Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 33, 17 August 1922 — KE ANO O KE KALAIAINA [ARTICLE]

KE ANO O KE KALAIAINA

(Kakauia e 2. P. K. Kawaikaumaiikamakaokaopua) (Hoomauia mai.) No ko lakou makemake ole i ka hana, hele lakou a pili aku me kekahi mea hana, he mea waiwai hoi, a hoowalewale iaia, a lilo ua kana* ka hana KUti nei, i mea hana ole. Nolaila, pso e kaawale lakou. Aole pono e hui pu ka poe paahao, me na kanaka pono, aole pono e kamailio pu lakou. ' Eia kekahi, o ka poe i hoohanaia ma keia aina, aole i nui ka lakou hana, ua uuku wale no. Aole pono e ai wale lakou i ka ai a ka poe hewa ole. Pono e nui ka "hana, i uku no ka hewa kekahi, a i nku no ka ai kekahi. Ina i like ka hana ana me keia mau mea i oleloia maluna alaila, makemake no na kanaka i ka hana, a o ka poe makemake ole, e maka'u auanei lakou, o pololi, a nolaila ae mai no i ka hana. Ina i nui ke kumuwaiwai, o ia kekahi mea e ikaika ai na'kanaka i ka hana. Eia ka nlea e maopopo ai ka oiaio 0 kela olelo i oleloia ma ke poo. In» aole hui pu ia ka hana me ke kumuwaiwai, alaila, he mea ole wale no ke kumuwaiwai. laa he aina ko kekahi, makemake no oia 1 kela aina i trahi e mahiai ai. Ina makemake kekahi i ka pulupulu ua makemake no oia ia mea i mea lole. t | ( Ina makemake kekahi i wauke, makemake no oia ia mea i mea kapa. Ina makemake kekahi i mea paahana, makemake no oia ia mau [ mea, i mea e hiki ai iaia ke hana. He mau mea waiwai ole keia, ina I aole i hui pu ia me ka hana. Eia kekahi. Ina he kanaka mahiai, ua makemake nui oia i ka aina. Ina he kanaka hana lole, makemake nui oia i ka pulupulu. Ina he wahine lukukapa, makemake no oia i ka wauke. Ina he kamana, a he amara paha, ua makemake nui laua i na mea paahana. Ina i nui ka aina, a nui na kumuwaiwai, alaila, ikaika na kanaka, no ka mea, nui ka loaa. Ina uuku ka aina, aole hiki i ke kanaka ke hana i kela la i keia la, no ka uuku. O ke kanaka hana lole, ina uuku ka pulupulu, aole hiki iaia ke hana i kela la ane keia la. Pela na hana apau. Ina aole ku- ' mu e waiwai ai na kanaka, alaila, molowa lakou, no ka mea, aneane makehewa ka hana ana. Ma na aina apau, ina i nui ke kumuwaiwai, ua ikaika no ka hana ana a na kanaka. Eia ka mea e ekaka ai, ina hune ke kanaka, aole kumuwaiwai, hooikaika paha oia e kanu ko. Ina o kona lima wale no, elima paha eka e pau iaia o ka makahiki hookahi.

0 na dala i loaa ma kela ko, elima paha haneri, a lilo paha kekahi i ka wili, ame ke puly ana, a i ke kuai ana i na pahu, a koe $300. Ina maheleia kela dala, na like ia me ke dala hookahi i ka hana ana i ka la hookahi, apuni k& makahiki. 0 ia ka waiwai loaa i ke kanaka kanuko i kela la, keia la, ke hana ikaika oia, oia wale no. Aka, ina he wahi kumuwaiwai ko kekahi kanaka, alaila, loaa iaia eha dala i ka lā hookahi. Penei no oia e hana ai. Kuai oia 1 kekahi mau bipi kauo, a hana pu ke kanaka »e kela mau bipi. Ina pela ka hana ana, alaila, pau no iaia na eka he iwakalua. A o na dala maloko olaila, elu'a tausani. A lilo i ka wili ana, a i ke puhi ana, a i na mea e, ewalu haneri dala, a koe $1200. Ina i maheleia kela mau dala, ua like ia me na dala eha no kela la keia la ana i *.ana ai. | No keia loaa nui ana, ikaika no oia i ka hana, 'aole loa oia e molowa. Ma na aina i uuku ke kumuwaiwai, malaila, aole i uku nui loa ia ka poe hoolimalima i ka hana. Ma na wahi i nui ke kumuwaiwai malaila, ua uku nui ia ka poe hoolimalima e hana. Ina i nui ka waiwai ma kekahi aina, ua pomaikai ka poe hana, o lakou ka poe pomaikai nui. Aole nae e waiwai nui ka airfa ma ka loaa mai o ka waiwai wale no. - Eia ka mea e waiwai ai ka aina, ke hapa ka lilo aku, a nui kp loaa mai. Ina he umi tausani dala i loaa mai i ka makahiki hookahi, a he umi tausani i lilo aku, aole no e waiwai ka aina, hana mau pela, ame na kanaka like me ia. Nolaila, e nana' kela kanaka keia kanaka i kahi e lilo makehewa ai ka waiwai. Ina e laweia mai 100 pahu rama maanei e kuai, a kuaiia maanei, ua poho ia waiwai apau. I kekahi makahiki mamua aku nei, ua oi aku na pahu i ka haneri, he mau pahu nui loa hoL He umi tausani paha dala i lilo i kela rama. A ina pela ke kuai ana i kela makahiki, i keia makahiki, alaila, ina makahiki he umi i hala aku nei, hookahi haneri tausani dala i lilo. Ua poho wale ia waiwai, a o ka ma'i o ke kino, ame ka make ana o ka uhane ka mea loaa mai. Ina ua malamaia kela haneri tausani dala, i mea e hooponopono i ka aina, i kumuwaiwai, e waiwai hou ai, ina pono ka aina. Ina waihoia ma Honolulu kekahi o ia mau tausani, a ma Waikiki kekahi, a ma Ewa . .ekahi, a ma na wahi o Mani kekahi, a j>ela no hoi ma Hawaii, a ma Kauai, ina ua lilo kela mea elike me ka hua i kanuia a ulu, a hua mai i ka hua a nui lea. Aloha ino i kela waiwai lilo walel

Eia kekahi hemahema nui ma keia aina, aole i malamaia ka mea loaa i kumu e waiwai hou ai. Ina loaa i ke kanaka kekahi dala, ame kekahi waiwai, hoopau koke 110 oia, no kona manao e loaa hou mai. Aole poiy> pela. Pono e malama i kekahi, i kumu e waiwai hou ai, a ina pela ka hana ana, waiwai koke no na kanaka, a waiwai kokf. ka aina. Hookahi no mea e waiwai ole ai kekahi poe, o ka uha* uha ame ka hoomaunauna no. O ke kaua kekahi mea nui loa i waiwai ole ai na aina. Pau ke kumuwaiwai i ke liaua, a haalele na kanaka i ka hana. Ina e waiho ana ma Beritania.na waiwai apau, a lak'ou i hoopau ai i ke kaua, i ka haneri makahiki i hala, ina ua like ke dala malāila me na pohaku unu alanui, hiki ole e paul ka heluia, no ka nui loa. Helelei liilii ka waiwai i ke kaua, elike me ke oka i ka makani. Nolaila, pono i ka poe kalaiaina e imi ikaika i mea e pale aku ai i ke kaua. (Aole i pau.) /