Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 36, 7 September 1922 — AHEA OE NOONOO MAI E HAWAII? [ARTICLE]

AHEA OE NOONOO MAI E HAWAII?

kē ilikai. Pēla no ma kekihi aoa* 0 kēia maAiO; iūi ē kii aku kikōu i kē p6O a alikii ,ā hOōhōlo iho iāia, mii ki ftuu ē kiu ihai nēi, mai po= ina 1 keia, o ko ii li ihO iftar* 6 ko kākOu iho likē 116 ii ,i kihi ē pai iftāi āi, 6 iā »6 kā pāpākui I kA pii ifti 0 kē poO, uā kii aku iiiā kē ālakai ana iluai; ā i kā iho adā 0 ka hi'u, e kaa ana iaia kē ālākai iflā ilālēi Hē mea (hāōpopē lōa keiā. O ka po&o 6 na hfi&* 4 kē komiUiha ai&a, āiā i kē poO āmē kft hi 'il: Hē *āfti pōkē «iēnā #ilē ihē 6 pāpa kofttl«ifta ē ku nēi, māWaē&ā 6 p6o āniē hi'U. KāWāi āUāHēi kākōu e hōōkāāWālē māi, iWāi Aā niāiiaō maikai o keia kanawai hOOpulāpulāf Ni kā maāao kokua āllēi i kēiā hāhāf Aōle! Nā kā filihā6i&d ā kU-ē 1 kēiā kāilāwāi ē HōōkāaWilē aē. Ma kā hoōlohē āku i ka dlelō ā kēkāhi mē hē meā iā, 6 kāhi hēWā 0 kēia kāftā#āl, 0 iā &ō kā hāāWi lilo loa oiē iā āna o kēlā māu ālaa 1 tiā kāāākā i hiki ai kē kuāi hoolilo āku iā ha'i, āo kē dftiā. Mā iā āīahele i pilikiā ai nā ohāna mēā āifiā i halā, mālhuli 6 kft lOāā āna hē mahā i Aā kēiki, ē kuāi hēōlilō āku i uā Hlāu āina riel. Uā pōmāikāi kākou 6 kēiā hāhāUila i kā wēkēiā āhā ae hē aOaO hou ma kā bukē moolelo o ke ola ō kēia lāhui, ē hiki t)lē āē āi i nā kānaka noonōō o)e ke uhauha hou i ko lakou māu aina. „

j Ke mau n*i no ka kela 4H0 lawe awai i k* 6l«ld i hiknia e Hawaii, ā l>o6itio iHo tri* ka haawi ole ihō i iekahi wa, e kiei ai ā ta-lo i k4 eiaio «aoli xnatt«a o ka waha-a ae, « maanaua ai. O kekahi ano o keia ]ie pat»aah\ila. Lohe no i ka olelo, o ka hooaui kok* ae la no ia; aia a |valabal*ha loa a hoomaopopo pono -ia ttai ka oiaio ame ki. oiāio Ole, ka fipika hele a« la ia a kukule maoJi. Ka keia hēmahema iwaena o ka* koa ke kui«u āoo nui o ko kakōu «ioleHl tna n4 ttiAa i ikeiā, h« tneft e pono i'o ai no ka lahui. Ua ku jnai sa alakai 6 k* lehulehu a hoike 3«rafaa mai me ila hooia aāft mā ka «"iiaaa. i ke ano, ke kulan& ame # ka liopena o ka hana, e loaē. āi hc po«īiikai, me k* manao o ka lawa ia, 4 ē lana aku i faau hana ano hou, 'iilo ae lft i maiiāwā i manaoia pelā, i minawa e kuiwili hou māi ai. I 'keia kuāwili no a hala ka Puulenā 0 ka neo ke āhu iho. K naaa 4e i na olelo i puka iftai♦'āena *« o kā poft noonoo ole, i kā lakou olelo āna, &ohe fnaikai o keiā hila hoopulāpula, a no kft mea o na "nina ivale no o Molokai ka i we* ina i wehe like ia na aiiia māi 'Hawaii ā Kāuāi ,irta uā māikāi. 0 Aa *a*leia mai kā kēiA 0 fta aiha 0 Mo'okai a maemae, a kailiia āe na «'kannka, lilo aku i ka ilikea no na hana mahiko. Hr niii no tlā lalau o Hawaii, a o lnlau, he lalaa pilikia o'e; o «kekahi lalau ano kulike no ltt mo ia ipa'iuna ae, he lalau pilikia, me ka | froakaka pono no o na olelo o k(? kanawai. o ka pouli iho lā ho id o ->a ike noonoo māikAi. I ka pukft |?.na o ia ano olelo, ua haule ih6 ia fmfa a mau meā paha i olelo i'o mai p:c r>ro fy»nakā noonoo_ niaikai, a i āuo lapuwale. Xo ia aho lapu'wn'p ka lolo ame ka pupule 6 niasfcemakt nui ia nei ke kaupalenā llan«j. : Hoaha lft Ha pōmaikai e loaa i ke |kanaka e liki a e haanui ana i kana ||>ono. ina e komo mau ana keia wahi lluaolelo hua ole o "Ina" iloko o lieana mau hoakak* ianao arta. Ina |» kv mai kekahi a hoakaka i kona |>i«n*o me ke ku mai o '' Tna r ' i hun-1 ;Heio e alakai i ka nui o na olelo ma- j !>opc mai, he mea maōpopo loa, aole U<na kahua e ku ana ia wa; aia no oia maluna o ka ole kahl i ku āi i oi aku kona mamao mamua o '' ane*ne.'' O ka oi&io maoli o iā olelo, • ia no o "nele loa." Me ko kakou ku iho no iloko o Hft *»akahiki he lehulehu i hala kahiko loa aku nei, maluna o ka nele loa, 1 *a aiaa o ke aupuni, ahiki mai la i ka wa i loaa Hhi mai ai o kekahi 0 ia mau *ina, me ke d*!a ole, ka lapuwile iho la ka la o ka bila. Ma nana aku ma ka olelo e ku-e »na, ua hewa ka bila hoopulapula, r.o ke kailiku ia ae o ke aloha mua 1 noho pilipaala no na makahiki lehulehu. o ia o nele. No ka pilipaa no o nele me kakou i 'aloha nui ia ai ia. E hoomaopopo i keia, aole kakou e hele nei ihope me ke ku-e i ke au 0 ka manawa, i kanalua iho ai o ka nanao; eia kakou ke nee nei me ke au o ka manawa imua, i kahi o na he nui; ne keia kumu ka manaolaaa ana no ke ola nui 6 waiho la mawaho iki aku o elima maka1 iki ,elike me ka ke kanawai e hoa- > aka nei. l'a ku hoi ka hana i keia ]a. O ka hana wale no i koe, o ia ke kalai hoomaemae mau aku. He«ha la ka pono o keia ola ana, ma ke ano lahui ,ina ma ka waha ka ikaika ,aole hoi ka hanaf O ka mea i ku kana hana i koia la, no ka pono 0 ka "I." ka "Mahi" ame "Palena." o ia ka i oi iwaena o lakou. Ua pii ae koaa kulana i ka nuu ma)una ae o ka lehulehu —ma kekahi r>!o ana, he poo, he alakai e kauo ana i ka lehulehu i ka puuhonua. Ua like no keia me ke kulana o ka nohona ohana ana, o kela ame keia, Iwaena o kakou. Ua ike poaeae ia Xe poo o ka ohan* mamua iho nei, a mamuli aku ,e paa ana kona inoa ka buke o ke aupuni, ma ke ano he ona aina nui, kupono e lawa ai o ka nohona. ohana ana, ame kona ikeia raai he hakn no kekahi aina hoopolapula i .naheleheleia malalo o keia kan&wai. Ma keia, e ikeia ana ka pii like «aa • aa kanaka, mai kekahi nuti a 1 kekahi, elike me ka ikaika kauo o