Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 41, 12 October 1922 — AIA MAHEA MAI KA KAKOU OLA E HAWAII? [ARTICLE]

AIA MAHEA MAI KA KAKOU OLA E HAWAII?

He ninau kupono keia e ninau ae ai ia kakou iho, a no ka mea, ke kamailio mau nei kakou me keia manao i kela la a i keia'la, ma na home, ma na pipa alanui a ma na wahi au kanaka no apau. Ma ka manao 0 'na hoakaka a kekahi poe, me he mea la e ili wale mai ana i«a mea, me ka hana ole ia, no keia lahui •kanaka; a ma ka nianao o kekahi poe, na ha'i e hana mai no kakou. Ma keia mau la o ke ola ana o na Hawaii, ua mamao kahi e loaa ai o na pono o ke ola ana; aole wale_ o ka mamao'iloko o ka aiiia o na paOmoku nei, aka ua liala loa aku ma ka aina makna, Amerika Huipilia.' Mamuli o keia mamao, ua konoia mai kakou e hoonui i ka ikaik:. me ka lokahi ana o na manao, maluna o kekahi liaua i makemakeia. He auo like-no keia moolelo o ko kakeu ola lahui ana, me ko ka lahui Isaraela, ia lakou ma ka aina o ka hooluhi, Aigupita. I ka wa o keia Isaraela i komo aku ai ma Aigupita ma o losepa la, ua lokahi maoli ko lakou iioho ana, a hala wale he kcnetutJa; a hala hou he; ;'keneturia, īnahuahua loa na ohana ma-ia aina, hoomaka ke ano ku-eku-e o kekahi i kekahi. Aole o'ia walē no ,aka, o ke ku e aku 3 na hookele naauao a na alakai, liiaiwaena ae o lakou, a hele aku 'iiālillo o ko-, lakou. mau- manao ponoi iho me ka inana i'o no ame ka ikaikn. Mamuli o k<?ia ikeia o ke ala ana 0 na manao liukihuki, mawaena o lakou, me ke ku aua malalo o leela ame keia alakai no lakou iho, i ala ae ai ka manao o ke alii, e inii i niau alahele, e hiolo ai keia mana o- : ka Isaraela, a lilo i mea ole. Noliaila, i ko ku rivai ō kēkahi aUi hou ma Aigupita, āole hoi 1 ike ia losepa .ohumuhumu ae la oia me kona poe kanaka, Pukaajaa 1:9. •• ' ::

I mai la ōia i konk poē' kāha'ka, aia hoi, ua oi aku ( ka nui o *na kanaka mamo a Isaiseela, ame ko lakou ikaika i ko kakou. 10. E hana maalea kakou ia lakou; o nui auanei lakou ,ahiki niai ke kaua, huipu .lakou me ko kakou poe enemi, a e kaua mai hoi ia a, pel.it e pii aku ai'miai ka aiua_.ukiv , 31.; A hoonoho aku lakou i na'llin.ā hooluhi maluna o lakou, i mea e hookaumalia loa ai ia lukou i na hana nui. A hana iho la lakou i. na kuhinakauliale papaa o Piioma, a o Eamese. O keia nuiu hana hooluhi e hookauia aku maluna o ka Isaracla e na Aigupita, o ia ka hana uinihapa. 0 ka pono o keia liana, aia a lako i ka lepo palolo, ka mauu, ka wahie ame ka umu kupono, alaila hoomamaia ae na hana; a nolaila, i ka wa mua o keia hana i hookahuaia ai, ua ala ae na' makua alakai o keia lahui Isaraela, lea poe naauao i ku-e ia mamua. aku-, a hoike'ae i na kanaka i ka pilikia nui c hiki nuii ana, mamuli o keia kanawai a-.Ha alii. Heaha ne nei ia leo ia Isaraela? 0 ka pilikia a na alakai naauao mua o ka Isaraeln e ike ana, o'ia no ka hoea .mai ; p. ka la e neoii-eo «i o »a aina palolo,_a mauu kupono no ia hana, e hoopuni koke ana mawaho o ke kulanakauhale o aia kekahi ilalo iho ma na puu; a eia kekahi ma na awawa, a ma-o ac kekahi ma'na kualono. O ke kahua haahaa loa paha keia o ka lepo e waiho anii' ,a he lepo kamaaina ia i na 'maka.-ma kela -ame k'eia la;' wahi. a ka .olelo namu,, "common. i He kakaikahi na kanaka i hanaia ae, mai ka lepo o kahi kiekiena. Ma na hana ka hoomaopopo ana i ke ano o ka lepo o ke kanaka,- i hanaia mai ai. Ikaika mai nt> i ka lepo, no kahi . kiekiena i.a. • E holo ana no keiā mau papa lepo me ko lakou/ ma ko lakou mau wahi pakahi iho; elike no me ka wai e imi ana i kona iliwai; aole w:i.hi paewa. Kiekie no ke kanaka, kiekie no na hana,. a pela no kolalo poe. Ma ka hana e ikeia ai keia m?tu mea hooiaio. Me ka noho maikai iho no o kc: kahi poe, ke ala ne la no ia mo ka hoohikilele a hoino aku i kekahi me na kumu kupono olfi. 0 keia m.au anQ ino o kakou, he mea poiio e hoomalōlo no.kekahi wa; a no ka mea, eia kakoū ke kupoho aku nei imua o na haaa hoopulapula, a na komisina Home Hawaii ,e hooponopono mai nei. kumu o keia leo uwalo e hoomalolo, o ia no ko kakou wikiwiki loa i ka hoino i na hana hoopulapula, me ka loaa ole lie kahua kupono no ia hoino ana. _ E ike ana no kakou i ka nani o ia hoomalolo ana mahopo aku, a no ka mea, aia iloko o ia hoomalolo ana, e nahaha ,a e okaoka liilii ai kfia mea ino, he hoino kumu ole, holoholoolelo, a pela aku ,maiwaena aku o kakou. Ua hookumuia mai kei.i mea ino ma na home, a piika i ke akea, mamuli o ka hemahema o na makun i ke a'o ana i na keiki, ma ka wa opiopio. Ua hookuu wale ia aku na keiki me keia any, a i kd oo ana, a hele no lakou iho, hana aku no lakou ia ano ma na wahi apau e hoomoana ai. E helupapa aku kakou i na ino o keia wahi mea iki ,aole e r> a Ji mai. Weluwelu liilii noho lu»aloha pilipaa o kekahi mau mea a elua, i ka mana o keia mea o ka hoino a holoholoolelo. Aole o ia wale no ,o ka npho kane a wahine ana kekahi;' ka nohona o ka haku me kana kauwa, a pela aku. Pehea la e pau ai keia mea? Eia no, i ka wa e lohe ai o kekahi i na olelo'o ia ano, ho īnea pono i e hoolohe ana i ka olelo, e njnau aku no na hooia kupono. Ina e loaa i'o ,alaiia, e manaoio a ina aole e loaa na hooia kupono, e a'o i ka mea e walaau ana, e. -hook'i;. kdke'/i kana wa'aau ana, me ka olelo aku, o kekahi ha-

na haahaa loa ia o keia ola aua, o ka walaau i na mea oiaio ole e hoopilikia w T alo ana i kekahi." I na lahui e, he hikiwawe loa ko lakou olelo aku i ka mea e walaau oiaio ole ana, he pupule; a nolaiia no, manao ole.lakou o hana ia hana, o āla inai na manao h'oopilikia i ka inoa ame ka waiwai. Holomua mau no lakou!