Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 34, 24 August 1922 — KE ANO O KE KALAIAINA. [ARTICLE]

KE ANO O KE KALAIAINA.

(Kakauia e Z. P. K. Kawaikaumaiikamakaokaopua.) (Hoomauia mai) O ka naauao kekahi mea nui e ikaika ai na kanaka gia ka hana. Elua wahi e hiki ai i ka naauao e hoomahuahua i ka hana, 1. Eia kekahi, no ka hooikaika maoli ia lakou. ?. Eia ka lua, kuhikuhi ka naanao i kahi e loaa mai ai ka waiwai. 1. He mea hooikaika maoli ka naauao i ka hana. He mea nui ka molowa i ka poe naaupo apau ma na aina apau, mai o a o. No ka mea, aole lakou i ike i ka maikai o ka waiwai; aole hoi i ike i ka hope o ka hooikaika ana i ka hana. 0 ia kekahi kumu nui o ka molowa ma na aina naaupo apau. Ina, aole ike 'ke kanaka i ka waiwai, aole loa oia

e hooikaika ma ka imi ■waiwai. 0 ka mea ike ole i ke dala, aole loa oia e hooikaika ma ka imi wai-wai. 0 ka mea ike ole i ke dala, aole loa oia e ho.oikaika ma ka imi dala. 0 ka mea ike ole i ka lole, aole oia e hooikaika i ka imi i ka lolē. 0 ka mea ike ole i ka hale m»ikfti, aole oia e imi i ka hale maikii. Ua ike no boi kekahi poe kanftka i kela mau mea, aole nae i hoo«aopopo Jakou, >he waiwai maikai kela mau mea. Ma Nuuhiwa aole, 1 mak«tnakeia ka lole komo, ame ke kamaa, ame ka papale, ame ka lole, ame ke dala. | O k« pu ame ka pauda ko lakou maUemake. Pela no ka poe īlikinl ma Amerika. Ua nui na raak*hikt a lakou i ike ai i ka traiwai o Ame- j rika, aoie nae lakou i hoomaopopo he waiwai io. Aole lakou e hana, noho molowa no lakeu, a ua o ia mau no ko lakou hupo loa, ame ko takou waiwai ole. Ua hooikaika iki nae lakou. N<> ka mea, ua makemake lakou i kekahi mau mea hou ekolu. O ke kihei huluhulu, o ka pu, ame ka paud«, a hooikaika io no lakou e loaa kela mau mea, elike me ka nui o ka waiwai a ke kanaka o makemake ai, pela no ka nui o ko» na hooikaika ana. Ina makemako oia i ka ai wale no, aole manao i ka mea e, alaila, hooikaika uukn no oia. 1 Ina makemake hou aku i kekahi mea, i ka i'a paha, alaila, mahua* hua iki kona hooikaika ana, i loaa iaia ka mea ana i makemake ai. A ina makemake hou aku oia i kekaAi j mea, i ka lole paha, alaila mahua-1 hua hou aku kana hana ana, i loaa iaia ka lole. A mahopo, manao i ka hale, aole hiki ke hooniolowa hou aku. j O ka poe naaupo loa, aole lakou | makemake i kela mau mea, nolaila, uuku ka lakou hana ana, ua molowa no. I ka wa mamua loa, naaupo na kanaka o Puropa, aole lakou i ike i ka waiwai maikai o Asia, ahiki i ka manawa o ke kaua

i kapaia o M na kaua hemolele, 1 ' alaila, hele nui na kanaka o Europa e kaua ma Asia. Alaila ike nui lakou i ka waiwai maikai o Asia, a pialaila mai ka mahuahua ana o ka pono, ame ka naauao, ame ka waiwai o EurOpa. Aka, ina iko ka poe naaupo i ka waiwai, a makomake lakou, aole no lakou e ikaika i ka hana,, ke maopopo ole ke ano o ka hana ana i njea e loaa mai ai kela waiwai. Nolaila, pono e hoakakaia. \ 2r'Ka naauao, he mea U e kuhikuhi ai i kahi e loia mai ai ka waiwai. No ka mahiai ana. Ma ka naauao e waiwai nui ai ka mahiai. Ina i naauao, hiki no iaia ke noonoo i na ai pono ke kanu, o ka ai makepono ke kuai, a ma ka naauao e hiki ai i ko. kanaka ke hoohana i ka bipi, ame ka lio, ame ka wai, ame ka makani. Ina i na&uao ka poe ma hiai ma Beritania alaila, loaa nui ka waiwai ma ka aina uuku. Nolaila, he maa nui i ka poe mahiai, ka naauao, aole e waiwai nui loa na kanaka o keia aina, a naauao e lakou, i mea e hiki ai. No ka poe hana lole, ame na piea elike me ia. Aole hiki i ka poe naaupo ke hana i ka lole, ame ka pahi ame ka lipi, ame ka hale maikai. A naauao na kanaka o kekahi aina, a a'o i ks hana, a maopopo ka ike, alaila hki. Elika me ka nui 0 na hana i pono ma kela aina. Ina i naauao, alaila, ike no lakou i ke ano, alaiia, ike no lakou 1 ke ano o ka hana ana ma kekahi aina, ame kekahi aina, a nolaila hiki pono ia lakou ke hana iho. Ina i naauao ke k&naka, ua ike no oia i na kanawai ō na mea i hanaia, ame na mea pu e pono ai. Nolaila, hiki pono no kana hana ana. Hikiwawe no ka hana ana, a maikai ' no na mea i hanaia. Ua mahuahua na mea maikai i hanaia ma kekahi aina, elike me ka mahuahua o ka ike, ame ka naauao. Nolaila, he mea nui i ke kalaiaina ana e hoolaha ike. Aole hiki i ka poe naaupo, ke kuai nui. A ina kuai iiui lakou, aole lakou e pomaikai ana. Ina manao kekahi oonei s holo aku i Amerika e kuai, poho koke no kona waiwai, no kona naaupo. Pono e ike mua i ka walwai o keia aina i makepono ke kuai ma AmerikaPono e ike mua i ke ano o ke kuai ana malaila, am«"Tca nui o ke dala l lilo i ka lawe ana mai maanei. A ina ike ke kanaka i kela mau mea 1 apau, ame kekahi inau mea iho, hiki iaia ke kuai. Ina i like pu ke kumuwaiwai o kekahi mau kanaka, a like pu ko! laua ikaika, a oi aku ka ike o keka-1 hi o laua alaila. e oi no ka waiwai loaa o ka mea ike, a e poho ka mea naaupo o lat)a. Ina ua kokoke like ko laua ike, alaila, kokoke like ko laua loaa, ina i oi nul aku ka ike o kekahi o laua, alaila, oi loa aku no kona loaa. | Ina he oiaiō ia, alaila, ua mao- j popo loa ka mea e waiwai ai ka aina; o ka naauao no, ame ka ike. Ma keia olelo, ua maopopo ka mea e waiwai ai Hekahi aina, ame ka mea e waiwai ele ai kekahi aina. Aole aina ma ka henna nei i nui ka waiwai, a naaupo na kanaka. He mua ka ike, he hope ka waiwai. O ko ke Akua kanawai ia, a na ko ia kanawai. Ma na aina naaupo, ua molowa na kanaka, no ko lakou ike ole i ka waiwai, a no ko lakou hoonaopopo ole i ka maikai o ka waiwai; a jto ko

lakou ike ole i kahi e loaa «ai ai ka waiwai. Aole nae e waiwai ka »ina, ma ka ike ana o ke kanaka hoekahi. Ina hoekahi kanaka i itaauao, a hoekahi no kanaka e wafwai ana. A ina i naauao na kanaka apau Ipa « ka aina alaila, e waiwai nui no ka aina. Aole nae e waiwai nui loa ke kauaka hookahi i kona naauao hookahi ana; no ka ftiea, he hana kokua ka imi waiwai. Ina kokua kekahi i kekahi alalla, hiki pono. Kokua ka mahiai i ka lawai'a, a kokua pu laua elua, i ka mea paahana, a kokua kekahi paahana i kekahi paahana, ina pfcla, waiwai no lakou apau, a pomaikai kekahi i kekahi. (Aole i pau.)