Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 39, 28 September 1922 — HOOLILOIA I KAHUNAPULE. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HOOLILOIA I KAHUNAPULE.

. (Kakauia e J. K. Mokumaia) Kuu Solomon—E oluolu mai oe ina wahi kaawaJe kekahi o ka pneki 0 kuo Kilohana. i ike mai ai na maleamaka i na hana maikai i hanaia akn maluna o ia oiwi o kaua, a lilo 1 alakai a i kenerala, e hana ana i ka makemake o ka Makua Lani. I ka hoihoi pono ana ae i keia jnan kukulu manao ana ,o ia no ke kiiia ana mai o kuu mokukaa, e lawe i kekahi mau Jede ame ia mau keonimana no kahi i malamaia ai o aa hana poni kahu, ame na hoike Kula Babati, ma na huli Koolau aku nei, o ia hoi kela lae e kau mai ana imua loa o ia o Kuaioa, e pili pu aaa me kahi pohaku kupaianaha am wale, o ia o Nanahoa. Haalele i Kalihi i ka hora 7:lp a. m., o ke 6abati, Sept. 10, a i ka pau pono ana mai o ua mau puukani aei, i oni pono ae ai ka ihu o ua mokukaa nei, ma ka huli Waialua, ila.ila no hoi e haupa iho ai. Aia kou kiu nei, ke kuupau la i na ki, e oni mau ai, ua mokukaa nei, he anuu ana, nehe ana i kahi kahawai o Waialamihi, a hooiho malie saa Ja Kapukaki, a e ae ana « Kalauao, a honi hoomau ana me Kipapa, a kaomi malie ana ka hanu o Waikakalaua, mahea Manuela, ma Waikakalaua, heaha kana hana, hamohamo ana ia Melia; a e kau hoola'i mai ana o Kaunohua, a e waīho maikai mai ana ka u'i o'Wai•loa. a o ka moena pawehe o Mo. kuleia. Aia mau ka'u mau ohua, ke haawi la i ka mahalo i ka maikai o keia huakaiheie, a na ea hu'ihu'i e koiiikoni malie ana i ko makou papalina, a. e kau aheahe ma.i o Kawailoa, loa ka imi ana a ke aloha, holu malia ana i ka uwapo holuholu o Waimea. ame ke ala limu e kolokololio mai ana, a hehihehi ana i ke kahua o na keiki hoopololei o Waialee, a e kau hoola'i mai ana o Kahuku, a na Waiulewa, e heola'i mai ana, a ka u'i a na eheu a na manu e kikaha mai ana, a Laio-maloo, e hoola'i mai ana. i na kamahele, a kaomi ana ka hanu o Hauula, a komo ana i ka maha o Kahana Baj, a kaalo ana kahi pohaku liona, a e oi iki ae aua o Kaaawa, a e moe loihi ana o Kualoa, a ku iho la ua mokukaa nei ua heie ia la a kuku ka maliu. I ka hoi palua ana o na ilihuki, 0 ka hora 9:15 a. m., ia, me ka maikai o na'mea apau, ma ka nana aku, a kou kiu nei, ua huluiia mai o Kaimnki ame Waikahalulu, a piha, tta kahua nei. a pela hoi me na kaa otomobile, he nui, e kuku mai ana, a i ka hui pu ana aku o kou meakakau nei, me na kamaaina, ua nui maoli na mea maikai, a kou kiu i haawi ae ai i ka mahalo, oiai o keia hele ana aku, ua loaa maoli na ea maikai, no ka mea, ua loaa ia kou kiu nei i kekahi anu nui, aka ma keia huakai, ua hookaawaleia aku ua anu nei, a ua loaa maoli ke ola kino maikai, aole o ia wale, i ka hui ana aku no me na komite hoekipa, ua laweia aku la makou ma kēkahi pa--paaina, i piha i na meaai Hawaii, oiai ua he\he'a i'o no, o ka noho, iho la no ia a hoopiha mai la ko waho iloko, ua nui maoli ka meaai. I ke kokoke ana ae i ka manawa hana i kaheaia mai ai na hoahanau e komo aku iloko a o kou kiu iiei kekahi, oiai ko'u maka e hoolele pau ana i kona leua ike, aia hoi ma ka paia o ua halepule nei, e kau mai ana kekahi papa me keia mau olelo, o ia hoi he puke me na kanawai he umi ame ka manu nunu, a ka Uhane Homolele e hoolele ana 1 kona malamalama, a nialalo iho o ia keia: Ua Laa no lehova, o ke ola mau loa; Hoolaaia Aperila 12, 1914. Oiai he nui ko'u manawa i kaalo mau ai ma keia mau kaha, a e ha'oha'o mau ana no hoi au i ke ku o keia luakini ma keia wahi, a i kuu ike ana i kona ano, ame ka nui o na mea i hanaia ai, he mea oiaio, e hookuia ia mai ana ko'u lunaikehala. i na mea e hanaia mai ana. Oiai au e ku ana, aia hoi au ke nana la i na mea i hoolalaia ai, no na hana ano nui o ia la, i ku mai ai ke kahu, ame kona mau kokua, ame nal himeni i kupono no ia hana, a i ka pau ana o na hana mun, i lawe ia ae ai ka poni ana i ka mea i mahaloia, Bev. Kamakani, e hoolilo ana iaia i kenerala, e alakai ana i kona puail haipule, imua o ke kahua kaua, o ka haipule oiaio, oiai na lima o na kahunapule, e kau ana maluna iho o kona poo; aia hoi na leo pule ame na leo kalokalo, i ka Makua Lani, e alakai i kana kauwa haahaa iloko o Kona nani, a i ka pau ana o na hana poni, i hooneeia mai ai na hana Kula Sabati. He ku i ka nani na hana a ke komite i hoolala ai, a ma ka'u koho aku, ina e huiia na opiokane a kaikamahine, a pela hoi me na makuak&ne, a makuahine, e aneane no e hiki aku i ka ekolu haneri. O kekahi mea ano nui loa, i ka manawa e malamaia ana o na hana poni, ua nui na waimaka i hookaheia mai, a ua koho koke no au, no ka ike ole ia o ko lakou alakai me lakou, aka o na hnna, aia mau no ia ke nee la, me ka maikai. Aia mau n* hoi ke ai la na Eula Sabati i na manawa apau, oiai nia kela manawa i ka hora ekahi, a i kou kiu nei i kii hou ia mai ai o ai, ua oi ae keia mau meaai i ka ai mua ana; o ka puaa laulau oe, o ka hee ono no hoi o Kualoa ame ka oio kaohi puu, o Oneawa ame ka poi uouo o Kahaluu, ame ka uala ono o Kahaluu, i o ka hope loa o na.

meaai, o ke Kona kope mai oe, e hiaa ai kou moe nna, ua*ai a lawa. Ua .nui no na lulu dala ana, o ia hoi aia no i ka mea e loaa ana, a no ko'u ike, aia ma kahi kokoke loa i keia kahua, i loaa ai i kou meakakau nei kela punawai kupua, a ka wahine i hele mai ai mai Punaluu mai, e kii i wai, a i kali mai ai na keiki a imi mai ai ma ka meheu o ko laua makuahine, a liooliloia ai i kiapohaku, a e ikeia no ia mau pohalju i kou ku ana, a nana i kahi pohaku kupanaha ia Nanahoa, e ike ana oe, he eiua puu aia inaluna pono 0 ia mau e ike ana oe ia mau pohaku, a o' ua mau keiki- nei ia, a ka moo e noho, a e kiai ana i ua punawai kupanaha nei a ka makuahine i hele mai ai a hooliloia ai kona kino i kualapa, e moe ana mailuna mai o ka pali, ahiki i kahi e ku nei keia punawai. Ua oleloia he wai ono ko keia punawai; nolaila i malama pono ia ai kona kulana ia mau la, a o ka mea 1 ikeia, ai ka oiaio' o ia no ka makua lunakanawai kiekie Alapaki Kauka, he kamaaina kahiko no ia kaha, a pela mai no hoi kana keiki e ola nei, kahunapule Hanale Kauka. Ua hai mua mai no oia ia'u, no ka mea he heluhelu mau oia' i ko 'u manao; nolaila au i manao ai, ua pololei na mea i ha'iia mai, a o ka wai inu iho la no ia o ua lunakanawai nei, e inu ai me ka malaina pono loa ia. O ka pololei, amo ka pololei ole,e kala mai i ka meakakau nei, oiai he mea nui no na pana kaulana o ko kakou aina nei, he nui io no ka wai, no ka mea, he nui na lo'i kalo e ulu ana, a o ka wai, mailoko mai o ia punawai. Ma ke ano nui no ke noonoo de he ano kupanaha no ke nana aku, oiai aole ma ia walii wale no, aka aia no ma kekahi huli o na Hauula, aia no he mau pana ma ia wahi, e pili ana no i ka wai, a hoi mai la me ka piha o na mea apau me ka hauoli. La haawiia mai no kou kiu nei he manawa e paipai ai, ua lawe ae no au he mau olelo liilii, o ia hoi, o ka mea i poniia iho nei, ua kamaaina i kona ano, he mea oiaio o ka hana a na haipule aia no ia iloko o ka poe i ike ole ia mea he haipule, i keia la, ua hooiaioia mai ka manaoio, a pela hoi me ko'u lawe ana mai i na waimaka i hookaheia iho nei, oiai aia oia iloko o ka nawaliwali, aka e pule kakou no ka moa i mahaloia, John H. Wiae, ko alakai hoomāna, ka'u paipai ame ka mahalo ia oe e Kua]oa ame na komite. Me oe e ke kapena opio, ko'u iini pau ole, a na ka Makua La*i e kiai mai ia kakou apau, ka'u leo pule ame na keiki kikokiko o ko'u keena pa'i, ko'u welina pau ole.

Na Papa Kula Sabati keia ma ka hoike ona Kula Sabati oka Hoomana Naauao Kuokoa i malamaia ma Kuoloa. Mai ka liema mai maluna loa ke Kula SaTiati o Lualualei* Malalo iho, ka hiona oke Kula o Waialee; Malalo iho, ke Kula Sabati o Kalihi; malalo loa, kaii i malamaia ai o ka paina. Ma ka akau ae maluna loa, ke Kula Sal>ati o KaOia-' luu; malalo iho, ke Kula Sabati o Kualoa, malalo iho, ke Kula Sabati o Kaneohe, malaio loa, kekahi mau kahunapulo oka Hoomana Naauao. Maka akau loa ke kii o ka luakini ma Kualoa, a malalo iho, o J. K. Mokumaia e ku ana ma kahi o ka punawai kupuna ma Kualoa.