Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 39, 28 September 1922 — Ku-e ke Kalapu Hawaii i na Ano Hula Pelapela Aponoia he Olelo Hooholo e Ku-e Ana i na Hula e Hapalaia Ai ka Inoa o Hawaii MAKEE KELA KALAPU I KA INOA MAIKAI Makemakeia na Hawaii Apau e Ku-e i na Hana e Hoohaahaaia Ai o Hawaii Nei [ARTICLE]

Ku-e ke Kalapu Hawaii i na Ano Hula Pelapela

Aponoia he Olelo Hooholo e Ku-e Ana i na Hula e Hapalaia Ai ka Inoa o Hawaii

MAKEE KELA KALAPU I KA INOA MAIKAI

Makemakeia na Hawaii Apau e Ku-e i na Hana e Hoohaahaaia Ai o Hawaii Nei

Ma ka paina awakea a ke Kalapu Hoeueu o na Hawaii, o ka noho ana ma ka Poalima aku nei o ka pule i hala, i aponoia ae ai kekahi olelo hooholo, e ku-e iknika loa ana, i ka hoikeikeia o na hula o k« ano pelapela maanei nei, a ma Amerika, me ke kapa ana'he "hula Hawaii kahiko. Ua heluheluia ae kela olelo hooholo e ka Loio Kalana Heen, me ka hoakaka pokole ana ae o ka Peresidena Eben Low ; e kakoo ana i ka olelo hooholo, mahope iho o ka haawiia ana he manawa no Mr. L. A. Kakina, e hoakaka ai i kona manao maluna o ka hula. Mamua ae o ka waihoia ana mai 0 ka ninau, no ke apono ana i kn olelo hooholo, ua ku mai ka Hope Loio Kalana Roberts, a hoakaka mai i kona manao, no ke kupono e hoopaneeia ke apono ana aku i ka olelo hooholo, ahiki i ka hooponoponoia ana, o kekahi mau huaolelo, 1 hookaawaleia, ae ai. ke ano o Jkckahi hula mai kekahi mai, o ia b6i, na ano hula ku i ka pelapela, ame na hula, e ike mau ia nei ma na home, a ma na halekeaka. Ua kupale ka Loio Kalana Heen, i kana olelo hooholo, ma ka hoakaka ana ae i kona manao, aole loa i pili aku ka hula i papaia maloko o ka olelo hooholo, i na hula e malama mau ia nei maloko o na home, ma na anaina hoolaulea akea, a ma na hale lioikeike; aka ua pili aku i na hula o ke ano pelapela, o ke ano imiloaa a ka poe, i maaao he haua imi elala ka hul». O na ano hula e hoikeikeia mai la ma ka aina makua, no ka hana imi loaa, a e malama pu ia n-ei no hoi maanei, no ia manao hookahi, ma ke ano he mau hula na na malihini makaikai e hele ai e nana. 0 na hula o k«la ano, ua ku ia i ka hoohaahaa i na Hawaii, e pono ai e ku-eia aku, ma ke apono ana i ka olelo hooholo, me ka hoololi ole i kekahi huaolelo, no ka mea ua moakaka loa ka manao o ka olelo hooholo. Penei iho kela olelo hooholo, e ku-e ana i na hula pelapela, o ke aponoia ana aejß ke Kalapu Hoeueu Hawaii: Oiai ua lilo ke kumuhana o ka "hula ma k« ano he mea hoohoihoi 1 na malihini" i mea kamailioia e ka lehulehu ma Honolulu nei; a Oiai, he kumuhana keia i pili loa aku i ka inoa maikai o Hawaii, o ka oi loa aku i ka lahui Hawaii, a o ka oi loa aku i na wahine Hawaii. E hooholoia, e ke Kalapu Hoeueu Hawaii, he ahahui o ka lahui Hawaii, ma ka halawai kumau i akoakoa ae; Ke ku-€ nei makou i na hana hoikeike e malainaia nei i keia wa maloko nei o Hawaii a ma ka aina makua, malalo o ka inoa ka "hula Hawaii kahiko," me na kahiko i lleloia o ke "ano Hawaii" he hana hoohaahaaia, no ka mea aole kela ano pelapela ame ke auo hula, aole hoi na kahiko he mau mea no Hawaii kaliiko. ■ He mau hana hoao ia e hookaulana ae ia Hawaii nei ame na kanaka Ilawaii o ke ano manaoino. K« hoahewa nei makou i na lioikeike e haawiia nei ma ke ano he hana hapala wale i ke ano o na Hawaii o keia la, ka poe e pulama aua i ko lakou kulana, ka mea a makou e haaheo loa nei. K« ku-e nei makou i keia mau hoikeike, ma ke aiio he hana laipila haahaa maluna o na wahine o Hawaii nei; Ke uwalo aku nei makou i na kanaka Hawaii, i haawi aku ia lakou iho iloko o keia mau hana, e hookaawale mailaila mai, malalo o ke kumu, ke hoololiloli nei lakou a hoohapala i ka inoa o ko kakou lahui mai ka maema« ame ka noho pono ana. Ke kauleo aku nei makou ia lakou, he oi ae ka makee ana i ka inoa maikai mamua o ke dala ame ke gula. Ke uwalo hou aku nei makou i ka poe na lakou i hapai ae i keia mau hana hoikeike, e hoopau i kela ano hana no ka pono o ka lahui Hawaii. ' Ke apono nei makou, i ke kahua i laweia ae e Lorrin L. Kakina, he

hoa iioohanohano no ke kalapu, e I ku-« ana i kela ano hoikeike o ka j hula pelapela, a ma keia ke hoopaa j nei i ka makou kakoo no ka hana! like ana i wahi o hookoia ai ia manao. Ke kono aku nei makou i ka poe apau e noho nei ma Hawaii, pela hoi me na hoaloha maanei i holo aku ma kahi mamao, « hui pu mai | me makou, ma ka holoi ana ae i ke j kiko eleele mai ka inoa maikai aku o Hawaii. '