Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 35, 31 August 1922 — MOOLELO 46 A KE KOMISINA O NA HOME HAWAII [ARTICLE]

MOOLELO 46 A KE KOMISINA O NA HOME HAWAII

Ua heluheluia ka moolelo o ka halawai 45 a ua aponoia. Ua heluhelu mai ke kakauolelo > na leka 3 i kakauia eia (.1) i ka poe noi aina i aponoia; (2) ka poe noi i aponoia na noi, aka, aolo nae i loaa na apana aina, a (3) i ka poe noi i apono ole ia. Ua holuKelu pu mai no hoi ke karkauolelo he leka ana i kakau aku ai ia Lewers & Cooke, Allen & Robinson ame ke City ( Mill, e pili ana i ke kuai ana o na papa no na hale kuikawa, e kukuluia aku ana ma Molokai. O ka pane i loaa mai ia Lewers & O'ooke mai, ua ae lakou e hoolawe ae i $12 o ke tausani kapuai papa hookahi, mai kela papa o na kumukuai o lanuari 2, 1922, a- o Allen & Robinson hoi, ua ae lakou e hoolawe mai i 15 $akeneta mai kela ame keia kumu lilo papa apau. O keia mau hoemi kumulilo no na kauoha papa apau loa, mai na itamu liilii ahiki i na itamu nunui. hoike pu mai no hoi o Cooke, ua imi aku oia i ke kuai ana i ka papa niii ka piha nioku, a ua ike oia, aole e hiki pono ana keia c hanaia, me ka polnaikai ,a nolaila ua manao oia e waiho mai i kana ua oi aku. ka pono e kuaiia no na papa, elike me ka ma na wahi kuai papa no o- kakou nei, Ma ke noi a Mr. Duncan i kokuaia e ke Kamaliiwahine Kalanianaole, ua kohoia e aponoia ka hoike a ke kākauolelo. Ua waiho mai o llr. Akana, ke

komitc o hookahi laia i hookohuia i ka halawai 43 e hui aku me Prof. D. L. Crawford, o ke Kula Kiekie o Hawaii, no ka hiki nna o loaa leekahi kokua, no na leka a'o e hoounaia nei eia, ma na wahi apau k no na mea pili mahi ame hanai holoholona, a ua hoolawaia ke Komisina me na kope. Maloko o kana hoike ua waiho mai oia i kona manao o na hana kupono e hana aku ai, o ia no ka waiho ana aku ia mea i ka ahaolelo e noho mai ana, a ua koi aku oia ia Crawford e hana pela. Mamuli o ke noi a Mr. Duncan, ua aeia aku ka hoike e waiho mai, a e kauia me na palapala a ko Komisina. Ua waiho mai ke kakauolelo he mau rula, ame na kuhikuhi na ke Komistna, e pili ana i 'ka hookahekahewai ana, no v ka mahi ana ame ka hoohana ana ma na home, na hale mawaho, na holoholona, na meakanu, na nahelehele kupono ole ame ka pa ana. Ma na īnea e pili ana i ka pa āna, ua hoike mai o Mr. Duncan, ua inanao oia malia paha he mea maikai e hanaia i rula, ma na wahi o na pa ma na palena aina, e kau aku no na hoolilo maluna o na hoaaina, na hoolilo kulike no ka hana ana ia pa. Ua hoike mai ke kakauolelo o ke kanawai ia i keia manawa, aka, ua hiki no ? nae e hooko* moia kekahi rula o ia ano maloko 0 na rula aine na kuhikuhi. Mahope o kekalii mau kuka'i kamailio ana, ua hoopaneeia ka hooholo loa ia ana o keia mau rula a i keia halawai ae. _ , Ua hoike mai ke kakauolelo, maloko o na kope a ka loio kuhina i hana ai ,no. na hoolīmalima, ua haule kekahi pauku, e'pili ana i ka hookoe ana mai i ke komiaina, ka mana no ka hoomoe ana i na paipu, hana ana i mau alanui, hana ana i na auwaha, eli ana i na luapao ame na kuleana o ae, e hiki ai i ko Komisina ke komo aku maloko o keia mau aina. Aole i hoonoloia keia kumuhana ahiki i ka loaa ana mai o na kope pololei. Na kohokoho no k6 kukulu ana i na auwahawai. Ua hoike mai ke kakauolelo e weheia ana ke koho o ke kukulu ana i na auwahawai, ma ke awakea o Augate 23, a ua kiiia mai e elua mau hui na kii 110 keia mau auwaha wai. Ua hoike pu mai no hoi oia ua hele mai kekahi leanaka 1 ka Poakolu nei a noi mai e hoopaneeia no 10 hou la ka weheia ana 0 keia mau koho. Ua koi aku o Mr. Cooke e wafiho mai i kekahi leka e noi ana i ko Komiaina no keia hoopanee ana ,aolc nae oia i hana pela. A ua hooholoia, aole e haawi hou ia 1 nianawa no ka hoopanee ana i ka weho ana i na koho. Hale no 'ka lunanui. Mamuli o ke noi a Mr. Dunoan, i kokuaia e Mr. Akana, ua kohoia e hoomana aku i ke kakauolelo e kukulu i hale no ka lunanui i kulike me ke kii i waihoia mai e Mr. Harry Btewart malalo o na kohokoho o na -kii i hala aku. Ua hoike mai *o Cooke, mamua o ka hooholo loa ana i ke ano o na hale kuikawa, ua makemake oia e hoao i kekahi, ana i manao ai, aole e oi aku ana maluna o $250 na hoolilo. Ma ke noi a Mr. Duncan i kokuaia e ke Kamaliiwahine Kalani : anaole, ua hoomanaia aku ke kakauolelo e kukulu i halo kuikawa aole e oi aku maluna o $250 na hoolilo. No ka uluniu. Ua hoike mai ke kakauolelo elike me kana noi, ua waiho aku ke Komisina aina, he hoolaha i ka poe e paa nei i ka hoolimalima o ka uluniu ma Kalamaula, e waiho mai ia wahi, a e komo aku ana ke Komiaina a lawe mai i keia uluniu malalo o ko lakou malu i ka la 13 o Sepatemaba. Oiai aole he mau hana aku i koe ua hoopaneeia ka halawai a hui hou i Augate 29, 1922. GEO. P. COOKE, Kakauolelo a Mana Hooko. - -

KAPALAKIKO, Aug. 28.-I keia la i hoea mai ai ka mokukuna Wm. Bmith, he 123 la mai Faisi mai, ma ka Mokupuni Solomon, me ka hoihoi ana mlii īa Jvapena Jensen, kana wahine ame eha kejki, me na luina ehiku. Ua kokoke loa lakou e make i pololi ,ina aolo na meaai i wa* īhoia aku e ka moku Annie Johnson. He niu wale no ka lakou ai, ua hoopololi na mea apau i' hiki ai ke ola o Mrs. Jensen ame kana b£b* hou loa o ka hanau ana ma kela kelepa.