Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 33, 17 August 1922 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

kuu keiki," "\vahi a ka wahine, "aohe mea e hoahewa mai ana ia oe no kou piha ana i ka inaina, no kou hanaia ana mai ma ke ano hewa loa. Aole au i manao he kanaka o Sa Wiliama e hana ana 1 kekahi mea o kela ano, me kona ike no ua mare mua ia oe, a eia nae, māre hou aku la he wahine okoa. No ka hookomo ana aku ia oe iloko o kekahi pilikia elike me ia au i hoakaka mai nei ke -manaoio nei aii aole oe e noonoo aku ana t\o ia mea." , "No keaha auanei au e noonoo ole a e hooko ole aku ai ia manao? No keaha auanei au e hoopau wale ai i ko'u manao mai kekahi hana mai e lilo ai ia i mea e hoopololeiia ae ai kana hana hewa i ina io ua hana hewa oia? Aohe eha e ae i oi aku mamua o ka eha i loaa ia'u i keia la, mamuli o na mea au i hoakaka mai nei, a mamuli hoi o ka manao o ka leka a ka Lede Linetona o ka hoouna ana mai ia oe," i pane mai ai 0 Vekinia me ke okalakāla, me ka helfehelena hoi e hoike okoa mai ana no i ka lede ua piha loa oia i ka inaina. "A eia hoi paha, e noonoo iho oe no kela ohana kiekie a hanohano o Sa Wiliama; e lilo paha auanei kau hana i mea hoowaia aku i ka inoa maemae o kela ohana. kela e hiki ole ana ke hoomanawanui a e ia i kekahi mea e hoopilikia mai ai ia oe, ina no kou koi aku i kou kuleana; mai kinohi mai aole loa he ao hakumakuma o ke kaumaha a hoohaahaa i kona inoa mai mua mai, nolaila ia oe e hana aku ai 1 kekahi mea e eha ai ia ohana, o oe no ke auamo ai>a i na kaumaha apau o ia hana, nolaila au e uwao e aku nei ia oe mai hana aku oe i kekahi mea no lakou e eha ai." "Noonoo aku no kela ohana kiekie o Sa Wiliama. No ke aha au e noonoo aku ai? E ka madame maikai, no'u iho ame kuu kaikamahine ka'u mea' nui e noonoo nei aole no ia ohana; manao ana anei oe e hiki ana ia'u ke uumi iho i ka ehaeha ame ka inaina no ka hana hewa a Sa Wiliama i hana mai la ia'u? Aole anei he mea nui a ko'ikoi ko'u inoa ame ka inoa o ka'u keiki i like aku no ka waiwai me ko kela ohana Hita, e hiki ai ia'u ke noho hamau wale me ka hana ole aku i kekahi mea no ko maua mau pono?" wahi. a Vekinia o ka pane ana mai me ka piena loa. "A eia hoi paha he kaukaualii o Sa Wiliama no Enelani/ wahi a ka lede. "He kaukaualii ;*heaha auanei ko'u mea e nana aku ai i kona alii ana ina ua hana mai oia i ka hana hewa loa ia'u a i ka'u keiki pu?' Hina' aku la ka Lede Fanamu ihope o ka noho paipai nui ana e noho ana me ka puana malie ana ae i keia mau olelo a Vekinia o ka pane ana aku la: "I kona alii ana, ua pakele anei oia mai na kanawai mai apau o Enelani i ka manawa e maopopo ai kona hewa imua o na kanaka imua o ke Akua? Ua hoakaka anei na kanawai o kou aupuni e noho malie wale aku no na kaikamahine opio hala ole me ka uiftni i na ehaeha e hanaia mai ana maluna o lakou, i mea e hana ole ia aku ai kekahi mea e hoopilikia aku ai na alii o kou aupuni? Ina pela ea, alaila ke hoomaikai nui ae nei au \ na Lani no ka pahola ole ia ana mai o ia mau kanawai kapakahi maluna o keia aupuni. ' "He mea oiaio he makuahine oe—ua haaheo loa oe no kau kaikamahine u'i; aka nae e noonoo iho oe ina oia a ma ko'u wahi aole anei oe e a'o aku ana iaia e noonoo a e nana aku i na< hana a Sa Wiliama, a e hana aku i ka mea nona e pilikia ai a e auamo ai oia i ka ehaeha o kana mau hana hewa loa, a pela hoi me ka ohana o Sa Wiliama, i mea e hoonele a e nana ole ia mai ai kona mau pono, a e papani oia i kona mau maka ke ike iho oia i kona hoehaehaia, i ole ai oia e hana aku i kekahi mea | e hoohaahaaia aku ai kela ohana hookiekie ? . A manao anei oe 1 he emi iho ko'u kulana malalo ona, ua nele i na noonoo e a e hoomaikai iho ai au ia'u iho? Uā eha o Mrs. Fanamu i nei mau olelo a Vekinia, me mea la ua hiliia aku la oia me kekahi huipa mamuli o ke oolea 0 na olelo, a ua piha loa oia i ka huhu, ua makemake loa ka lede ia manawa e pane mai i kekahi mau olelo ma o ka hoike ana mai i na mea huna e pili ana i ko Vekinia ola ana o ka | nieniele a hoonowelo ana a i loaa mai ai hoi iaia ka ike mai kekahi poe mai ma Kapalakiko ma kela manawa a laua o ka noho ana malaila. j Aka nae ua maka'u oia i ka hoonui hou ana mai i ka huhu iloko o Vekinia, o kana hana. pono i mea e nui'aku ai ka ike iaia oia kona hoolaulea mai ia Vekftiia, a e hoao Oia e noi mai ia' Vekinia aole e holo aku i Enelani, elike me ia a Vekinia i hoike aku ai iaia. "O, aole, e kuu keiki, aole oe i hoomaopopo no kau mea e kamailio mai nei; he oiaio ua ike no au he hana hewa loa ke alakai hevya ana i ka noonoo o kekahi kaikamahine ma ia ano ina he kaikamahine kiekie loa paha oia a haahaa paha, waiwai a ilihune paha. Aka e noonoo iho oe i kou kulana i nei manawa. Wahi au i olelo mai nei aia i ko kane, ka Sa Wiliama ka palapala hoike mare o olua, nolaila aohe au mea hooiaio nia kou aoao no ia mareia ana o olua, ina nei no kou hoea kino maoli aku. i ka Hitadela. "Pehea oe i manao ai e hookipaia aku ana oe ilaila ina no kou hoea aku ilaila a hoike aku he kanemare o Sa Wiliama nau, a' he kuleana kou i ka Hitadela ma kou ano he wahinemare oe nana, a pehea la oe i manao ai e hookipaia aku ana oe ilaila, ina aole e hiki ana ia oe ke hooiaio i kau olelo ame kau koi ? i He hana a makapo»loa ia au e hana aku ai, i lohe mai oe." "Pela paha i kou manao, aka nae, eia me a'u ka Sa Wiliama mau leka i kakau mai ai," wahi 3 Vekinia. "He mea oiaio, aia ine oe kana mau leka, a he mea kanalua °le ia no. kona lima kakau ke nanaia iho e kona ohana i kou manawa e hoikeike aku ai- Aka nae, aole e hiki ana ia lakou ke hooia mai i kou kulana, oiai hoi ina ua kakauia ia mau leka apau ma ke ano like me ka leka au i heluhelu mai ai iniua o'u 1 keia auwina la, no ka mea ma na mea apau i kakauia maloko o na aoao apau o ia leka aohe wahi huaolelo hookahi a Sa Wiliama i kakau mai ai e hoakaka ana o oe kana wahinemare. E pono e loaa ia oe kekahi mea hoike maopopo loa mamua o ia mau leka," wahi a Mrs. Fanamu. Ia manawa o kela helehelena maemae a kohu mai hoi o ka ui ame ka ula ohelqhelo ma ko Vekinia mau papalina, ua nalohia loa mai kona aku i kona manawa i hooiaio iho ai i ka pololei 6 na olelo a Mrs. Fanamu aohe mea hooiaio ma kona aoao he wahinemare oia na Sa Wiliama. "Eia kuu komolima hoopalau kekahi mea hooiaio ma ko'u aoao he wahinemare au nana," i hoikeike aku ai oia me ka paa ana ae i kona lima, iluna e anapa ana o ke komo daimana, i\je ka haalulu o kona lima ia manawa me he lau laau fa i'mua o ka makani. "Ua kuniia nae kena komo i kona inoa ame ka la o ka mare-

ia ana o olua?" "Aole; aohe i noonooia la mea la man.v ka mea, he nui a lehulehu na mea e ae e hoomaopnp., a aohe no hoi» he liiki ia'u ke hoomanawanui ke weliei i 110 ka hoopololei ana ae i ka hana hemahema i noono, . mahope iho o ka hoopaaia ana nia ko u lima no houkalv wa." "O, he hana naauao ole loa ia, he hana naaupo loa m aoao," i pane mai ai ka wahine. "A eia hou, na Sa Wiliama ponoi 110 i lawe mai iaV ma ke ano owau kana wahinemare. Ina no kou ninau ona o keia hokele e hoike mai ana no oia ia oe pela Kauka Noka'pu kekahi e hoike mai ana ia oe ina nok aku iaia, no ka niea ua holaunaia aku au imua ona e Sa \ t ma ke ano owau kana wahinemare Mrs. Hita, aole oia lehulehu hou ae kekahi poe maloko o keia hokele i n.^ no ia mea. Aka iki iho la ka lede a i mai la: "E ka wahine opio, ehia poe maloko o keia hokele e ;<i e hoohiki mai o oe ka wahinemare a Sa Wiliama, ina nei noi aku ia lakou e hoohiki mai? Ehia e kakau ana kou mau inoa*maluna o kekahi palapala hoike i hool, ko lakou ike me ka maopopo, ina e hoakaka ia aku an;, W'iliama kulana maloko o kona aupuni ame kau mo-.i- oV ma keia hoakaka mai la au?" Aneane loa o Vekinia e ninau aku i ka wahine no k»-,.. i ike ai no kona mooleio, eia nae, hoomau mai la 110 ka ke kamailio ana. "Ina i lawe mai o Sa Wiliama ia oe ianei ma ka i; , ;i Lede Hita a oia kana inoa i hoolauna aku ai ika poe n. i, . a hoopaa no hoi Oia i kona inoa pololei ma ka buke oka kola i kona kona kulana ma ke ano he baroneta n kane, a lawe aku ia oe imua o na ahahui ame na anaūu . k ;i poe koikoi ma kfe ano ooe ka Lede Hita, ao' kana #ahi; •, hoi, ma ia hana ana aohe keena iloko o ka noonoo e k, ;,;, ~a iho ai he wahinemare io oe nana. "Aka nae, ma kahi o kona hoikeike ae iaia anie oe ma m im lieaha kana i hana ai? He mea kupanaha no ka hoala oloi.i ae o kou manao hoohui no kana mau hana. Ua hoopaa i.i i kona inoa ma kela ame keia wahi a olua o ka l.ele an... a pHa no hoi maloko o keia hokele o Wiliama Hita wale ,hi ame ka Lede- Ma kahi o kona lawe aku ia oe ma ke i <uk kau a ka poe koikoi, a ma na pakaukau hoi o ka nimian:;i . keia hokele, kahi e ikeia ai e kela ame keia o na ln»a-a. :: a uku aku oia i ka olua mau meaai a maloko o na rumi i lm ; i.i waleia no olua malaila olua e ai ai, me ka hoopaa ia oe n..iloko olaila i ole e ikeia mai e ka lehul^hu. "Heaha ka manao oka lehulehu ina e hoomaopopo n.ai . t lakou i kela ano hana a Sa Wiliama, ina no ka hoikeia aku - w hana imua o ka lehulehu?" "He hanaia a Sa Wiliama i hana ai no kona nann. tv..n ,o ko'u pono, no ko'u makemake ole e hoikeike aku ia'u ilv» i ' ; i o ka lehulehu, no ka mea, ia manawa e mau ana no ko'u u' ! a ame ko'u kaumaha no ko'u makuakane. Ua hoike maa aku nei au ia oe &ohe o maua makemake e hoikeike ia maua iho ame ko maua kulana pakahi imua o kela ame keia oiai. n .na e kaahele ana , no ia kumu i hoikeike ole ae ai kuu kane i k wa kulana he alii no Pelekane ma o kona inoa la. 9 "No ke kumu o ko maua huikau pu ole ana aku me na an;i : - na a ka poe koikoi o Nu loka mamuli ia o ko'u makemake «le e hui pu aku me ka poe i malihini loa ia'u; ua koi mai no «ua ia'u, e hele maua maluna o na pakaukau o ka hokele e ai ai, aka na'u ka hoole, makemake au o maua wale no ke ai ma ko maua wahi," i pane aku ai o Vekinia. "Ua maopopo ia'u kena mau mea apau au i kamailio mai la." wahi a Mrs. Fanamu," aka i>ehea la ia mea i ikeia aku ai ma ke ano he mea hoike oiaio ina e laweia mai ana no ka ana he wahine oe i mareia iaia?" He ninau hoopilihua loa mai keia i ko Vekinia noonoo, ia manawa lohe aku la oia i ka leo uwe o ka bebe mai kekahi rumi mai maloko aku, a na ia leo uwe i hoala ae la i ka inanau ikaika 'iloko ona e hakaka no ka pono o kana bebe. Ku ae la oia iluna a i mai la: "Aia he mau hooiaio maopopo loa ma ko'u aoao he waliinemare au na Sa Wiliama Hita," me ka leo o ka mea i maopnpo loa kona pono," me ia nele no o'u i ka palapala hoike no ia mareia ana o maua, a oiai e kanalua mai ana no paha kekhi p«»c •i ka oiaio o ka'u mau mea e hoakaka aku nei, aka nae, e ! a.i ana no ia mau mea hooiaio ia'u ma kekahi manawa ina iiei mua aku. "O kuu makuakane, kuu hoike nui ma ko'u aoao, aka, un n ike hoi oia, aka nae, aia no he ekolu ma« hoike e ae ma ae ona e ola mai nei i nei manawa, he poe ina no ko lakou ! aku, e hiki ana ke hoohiki me ka oiaio loa he wahine au i " reia malalo oke kanawai. Mawaho ae o ia aia ke kope <> ki palapala mare maloko o ke keena aupuni, a i hai aku au ia e ka madame, e hooni aku ana au i ka lani ame ka honua n« a.i hookahua ana i ko'u kulana oiaio ma keia ola ana." I ka lohe ana mai o ka Lede Fanamu i nei mau olelo a Vckinia, he mau olelo ana o ka ike ana iho o ko Vekinia manao paa maoli no ia, naka iki ae la kona kino a pane mai la: "A pehea, ina no ka hiki ia oe ke hooiaio i kau mau koi hr wahinemare oiaio oe na Sa Wiliama, e aa ana no anei oe e hoi aku a noho maloko oka Hitadela? Eaa ana no anei oe e li->:ke akea ae he kuleana kou i ka Hitadela a i ka inoa hanohano 1« i o Sa Wiliama? Eaa ana no anei oe e hoikeike ae ia oe lukuleana kou ika inoa i manao ia e haawi ia hai aole hoi ia e' E aa ana no anei oe e hele aku a imua o Sa Wiliamai a h->ike aku o oe kana wahine mare, oial nae he inoa ia i haawiia kii eia i nei manawa i ka wahine okoa?' • Poniuniu ae la ko Vekinia poo ia maunawa no nei niau . 1 !! hoonaukiuki a ka wahine a aneane loa oia e hina no kekalu : nawa, aka nae, i ka loaa ana ae o ka manao koa hou iaia jmai la: E hoi aku ana ka hakuwahine oka Hitadela a paa i kon., "* lana mahopē o ko'u hooiaio ana iaia, ka hooilina oiaio oia 1 ame ia mau waiwai apau, o kuu bebe nona ka leo uwe au « lohe ana aku la oia a}cu ana ka ona o ia mau waiwai apa kaikamahine ponoi a Sa Wiliama ma ke kanawai, me ka ole aku owai la ke ku mai ana mamua o kona alahele. "E hala ana no he manawa loihi ma ka hana ana aku ' ! hana ahiki i ka holopono ana; e hoomanao oe i keia ole!" e Mrs. Fanamu, hai aku oe i kela ma ka Hitadela. "u e makemake ana oe, aohe mea rtana e keakea mai, ka hol ' o ka mea a u e hana aku ana no ka imi ana i ka pono o kuu k< ame a'u pik" "Alaila aole e biki ana ia oe ke holo koke aku no Enc'-i, elike me ia au i olelo mai ai," i pane mai ai o Mrs. Fanair ,: ne ka hauoli iloko ona no ia lohe ana mai ana aole o Vekinia e ■ •' koke aku ana, ua hoololi oia i kona nianao mua, no ka mea. aole oia e holo aku ah*a, alaila e loaa ana he manawa ii«mi. <* hana mai ai i kekahi hana hoopauaka hou ia Vekinia." Aole, no ka mea, ke ike nei au he hana hiki a holopono nau ka holo koke ana aku i Enelani a koi aku i ko'u pon«> -ne mua ole ia u o na hoike e hooiaio mai ai i ko'u pon • ke kanawai, a no ke kii ana aku nae e loaa mai ai ia man m hoike oiaio ma ko'u aoao aole e hala ana kekahi manawa ! 'hi loa, oiai nae me ka hana nui no a me ka nui no o ka mann- e noohalaia anama īa hana me ka nui pu o na pilikia- i manaolana nei au e loaa ana ia mau hoike oiaio ii'u. a i.i • nawa oe e ike ai i kela ohana alii au e pai a e kokua mai im, * hookomo aku ana au i ka'u koi imua o ka aha, a na ka aha e nana mai i ka pono ma ko'u aoao. (Aole j pau)