Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 41, 12 October 1922 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
KA HOPENA O KE KIHO BALOKA NO NA MOHO ELELE.
Ua hoea mai kakou i ka pahu hope o na hakoko kalaiaina i hooukaia me ka hahana i loko o na pule kakaikahi aku nei i hala ma o ka hoike ana ao o ka hapanui o na mana koho o kela a me keia aoao kalaiaina kuloko o kakou, i ka lakou mau moho i makemake ai e lilo i poe kaukanawai no ko kakoy ahaolelo a pela hoi no ka ahaolelo lahui ma Wahinekona, ma ke koho baloka wae moho o ka Poaono nei.
Ma ka wae ana ae o ka aoao Republika ia Senatoa John H. Wise moho elelelahui i Wakinekona, pela hoi ka aoao Demokarata ia William P. Jarrett ua kono hou ia mai kakou e wae ae i kekahi o laua i elele na Hawaii nei, no keia mau makahiki elua e hoea mai ana.
Me he mea la, o ke kulana elele lahui, ke kulana ano nui loa a kakou e akahele ai i ke koho ana i ke kanaka oi aku o ke kupono e hoounaia no Wakinekona. No na kumu lehulehu i na i make kakou na kanaka Hawaii. I ka inoa o keia lahui, a me ka hanohano e papahiia mai ana ma luna o kakou ma o ka hana a ke kanaka a kakou e hoouna aku ai i Wakinekona a laila he hookahi wale no kanaka a kakou e haaheo ai o ia no o John H. Wise. Ua loaa ka waeia ia Senatoa John H. Wise, no ke kulana elele lahui, aole ma muli o kekahi mau kumu e ae aka ua nanaia aku kona mau ano kupono me ka makaukau mamua o kona mau hoa paonioni o ka aoao kalaiaina hoookahi, he mau ano i loaa ole ia William P. Jarrett ka moho a ka aoao Demokarata.
O ka ninau a kakou a na mana koho e hoala mai ai i loko o keia mau la o wai la o keia mau kanaka ka kakou e hoouna ai i elele i Wakinekona. He hoookahi wale no pane pololei no kela ninau o ia no ka hoouna ana i ka mea kupono a makaukau o laua i na hana i pili aku i ke kulana elele lahui aole o ka hoouna i ka mea makaukau ole. Ma ke ano he hoa kaukanawai no ko kakou ahaolele kuloko ua oi ke kupono o Senatoa WIse ma mua o W.P Jarrett no ka mea ua hoomahele o ia ma na hana kaukanawai ua loaa ka i ke a me ka makaukau iaia no na hooponopono ahaolelo e pono ai o Hawaii ka mea i loaa ole ia W.P Jarrett.
Ma kana mau misiona o ka hoounaia ana i Wakinekona ma ka inoa o keia Teritore ua hookamaaina aku o ia me na hoa kaukanawai o na hale a elua o loko o ka ahaolelo lahui a ua hookamaaina pu aku iaia iho i na lala o na komite teritore kekahi o na mea ano nui loa i makemake keia ai e loaa i elele lahui o Hawaii nei. Oki loa aku o W.P Jarrett ma keia mahele i pili loa aku i ke kulana ana e alualu nei. Ma ke ano he hooponopono aupuni Repubalika ko Amerika i keia wa he hana naauao loa na kakou na na mana koho haloka ka hoouna ana i elele Repubalika ma mua o ko kakou hoouna ana i elele Demokarata. He nui na mea i loheia i loko o keia mau la iho nei, mahope o ka pau ana o ke koho baloka wae moho a haule o Norman K. Lyman a me Charles E. King no ka nuha o ka poe i hooikaika ma hope o kela mau moho a e koho ana lakou ia W.P Jarrett ma muli o ia manao nuha, i na he mea oiaio keia alaila ua hoike mai lakou i ka moowini o ko lakou kahua kalaiaina a aole hoi he poe Repubalika oiaio.
O ke koho baloka wae moho i hala aku la he paio kalaiaina ia o ke ano hoaloha ua hookuuia aku kela a me keia makaainana koho baloka e koho e like me ka lakou i manao ai a i ka lanakila ana o ka moho a ka hapanui i koho ai ma laila iho la no pau na paio ana a ma ke kho baloka nui ae nei e hoea mai ana e haawi aku na Repubalika a pau mai ka poe i koho i ka moho lanakila a i ka poe i koho ole iaia i ka lakou mau hooikaika ana ma na ano apau e lanakila ka moho o ko lakou aoao kalaiaina.
Ua hoakaka ae o Norman K. Lyman a me Charles E. King i ko laua mau manao ma loko o na nupepa e haawi aku ana laua i na kakoo ana ia John H. Wise no kona lanakila. He hana hiki wale no i keakhi mea ka olelo ana ae pela i hoike oiaio no ke kui'o o ko laua mau manao hoakaka o ka hana oi a ka o ka pono a laua e hooko ai i loko o keia mau pule aku a hoea i ka la koho o ia no ke ku aku ma na kahua haiolelo akea a ao aku i ko laua mau hoaloaha, ka poe i hooikaika no laua e haawi ae lakou i na kakoo ana i ka moho i waeia a ka aoao a ka hoike oiaio ia o ko laua hoopoina ana i na hana o ke koho baloka wae moho aku nei i hala a nana aku i ka nee ana mai o ke au o ka manawa me na hoopomaikai ana a ka aoao ia laua. He kanaka maikai o W.P Jarrett he oluolu me ke akahele ma kana mau hana aole nae ke Kuokoa i manao ua kupono o ia i elele lahui ua oi aku ke ko'io'i o kela kulana ma mua o ka makaukau i loaa iaia e hiki ai ke makaala pono ia na pono o Hawaii nei e kaukai aku ana o ia ma luna o kekahi mea okoa aku o ia ka mea nana e hana mai a e hoomakaukau mai i kana mau mea e hana aku ai i pili ia Hawaii nei aole hoi o ka mea i makaukau nona iho aole ana kaukai ana aku ma luna o mea i makaukau nona iho aole ana kakai ana aku ma luna o ka mea okoa aka e ku makaukau mau ana o ia i na manawa apau e paio aku a e kue aku i na hooponopono ahaolelo ana e ike ai e hoopilikia ia mai ana keia Teritore a i ole e hoopomaikai ia mai ana paha. I loko o na makahiki i aneane e piha ka iwakalua o ko ke Keikialii Kalanianaole paa ana i ke kulana elel lahui o Hawaii nei, aole he kahua e ae i holopono ai i kana mau hooponopono ahaolelo i hooikaika ai no keia Teritore ma muli wale no o kona lilo ana i hoaloha maikai loa no na hoa kaukanawai o loko o ka ahaolelo lahui no keia mau kumu i kupono loa ai ko kakou hoouna ana ia John H. Wise i elele lahui na Hawaii nei aole ma kona ano he hoaloha maikai wale no no na hoa o loko o ka ahaolelo ma Wakinekona aka ua hoomakaukau o ia iaia iho a lako me na ike he nui i pili ia Hawaii nei e lilo ole ai i kii i ka wa e waihoia mai ai kekahi mau ninau pohihihi i pili i ko kakou hookele aupuni kuloako a i ole na ninau paha i pili i ko kakou ola lahui ana.
KA MEA HANOHANO ROBERT W. SHINGLE (PILIHALE)
Ma muli o na baloka kiekie loa i loaa i ka mea hanohano Robert W. Shingle (Pilihale) he 7506 i oi ae i ko kekahi moho a ae. ua hooia mai na mana koho o ke Kulanakauhale me Kalana o Honolulu nei i ko lakou hilinai piha ma luna o kona noeau me kona kuio a kupono hoi no on a hana kaukanawai hoopomaikai i ko Hawaii holookoa. Oiai o ia ke poo o ka Aoao Repubalika ma Hawaii nei ma muli o kona kulana Komite Lahui ua kau aku ma luna on a na hilinai ana a na Repubalika no ke alakai ana i ka paa baloka Repubalika no ka lanakila mai Hawaii nei a Kauai ma ka la 7 o Novemaba ae nei. Mana hiohiona i hoomaopopoia no Pilihale ua ohohia na mea apau nona ma muli o kana mau hana puuwai hamama a aloha kanaka i na wa apau me kona kupaa mau ana ma hope o ke Alii Kalanianaole a hiki i kona hoouolu ana aku la. Aole loa on a hookae i ka poe haahaa i kipa aku i on a la ma kona keena a makona home. ua like wale no one mea apau iaia. O ka oi loa aku o kona aloha o ka lahui o kana wahine me kana mau keiki kakou oiwi Hawaii. Na ka lehulehu e ike mai i ke kanaka e ola ai! Ehia no hoi koho baloka ana e nui ole ai na baloka kiolia no ka nui o ka hewa! O kekahi hana nui a ka poe e hooikaika aku ana i na hana kalaiaiana o ia ke kuhikuhi ana i ka poe maopopo ole i ke kaha ana i na baloka i makepono ai ka hele ana ae o ka lehulehu e koho i ko lakou mau baloka. E LILO I POE REOUBALIKA E PONO AI I ka nana aku i ka nee ana o ke au o ka manawa ke waluwalu liilii mai nei ka aoao Demokarata ma muli o ke komo ana ae o kekahi heluna mahuahua o na Demokarata i loko o ka aoao Repubalika. Ma ke koho baloke koke aku la i hala i hoike mai ai ka Mokupuni o Hawaii Maui a me Kauai i ka hiki ole ana i na Demokarata ke hoopiha i na moho no ko kakou ahaolelo kuloko i ahona wale no kela aoao kalaiaina i ka Mokupuni o Oahu nei me ke apu'epu'e no nae ka hiki ana ke hoopiha i kekahi mau kulana holo moho ma ka apana eha no ka hale o na lunamaka ainana. I na penei iho la na hoailona e oiliili mai nei o kela aoao kalaiaina o kakou he mea maopopo loa e hoea mai ana ka la a kakou e ike aku ai i ke ku aku o ka aoao Repubalika i aoao mana nui i loko nei o ka aina. Aia he mau kumu a na Repubalika e haaheo ai i ko lakou aoao kalaiaina. I ka nana ana aku i loko o keia mau makahiki i kaa ae ai ka hookele ana o na hana o ke aupuni o Amerika ma lalo o ka aoao Repubalika ua kukuli ia ae he hooponopono home rula o oakou ka mea i ike ole ia ma ke au hooponopono o na Demokarata aiai e noho ana ma ke poo o ke aupuni o Amerika o ia hoi akahi no a nanaia mai ko kakou poe kanaka kupono ma Hawaii nei e paa i na kulana oihana i kaa aku ai ka hookohu ana mai i ka Peresidena o Amerika Huipuia me ke apono ana mai o ka aha senate o ka ahaolelo lahui. I keia la ke paaia nei na kulana oihana i hiki ole i ke Kiaaina Demokarata ke haawi aku i na Hawaii Demokarata kupono. E pili kakou e na Hawaii me ka aoao ikaika i loko nei o ka aina ka aoao i kakooia e ka poe kuonoono a i keia hoi kona makee mau i na hana hoojolomua a pau. I na aia i loko o kakou na manao uilani e alualu i na kulana kohoia e ka lehulehu ma loko o ko kakou ahaolelo kuloko a ma na kulana oihana kohoia ai ia iini o ia ke komo ana mai i loko o ka aoao i keia kona ikaika a ma muli auanei o ka lokahi ana o ka hapanui o na Hawaii e kau ai kakou ma kekahi mau kulana oihana ano nui ka mea hiki ole ia kakou e loaa ma ke ku ana me ka aoao nawaliwali a ma ka hookauliilii ana paha i ko kakou ikaika.
MAI LILO KAKOU I POE HOOHUAKEEO Ua hala aku la ke koho baloka wae moho ua hoea mai hoi kakou i ka hopena o na hakoko kalaiana hikimua o ka wae ana i na moho no kela a me keia aoao kalaiaina e komo hou aku ana kakou i ka elua o ka hoouka kaua kalaiaina o ke kauleo wale no a ke Kuokoa o ia ko kakou hoolilo ole i ka hopena i oili ae nei i mea e hoohuakeeo ai kekahi poe o kakou. Ua hahana maoli no on a hoouka ana i ke kalaiaina i na la aku la i hala mai na moho mai e alualu ana i ke kulana elele lahui a hiki aku i na hoa o ka ahaolelo he kalaiaina hoi i lohe maoli ia ai no na olelo hoinoino a hoahewa aku o kekahi i kekahi e ake ana e lanakila ma luna o na hoa moho e alualu ana i ko lakou mau kulana pakahi. Aole keia pepa i ike i kekahi mau kumu kupono e hoohuakeeo ai kakou no ka puka ole ana o ka kakou mau moho i hooikaika ai a i ole o na moho paha ke nuha iho no ko lakou puka ole ana oiai o ka hapanui o na mana koho na lunakanawai na lakou e haawi mai i ka olelo hooholo ma ka pahu baloka. He aha ka poimakai e loaa mai ma ke kho ole ana i na moho i waeia a i ole koho aku paha i na moho o ka aoao kalaiaina okoa mamuli mai o ka nuha ame ka hoohukeeo? E ku kakou a pau i luna a hoike i ko kakou Repubalika oiaio ma ka haawi ana aku i na kakoo piha ana i na moho i waeia ae ma ka aoao Repubalika o na baloka apau i haawi ia no na moho i haule e haawi aku no ka moho i weaia a mau moho paha e like me na kulana e alualu ia nei e na moho a e malama i ka hoomanawanui me ke ku makaukau mau ana i loko o ka aoao malia e hoea mai ana no he manawa ma keia mua aku e haawi ia mai ana no na kakoo ana a ka lehulehu i ka poe i wae ola ia ma keia kau. He kei ke kalaiaina a ka hana ano e maoli i waena o kekahi poe o kakou! Ma na aoao ino o ke kanaka ma laila na enemi o na moho e aihemu mai ai a ma kahi o ka lakou mau hana maikai e kupono ai e haawi ia aku na mahalo ana kapaeia ae la ia mau mea o kookaakaaia aku auanei na maka o ka poe makapo a koho aku i ka poe i makemake ole ia. Ke hoomaopopo na Demorakata i ko lakou kuhihewa i ko lakou kapae ana i L. L. McCandless mai ke alualu ana i ke kulana elele lahui no ka mea ma kahi o ko lakou manao ana e hookuikahi i ka aoao ke kaikahi mai la na Demokarata.
HE HOOMAIKAI NUI I OʻU MAU HOALUHI Ma muli o ka pau ana ae nei o na hana o ke kau hikimua me ka hopena maopopo loa ke haawi aku nei au i ka'u mau hoomaikai he nui ia oukou e ka lahui oiai ua haawi mai oukou i ka oukou mau kakoo ana iau ma na ano a pau loa ia la hooili kaua, no ka hanohano o ka Moho Elele Lahui me ka uku ole. O ia mau hana maikai a oukou a i komo pu ai kakou i loko o keia kaua kalaaina i ike ole ia kona lua ma ko Hawaii nei moolelo a oukou i hoike mai ai ua paio aku kakou me ke kupaa no ko Hawaii maluhia i loko o ka malie. O ka oukou mau kokua manawa lea uku ole i haawi manawalea mai ai nou ua hoeha maoli mai oukou i kou puuwai au e poina ole nei i na la o kou ola ana a pela au e haawi aku nei i na hoomaikai ana he nui a e oluolu oukou e lawe aku ia mau hoomaikai ana i uku a i makana nau ia oukou me ka poinaole. Aole no kou haule ana e hoonele ai au i ka makaala mai i ko oukou mau pilikia e ha'i mai ia'u ma Hilo, Hawaii. Ua makaukau mai.
HE HOOMAIKAI. Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa; Aloha oe: E oluolu mai oe i wahi kowa kaawale o kau nupepa no'u e haawi aku ai i ko'u manao hoomaikai i na mana koho baloka o ka Apana Elima i haawi ai iau i ko lakou kakoo ana a oiai aole no i loaa mai ka hopena i makemakeia ua hauoli no ka manao i loaa ana he mau hoaloaha i haawi mai i ka lakou mau kakoo ana iau. Ma kou ano he Repubalika oiaio e noi ana au i na Repubalika apau i kakoo mau ia'u a me na Repubalika a pau i kakoo ole mai e kakoo mai i na moho i lanakila me ke kau koho e hoea mai ana. Ua haule au ma ke kahua kaua kalaiaina aole no nae ia he mea kaumaha ai. He hakoko ikaika ke ku mai nei imua o kakou a o ke alahele o ka lanakila aia no ia i loko o ka lokahi a i na e makee ana kakou i ka aoao kalaiaina a laila he mea maikai e hoopoina i na mea i hala a e kikoo aku kakou imua. Me keia mau manao maika ke waiho nei au na oukou e hooholo i ka mea maikai e hana ai a pela. Me keia mau manao maikai ke waiho nei au na oukou e hooholo i ka mea maikai e hana ai a pela hoi na lani e hoopomaikai mai ai kakou apau. Me ka mahalo mai ka oukou kauwa nei, owau iho no me ka haahaa.
NUHOU KUWAHO
O ka Lunakanawai Lindsay ka i hookohuia mai i kokua Lunakanawai kiekie no ke Teritore o Hawaii ma kahi o Lunakanawai Edings i pau ka manawa o kona hookohu. O ka loio a hope loio kulanakauhale mua o Charles. M Hite ka i koho ia i lunahoomalu no ke Komite Kuwaena o ka Aoao Demokarata makahi o Jack Milton i hala i America. No ka hiki ole ke komo aku kekahi mau palapala i kakauia mai e na makamaka i keia pule ua hoopane ia ka hoopuka ana aku a loaa kahi kaawale o ka nupepa no keia pule ae. He hoopii koi poho $23,000 ka Manuel Andrade o ka hookomo ana ae i ka aha kaapuni ma o William B. Lymer la kona loio e koi ana i ka Hui Kaaahi o Oahu no ka make ana o kana wahine. O ka nuhou hoohikilele noonoo o ka oili ana ae ma ke kakahiaka o nehinei o ia no ka make ana o ka Hon. D. M. Kupihea kekahi o na moho Demokarata e ka apana elima i waeia ma ka Poaono nei. Ma ka po o ka Poaono, Okatoba 28, e wehe ai na moho o ka aoao Repubalika he halawai kalaiaina akea ma lalo o Aala Paka e like me ka hooholo ana a ke komite kalaiaina ma ka Poalua iho nei.
Ma keia Poakahi ae e holo aku ai o Senatoa John H. Wise no Kauai no ka hoomaka ana i kana hooikaika baloka no ke kulana elele lahui a ma ka poaha no e hula hoi mai ai oia no Honolulu nei.
Ua hoike ae na moho o ka aoao Repubalika i haule me na manao maikai, e haawi ana lakou apau i ka lakou mau kakoo ana me ka ikaika i na moho Repubalika apau i waeia no keia koho hou ana aku e hiki mai ana.
E hoomaka ana ma ka la 15 o keia mahina e kuai ana ka hale poi o Lee Wo, O ke Alanui Liliha he 30 paona i ka 1.00 ke kii ponoi ae ma kela hale kuai poi a i na e lawe ia ma na home he 28 paona i ke 1.00
E ho'omaka mua ana o W.P Jarrrett i kana hooikaika kalaiaina no ke kulana elele lahui na ka aoao Demokarata ma ka Mokupuni o Maui me ko ke komo pu o Kauka Raymond ma ka hooikaika ana no na lanakina
Ma ka Poaha iho nei i huli hoi aku ai ka Hon Normoan K Lyman no Hawaii, no ke komo kino ana akau i liko o na hooikaika ana, no ka moho elele lahui a ka aoaoa Repubalika i wae ae ai, o ia o J. H. Wise
Nui na kamailio e loheia nei i liko o keia mau la i ka lalau o na wanana a kekahi poe kahuna no ka hopena o ke koho baloka aku la i hala, ma muli o ka lanakila ole ana o na moho no lakou na olello wanana no ka lanakila ma ka pahu baloka
Ke olezzo nei kekahi mau alakai o ka aoao Demokarata i liko o keia mau la, he apu'epu'e ka lanakila o W. P. Jarrett ma luna o John H. Wise i na ka no ka lanakila o John Wise a laila aole e loaa ana iaia he hookahi kaukani baloka ka oi ma mua o ka moho elele Demokarata
Eia no o Senatoa John H Wise ma loko o ka halema'i e noho mai nei i keia mau la, aka nae ma keia pule ae e hookuuia mai ai o ia no ka hoomaka ana aku i kana hooikaika kalaiaina ana ma ke kaahele ana ma na mokupuni a pau.
He ahamele a me hulahula ke haawi ana e ke Kalapu Himeni a na Makapo ma Kahana ma kela huli Koolau ma ka hora 7 o ke ahiahi o keia Poaono iho, a e holo wale ana ka poe e makemake ana e hele ia ahamele ma luna o ke kaaahi e holo ana i laila e hoi mai ana.
Maluna o kaupoki o ka Hokele Iana ma ka ponei i akoakoa ae ke komite kuwaena Repubalika na moho i waeia a me na moho i haule o ka Mokupuni o Oahu nei, pela hoi na lunanui o na kalapu Repubalika no ke kukakuka ana i na papahana e hoonee aku ai i na hana hakoko kalaiaina no ke koho baloka laula e hoea mai ana.
E malamaia ana ka halawai kumau o ka (Ahahui Poo) o ka Hale o na Alii O Hawaii ma ka Phoenix Hall i keia Sabati iho, Oct. 15 1922 ma ka hora 2. p.m
Ma ke kauoha a ka Iku Hai. W. J Coelho Iku kau.
NUHOU KULOKO
Constantineople, Oct 5- He palapala mai Atenai mai ke hoakaka ana no ana no ka hoopukaia ana aku o ke kauoha e na luna aupuni o Helene no ka ohi ana i na kanaka o ka papa o 1917 ame 1918 i mau koa
Kikako, Oct 5- Ua hoolahaia ae hoi pepa liilii i ka po nei e B. M. Jewell ke poo o na kanaka olohani alahao e hoakaka ana o na kanaka hana apau ma na alanui kaahi he 83, a holo ana he 60,000 mile a oi a e hoohana ana 130,000 mau kanaka ma luna o ia mau alanui hao ua hoopau ko lakou mau manao ku-e i na hakuhana i liko o na alanui kaaahi
Wakinekona, Oct 7- He 28 mau elele Kritiano Helene mai Keleke mai i loko o ka ahaolelo Helene i, kelekalapa mai i ka Peresidena Harding a i ka Ahaolelo Amerika e noi mai ana no ka hoopakele ana aku i na Helene na Amenia a me kekahi mau lahui Kristiano e ae ma ka hapa hikina o Keleke (Threce) i na he haawiia aku ana ia apana i na Tureke.
Mudania, Oct 7- O ka ahakuka mawaena o na kanaka o ke Kenerala Kemalist a me na aupuni huiia ua hoomaka hoi ia i keia la a me ka hiohiona e loaa ai he manaolana no ka hoopauia o ke kaua ma muli o ka manao hoolaulea o na elele ma ka aoao o ke Kenerala Tureke , ka poe i loaa mai he mau ao hou mai Angora mai.
Barcelona, Oct 7- Ua puke ae he ma'i bubonika maanei, ma ka hoakaka a na nupepa he 5 mau ma'i i ike ia, a he elua e maka aku ana.
Tokio, Oct 7- Hookahi haneri mau ma'i korela i ike ia maanei a ma kahi o ka 25 poe i make i hoike ia mai, mai ka manawa mai o ka puka ana ae o ia ma'i. O keia ku helu ha kiekie loa mai ka ma'i ahu lau kolera mai o ka 1915.
He hoomaikai-
Oiai aole au e hui kino aku ana me oukou e na mana koho o na Apana Eba a me Elima i keia wa, no laila, e ae oluolu mai e lawe aku i ka'u mau hoomaikai ana he nui no ko oukou hookau ana mai i ka lei o ka hanohano ma luna o'u, ma o ko oukou wae ana ae o wau kekahi o ka oukou wae ana o wau kekahi o oukou moho senatoa ma ka aoao Repubalika. O ka oukou i hana mai ai ma luna o'u he hoike ana mai ia i ko oukou makee mau i na kanaka maka'u ole e hana i ka oukou mau hana, nolaila, ke nonoi hou aku nei no no ia mau kakoo hou ana mai ma ka la 7 o Novemaba e hoea mai ana.
James K. Jarrett. Moho Senatoa Repubalika.
Na mare-
Wm. K. Kailiuli ia Julia Puaala, Sept 30
Emund S. Sheldon ia Mary K. Avilla, Oct 2
Daniel Kaapuiki ia Daisy Mahikoa, Oct 4
Joseph K. Kalohi ia Emma Hookano, Oct 5
Joe Santos is Helen Pieper Kimokeo, Oct 6
Na hanau-
Na Phillip Hatori a me Newland Ikaika he keikane, Sept 24
Filimino Flores a me Annie Moses, he keikane, Oct 1
Na Wm. B Willing a me Emily Kahue, he kaikane, Oct 5
Na Jack W. Williams a me Kuehu Kaaiauhi, he keikane, Oct6
Na Levi. K. Kaawa a me Constance Simeona, he kaikamahine, Oct 6
Na John H. Mokuilima a me Lucy Mokuilima, he keikikane, Oct 6
Na make-
Harriet Dar, ma ke Salvation A. Home, Oct 3
Daniel Holookoa ma ka Halema'i Moiwahine, Oct 5
Joe Manewa Palea, ma ke alanui Kam. IV, Oct 6
John Kuulei Kaea, ma ka Waiakamilo, Oct 6
George Kina, ma ka Halema'i Moiwahine, Oct 6
Henry K. Kamae, ma ke alanui Dowsett, Oct 7
Kealohilani Ah Mook, ma Kalihi, Oct 7
George Ahapa ma ka Halema'i Mo'iwahine, Oct 8
Monroe Irvine, ma ke alanui Moi, Oct 8
Mary Gun Tong, ma ke alanui Maunakea, Oct 8
Punana Kuapuhi me Auwaiolimu, Oct 8
Lena Kalaluhi, ma ke alanui Ilaniwai, Oct 9
Hoopahuaia e na makai ka hana e powa (Mai ka aoao Ekahi mai)
Oia na na koa a he kanaka hewa ole. Ua nanauia ia koa a mai iaia i loaa ai ka ike i ka makaikiui o ia pu kekahi hoahui i loko o ka hana powa. Ma muli o keia hoike a ka makaikiu i hopuia ai o Hightower a me kona kokoolua, hookolokoloia e ka aha hookolokolo o na koa a hoop'ia elima makahiki e paa ai i ka halepaahao no na hihia elua.
Oiai e kalia ana no ka hoea mai o ka moku nana e lawe aku ia Hightower no Amerika e hoopaa ai ua mahuka aku la kona kokoolua a holo mai la no ke kaona nei. Eia nae, ua ikeia kona wahi e noho ana e na makai o ka oihana koa mahope iho a nana i hooiaio aku i ka hana i hoolalaia ai a lawa i maopopo ai. O ka manao e mahuka mai o Hightower a hui me kona kokoolua a laila holo like laua i Waialua no ka powa ana i ka Banako Hawaii me ko laua poina he banako lala pu kekahi o ka Bihopa & Co, ma Waialua. I ka manawa i ninaninau ia ai o ke koa i mahuka mai ai a i paa ai i ka hopuia ia manawa i hoomaopopo ai ka Makaikiu o ka banako a Bishop & Co, i manaoia e powa aole ka Banako Hawaii.
Aka nae, i ka manawa i hoouna ia aku ai ke dala mai ke kaona aku nei no Waialua a pela i Kahuku no ka uku ana aku i na limahana o ka mahoko he kaa makai kekahi i u kali aku ma hope o ke kaa nana e lawe ana i ke dala. Ua hoonoho pu ka hope Makai Plemmer o Waialua i kekahi makai e kiai ia kaa, a he makai pu ka ka oihana kou ma Waialua.
Hoolalaia e Powa i ka Huina o $25,000
I kulike me ka hoakaka a ke koa i hopuia ai o ia a me Hightower ka i maauhele i na Waialua ma ka hakilo ana i na banako a elua. Ma ia nana ana a lua i loaa ai ka ike hookahi no kanaka hana e kiai ai i ka banako ma ke awakea. Ia manawa i hoolala ai laua o ia wa kupono a laua e komo aku ai a kauoha a ku i ke kanaka o ka banako e haawai mai i $25000 me ke kau aku i pu panapana imua on a a hiki i ka loaa ana mai o na dala ia laua.
Aole ka laua i hoolala powa i ke kalaiwa o ke kaa oto e lawe ana i ke dala a na limahana no ko laua maka'u e kiai ia ana ia kaa. He hana keia a laua i hoolala ai he mau mahina i hala e like me ka laua hoike. O kekahi hana laua i hoolala ai e hoolimalima i kekahi kaa oto e kalaiwaia ana e kekahi Kepani a maluna o ia kaa laua e holo aku a hiki i ke alanui e komo ae ai i loko o ka malako ma Waialua a malaila na kii i na lima a me na wawae o ke kalaiwa a paa no ke kali ana ia laua o ka hoi mai a ma luna o ia kaa e holo mai ai ke kaona nei a i na e hoao ke kalaiwa e hoike ae i ka laua hana a me ko laua mau ano apau he hana ia no kona make.
Ua mana pu laua e haawai ia kalaiwa Kepani i $100 no kona luhi me ke kauoha aku iaia aole e hoike iki i ka laua mea i hana ai.
I ka manawa e paa ana o Hightower i loko o ka halepaahao i lohe ai na makai oihana koa i na mea hoolalaia eia a me kona hoa a oiai hoi kona hoahui e hele ana i ka loa a me ka laula o Honolulu.
He pule aku nei i hala ka laweia ana aku o Hightower i Amerika e hoopaahao ai ma luna o ka moku lawe koa o ka oihana kaua moana.
He hoomaikai i na mana kokoho o Maui
I na mana koho baloka o Maui: Ke haawi aku nei au i kou hoopomaikai palena ole ia oukou pakahi a ia oukou a pau no na kakoo kilakila loa a oukou i hoike mai ai ma ke heluna baloka a oukou i haawi mai ai ai ia;u ma ka Poaono i hala. Ke pulama nei au i ka hilinai a oukou i hookau mai ai maluna o'u a ke hooia aku nei e hoao no au e like me ka hiki au ke hana no ke kupale ana i na pono o ka Mokupuni o Maui ame Teritore holookoa o Hawaii nei. I ka hooki ana ke haawi hou aku nei au i kou mahalo ia oukou.
Owau no me ka oiaio,
W. A. Clark.
Ka aha Mokupuni o Hawaii
E noho ana ka Aha Mokupuni o ka Mokupuni o Hawaii o ka Hoomana Naauao o Hawaii ma ka Luakini o ka Hoku o Malamalama ma Aleamai ma ka la 19 o Okatoba 1922 hora 10 a.m. Ke kauohaia aku nei na Ekalasia a pau ma ka mokupuni o Hawaii e hiki mai ma kahi i kauohaia me na makaukau apau; a o ka hoike Kula Euanelio mokupuni e malama ia no ia hana ma ka Luakini o Kekilohana o ka Malamalama, ma Hilo, Hawaii, ma ka la 22 o Okatoba 10.
Rev. Helen K. Edmonds,
Peresidena Ekalesia Aha Mokupuni o ka Mokupuni o Hawaii.
He hoomaikai nui-
I na lede a me na keonimaka Apana Elima i haawi mai na baloka he 1752 ma ka Okatoba i hala a pela hoi loaha i haawai mai i ka lahui ikaika ahonui ana ko kou no oukou a pau loa kau piha, a ke manaolana mau e like me ia hilinai a kakoo oukou ia'u i ka manawa i hala la ana no ma ka la 7 o Nowemaba e hiki mai ana. I nui ke aho; o keia ka'u pepa.
Ko oukou hoaloha a hoopaa ana.
Frank K. Archer
Pearl City
Lawe i kona ola iho mamuli o ka mare ana
He wahine opio o Kepani nona ka inoa o Kimuko Fuji a nona makahiki he 20 o ke alanui Kalihi i ka i hooholo i kona manao he oi aku ka maikai o kona lawe pomai ana ae i kona ola ma mua o ka mare ana aku i ke kane ana i hoihoi o ia ai a nona ia hopena i inu ai oia i ka laau make a ma ka Poaono aku la i hala kona make ana mahope o ka hoomailo loihi ana o ka mai iaia, ma muli o ka laaumaka ana o ka ai ana ma ke la 18 o Sepatemaba.
Maloko o ka halema'i o na poina ulia kahi on a i lapaau mua ia ai a ma mahope iho i hoihoi ia ae ai i ka hale mai moiwahine Aneane he puke aku nei i hala ua hoi aku o ia i kona hale a malaila o ia i make ai.
Ma ka hora 10 o ke kakahiaka Poakahi nei i noho ai ka aha niele a ke koronero Julius Asch. Ma ka hoakaka ma ka moolelo e pili ana i ka make ana o nei kaikamahine Kepani ua makemake ka kona makuakane iaia e hoopau i ka hele ana i ke kula a e mare oi a i ke kane a ka makuakane i makemake ai a ua hoole o ia ia manawa e hele ana no oia i ke kuia A'o Kumu a ua hooholo o ia e lilo i kumukula ke hookuu maikai ia mai o kona makemake e hoomau aku no o ia i ka hele ana ia kula a hiki i on a hookuu maikai ia ana mai a no ka paakiki loa o ka manao o ka makuakane e hiki ole ai iaia ke hoomanawanui pela o ia i hooholo ai e aho ka make ana i na mua o ka hooko ana aku i malaika make o ka makuakane a ua make oio aku la. He mau kaikamahine opio Kepaui no kekahi i make na keia ano ma mua aku nei manao o ko lakou hooholo ana o keia ano o ka make ka mea e hoopauia ai ka hoopaapaa ana.