ke kaahele pu ana, ma na auwina la Sabati ame kekahi mau la noa e ae o ka pule, e hoomanao hoi ka mea heluhelu a he mau haipule wahine i ike nui ia elike me Mrs. W. C. Achi, Mrs. J. Alapai, Mrs. B. Kaaua a he nui wale akua, a ma ia pili ana i ike maopopo loa ia aku ia pili ana i ike maopopo loa ia aku ai kona kulana haipule io, a pili aloha pu me a'u kana kane, ka ohana ame kona mau hoaloha.
Ma kahi wa, ua loaa iaia kekahi mea hookuia i kona noonoo, o ia hoi ko maua lilo maoli ana he mau hoahanau paa no ka Ekalesia, no ia mea ua holo mai la ka maua noi hookuu ihope nei i na hoahanau o ka Ekalesia o Helani, ame ke Kahu J. Waiamau a komo aku he mau hoahanau no ka Ekalesia o Kaumakapili, oiai e noho Kahu ana o Moses Kuaea no Kaumakapili.
Me kahi wa o ko maua noho pu ana me na kaikamahine mai ko laua puhaka mai, a oiai hoi maua e noho ana aohe keiki, ua lawe mai la i ke kaikamahine malama, hanai, ahiki i ka loaa ana o ke kae, a mai ko laua puhaka mai, ua loaa he 13 moopuna, a hala wale aku la kuu mea aloha, a o ua hanai la a maua oia no ke Kahu Kula Sabati Apana o ke Kula Sabati o Helani i keia la Mrs. Grace P. Kahalioumi.
Ma ke kokoke ana aku e pau na makahiki he 15, ua huli hope hou mai la maua i ka aina nei, ahiki i ka haalele ana mai la o kuu mea aloha ia'u.
Ma ka hapa mua o keia mau makahiki he 50 a oi o ko maua noho ana, ahiki mai i ka hapa mua o na makahiki apau i hoi hou mai ai i ka aina nei, he nani, a he maikai wale no ko maua noho ana me ka haule ole iloko o kona noonoo, ka hoomanao ana i ke Akua, am@ @@ hana no apau i pili aku i ko ke Akua aupuni.
He maikai wale no na ola kino o maua a aole nae hoi i nele ka loaa ana i na nawaliwali kino ia maua i kahi manawa.
Ma na makahiki hope mai nei, 7 a 8 paha i hala aku nei, ua hooloaaia mai he mea hoopilikia ma kona mau wawae, elike paha penei, mamua o ka hiki ana mai o ka ua, e eha mua ana na wawae, a i kapaia hoi i kahi wa he rumatika, o ka mea hooluolu no i loaa koko ia maua, o ia no ka lomi, a hehi aku me na wawae, a pau ae la, a pela aku ana, a i kahi wa hou e lookia ai, ua komo aku la i ke kauka ka mea ike, pela wale iho la no ka noho ana me ka wahine, ahiki he 3 a 4 paha na makahiki i hala aku ne, ua pii mahuahua loa mai la ka eha ma na wawae, e hiki pono ole ai iaia ke hele nona iho me na wawae elua aka me hookahi wawae ku'i hou (kookoo) a ua hiki ke hele, ia wa hookahi, aia hou he mau mea hoopilikia ae i loaa ma ka umauma, a ma ka opu no hoi kekahi, nolaila i ka hui ana o keia mau eha hou me kona wawae, ua waiho aku la ma kahi moe, a i kahi wa e makemake ai oia e hele, owau kekahi pu me ia e pono ai, a pela wale iho la no ko maua noho ana me ka wahine, e auamo pu ana i na ehaeha me na kaumaha o keia ola ana.
Kono mau aku na keiki i ke kauka, a hele mai no ke kauka haawi ka laau, o ka olelo hope loa a ke kauka mamua aku o ka haalele ana mai o kuu mea aloha, aohe pono hou aku ana e hana mai ai, no ka hoopakele iaia. Auwe kuu wahine e, kuu minamina pau ole hoi.
He 5 mahina i hala aku nei o keia makahiki, ua waiho aku la oia ma kahi moe me ka hiki ole iaia ke hele nana no e ai i kahi wa a na'u e pono ai oia, noho paa mai la na keiki apau me na moopuna imua o ko maua alo, nana aku la i ka helehelena o ka wahine, emi mai la a wiwi, e auwe ana no hoi i ka po me ke ao, o ka mea oi loa aku i poina ole i kona noonoo, a hala wale aku la, ka hoomanao mau ana i ke Akua, mai ka wa hiki pono iaia ke olelo ahiki i ka hiki pono ole ana ke olelo, o ka wa ana e manao ai e pule, kahea mai la oia ia'u, Kuku a kuhikuhi ka lima iluna, hoomama aku la au i ke Akua, a pela aku ana, ahiki i ka pule hope loa, aohe olelo, koe wale no ka uwe ana, o ka'u e hoomaopopo ai, i kana mea e makemake ai o mai la na lima imua, a hopu aku la no hoi au puliki iho la na lima a paa a opaopa iho la ahiki i ka hora hope loa i hoike mua ia ae nei maluna.
Pau ka luhi, pau ke kaumaha, pau ka eha, pau ka auwe ana o keia ola ana, hoi aku la kona uhane i ke Akua, a elike me na maikai ana i hana ai maanei kona noho haipule, on a aloha i na mea apau, kona launa mau ana me na haipule, kona kokua ana i ke aupuni o ke Akua kona ano hookaokoa i ka hewa, ame na hana no apau i ku i ko ke Akua makemake, me ia mau hoike no ia i pii aku la ma kela home lani mao.
Mai maka'u, a mai kaumaha,
Na haumana a Iesu,
Nana e i kahi maha,
No na luhi na luuluu.
Cho:--
Maha mau no na luhi,
Maha mau no na luhi,
Maha mau kakou,
Mao ae o Ioredane
Ma Edna oluna,
Ma na kula uli nani,
Maha mau kakou.
Ma ke ao ana ae o ka la Sabati, Iulai 9, 1922, a mahope iki hoi o ka ainaawakea, ua malamaia ke anaina haipule, hoomaikai i ke Akua e ka makua Wm. K. Leleiwi, i alakaiia hoi ma ka himeni e H. L. Kawewehi, maloko o ke anaina i akoakoa mai ka ohana holookoa, na makamaka, me na hoaloha lehulehu, a iwaena o na hoalona i hui pu mai, oia no na ohana keiki puuwai hamama a ka makuahine (Laika) i hala e aku mao Mr. ame Mrs. Thomas C. White, ka akena o na aina o Bihopa o na Keauhou ame Kahaluu, Mr. ame Mrs. Allen A. Wall, Mr. ame Mrs. Johnson, Mr. ame Mrs. Capt. Wood, Mr. ame Mrs. Wm. K. Leleiwi, J. W. K. Leleiwi Sr., ka Hon. H. L. Kawewehi, ame ia mau keiki a maua mai Kailua mai; Mr. ame Mrs. Geo. K. Kauhaihao, ame na hoaloha e ae, mamuli o ko lakou launa pu ana mai, ame ka lakou mau makana hoohiwahiwa, na lei me na poke pua ame na lako meaai.
Nolaila, ke haawi aku nei au i ko'u hoomaikai nui loa, me na ma halo kiekie no na mea maikai apau a oukou i pahola mai ai maluna o ke kino o ka'u mea aloha, a maluna ae o na mea apau ke hoomaikai pu nei au i ke Akua Kiekie loa, a no ka mea, ia oukou auanei oia i olelo mai ai "Ua oi aku ka pono o ka hele ana i kahi kanikau mamua o ka hale lealea, "a no ka mea no hoi, malaila e uwe ai me ka poe e uwe ana, a e kaumaha ai me ka poe e kaumaha ana, a e hauoli ai hoi me ka poe e hauoli ana.
O kekahi mea oi loa aku i hooloaa mai i ke kanaka hele ana i ka hale kanikau, ilaila auanei e loaa ai he oleloa'o ano nui, a e kukulu iho ai ke kanaka i ka ninau; Pehea la au e hana ai i mea e hoopakeleia ae ai i ekia mea i weliweli nui ia he make!
I ka pau ana o na hana hoomaikai i ke Akua, ua laweia aku la ke kinowailua o kuu mea aloha no ka halelua ma ka pa ilina o Kau no ka mana pau ole. Auwe kuu wahine e, kuu minamina pau ole hoi!
Owau iho no ke kane wahine-make i hookaumahaia, me ua keiki i hooneleia i ka mama , ame na moopuna he nui a lehulehu i nele me ke kuku.
SAMUEL K. HALUAPO,
ROBERT KAHALIOUMI,
MRS. G. P. KAHALIOUMI,
DAVID K. KEOHO,
MRS. M. K. KEOHO,
Keauhou, Kona, Iulai 26, 1922.
KE ANO O KE KALAIAINA.
(Kakauia e Z. P. K. Kawaikaumaiikamakaokaopua.)
Malaila e maopopo ai ka hoopaiia o kela hewa, o ka naaupo. O ke kanaka noho wale, aole lawelawe kona mau lima, ua hoopaiia oia. Ua hune oia, ua pololi, ua ko'eko'e i ka manawa anu, ua hele wale, aole hoi oia i alohaia. Ua ma'ima'i no hoi kela kanaka, ua uuku no hoi kona mau la keia ao, aole hoi oia e pomaikai i kela ao.
Ua paa no ko ke Akua manao e hoopa'i i ka hewa o ka poe hana ole. Hoopa'i koke no oia i keia noho ana, a hoopa'i hou no i kela ao. Ua like no hoi me ia kana i hoike mai ai i loko o kana olelo. "No ka palaualelo e komo no kekahi i kahi welu."
6. Ua uku nui loa ia mai ka poe hana: "O ka lima hooikaika mau i ka hana, o ia ka mea e waiwai ai. O ka lima o ka mea hana mau, e lilo oia i haku. Ua ike anei oe i ke kanaka hana nui, e ku no oia imua o na lii, aole oia ke ku imua o ka poe naaupo!
Ina hooikaika ke kanaka ma ke a'o ana, a malaila kana hana, eia kona uku, o ka naauao, ame kolaila pomaikai. O ke kanaka naauao, he ikaika no oia. E mahuahua ana no ka ikaika o ke kanaka ike. O ka ikaika i ka hana, o ia wale no ka mea e loaa ai ka waiwai o ka honua, a o ka poe hana nui ua waiwai loa lakou.
Mamua, aohe waiwai e waiho ana ma Beritania, aole ma Palani, aohe ma Amerika.
O ka hana nui ana a kanaka, nolaila mai ka waiwai apau o ia mau aina. Nolaila mai ke dala, nolaila mai na hale, nolaila mai na moku, nolaila mai na mea apau a ke kanaka i makemake nui ai. O ia hoi ka uku nui a ke Akua i haawi mai ai no ka hooikaika nui i ka hana. Heluhelu e ka poe e hoi aku ana i ke aina hoopulapula i Molokai me ka hoomaopopo i keia mau oleloa'o a ke kalaiaina.
O keia buke ka buke nana e kuhikuhi ana i ke ano e waiwai ai, a e ilihune ai. Ke ano e waiwai ai, a e ilihune ai. Ke ano o ka hana ana, a eia ae la maluna na hoonaauao ana ia kakou.
7. No ka oiaio o keia mau mea i oleloia, a no ka pili nui ana o ia mau mea i ka pomaikai, ame ka poino o na kanaka, pono e noonoo nui, a e hana elike me ka ke Akua a'o ana mai ia kakou. Aole i haawi wale mai ke Akua i ka waiwai me ka hana ole o ke kanaka. Pono e kokua na kanawai o ka aina mamuli o ia manao o ke Akua. Ina loaa wale ka waiwai i kekahi poe, me ka hana ole, alaila, ua ku e ka hana i ka ke Akua. I ka ke Akua hana ana, haawi nui loa oia i ka poe hana nui.
Nolaila in a hooikaika nui kekahi poe kanaka ma ka hana, a loaa ia lakou ka waiwai, a lawe wale ia kela waiwai e ke kanaka hana ole, alaika, ua kue loa kela hana ana i ka ke Akua.
Ua manao ke Akua e nele ka poe hana ole, a ina loaa ia lakou ka waiwai a ka poe hana, aole i ko ko ke Akua manao. I ka noonoo ana i na mea i oleloia maluna, ua maopopo kekahi mau mea e ikaika ai na kanaka i ka hana.
1. Ina no ke kanaka wale no ka waiwai apau i loaa iaia i ka hooikaika ana, alaila, ikaika no oia i ka hana, aole oia e molowa, aole palaualelo, kakaikahi ka mea hana pela. Ina nona ka waiwai lana no ka manao ilaila, ahiki no iaia ke hoomanawanui no kona manao nui i ka waiwai loaa.
2. Ina kokua ole ia ka poe hana ole, ame ka poe molowa, alaila, loaa ia lakou ka pilikia, ame ka pololi, ame ka hune, a nolailam e maka'u ai lakou, a hooikaika i ka hana. Ina ike na kanaka, o ka hana wale no ka mea e loaa ai ka ai, alaila, hana no lakou, aole loa e ole.
3. Ina i nui ke kumuwaiwai ma kekahi aina, o ia kekahi mea e ikaika ai na kanaka i ka hana; no ka mea, in a i lako na kanaka i ke kumuwaiwai, alaila, nui ka waiwai loaa ma ka hana ana, a lana ka manao o kanaka, a hooikaika nui lakou. Aka, in a uuku ke kumuwaiwai, aole hikiwawe ka loaa, aole hoi i ikaika nui ka hana ana.
4. Ina i ike nui na kanaka i ka hope o ka hooikaika ana, ame ka waiwai nui o ka poe hana, alaila, ikaika ana, ame ka waiwai nui o ka poe hana, alaila, ikaika ana, ame ka waiwia nui o ka poe hana, alaila, ikaika no lakou i ka hana. Nolaila, he mea nui ka naauao. Aole e hana nui, aole hoi e waiwai ka poe naaupo. Elike me ka nui o ka ike, pela no ka nui o ka hana, ke pono na kanawai, a hoomaluia ka waiwai. Maloko o keia mokuna, e hoakakaia ai keia mau mea eha.
Pauku II.--Ina no ke kanaka wale no ka waiwai apau i loaa iaia i ka hooikaika ana, aalaila, ikaika no oia i ka hana.
Ua maopopo no ko ke Akua manao e hana na kanaka, aole nae i manaoia e hana wale lakou me ka loaa ole o ka uku no ka lakou hana ana. Nolaila, in a imina kanaka i na hana lealea, manao no lakou i ka uku. Ina hele na kanaka e kimanu ma ka ululaau, manao nui lakou i ka loaa. Ina maopopo mua, aole loa, alaila, aole lakou e hele.
Ina hele na kanaka i ka lawai'a manao nui lakou i ka loo. Ina maopopo mua. aole loaa alaila, aole hele. A in a i maopopo mua ka loaa uuku wale no, alaila, molowa kekahi poe, a hapa ka poe hele. A pela no na hana apau loa. Aole hana ke kanaka, ke manao oia; aole waiwai loaa ma kana hana ana. Aole hana nui ke kanaka ma ka hookikinaia. O ka manao i loko, ame ka makemake, o ia ka mea i ikaika ai ke kanaka i ka hana. Ina i nui ka uku i loaa iaia no kana hana ana, alaila, hoihoi oia, a ikaika kona mau lima, a mama hoi kona mau wawae.
Elua mea nui e koijoi ai ke kanaka i ka hana.
1. O ka loaa nui mai, no kana hana ana, o ia kekahi mea e hoihoi nui ai ke kanaka i ka hana. Ina i mahele pono ia na aina, a hoomaluia na hana pono apau, i mea e hiki ai i kela kanaka, i keia kanaka, ke noonoo mua, a imi i kana mea i makemake ai, o ia kekahi mea nui. Aole nae e hiki keia, ke mahele ole ia ka waiwai.
1. Na ka mahele ana i ka waiwai. Ina pili ka waiwai hookahi i na kanaka he nui, alaila, ua nui no ka hihia. Ina lawe kela mea keia mea ma kona manao, alaila, huhu kekahi, a pono ole ka manao kekahi. Ina hana pu na kanaka he nui, alaila, hana ikaika kekahi, a hana uuku kekahi; no ka mea, o ke kanaka hana uuku, a o ke kanaka hana nui, ua like ko laua uku; o ia ka mea e molowa ai na kanaka ke hana pu lakou he nui.
Ina maopopo mua i kela kanaka i keia kanaka, elike ka nui o ka uku me ka nui o ka hana, alaila, ikaika lakou i ka hana. Nolaila, aole pono e uku pu ia mai lakou Pono e kaawale ka uku o kekahi, ame kekahi. Ina pili ka waiwai o ka aina i na mea he nui, aole pono; no ka mea kii aku kekahi elike me kona makemake, a pela no kekahi, a mamuli nele kekahi.
O ia kekahi hewa ma keia aina. Aole i mahele pono ia ko ke alii, ko ke kiaaina, ame ko ka hakuaina, ame ko ka hoaaina. Ina i kau ke kanawai hoomaopopo i kela mau mea, alaila, aole hiki i kekahi ke lawe wale i ka kekahi.
I keia manawa lawe wale ke alii i ka kekahi, a pau ia, alaila, kii aku ke alii aimoku. a pau ia, alaila, kii aku ka hakuaina o ke ahupuaa, a pau ia, alaila, kii aku ka haku iliaina, a pau ia, ua pau ka ai, aole koe kekahi no ka hoaaina nana i mahi. A koe paha koe uuku, a o ka mea hana, o ia wale no ka mea hune. Waiwai ke alii, waiwai ke kiaaina, waiwai ka haku ahupuaa aina, waiwai ka haku iliaina, a waiwai pu no me na konohiki.
(Aole i pau.)
@ads
E NEE ANA KA BANAKO
The Liberty Bank of Honolulu, Ltd.
MA KO LAKOU KEENA HOU MA KE KIHI O NA ALANUI MAUNAKEA AME MOI MA KA LA 31 O IULAI, 1922
The Liberty Bank of Honolulu, Ltd.
Weheia no ka Lawelawe Oihana Ana i Feberuari 18, 1922.)
HOAKAKA NO KE KULANA MA KA PAU ANA O KA OIHANA
IUNE 30, 1922.
NA WAIWAI
Hoaie ame na hoemi……………………$303,380.50
Na lako hale ame na pono keena………..7,559.06
Hale ame ka hoolimalima ………………2,889.95
Na loaa mai ka poe hoahu mai maluna
o na aelike ame palapala hoaie….39,501.45
Na loaa e ae………………………………11,697.54
Dala kuike ma ka lima a mai na
banako mai……………………….277,556.06
-----------------
$642,584.56
NA LOAA
Kumupaa (ukuia)………………………..$150,000.00
Na loaa……………………………………11,708.62
Ukuia i na banako………………………..13,979.39
Na palapala hoaie me na aelike………….39,501.45
Na hoahu…………………………………427,395.10
------------------
$642,584.56
Owau o LAU TANG, Lunanui o ka LIBERTY BANK OF HAWAII, LTD., ma keia ke hooia nei o ka hoike maluna ae he pololei elike me ka'u i ike a i manaoio.
(Kakauinoaia) LAU TANG,
Lunanui.
Hanaia a hoohikiia imua o'u i keia la 30 o Iune, 1922.
(Kakauainoaia) A. A. SOONG,
Noteri no ka Lehulehu, Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi,
Teritore o Hawaii.
O ka Poe i Holopono ma ka Hoahu Ana Akahele ka Lakou Hoahu Ana
He nui ka poe i hoomaka e hoahu, a ua haule pahu nae me ka nee ole aku miua. O ko lakou hoomaka ana e Hoahu Liilii, aole ia he mea nana e hoolilo ia lakou i poe holomua ma ia hana. He hoomaka mua wale ana no ia.
He alahele maikai nae ia a lakou i hoomaka ai, aka, o kekahi mea ano nui loa, o ia no ka hoomau ana me ka pauaho ole ma ia alahele o ka hoomakaulii, me ka hoahu mau ana i kekahi hunahuna liilii no ka hoomahuahua ana ae i ka huina mua i hoahuia.
O ka papa kuhikuhi hoahu holomua loa i ka makou hoomaopopo ana iloko o keia manawa loihi, a makou i lawelawe ai i keia hanam o ia no ka hooholo ana i ka nui o ka mea e hoahu ai i ka pule a mahina paha. Alaila, hoomau i ka hoahu ana ma ia huina. He ano paakiki no i kinohi, aka, he hiki wale no nae oiai kela manao hoomakaulii e pii mahuamhua ae ana i keia ame keia wa.
Aole anei e hiki ia makkou ke hoikeike aku ia oe i ke alahele e lilo ai oe i mea hoahu holomua,
He 4% ukupanee a makou e uku nei no na hoahu liilii apau o ka makahiki.
Hauoli loa makou i ka lawe ana mai i kau mau hoahu ana, in a no he uuku ia.
Chinese-American Bank
KIHI O NA ALANUI MOI AME NUUANU
P. O. BOX 2000. Honolulu, Hawaii. Kelepono 6119.
Perfection Home Bakery
Alanui Beritania ma ka aoao Waikiki o ke Alanui ea.
Maanei e loaa ai ia oe na Meaono ono loa no ke kumukuai haahaa loa. Na Pai hua, Apala a pela wae aku.
Ua hiki ke hoolawaia na kauoha mai na kuaaina mai.
Na Ahahui Manawalea. he emi loa ke kuai ia lakou.
O NA HAWAII
i makemake i ka pomaikai o ke Kanawai Hoopulapula o Molokai, e hoolako
ia lakou iho no ka holomua ma ka loaa ana ia lakou o na Lako Mahiai me Hanai Holoholona ma keia hui kamaaina.
Ke malama nei makou i na Lako Hana Maikai Loa, pela hoi me ke PENA SHERWIN-WILLIAMS, ka mikini Umi Waiu DE LEVAL ame na lako pili i ka home o na ano apau.
Maloko o ko makou Keena o na Lako Paani e loaa no he ahua o na pu liilii ame na raifela maikai.
E.O. Hall & Son, Ltd.
Hiki ia oe ke Hoomahuahua i ka ikaika o koku enekini 20%
O ka ma-ku o ka aila, a i ole o ka nele i kekahi mau ano maikai, ke kumu e hoemiia mai ai ka mana e loaa aku i na huila o ka otomobile makahi o ka 20%.
O ka aila maikai o ia ka aila lahilahi loa, ka mea nana e hookupono mau i na mikini me ke kaawale.
Ina nae he "pilipili" keia aila paa a maemae, e holopono ana kana hana, e oili mai ai ka mana ikaika hoonee, ka mama ame ka nui o na mile e holoia e ke kaa.
"Ka Pahee"--ka Paa--ka Maemae He luaole ka aila Zeroline. He "pahee" kona aila, mamuli mai o kahi i hanaia mai ai ia, a mamuli no hoi kekahi o ka makou meahana hoohee aila.
He paa kona ano aila, no ia kumu i hiki ai ke pale aku i ka wela o ka enekini, a waiho iho la he ma-u mau ahiki i ka wa e pau ai o ka hoohanaia ana.
A he maemae ia..Ua noonoo mau keia hui, o ka laweia aku o na mea maikai ole, o na meahana ano nui ia ma ka hanaia ana o ke Zeroline.
..O ke Zeroline o ke ano maikai loa, ka mea nana e haawi aku i ke kahe maikai ana, me ka loaa o ka mana ikaika kupono, ka holo ame ka nui o na mile o ke kaa.
OI KA IKAIKA ME KA HOLO
EMI KA PILIKIA ME KA ANAI
MA O KA PAHEE MAIKAI