Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 32, 10 August 1922 — NA MOHO ELELE LAHUI O KAKOU. [ARTICLE]

NA MOHO ELELE LAHUI O KAKOU.

He elua mau moho elele lahul ma ka aoao Demokarata; a he ekolu ma ka aoao Repubalika, e alualu nei, e loaa ia lakou pakahi, ka waeia, ma keia kau koho baloka wae moho o kakou. Maiwaena mai o keia mau moho elima, he hookahi i makemakeia, ho ka aoao Demokarata, a he hookahi hoi no ka aoao Repubalika. O ke kalaiainā naauao, ma ko kakou aoao, ko na makaainana koho baloka, o na aoao kalaiaina a elua, o ia no ka lilo o keia paio, i paio o ke ano hoaloha, me ka lilo ole o ka hopena e oili ae ana, i kumu no kakou e nuha ai, a i ole, hoohuakeo ai paha, mai ia kakou na mana koho, a i na moho e alualu nei i ke kulana elele lahui. Ma ka waeia ana auanei o na moho o kela ame keia aoao, na ia mea e hoike mai, o ka makemake iho la ia o ka hapanui; o ka hana pono, ma ke ano aoao kalaiaina, o ia no ke kakoo ana aku o na aoao kuloko o kakou, i na moho i waeia; pela hoi na moho, i haule e ku mai ai mahope o ka moho i waeia, a haawi mai i na kokua ana, no kona lanakila. Eia hou, ma keia hakoko kalaiaina, e hoao na moho, e kapae ae i na olelo hoinoino pilikino, o ke kulana keonimana ole; e kukulu aku kela ame keia i kana mau kumu maikai apau i manao ai e hana no Hawaii nei, ke waeia ae oia i moho. Ua naauao na makaainana koho baloka i keia manawa, i ke ano 0 ke kalaiaina, a ua maopopo no ia lakou kekahi mau ninau ano nui loa, i makemakeia ai na moho elele e hana aku; nolaila e lawe mai i na ano kalaiaina naauao apau, aole o na kalaiaina hailuku aku i kekahi, a ohiuhi'u ae paha i na kee o kekahi, oiai he mea pohihihi loa, ka loaa ana o kekahi moho, i nele i na kina'una'u o kona ola ana ame kana lawelawe hana ana. E kaupaona i na moho apau ma ko lakou mau ano kupono, ko lakou kulana makaukau, i na ninau pili ia Hawaii nei; pela hoi ko oukou manaoio ana e na mana koho, e hiki ana ia lakou pakahi, ke hooko i ka lakou mau kumu koi apau imua o ōukou. Ua kaawale na aoao kalaiaina o kakoij, mai ke komo kino ana aku iloko o keia paio ana, no ka lanakila o na moho, ma ke koho baloka wae moho; nolaila ke noho hamau loa nei na alakai kalaiaina o kakou, no ka lakou mau moho e kakoo ana, koe wale no na alakai Demokarata, ua hoike akea ae lakou, no ke kakoo ana ia W- P. Jarrett; mamuli paha o ko lakou manao kuhihewa, aole he moho e holo ku-e mai ana iaia. He poe Hawaii ka hapanui e alualu nei i kela kulana lahui, a he hookahi ili keokeo; nolaila ina ma ka Hawaii ka oukou e 'na mana koho Hawaii, i makemake ai, alaila e koho i ka moho, ;e makepono ai, ka hilinai a oukou e hookau aku ana maluna ona, a e lilo ai hoi ka hanohano e loaa ana iaia, i hanohano no kakou apau. . Pehea ko kakou manao, no ka hoike okoa ana ae o Mrs. Minnie Poloney, kekahi lala o ke komite kuwaena Demokarata i kona manao, aole oia e kakoo ana ia W. P. Jarrett? He hoailona hikimua keia o ke kuikahi ole o na lala o kela komite, a pela hoi me kekahi poe Demokarata, no ka moho elele lahui, 1 manaoia, oia ka meapaahae ma ka aoao Demokarata i keia hakoko kalaiaina. Aole i hoi nele ka huakai a ke Kamaliiwahine Kalanianaole o ka holo ana aku nei no ka Mokupuni Kaili La, e kukulu i na kalapu o na wahine. Ua kukuluia he mau kalapu me ke kohoia ana o na lunanui, me kona koikoi ole aku i na wahine e koho i kekahi moho, aka e waiho ana i kela kuleana koho, i na wahine o Kauai, me ke kauleo aku nae ia lakou, e koho ma ke kanaka hoopono, maka'u ole a makaukau. He mea hookahaha paha i ka manao o kekahi mau moho elele lahui, ke ike iho i ka hoakaka a ka Hon. W. H. Rice o Kauai, ma kana haiolelo, imua o ka halawai i malamaia e ke Kamaliiwahine Kalanianaole ma Lihue, i ka olelo ana ae, e koho ana oia ame kana mau keiki ia Senatoa J. H. W r ise, mamuli oko lakou manaoio, he kanaka hoopono, mako'u ole, a makaukau oia Ehia nae poe o kela ano? Na ka hopena o ke koho baloka wae moho, e hoike mai i ke mea oiaio! He hana maalahi, i na Demokarata, ka onou ana ae ia W- P. Jarrett, i moho elele lahui na lakou, o ke kokua ana ae nae i kekahi haawina dala, no ka hooikaika kalaiaina o keia mau la aku, me he mea la ika nana aku, aole ia he hana maalahi. Maluna o L. L. McCandless, ke kau ana aku o na manaolana o kela aoao kalaiaina, no kana mau kokua pili dala, no keia moho i pani ae ma kona makalua. Ua haalele aku la o Mrs. Mary Haaheo Atcherley i kona pili ana me ka aoao Demokarata, a komo mai la iloko o ka aoao Repubalika. Ehia hou ae mau Demokarata, i hoowahawaha i kela aoao kalaiaina? Ua makaukau ka aoao Repubalika, e apo aku i na wahine Demokarata apau, no ke komo ana mai iloko o keia aoao kalaiainaE kau aku ko kakou mau manaolana, mamuli o ka hoonohoia ana ae he mau koa kiai i jke alanui ma Daimana Hila, e ha'o ana, ka lawelaweia o na hana powa, ma kela alanui i ka wa poeleele, a e palekana ana hoi ka holo ana o na kaa, me ka hoopilikia ole ia, mai e ka poe kolohe.