Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 36, 7 September 1922 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
AOAO NO NA MANAO PEPA Nupepa Kuokoa NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO KE KILOHANA POOKELA NOKA LAHUI HAWAII ME NA NUHO
NUPEPA KOUKOA NONOLULU, T. H., POAHA, SEPATEMABA 7, 1922.
AKAHI AHIKI I NA WAHINE KE HOLO MOHO.
O kanuho nana i hoohauoli mai i ka manao o na wahine o keia Teritore, o ia no ka hoike, oka loaa ana mai i ko kakou kiaaina. a i ka Elele Baldwin, i na la aku la o ka pule i hala, no ka hooholo ana mai nei o ka aha senate, i ka bila kanawai a ka Elele Baldwin. e haawi ana i ka mana ame ke kuleana i na wahine o keia Teritore e paa i na kulana oihana kohoia e ka lehulehu. a ma kekai olelo ana ae, e hookaau like ana i na wahine, me na kane, ma na kulana oihana aupuni apau.
He bila kanawai keia, e hoololi ana i ke Kanawai Kumu o Hawaii ne, ma kahi i pili wale no, i na makaainana kane, ka mana e lavelave aku i na kulana oihana kohoia, a hookohuia aku paha, e haawi like ana ia kuleana i na wahine e paa i na oihana iloko o ko kakou hooponopono aupuni kuloko.
He hookahi wale no keehina i koe e kauka'iia aku nei, o ia no ke kakauinoa mai o ka Peresidena o Amerika Huipuia, o ka lilo no ia i kanawai; a kakou nae e hopohopo ole ai, no ke apono mai o ka Peresidena Harding, no ka mea, aole oia i noho pouliuli i na makemake o na makaainana o Hawaii nei, o ia no ka ukali mai o ke kuleana paa oihana, me ke kuleana koho baloka.
He mau moho wahine kekahi o kakou, e holo mai ana no na kulana oloko o ak hale o na lunamakaainana, o ka ahaolelo kuloko; in a nei no ko lakou waeia ae, ma ke kau koho baloka e hoea mai ana, a koho maoli ia aku hoi a puka, ma ke koho laula o Novemaba ae nei, aole a lakou hopohopo ana ma na ano apau, aka ua malaelae ke alahele, a ua maloeloe hoi ke kahua, e hooko aku ai i na hana, no ka pono o ka lehulehu, o na makaainana koho baloka, o keia Teritore.
Mahope iho o ka hooholoia ana mai o ka hoololi kumukanawai o Amerika Huipuia, e haawi ana i ka mana koho baloka i na wahine apau o Amerika a ma Hawaii nei, ua ku ae kekahi mou wahine o kakou, a holo he mau moho no ka ahaolelo kuloko. a no ka ahaolelo lahui; ua hoakaka aku keia pepa, i kona manao. no ko lakou kiki ole ke holo moho; ua hookahuaia hoi ia ke-e ana a heia pepa, malalo o ka manao o ka hoololi kumu kanawai; a in a ua manaoio ole na mana koho o keia Teritore i na manao hoakaka o keia pepa ia manawa, alaila ua hoea mai i ka pau loa ana o ko lakou hoomaloka, mamuli o ka hoike i hoounaia hai i Hawaii nei, o ia hoi, akahi no ahiki i na wahine ke holo moho, a ke paa aku i na kulana oihana a lakou e alualu nei. in a no ka lohi mai o ka bila a ka Elele Baldwin, i kanawa.
Ke manaoio nei ke Koukoa, aia iloko o kekahi poe wahine o kakou. he poe oi aku o ke kupono, e lilo i poe hana kanawai, mamua o kekahi poe kane, no i kumu, i ka-ua aku ai kei pepa. i ko kakou mau wahine, o na kau koho. wae moho ae nei i hala, e hoomanawanui, aohe nae wahi maliua mai, o ia leo uwalo; o na mea i lave hele ia ku e hailelo, ma na wai e malamaia ai o na halawai kalaiaina, o ia no ke a'o hewa o kaia pepa; o ka mea nae nana i hookahaha mai i ka manao, o ia no ka ike hou ole ia aku o kela mau wahine e holo moho ana, malia paha, ua ike i ka hopena o ko lakou mau manao ohohia uluahewa, a hoopau loa i ka hoikeike hou ana mai imua o na mana koho baloka.
Aole no he mea liilii ka holo moho ana no na kulana oloko o ko kakou ahaolelo kuloko, ua alualu wale aku no kekahi poe o kakou, no ka hanohano o kela oihana; ua alualu aku hoi kekahi poe, no ka imi ana i ko lakou mau pomaikai iho; aka nae aia no he poe, i alualu aku, me ka manaoio, e hana mai i na hooponopono ahaoleo kaulike, ma na mea a lakou i ike maoli iho ai no i ka hemahema, a kupono ole o na kanawai e ku nei i keia manawa, no ka hana mai, a lilo i mau kanawai, e pono ai. na mea apau.
Oiai nae, akahi a wehe hamama ia ae ka puka, no na wahine e paa aku ai i na kulana oihana maloko o ko kakou ahaolelo kuloko, a ma na papa kiure paha kiure paha o kakou, ke iini nui nei ke Kuokoa. k loaa maoli ka naauao ame ka makaukau i ko kakou mau makaainana wahine, ma na hana kalaiania, me ia makauana maloko o ka ahaolelo, a ma na kulana oihana e ae, a lako e alualu aku ana.
Eia ka Ahahui o na Wahine Koho Baloka, ke ku nei ma keia kulanakauhale, a ua makemake kela ahahui i na wahine apau. e lilo i mau lala no ia ahahui, aole no ka lealea wale no, e komo aku iloko olaila, aka no ka hoonaauaoia mai, i na makaukau apau. i pili i ka hana kalaiaina; nolaila he mea pono i na wahine, e manao ana e alualu i na kulana oihana, e loaa ia lakou na hoonaauao mua ana. ma na ninau kuloko apau, a i ko lakou lilo i'o ana aku i mau hoa noloko o ka ahaolelo, aole lako e noho mumule wale aka, e lilo ana lakou i poi noonoo. i ka lakou mau mea apau e hana aku ai, e haaheo ai na wahine, no ka hiki, i ko lakou poe kupono, ke paa i kela mau kulana. me ka hanohano, ame ka mahaloia.
Ua kamailio nui ia na wahine. i ka poe ikaika wale iho no ma ka walaau, he oki loa ma ka hana; e kapae loa oukou i ka oiaio o kela mau olelo, ma ko oukou hoonaauao mua ana ia oukou iho. i na loina apau o ke kalaiaina, a e loaa aku hoi naike laula ia oukou, no ka hookele aupuni Teritore ana, aole o ka pono noho wale iho no, elike me kekahi poe kane, ka okuu wale iho no iloko o ka ahaolelo, a kauka'i aku na ha'i e haawi mai i na bila, alaila hookomo aku iloko o ka ahaolelo, me ka hiki ole ka kokua, a ku-e paha i ka hooholoia o kela bila, mamuli o ko lakou noho pouliuli.
--------------------------------
UA OLA O HAWAII IA TANDY MACKENZIE.
I'a haaheo o Hawaii nei i kaia la, ma o ka oili ana ae maiwaena mai o keia lahui Hawaii, kekahi kanaka opio puukani i ka himeni; ua ola ka inoa o kona aina hanau iaia, ua kaulana hoi kona lahui kanaka mamuli o ke kalena kiekie loa a ke Akua. i haawi mai ai iaia e hoopukapuka, oia no o Tandy' MacKenzie.
Ma kana mau ahamele apau i haawi ae ai maloko nei o keia kulanakauhale, a mawaho aku o Honolulu nei; he hookahi no olelo hooholo, a ka lehulehu o ka poe i lohe i kona leo, a i lohe pu hoi i ke ano o kana himeni ana, oia kekahi o na kanaka i loaa ke kalena kiekie loa, a ke Akua i haawi mai ai, o ia no kona leo nani.
Ua hoike aku ko ke kulanakauhale nei poe, i na manao ohohia nona. ma ka hoopiha ana aku i kana mau ahamele apau i wehe aimaanei, ahiki ole no ke pau iloko o ka hale keaka, o keia kekahi o na hoike maopopo loa, no kona lilo ana i kanaka nui. iloko o ka noonoo o ko Hawaii nei poe.
Me kela kalena kiekie i loaa iaia, ua huli hoi mai oia no kona aina hanau. ua apoia aku oia e kona lahui ponoi, aole me na hoohanohano ana he nui, aka me na mano hiipo'i o ka makee ku'io. a ma kekahi olelo ana ae paha, me ke aloha oiaio o na Hawaii. a iaia auanei e haalele iho ai ia Hawaii nei, ma kana huakai kaapuni ia America, ame na aupuni e ae o ka honua nei. no ka hoopukapuka ana i kana kalena, e lawe pu aku ana oia me na hoomanao ana, no kela aloha a kona lahui, i papahi aku ai maluna ona.
He lahui kakou i kaulana i ka himeni, i ka nani o ka leo; ua hoohihi mauli ia no na himeni Hawaii, ma na wahi apau o ka honua nei. o ka pilikia wale no, nana i hoemi mai ia mahaloia, o ia ka haalele o ko kakou poe himeni o keia manawa, i ke ano maoli o ke mele ana i na himeni Hawaii, elike me ko lakou mau ano i meleia ai i kinohi, e ko kakou poe haku mele.
No kela hoololiloli i ke ano o ke mele ana, na ia mea i hoohapa mai, aole wale no i ka nani o ka kakou mau mele, aka i ka nani pu kekahi o ka leo, o ko kakou poe himeni, a lilo i mea hohihoi ole, ka hoolohe ana aku ia lakou.
O kekahi mea keia i mahalo nui ia ai o Tandy Kaohu MacKenzie, o kona hoololi ole, i ke ano o ke mele ana i na himeni Hawaii; a i ka holohe ana aku i ke ano o kana himeni ana, he ku maoli no i ka nani kaili puuwai; no ka mea ua hua'i pau mai oia, i ka uhane oiaio iloko o ke mele, a ua kaili mai hoi oia, i ka puuwai, o ka poe e hoolohe aku ana iaia.
Ua ola o Hawaii i keia kanaka opio. a iaia auanei ma kana mau huakai kaahele, ma kana mau wahi apau e hele aku ai e himeni, aole oia e hookaulana wale aku ana iaia iho, aka ewahi aupuni iwaena o ka Moana Pakipika, e oili ae ana he puukani kaulana, nana e hoohaule aku, i kekahi mau puukani e ae. o ka honua nei.
Me oe e Tandy Kaohu MacKenzie, ke kalokalo ana a ke Kuokoa, no ka uka liia o kau huakai kaahele ia Amerika, me na haawina kilakila loa a ka holomua.
-----------------------------------
KE KOHO ANA MA KE KOHO WAE MOHO.
Ua nui ke kamailioia, no na mea e pili ana i ko kakou kanawai koho baloka wae moho o kakou e ku nei. Mamua aku o kela manawa, na kela ame keia aoao kalaiaina o kakou, ma o na ahaelele la. e wae mai i na moho; o na moho i waeia, o lakou ke kukuluia mai ana imua o na mana koho baloka, no ke koho ana aku ia lakou, ma ke koho baloka laula, iloko o ka mahina o Novemaba.
Ua hoihoiia mai keia wae ana i na moho, no ko kakou ahaolelo, a noloko o ko kakou mau aupuni kalana, i na mana koho o kela ame keia aoao, mamuli o ka manaoia ana, aole i kupono ka wai ana a ka poi kakaikahi. Ua kupono no keia hoihoi ana mai na na mana koho baloka e wae i na moho; o ka mea nui nae, i homaopopoia, iloko o na kau wae moho i kaahope ae nei, a hoea wale mai no i keia manawa, eia ke ku ole o na Republika, e koho i ka lakou mau moho ponoi iho, pela no hoi me na Demokarata, aka e kikoo ana i na moho o kekai aoao kalaiaina okoa aku, me ke kāpeaia o ka aoao kalaiaina mahope.
Aole he pololei o keia ano o ke koho ana i na moho, aka nae, he hana hiki ole loa ke laupale ana aku i na mana koho baloka, oiai ua malu loa ko lakou mau baloka, aole he hoikeike wale ae, mamua o ka heluia ana.
I ka nana aku, he hana paakiki loa, ka hookupono ana i na mana koho baloka, o na aoao kalaiaina kuloko o kakou, e koho wale no i na moho o ko lakou aoao; no ka mea, aole he kanawai e papa ana i ko lakou hana ana pela, a o kekahi no hoi, ua kauka'i aku kekahi mau moho, maluna o ko lakou mau hoaloha, na makamaka ame na ohana, iloko o ka aoao kalaiaina okao, e koho mai ia lakou; a ua kauka'iia aku hoi ko lakou lanakila maluna o na hoa mokomoko, ma o ka poe o ka aoao, o ko lakou mau hoa paonioni.
I ka nana aku, he hookahi paha alahele e hoopauia ae ai o keia pilikia, o ia no ka hoololi ana i ko kahou kanawai kumu, ma kahi o ke koho baloka laula, a e hookalikelikeia me ke ano o ke kahoia ana o na luna oihana o ko kakou mau kalana lehulehu, o ia ka loaa ana o ka hapanui, o na baloka i kohoia i kekahi moho, alaila ua lanakila oia, me ka holo hou ole, ma ke koho baloka laula.
I wahi e puka ai kekahi mau moho, e konoia mai ana na mana koho, e hoolelepau i ko lakou ikaika, maluna o no moho o ko lakou aoao kalaiaina iho, me ka nana ole aku, i na moho o kekahi aoao, oiai e nana ana na moho apau, no ko lakou lanakila ma ke koho baloka wae moho, me ka holo hou ole aku, no ka elua o na manawa.
Ua makemake loa kekahi poe o kakou i ke kanawai wae moho e ku nei ma ka manaoio o keia pepa aole he pololei o ia manao, aka e hanaia kekahi mau hoololiloli ana e pono ai, i wahi e hoopauia ae ai, kekahi mau hana, i ike mau ia ma na wa koho baloka wae moho ma Hawaii nei.
-------------------------------
Ke poho mai la ka maia o Hawaii nei ma ka uwapo o Kapalakiko, mamuli mai o ka olohani o na kanaka uniona. E nui ana ke poho, i na on a na lakou ia mau maia, aka nae in a no ka mau o kela olohani alaila e loaa ana na maia make pono ia kakou ma keia mua aku; nolaila e kau aku i na manaolana, no ka hoea mai i ka wa e loaa ai na maia makepono ia kakou.
-------------------------------
He HOOMAIKAI NUI.
----------
O makou o ka papa komite hooko o ka apana Kula Sabati o Waiahole, ko haawi aku nei makou i ka makou hoomaikai a nui loa ia William Smith ame kona mau keiki himeni ame hookani pila, malalo o ka lakou mau hana, i kokua mai ai ia makou, ame Mrs. Agnes P. Keoua, ke alakai himeni o ka papa Kula Sabati apana o Waiahole, ma Lanakila Hall, Aug. 26, 1922; Ma Waikane Koolaupoko Oahu.
O makou no o na komite,
MRS. H. K. AILANA
MRS. K. KAUHOLA,
JAMES K. MALULU,
JAMES K. KAUHOLA,
H. K. AILANA,
------------------------------
HE HOOMAIKAI NUI.
----------
I kuu Nupepa Kuokoa ahonui: ---K oluolu e hookomo iho i ka'u wahi ukana kaumaha, ma kahi kaawale o kou mau kolamu no Mrs. Alice Kaninaualii Karatti, i haalele mai ia'u kona hanaumaua.
Nolaila ke haawi nei au i ko'u mahalo o nui i ka peresidena hanohano o ka hui ka Hale o na Alii o Hawaii ame ka poe apau i haawi mai i ka lakou mau makana pua; Sarah Kalauokalani, Mrs. J. Natte ame ka poe no apau i komo pu ma ke kaihuakai.
O makou no me ka ohana,
MRS. KAOIWI KAPU,
me ka Ohana.
-----------------------------------
I keulike ai me na mea i hoolala mua ia e ke komite kuwaena Repubalika, he halawai kalaiaina akea ke malamaia ana malalo ne nei o Aala Paka, no ka hoola ana i na haiolelo a na moho, ma ka'po o keia Ponono iho.
----------------------------------
WAAPA NALOWALE A AIHUEIA PAHA.
----------------
Ua nalowale, a i ole, ua aihueia paha, kuu waapa papa i pena omaomao ia mai kahi hoopaa aku, ma ke Alahuki Moku, ma Kakaako; o ka mea e hoihoi mai ana i ua waapa nei, ma ke Alahuki Moku, i oleloia, i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, e loaa no ka uku makana iaia.
J. NAMAIELUA,
6520--Sept. 7.
------------------------------------
HALE O NA ALII O HAWAII
-------------------
(Ahahui Poo.)
Ke kauohaia nei ka Pahola Manawalea Make Kelu no Mamo Alii ALLIE KANINAUALII KARRATTI, he hoopa'i no ka hiki ole ana i ke kumakena, me ka hoolewa on pela pu hoi me ka Pahola Helu 7 no na Palapala Hooia Lala me na Kanawai, e ukuia mai i keia wa me ka hakalia ole, ma ko'u keena maloko o ke Keena Loio o Mr. W. C. Achi. ma ke kihi o ke Alanui oi me Nuuanu, i kela me keia kakahiaka Poaha. mai ka hora 9:30 a ka hora 11:30.
Ma ke ksuohs s ks Iku His:
MRS. ESTHER K. AINOA,
Iku Wai.
6320--Sept 7.
----------------------------------
HALE O NA ALII O HAWAII
-----------------
(Ahahui Poo.)
Ke kauohaia nei na lala apau o ka Hale o na Alii o Hawaii (Ahajui Poo), e akoakoa ae ma ke Keena Ialoa o Silva. ma ke kihi o Alanui Nuuanu me Kukui, i ke ahiahi Poaon6, Sept. 19, mai ka hora 5 a ka hora 3 o ka auwina la Sabati, Sept. 10, no ke Ku Kiai Hope ana i ka kinowailua o ko kakou Hoabanan Aloha, Mamo Alii Malia Lanakila Mokihana Fernandez.
E malamaia ana ke anaina haipule hope ma ka Luakini Kakolika Roma i ka hora 3:45.
I ku ana ka Waki a na Aliinuupule mai ka hora 8 a 9 o ka Po Ponaono.
Ma ke kauoha a ka Iku Hai:
ESTHER K. AINOA,
6520--Sept. 7. Iku Wai.
--------------------------------
Nuhou Kuloko
Ma keia Poakahi ae, ka la 11 o keia mahina, e hoomaka ai na kula mahope iho o ka pau ana o na mahina hoomaha no ke kau wela.
-----------------
He $840, i ohiia ae maloko o ka aha hoomalu. ma ka Poalua nei, ma ke ano he mau dala bela, i haaleleia e ka poe piliwaiwai o ka hopuia ana e na makai.
-----------------
Ma ka Poaono, ka la 16 o keia mahina, e malamaia ae ai na heihei waapa maloko o ke awa ae nei, elike me ka mau, i malamaia i kela ame keia makahiki i kaahope aku.
-----------------
No ka hele o ka nupepe a piha loa i keia pula, ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku 1 kekahi mau palapala a na makamaka, o ka hooana ana mai a loaa ka wa kupono.
-----------------
Ma ka hora 12 o keia po, e pau ai ka waiho ana ae i na palapala noe holo moho, no ke koho baloka wae moho e hoea mai ana, maloko o ke keena o ke kakauolelo o ke Teritore.
-----------------
Ua hala aku o Sentatoa Charles E. King, ma ka hana hooikaika kalaiaina, no ka Mokupuni o Molokai, a ma ke kakahiaka o keia Sabati iho, e huli hoi mai ai oia no ke kulanakauhale nei.
-----------------
He waapa no J. Namaielua, i pena omaomaoia, ka i nalowale, a aihueia paha , ma kahi hoopaa, ma ke alahuki moku ae nei, e loaa no ka ukumakana, i ka mea e hoihoi ne ana i kela waapa, i ka on a nona ke waiwai.
-----------------
O william Hoopii ke kumupoo o ke kula o Kabuli Maui, ka mea i haawi ae i kekahi mau hinemi Hawaii ma kona himeni pu ana ma ke keena o ka Radio kelepona a ka Advertiser ma ka po Poalua nci a ua nui kona ohohiaia.
-----------------
Ahiki aku la i nehinei, he elua mau moho wahine, i hookomo ae i ko laua palapala noi holo oho, nolako o ka hale o na lunamakaainana, oia o Mrs. Nellie Carlsmisth o Hilo, ame Mrs. Rosalie Keliinoi o Kapaa Kauai.
-----------------
Hooku'i ke kaa kalaka a ka Papa Ola me ka otomobile 9033 ma ke kihi o na alanui Lqnalilo ame Piikoi ma ka hora 8 o ke kakahiaka Poalua nei o ka oto ka i poino a kolo maoli ia ae i ka halekaa.
-----------------
Maloko o ke Poola Hall, ma ka hora ekahi o ka auwina la o keia Sabati iho Sept. 10, e malamaia ae ai ka halawai hooponopono a ka papa hooko o ka Ahahui Pa Ilina o Kalae pohaku; ua makemakeia na lala apau e hoea ae, me ka pau pu ana ae i na likiki bookua.
-----------------
Eia o Senatoa John H. Wise ke waio mai nei iloko o ka Halema'i Moiwahine i keia mau la, a ua kanalua loa ia kona hookuu koke ia mai, no ka hele ana aku e hooikaika kalaiaina i keia mau pule, mamua ae o ke koho baloka wae moho.
-----------------
He mau la helu wale no koe e hamama ai ka buke hoopaainoa, o ka poe kupono i ke koho baloka, o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei. E pau ana ka hoopaa ana i na inoa, ma ka la 19 o keia mahina, a aole e wehe hou ia, a mahope aku o ka pau ana o ke koho baloka wae moho.
-----------------
Ma ka halawai a ka Ahahui Pa Ilina o Kalepohaku, e malama ana ma keia Sabati iho maloko o ke Poola Hall, e hoea ae ana kekahi poe loea kanawai, no ka pane ana i na ninau kanawai, apau e waihoia aku ana imua lakou, elike me na mea i hoikeia mai i kei keena.
-----------------
O ka hui uniona o na kanaka kamana, ame na kanaka kaa uwila, ka i komo ae iloo o na hoomanao ana i ka La o na Limahana ma ka Poakahi nei, ma ke kaihuakai hookahakaha ana me keia kulanakauhale. O ka Meia Wilson, ka mea haiolelo ano nui ma ia la.
-----------------
Ma ka noho ana o ka halawai a ka papa o na lunakiai, ma ka po o ka Poalua iho nei, i nolia aku ai ka loio kalana, e waiho mai i manao kanawai, e pili ana i ka rula ana, a ka loio kuhina, no ka hiki ole i na luna oihana o ke kalana, ke holo moho no ka ahaolelo kuloko.
-----------------
He hookahi moho Kepani, e holo ana noloko o ka hale o na lunanamakaainana, mai Kauai mai, ma keia kau wae moho; nona ka inoa o James T. Hamada, a o ka mua loa hoi o na Kepani, i makemake, e lilo i hoa noloko o ka ahaolelo kuloko, ma ka moolelo o ke koho baloka, ma Hawaii nei.
------------------------------------
Nuhou Kuwaho
LOS ANGELES, Sept. 1.--Lehulehu na kanaka i oekeia mai ua make a hookahi hale i hina illalo i ka manawa e pa ana ka makani me ka ikaika ma Needles, Kalemoni, i kaia la.
----------------
SANTIAGO, Aug. 30.---O ka lono hope loa i loaa mai o ia keia, he 21 mau ohua i hoopakeleia mailoko ae o 122 mau kanaka e kau ana maluna o ka mokuahi Chiean Itala, i piholo ai mawaho ae o Coquimbo ma ka la aku la i nehinei.
----------------
MANILA, P. I., Sept. 1.---Ua hoopa'i paahao ia o Manuel Concepeion, ka hope peresidena mua o ka Banako Pilipina Lahui i keia la elua makahiki no ka limalepo i ke dala o ka banako. Ua kauoha pu ia oia e pani ae i kapanako i ka huina o $23,000 ana i bawahawa ai ka lima.
----------------
SMYRNA, Sept. 1.---He mau kaukani o na keiki ame na wahine i auhee aku i Smyrna mai na kuaaina mai e hoopuni ana ialaila. O ia mau ke auhee ihope o na koa Helene no ka hoea aku i Uehak, ua kau ka weli o na kanaka i na hana luku wale a na Tureke.
----------------
LOS ANGELES, Sept. 1.---I ka mokuahi Hyades o hoomakuakau ana no ka holo aku no Hawaii ma ka piha i kekahi heluna ukana nui, ka aila, ka akika ame ka pauda. ua puka ae la he ahi. He heluna uuku o ka ailaea i pahu a pii ka ula ahi iluna a pau na kanaka i ka holo iluna o ka uwapo. Ua hoikeia aku ia pauahi i ka oihana kinniahi a iloko o ka manawa pokole ua pio ke ahi me kekahi poino ole i loaa i ka moku, he heluna uuku wale no o ka ukana ka i poino.
----------------
CHICAGO, Sept. 2.--Hookahi kanaka i maule a make i ka ikaika loa o ka wela a he iwakalua poe hou aku i loan ia haawina maanei i kaia ia, aohe nae lokou i make. He 97 degete ka ikaika o ka wela i ikeia ma ka mea ana wela.
------------------------------
NA MARE.
Wm. Chuck Lee ia Victorai Keakahiwa, Aug. 23.
Harry Marita ia Annie Filton, Aug 27.
Wm. Ah Kee ia Eva J. Kauka, Aug. 29.
Fred Norton ia Lily Kapahuaniani, Sept. 1.
-------------
NA HANAU.
Na J. K. Fern ame Ana P. Williams he keikikane Aug.12
Na John G. Zabian ame Emma Kamana he kaikamahine, Aug. 23.
Na Lee Pierce âme Ivy Fodd he kaikamahine, Aug 28.
Na S. F. Keliikuli ame Margaret Kauwahiokalua, he kaikamahine, Aaug. 28.
Na Geo Kaahanui'ame Anna Opunui, he kaikamahine, Aug. 29.
Na H. Marfil âme Helen Kalama he keikikane, Aug. 30.
Na J. W. K. Wright ame Leialoha, he kaikamahine, Aug. 31.
Na Isaac Kanae ame Amoy Apo, he kaikamahine Sept. 1.
Na Mr. âme Mrs. L. Kahele, he kaikamahine Sept. 1.
-------------
NA MAKE.
Abbie Karratt, ma ka Halema'i Moiwahine Aug. 30.
Abraham Aona, ma ke alanui Hema, Sept. 3.
Malia K. Upa, ma ke alanui Kanakanui, Sept. 1.
Annie K. Phelps, ma ke alanui Beckley, Sept. 1.
Kaia Kaalekahi, ma ke alanui McCandless, Sept. 1.
H. K. Awans, ma ke alanui Ilaniwai, Sept. 3.
Geo Napahuelua, ma Kapalama Sept. 4.
------------------------------
NA LETTA I KII OLE IA HAI
AHIKI I SEPT. 2, 1922.
Aola, Kealoha Keawe, Louis R.
Akima, Miss Helen Keliikoa, Mrs. Hannah I.
Akona, Leilani Kuai, John M.
Akuna Mrs. Helen Kapahu, George
Anana, Mr. & Mrs. Samuel Maikai, Mrs. Maryann P.
Liale, Mrs. Mnraea Mahiai, Mr. K.
Kaai, Joe Makaena, S. K.
Kaiwi, Robert Makaena Dan.
Kaonaki, Lous Naone, Mary Ellen
Kaunuhiaea, Luey Nakea, Abraham
Kahaulelia, Albert K. Nawahi, Mrs. Joseph
Kalaluhi, Mitchell Pai, Miss Konimi
Kalei John Maiaina, Harry K.
Kama. Palama, Albert K.
Kamahele, Leone K. Pali, George K.
Kamahalo, Ialiloa Palimoo St. Hattie H.
Kamalani, Jonah K. Panoke, Wm.
Kane,, Paulo, Pomaikai, Mrs. A. K.
Kanakaokai, Waikoloa, Mr. & Mrs. J. K.
Mrs. Wailehua, Florence
E ninau mai ma na leta hoolahaia ke kii mei.
D. H. MaeADAM,
Lunaleta
------------------------------------------
HE 80 PAKENEKA O NA KEIKI O HAWAII I LOAA I KA MA ʻ I.
- -------------
E hoakaka ana ke Kauka A. L. Davis, ke kauka haawi laau o na kula aupuni maloko o kana hoike makahiki, mailoko ae o 42,645 mau keiki e hele nei i na kula nupuni ma Hawaii nei, he 80 pakeneka o ia keluna i loaa i nama'i like ole.
He 15,000 keiki i popo na uiho, he 10,000 i loaa i na ma'i eha o ka puu, 1890 i loaa i ka ma'i eha o ka maka, 1212 i loaa i ka ma'i no ka lawa ole o na meaai, 1361, i loaa i ka ma'i ma ka ili, o ia ka ohune ke kane a pela aku, 379 i loaa i ka ma'i eha ma ka umauma a 257 i loaa i ka ma'i ma ka pepeiao.
O ka ninau koikoi loa o ia ka hiki e hanaiia na keiki mo na meani ku pono e maikai ko lakou ulu a ola ana. Iloko o kokahi kula hookahi maloko o Honolulu he 36 pakeneka o na keiki i emi iho ko lakou knumaha malalo o ke kaumaha i maa mau ia o he 730 i lawa ole maoli ko lakou hanaiia ana.
I keia makahiki iho la ma o ke komite kuwaena la a na wahine, ua loaa kekahi poe paahana na lakou e malama a e hanai i na keiki ma na kula o Pohukaina ame Kalihiwaena a he 289 mau keiki e malama mau ia mai nei e lakou. Ua hanaiia aku i na keiki ka waiu me ka berena, na keiki a na makua i hiki ole a i ole i nele maoli ka mea kupono e hanai aku ai i na keiki. Ua ao pu aku kela mau paahana a ke komite a na wahine i na makua i ka ai maikai a kupono e hanai ai i ka lokou mau keiki ame ke ano e malama ai i ke ola o na keiki.
O ka mea alalai i ka papa ola ma ka hana ana aku e holopono ai ka hoolako ana ame ka malama kupono ana i ai keiki o ia ka la nele i ka dala. wahi a Davis. Wahi hou ana he mea pono e loaa kekahi mea paahana i aoia maloko o kela ame keia kula, elike me Mrs. Waldron o ke kula o Pohukaina a me kekahi poe e ae, a lawe ke Teritore i ke koikoi o ka hana a ke Komite Kuwaena a na wahine e hana mai nei, a e malama oku i na keiki pololi lawa ole o na meaai maloko o kela ame keia kula.
No ka nele i kekahi waihona dala ua hiki ole i ka papa ola i keia makahiki ke hana aku i ke kokua i ka Pa ola Camp no na keiki ma'i hano a akepau e malama mau ia mai nei e Kapalama Settlement.
E hoakaka pu ana o Davis maloko o kana hoike, o na keiki nawaliwali o ka noonoo e pono e hookaawaleia lakou i mau papa okoa maloko o na kula.
O na keiki o ia ano haawina, wahi ana, ua hiki aku i ka 26 pakeneka maloko o na papa kumumua, he mea houlolohi i ka haua a ke kumukula a he mea haohi hoi i ka holomuna o na keiki aupo a akamai.
O na papa o ia ano, wahi a Davis, maloko o na kula nui o na haoumana he mea hoopomaikai ke ia i ke Teritore me ka pakikoia o na hoolilo.
O ka hana ana e hoomaalahiia mai ai ka lapaau ana i na keiki ma'i maloko o na kula ua aliia mai mamuli o ka nele i ke dala, a me he mea la, e waihoia ae ana he noi i haawina dala no nei hana i ka ahaolelo a noho mai.
Wahi hou a Davis mailoko ae o 10,000 mau keiki i loaa i ka ma'i eha o ka puu a ha mai ka leo he 736 wale no i okiia na kileo e na kauka aupuni o ke koena aohe ka i lapaauia.
-----------------------------------------------
HE PILIPINO NO HONOKAA KA
I MAKE I KA MA ʻ I BUBONIKA
------------
He Pilipino ka mea i make i ka mai mubonika ma Honokaa, Hawaii ma kahi kokokoe no i kekahi poe i loaa ai ia ano ma'i iloko o na mahina elua i hala aku elike me ka lono i hoikeia ae i ka Papa Ola.
I kulike me ka lono i loaa mai ianei ma ke kelekalapa uweaole ma ka po Sabati ka mako ana o ia Pilipino.
I Hawaii aku nei no ka Peresidena o ka Papa Ola kahi i ninaninau ai a o kona hoi koke ana mai nei no ia ma kekahi manawa koke aku nei i hala, ma kahi o na ma'i mua i hoikeia mai ai. Ua manaoia no na iole lawe ma'i mai ke kumu o ka oili ana ae o ia ma'i, a oia ka hana a ka Mahiko o Honokaa ma kekahi manawa i hala o ka luku i na iole apau e loaa aku ana, eia nae, ahiki mai la i kela la i make ai kela Pilipino aohe no i pau na iole i ka lukuia.
Aia na lunanana a ka Papa Ola ame na imahana o na mahiko ke hooikaika mai la ka i ka luku ana i na iole, ke kumu hoolahe. ma'i bubonika, pela ka maanaoia , me ka hookaawale pu i ka poe i loaa ia ma'i ma kekahi wahi okoa. Ina o ke kumu holaha ma'i bubanika keia, e pono i na mea apau e komo a hooikaika pu e luku i na iole apau e loaa aku ana.
-----------------------------------------------------
NEW YORK, Aug. 31.---Ua paa i ka hopuia e na makai federala ka Mokukuna Pelekane Gamma e lawe ana maluna on a i ka wisake nona ka waiwailo o $200,000, a pela me ka mokuahi Smithfield a hoopiiia ae no ka lawe i haleinurama malua on a.
----------------------------------------------
William Kamaalea
HUSSEY
NO KO KAKOE @@@@@
KULOKO MA KA @@@@@
KULOKO MA KE @@@@@
Lunamakaainana
MAI KA
Apana Elima Mai
He opio Hawaii i puka pono mai ke Kula Nui mai o Lahain@@@@@@ komo i ke kaua nui o ke ae koko okoa; ua molia i kona ola no ko ke ao nei maluhia.
Pela no auanei oia e haawi @ i kona ikaika i kauwa maikai. a ke pono na Hawaii.
Ke koa oia no ka puali kiae maia hia o Beritania ma Kana la o ka Mahele 7.
Ina i hiki iaia ke haawi i kona ola iho no ka pono o ko ke ao nui. he kumu kanalua anei kekahi, @@ ka hiki ole iaia ke molia i kona o@ iho, no ka pono o kona lahui ponei, a o oukou hoi o Hawaii.
Nolaila, e lokahi, e Hawaii. e ka ho no ka Innakila o William Kamaalea Hussey; i hoopakele no Hawaii nei, i ko kakou ahaolelo kuloko o ke kau o 1923.
E koho i Okatoba 7, i ke kaa koho mua; a i Novemaba aku, no ke kau hope no kona lunakila.
------------------------------------------------
HOOLAHA
---------------
E malamaia ana e ke Komiaina o na Hana Kivila o Honolulu, he hoike hookuku laula, a i hoonohonoho papa ia ma ka Halekulu Kiekie McKinley, kihi o na alanui Berclania ame Victoria, Honolulu, ma ka l'oalima, Sepatemaba 22, 1922. ma ka hora 7:30 p. m., no ua makaainana Amerika, e makemake @@@ i mau kalana oihana maloko o ke Keena @@iahi o Honolulu ame ke Keena ka Oihana Makai o ke Aupuni Kulanakauhale a Kalani o Honolulu, o iu hoike i oleloia ae la, e malamaia no ia malalo o na ruia ame na hooponopono ana a ke Komiaina i oleloia, no na kulana oihana malalo nei:
OIHANA KINAIAHI
Hoike laala no na mea apau.
OIHANA MAKAI
Makai Kaulio, Makai Kuhuina, Makai Motokaikala, Makai kaa. Mukaikiu, Kakauoleio, Kini Halepaahao. Makai no na Kuanina. Wahine Hooponopono.
Ua kihi no e loaa na pepa pa'ihakahaka no na palapala poi ma ke keena oihana o ke kakanolelo o ke Kulanakauhale a Kal@@a ma ka Hale Kapiolani, Honolulu, a e pono e waihoia ae ia palapala nei. maloko o ke keena i olelooia ae la, aoh e lohi aku mahope o ka hora 4 o ka auwina la Poakahi, Sepatemaba @@ 1922.
O ka mea noi, he mea eia e noko ana maloko o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, no ka manawa, i emi ola iho malalo o hookahi m@@@ hiki mamua ae o nk la o ka @@@@@ ana. a ua piha iaia na makahiki he iwakalua (20).
O ka mea e noi ana no ke kalana makai kuhuina, a i ole makai pana kaa. paha, e pono e loaa ia a ke kiekie o elima kapuai ame eiwa @@@ ha. a he k@umaha kona i eno o'e iho malalo o ka 150 paona, a po ke kanakakinaiahi hoi, ke kaumaka kona i emi ole iho malalo o ka 145 paona.
O ka põe noi no na kulana oihana apau, mawaho ae o na kaka@@@@@, wahine hooponopono ame na mea noeau ma ke kuni manamana'ima. no ka Oihana Makai, ame na kukaa olelo, ua wiliki ame na mekanika no ka Oihana Kinaiahi, e pono e hele ae e hoike ma ke Keena Hooikaika Kino Pierre Baron, Halepohaku o C. Q. Yee Hop Co., puka koipa aia Alanui Maunakea, Helu 944 @@@ @@ Poaha, Sepatemaba 21, 1922 @ @@@ maka ana mai ka hora 12 awakea aku, no ka hoao ana i ko lako @@@@@@ aahuki ame ko lakou mau ola @@@@.
Ma ke kauoha a ka
HONOLULU CIVIL, SERVICE
COMMISION
D. KALAUOKALANI
Kakauo@@@@
6520---Sept. 7, 14,21,1922.
------------------------------------------------
Ka Pila
GRAFONOLA
COLUMBIA
Maopopo ka Wa e Pau Ai
Na ka mea hoopaa nona @@@@ makaala ia ea nou. Ua @@k ia oe ke hulahula ahiki i ka @@@@ olelo pe loa.
Uku Liilii ke Makemakeia
Thayer Piano Co.,
LIMITED.
148-150 Alanui Hokele