Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 41, 12 October 1922 — He Moolelo no PITA NIKOLA A I OLE Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaainana [ARTICLE]

He Moolelo no PITA NIKOLA A I OLE Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaainana

I ka hoea ana aku nae o ko lakou kaa otomobile, e mana ai ke alanui i na mana elua, ia wa i kauoha aku ai o Keka Wala ia Mr. Biere e hoohuli ae i ka aoao hema, no ka mea he alanui ia e moe ana, ma kahi kokoke i ke kahua i ku.ai o ka hale olopapa. Ma keia alahele a ke kaa e holo nei, ua kaa pono ia malalo o ke alahele a ke ahi e iho ae la. Hoea aku la no kahi i noheia e na kanaka, aia na mea apau iwaho e ke alanui kahi i kuku ai, ua pau hoi na ukana iluna o na kaa pahu lima, me ke kakali ana, o ka maopopo o ke alahele a ke ahi, e iho mai ai, i hiki ai ia lakou ke holo no k'ahi e hoopakeleia ae ai ko lakou mau ola. . * Ua ahuwale loa ke ahi ke nanaia aku, aia ka lapalapa ahi ke pii la iluna o ka lewa, o ia no oe o ke diabolo, e hookuuia ana mailoko mai o ka Luahi o Gehena, a no kekahi wahi loihi, ua hiki ke ikeia ka wela hahana maoli o ke ahi, me ka lele hoi 0 na huaahi no kekahi mau wahi mamao, ka mea nana i hooi aku i ka pahola ana o ke ahi me ka hikiwawe loa. Aole he mea hiki ia Keka Wala, ke pane aku no na ninau lehulehu a Nikola, i waiho mai ai imua ona, aka i ka hoea ana aku ma kekahi wahi uakee o ke alanui, ia wa i hopu okoa aku a ua kanaka nei i ka poohiwi o Biere, a kauoha aku la e hoopaa mai i ka holo o ke kaa, me ka pane ana ae: "O keia kahi kokoke loa, a hoea aku i kela hale waiho lako hana. ma kela aoao aku o ke kahawai. Ma ka'u koho wale aku. ua kokoke loa ke ahi i kela wahi." r "Ina pela, e lele maūa maanei, a e hoi hou oe e Biere no Pohaku Eleele, no ka halihali ana mai i na kanaka, e loaa hou ana no maua ia oe, ma kekahi wahi o ke alanui aupuni," i pane mai ai o Nikola* Me ka hoohakalia hou ole iho, lele aku la o Nikola, me ka ukali ana aku no hoi o Keka W'ala mahope ona, o ka hoomaka aku la no ia o ua mau kanaka nei e komo iloko o ka ululaau, me ke kaa ana o ke alakai ia Keka, no ka mea ua kamaaina oia ialoko o ka ululaau. O kahi n'ae o ka laki, he kakaawala ka ulu ana o na knmulaau ma kela wahi, nolaila he hana maalahi loa na laua ka holo ana aku, me ka hihipe'a ole, a he nui no hoi ka malamalama mai ke ahi mai; no na minuke helu wale no kela holo ana aku a laua hoea aku la no kahi o ke kahawai. Ma kapa o ke kahawai e moe ana kekahi moali alanui, nolaila ua maalahi loa ke alahele no laua e hele aku ai, ma kekahi aoao. Ke noke aku la o Nikola i ka ninau ia Keka, i kahi 1 ku ai o ka hale kahiko, aohe he pane mai o kela kanaka, ke -holo-la no oia mamna, a mamuli o kona noho mumule loa,i i hiki ai ia Nikola, ke koho aku, ua piha pu kela kanaka i ke kaumaha, elike me ia i loaa iaia. Aia mamua pono aku o ka laua wahi e hele aku nei, kahi a ke ahi e a ana, nae ia he kumu e kuha'u iho ai o Keka, aia no hoi o Nikola mahope aku ona kahi i «kali ai; me ko laua nana ole ae i na poino, he hookahi inea nui iloko o ko laua mau noonoo pakahi, o ia no ko laua hoopakele ia Beka mai ka make mai, ina ia he mea hiki ia laua ke hooko. Ma keia wa a Nikola e hookolo aku nei ma ke alahele e loaa hou ai iaia kana Beka, ala mai la iloko ona, kekahi noonoo, malia paha o Haka. Kenede maoli no ka mea nana i puhi kolohe i ke ahi, i ka ululaau, i hpokoia ai kona mau manao inaina maluna o Mr. Makuaia, a pela hoi kona hoopaa ana ia Beka ma kekahi w r ahi, e make ai kela kaikamahine opio i ke ahi. Ua maopopo loa i ua o Nikola, aole e loaa na hooiaio ana e kau aku ai ke ahewaia maluna o Haka Kenede, a maluna paha o kekahi p'oe e aku, ina me ka manao kolohe i puhiia ai ka ululaau i ke ahi; a ae la oia i ke Akua, e ae mai i kana pule, aole e loaa aku o Beka Kamerona ia laua maloko o ka hale i waiho* ai o na meahana, mamuli maT keia o kona hopohopo loa, e loaa aku ana ke kino make o kana aloha, maloko o kela hale. 0 ko laua nanea nae ia i ka hele ahiki i ke ku honua ana iho o Keka i kahi hookahi, me ka puliki ana mai i kekahi lima o Nikola, a pane mai la: "O, e kuu Akua, e nana ae paha oe," me ke kuhileuhi ana aku o kekahi manamanalima, i.leahi e ku mai ana o ka hale," aia ke ahi ke a mai la i ka hale, e hele ae oe o kaua mamua. E wiki, o lohi loa auanei na hana hoopakele ia Beka!" Hakaha-no a pau kela mau olelo i ke kamailioia mai e Keka, 0 ka le!e aku la no ia o Nikola imua, aohe nana ae, i na lau maloo e a īa mai ana e ke ahi, a iloko o na sekpna pokole wale nO'.ku ana keia mamua o ka puka o ka hale, aia hoi ke ahi ke hamu mai la iahope o ua hale nei. Me he mea la, he wahi mea ano ole loa na ula o ke ahi iaia, ua komo okoa aku la no ua o Nikola iloko o ka hale, ke alaalawa la oia ma o a nlaanei, aole ona ike aku i kekahi mea, a no ka pohina oloko o ka hale 1 ka uwahi i hui pu ia me ka nui o ka hahana o ka wela ua oili hou mai la iwaho, me ka mihi ana iho, i ke poho o kona mau manaolana 110 ka loaa mai o Beka maloko o kela hale. Ke nana la oia, heliookahi wale no wahi o ka palekana ina nei no kona manao e hookaawale mai kela wahi aku; o ia no kahi e waiho pono mai ana mamua aku o kā puka o ka hale ua holo o Beka no ka palekana o kona ola, aole ana wahi c ae e holo ai, o kela wahi wale no. Haupu mai !a nae oia no Keka Wala, me kona nana ana aku, i kahi ana o ka haalele ana ak(t i kela kanaka 4 o ka mea nae nana 1 hookahaha loa mai i kona manao, o ia 110 kona ike ana aku 1 kekahi mea e hele ana māmua aku oha, a hoomaka aku la oia e kahea, eia nae aole he hooloheia mai, a i ole, no paha kela kanaka i lohe mai, oiai ke hoomau la no oia i ka hele me ka awiwi imua. Alualu aku la o Nikola mahope ona, aia hoi ke ahi ma kela ame keia aoao ona, me ka a ana mai o ke ahi i kona palaka, ke kinai Ia no oia i ke ahi, me ka holo a«a no hoi ia manawa hookahi--1 kona hookokoke loa ana aku mahope o ke kanaka ana i kuhihewa ai i kinohi o Keka Wala, ike aku la oia, aole kela o kona kokoolua, no ka mea he kuka ko kela kanaka e komo ana, he hookahi lima iluna o ke poo kahi i paa ai, a e onoonou aku ana hoi kekahi lima, i kekahi mea mamua o kona alo. Lnuhi koke ae la o Nikola i kana pu panapana a paa iloko 0 kona lima, a kahea aku la no hoi me ka leo nui, ia w& i ku iho ai ua kanaka nei mamua aku ona, me ka huli ana mai ihope, a ma ka malamalama o ke ahi, i hiki ai iaia ke ike aku me ka hoohewahewa ole, o Haka Kenede ua kanaka nei. O ka mamao mai ia Nikola aku ahiki i kahi a Haka Kenede e ku mai ana, he kanakolu wale no kapuai, a i ka wa a Haka Kenede i ike mai ai ia Nikola. ua hoomaka mai la oia e ki i kana pu panapana, me kona ike ana aku ,ia Beka, e hopu ae ana 1 ka lima o Haka Kenede, me ko laua noke ana i ke aumeume,

eia nae ua kiolaia aku la o Beka i kahr*e, a hoomaka mai la i ua o Haka Keneele e ki hou i kana pu,.no ka elua o ka manawa. Aole i ku mai o Nikola i kekahi poka, mamuli o ke aumeume o Beka, e pololei ole ai ke ki ana mai a Haka Kenede i kona | enemi. Ina aole o Beka Kamerona me Haka Kenede, ina ua ki aku no o Nikola i kana pu panapana, aole nae pela, ke hopohopo loa la oia, o ku hewa auanei ka poka, o kana pu ia Beka, nolaila waiho malie iho la oia i kana pu, a hoomaka aku la e holo imua, me kona manaolana, o ko Beka hoao mau mai, e ake'ake'a ia Haka Kenede, mai ke ki ana mai i kana pu, ke kumu, e hoea aku ai oia me ka maalahi, a lawelawelima maoli me Haka Kenede. L'a aneane loa no hoi o Nikola e hoea aku no kahi a Kenede e aumeume ana me Beka, ua kiolaia aku la ke kaika- I mahine opio iluna o ka honua, a huli mai la o Haka Kenedej ihope ki i kana pu, a ke ike la o Nikola, i ke ku ana mai o ka poka ma kona lima, aole no nae ia he kumu nona e kuha'i iho ai, aka holo aku la no oia, imua a hopu aku la i kona enemi, me kona hina like ana aku ilalo. Ua hele o Nikola a paupauaho i kau a mea o ka nui o ka uwahi, aka nae ua hel&-oia a pina loa me ka inaina, na ia inaina, i hoopoina ae i na mea apau, he hookahi noonoo nui iloko ona, o ia no ka hoolilo ana ia Haka Kenede i pio nana, a e hoopakele hoi i ke ola o kana Beka aloha. Aia kekahi lima, o Nikola ke puliki la i ke kania-i o Haka Kenede, ke ku'i la hoi kekahi lima, a ma kela aumeume ana a laua, i hoomaka hou ae ai o Haka Kenede e ki i ka poka hope hope loa o kana pu panapana, eia nae ua halahu aku Ia ka lele ana o ka poka, mamuli o ke pa'iia ana aku o kona lima, a mai la hoi kana pu panapana e Nikola, ®e ka hahauia ana aku maluna o ke poo, uwoki oe e waiho oni ole ana ua kanaka nei iluna ke alo. Ku ae la o Nikola iluna a pololei, alaila nana aku la iloko 0 ka uwahi, a ikia i ike aku ai i ke ku mai o Beka, kahea aku la me.ka leo, o4<a mea i piha inamanao makee i ka i ana aku: "Q be no ahei ia e kuu Beka?" "Ae| owau no keia e Nikola," a iloko o na sekona pokole loa, aia na opio aloha ke uuili la ia laua iho iloko o na kipona a ke aloha. "Aole keia he wahi no kaua e hoopau manawa w r aie ai no, e holo oe e Beka no kahi o ka palekana!" "Aole e hiVi ia'u ke hele pu aku me oe e kuu aloha, ua ku au i ka poka a Haka Kenede, nolaila e hoopakele i kou ola iho, a mai noonoo hou mai oe no'u," wahi a Nikola, me ka anene loa e hehee iho nolalo o ka honua. "Aole e hiki ia'u ke haalele i keia wahi, me kou hele pu ole mai me a'u; a ina no kou poino maanei, i hokahi ko kaua poino pu ana," klaila hopu aku la o Beka ia Nikola, a hoomaka mai la e huki, me ka hookau ,ana ae i kekahi lima o Nikola maluna o kona poohiwi, a ka'ialupe aku la, elike me ka ikaika e hiki ana iaia. "E waiho mai oe ia'u e Beka, ua kokoke loa ke ahi e hoopuni ia kauai kamailio hou ae ai o Nikola i kana aloha, aohe nae he wahi mea a hoolohe aku o Beka i kela mau olelo, aka ke hooikaika la no oia, i ka huki ana ia Nikola, a ke hooikaika mai la no hoi o Nikola elike me ka hiki iaia, i wahi e hoomamaia ai ka Beka hapai ana. Mai ka ikaika mai o ka hehi ana o na wawae o Nikola, ahiki 1 ka hapai-pu ana, a ke ike maoli iho la no oia, i ka haalele mai o ka ikaika i kona kino, aole no nae ia he kumu no Beka e haawipio ai, aka ke hooikaika la no oia i ka hapai ana # i ka na aloha; a i ka manawa a Nikola i ike iho ai, ua pau ka hiki hoouna iaia ke hele, pane mai la o Beka i na olelo hoolana"E hoomanawanui e kuu Nikola aloha, he mau i-a helu wale no koe, o ko kaua hoea no ia i kahi o ka palekana," na kela mau olelo, i holana mai i ko Nikola manao hooikaika wale ae la no oia, aole nae e hiki, a no na kaina wawae kakaikahi wale no kela' ana aku a laua i ka hele, hina aku la o Nikola ilalo, o kekahi wahi papau a ka wai e kahe ana, a na kela hu'ihu'i o ka wai i pa mai i kona kino, i hoauhee aku i ka eha mai iaia aku, hoauhee pu aku la no hoi i ka maluhiluhi, o kana e ike la, o ia ka loaa o ka maha i kona kino. No kekahi manawa pokole kela waiho malie ana o ua o Nikola, ua kaakaa ae Ia kona mau maka, i ka lohe ana ae i ka |leo kahea o Beka iaia, me ka ike pu ana iho no hoi i ka pulu 0 kona helehelena : ka wai, a hooikaika ae la oia e ala iluna, aka ua pane iho la o Beka: "E hoomanawanui iho oe pela, aole he hopohopo ana i koe, no ka mea ua loli Jca pa ana a ka makani, a ke hele la ka a ana a ke ahi ma kekahi alahele okoa loa-" "Pehea oe e kuu aloha, aole anei o oe pu kekahi i loaa i ka pilikia?" i pane ae ai o Nikola me ka leo nawaliwali. "Aohe o'u pilikia, mai noonoo mai oe no'u, a e moe malie oe pela hhiki i ka loaa ana o ka ikaika ia oe; he hookahi mea nui, e a'o kaua i ka hōomanawanui," i pane iho ai o Beka, no ka hoolana ana aku i ka manao o kana aloha. j "Ae, e hoolohe au i kau mau olelo e Beka," alaila noho okoa [ iho la o Beka iloko o ka wai, rae ka hapai ana aku i ke poo o Nikola a kau iluna o kona u-ha, aia hoi kekahi lima ke hamohamo la ma na maka o kana aloha, o ka mea kupaianaha nae, ma kahi o ka ikaika loa ae o Nikola, ua oi loa aku Ia ka nawaliwali i loaa iaia, e hiki ole ai ke ala ae iluna. Iloko o ko Nikola noonoo, ina o kona hopena iho la kela, alaila he hopena no ia ana e hauoli ai, mamuli o kona ike ana, ua hoopakele ae oia i ke ola o kana aloha, a ua haalele iho hoi oia i keia ola ana, imua ponoi o ke alo o ka mea ana i aloha ai. 1 Ma kahi nae oka hoea mai o kela hopena, ua mau no ko laua j noho ana ma kela wahi ahiki i kbna lohe ana ae i ke kamailio o kekahi poe kanaka, me kona hapaiia ana ae iluna, a hookauia aku Ia maluna o ke kaa otomobile. MOKUNA XXII. 0 ka mea oiaio loa, ua loaa aku o Nikola ame Beka, i na kanaka o ka holo pu ana mai me Mr. Biere, a na lakou i hookau aku iluna oke kaa, a hoihoiia aku no Pohaku Eleele. Aia no o Beka, ma ka aoao o kana aloha kahi i noho ai, me ka: hamohamo mau ana aku o kona mau lima palupalu, ma na papalina o Nikola. "O oe no anei keia e Beka?" i ninau ae ai o Nikola ma ke ano hawana'wana. "Ae, owau no keia e kuu aloha." "E hoomaikaiia ke Akua. Eia o Keka ihea. Oia pu kekahi me a'u, ia maua i ike aku ai i ka a ia mai o ka hale waiho meahana e ke ahi." "Ke ninau mai nei o Nikola no Kekai kamailio aku ai o Beka ia Mr- Biere, ua lohe mai la nae kekahi poe kanaka maluna o ke kaa, a na kekahi o lakou i olelo mai, aia o Keka ilnna o ke kaa me lakou, a aole ona pilikia. "Auwe, he hookahi mea a'u i poina!" i hooho ae ai ua o Nikola, me ka nawaliwali no o kona leo. "E kii aku kekahi mea a lawe mai i kekahi pepa bolu, a ia maluna o ke kino o Haka Kenede, e wiki!" 1 ka pau ana no o kela mau olelo upiki iho la na maka o Nikola, me he mea la - e maule aku ana, a ua hoopiha loa ia aku hoi o Beka i ka maka u me ka hopohopo, aka ua maopopo iaia, he pepa ano nui loa kela, a o ia kana i kahea mai ai ia Keka e hele aku imua ona, me ke kauoha ana mai, e hele oia e kii •i ka pepa a Nikola i makemake ai, maluna o ke kino o Haka Kenede. , • Ina»o kou makemake ia ea, e hoao no au ma na ano apau e loaa kela pepa, ke ole nae i pau ke kino o kela kanaka i ke ahi i keia manawa." (Aole j pau) i