Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 37, 14 September 1922 — Malama na Moho Repubalika He Halawai Akea ma Aala Paka Hoolauna na Moho o ka Aoao Repubalika o ka Mokupuni o Oahu Nei ia Lakou Iho Imua o na Makaainana Koho Baloka [ARTICLE]

Malama na Moho Repubalika He Halawai Akea ma Aala Paka

Hoolauna na Moho o ka Aoao Repubalika o ka Mokupuni o Oahu Nei ia Lakou Iho Imua o na Makaainana Koho Baloka

Ma'alo ae nei o Aal i Paka, ma ka :i n ka Poaono aku nei i hala, i t r\c mna ai ka aoao kalaiaina ReT ;'r>a!ika kuloko, i ka hoouka kalair,ri. no keia kau wae moho e hoea m'. ana, ma ka hoolauna ana mai o r. i moho elele lahui, na moho senav,a ame na moho lunamakaainana, i, 'akou iho, imua o na makaainana koho haloka o Oahu nei. Xo ka akahi paha hoi a hoomaka ir,aoli na moho Repubalika, e ku jniua o na mana koho, ua hele maoli ka paka a piha i na makaainana, o na lahui like ole, ke hele la a "Le-i Kohala, i ka nuku na kanaka," a ua ike maoli ia aku hoi na hiona o ke ohohia iwaena o ka lehulehu. O kela halawai makaainana akea, 0 ka m&lamaia ana e na moho malalo ae nei o Aala Paka, malalo no ia o ke kukakuka like ana o ko komite kuwaena Repubalika me na moho, no ka lawelaweia o na hana Laiolelo, maluna o ke kahua kalai|!na naauao a maemae, aole hoi o ka hoao e kipehi aku i kekahi mau moho, me na olelo hoinoino. Iwaena o na moho no ke kulana «•lele lahdi, i hoea ae ma kela po, o Nonnan Lyman ame Chas. E. King ka i hiki ae, a no ka pau ole o ko Senatoa J. H. Wise pilikia, o ia ko ea ma'i e noho mai nei maloko o ka Halema'i Moiwahine, ua hiki 010 mai oia ma kela halawai, me ka minamina nui ia, no kona hiki ole ke ku pu mai me kona mau hoa, ma ke kahua mokomoko kalaiaina. Ua noho i* iela halawai e ka Ilamuku Osear P. Cox me kona a'o ana mai i na moho apau, e hoo]>nkole i ka lakou kamailio ana, i he manawa maikai loa no M moho ke hoafcaka i ko lakou mau manao. Wahi ana, aole he manawa maikai 01 aku i loaa i ka aoao Repubalika, rlike me keia wa, no ka mea ke ku nei ka aoao Repubalika maluna o ke kahua ikaika; me kona haawi ana mai i na mahalo kiekie ana i na wahine, no ko lakou kokua ana mai. ma ka hoolilo ana i na hana a ka ahaelele hana kahuahna aku nei i ahaelele holomua. l'a hoikeike mai oia, i na mea ano nui i hookoia e ka aoao Repubalika ma Amerika, ma o ka Peresidena Harding la; pela hoi ma Hawaii nei, ma o Kiaaina Farrington la; me kona kuhikuhi ana mai i ka hana a ka Elele Baldwin, ma o ka haawi ena mai o ka ahaolelo lahui i ke paa oihana i na makaainana wahine o keia Teritorc, a o ka hope loa, o ia no konll kuhikuhi ana se i na hana i lawelaweia a e lawelaweia mai nei e ke Komisina o na Home Hawaii, no na hana hoopulapula.

Xo na mea e pili ana i na moho <» holo nei no ka ahaolelo kuloko, ua haawi ae oia i na hoomaikai ana i na Demokarata, no ko la:kou lokomaikai i ka hoouna ole mai i niau moho no kekahi mau kulana, aka e *raiho ana i ka hapanui o nar moho i ka aoao Bepubalik. Makemake i Hookele Aupunl Maikai Mahope iho o ka hoakaka ana mai i kokahi mau manao pokole, ua hoolauna mai la ka Lunahoomalu Cox ia Kiaaina Farrington, ma ke ano oia ka mea haiolelo mua loa. Wahi a ke kiaaina, aole he wahi r ne ma ka honua nei i like aku me Hawaii nei, ke ano o ka lawelawe ♦na i na hana kalaiaina, o ia ka hole like o na moho e haiolelo ma ka puulu, he ano maikai keia wahi Bna, o ka poe kupono a ka lehulehu 0 iko ana, o lakou ke kohoia ana. '' l'a makemake na kanaka e loaa h? hookele aupuni maikai, ma ia ano iho ]a, e nana akn ana lakou i poe k;ipono, na lakou e lawelawe mai i r.a hana o ka lehulehu, a ina e huli aku ana kakou ihope a nana ma na moolelo, e ike no auanei kakou, o ka aoao Repubalika, ka aoao i hiki e hooko ia o ka lehulehu, rr.a Amerika, a na Hawaii nei. I*a hoeueu mai oia i na mea apau e makaala pono i ha ninau ano nui i pili ia Hawaii nei, ma ia ano, e hiki pono ai ia lakou ke noonoo, ke wae ae i ka poe kupono a lakou 1 manaoio ai ,e palekana na hana o ka lehulehu iloko o ko lakou mau lima, a e lawelaweia mai hoi ia mau k*aa, ma ke ano o ke kupono ame kaulike. Hoolaunaia Mai na Moho l'a kaa ia Lowell K. Knpau o kekalii o na moho kaainana, ka hanohano o ke kahoa mua ia ana, e ku mai ma ke kahua

' mokomoko, me kona kamailio ana mai i kekahi mau manao pokole, e hoike ana oia ka moho mua loa i ku mai ma ka aoao o ka apana o Waianae ! me ke koi pu ana mai i na mana | koho, % koho aku iaia, a ina no kona lanakila, alaila e hoouna aku iaia iloko o ka ahaolelo. O Simeon K. Nawaa ka ukali aku mahope ona, me kona kamailio ana mai i kekahi mau manao pokole, e hoakaka ana no kona hooko ana aku i ka leo o ka lehulehu, e holo no ka ahaolelo kuloko. O Frank Keliinohopono Archer kekahi i hoakaka mai i kona manao, he hoa kahiko oia noloko o ka ahaolelo mai ka apana mai o Ewa, he hoa mua no hoi no ka papa o na lunakiai, ua noi mai oia i na mana koho, e hoouna hou iaia no ka ahaolelo. O Senatoa Chillingworth ka mea i hoolauna hou ia mai e ka lunahoomalu, kekahi o na senatoa kahiko loa oloko o ka aha senate. Ua kuhikuhi mai oia i na mana koho i ka maikai a ka aoao Repubalika i hana ai, o ia no ka hookohu ana aku 0 ke kiaaina Repubalika i kekahi poe kanaka Hawaii ekolu, ma na kulana ano nui loa o keia Teritore, oia ka Lunahooia Treadway, ka Puuku Hapai, ame ka Makai Kiekie Lane, a wahi ana, ua ike ka noao' Repubalika i ka noho aie o kela aoao i na Hawaii, a ua hoea mai hoi 1 ka wa kupono loa, e hapai ae ai i kekahi poe Hawaii kupono iluna. Mawaho ae o kela mau moho, ua īoolaunaia mai na moho mahope ae nei, a ua kamailio lakou i kekahi mau manao pokoīē, oiai he manawa kela i hookaawaleia no ka hoolauna wale ana mai no ia lakou, aia hoi a komo klno aku iloko o ka enaena o na hana kalaiaina, ma ka la 23 o keia mahina, ia wa e kuupau mai ai # kela ame. keia i na kiina e hei ai ka i'a i ka upena O keia iho malalo nei kekahi mau moho i kamailio mai ma kela halawai: Sam Paulo, Fred Lowrey, he hoa kahiko no ka hale o na lunamakaainana. He mau moho laua a elua no ka hale o na lunamakaainana. Robert W. Shingle, ke kulana senatoa; Harry T. Mills, Joseph Ordenstein no ka hale o na lunamakaainana. Frank Wooley o Laie, no ke kulana senatoa; Sonny Cunha, R. A. Vitousek, James K. Jarrett, no ka hale o na lunamakaainana. Norman K. Lyman no ke kulana elele lahui; J. K. Mokumaia, Louis K. Ka-ne, Allie Magoon, C. H. Cooke, no ka hale o na lunamakaainana; S. P. Correa no ke kulana senatoa. T. H. Petne, no ka hale o na luna* makaalnana; W. H. Mclnerny, no ke senate; Charles E. King, no ke kulana elele lahui; William J. Coelho no ka hale o na lunamakaaiAana. 0 na moho i hoea ole ae ma kelā po, a hoikeike mai ia lakou iho imua o na mana koho baloka, oia o Mrs. Jessie Kaae, E. K. ame Senatoa John H. Wise, eia nae, ua hoomanaoia no he mau kamailio no lakou. Ua holopono loa kela halawai i malamaia, me ka hoonaneaia ana o ka lehulehu e ke kalapu hookahi pila, a ua pau koke no na hana haiolelo, mahope iki o ke kani ana o ka hora umi, ma kela po.