Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 42, 19 October 1922 — MOOLELO O KA HALAWAI A KA AHAHUI EUANELIO HAWAII AIIAHUI O KA MOKUPUNI O OAHU I NOHO AI MA KAWAIAHAO KAU O OKATOBA 4-5, 1922. [ARTICLE]

MOOLELO O KA HALAWAI A KA AHAHUI EUANELIO HAWAII AIIAHUI O KA MOKUPUNI O OAHU I NOHO AI MA KAWAIAHAO KAU O OKATOBA 4-5, 1922.

La Hana I—Poakolu, Okatoba 4. ka halawai hana a ka Aha M.ikua o ka Ahahui Euanelio Ha-u-aii o ka Mokupuni o Oahu i hoon.aluia e ka Rev. H. K. Poepoe, ma ka hora 0:30 a. m., mahope o ka ma-;an-:aia ana o ka hapalua • uie e ka lunahoomalu. J.K. Nakila. kakapolelo. I—Hoomaopopoia1—Hoomaopopoia na hoa o ka aha i hiki mai ma ke kahpaia ana o na inoa o na kahu, na elele, na hoa r.au o ka aha, ame ka poe i laiki—niia, e hoomaka ana ma ka Ekalesia 0 Kawaiahao. Kawaiahao —Bev. A. Akana, kahu F. K. Archer, elele. Kaumakapili—Rev. H. K. Poepoe, Kahu Benj. Mololani, elele; KalihiMoanalua —Wm. K. Poai, kahu; Mrs. j.uisa Mawae, elele; Ewa—aohe kahu; D. K. Kapanookalani, elele; Waianae, Wm. K. Poai, komite, S. K. Hui, elele; Makua—Mrs. Andrew, Waialua—J. K. Kauwalu, hai-ok-10, Mrs. Kauwalu elele; Kahukuilauula, James A. Akimo, haiolelo, Kahele, elele; Waikane—J. K. Pae-ie, haiolelo, Mrs. Kuahine, elele; Kaneohe—Edward Kahale, kahu, Mr. J. C. Corney, elele. Centjral Union —aohe kahu i hiki wai; o H. Kulika, elele; Kalihi Union—A. 8. Baker, kahu, aohe elele; Ewa Union —Aohe kahu a elele. Ekale6ia Bishop Memorial—Aohe kahu a <"lele. Ekalesia Pukiki—A. Soares, kahu, aohe elele; Fort St. Chinese Ohurch —Y. T. Char, elele; Ekalesia Pake Elua—aohe kahu a elele; Eka?sia Kepani o Makiki, aohe kahu a elele; Ekalesia Kepani o Nuuanu, T. Hord kahu, aole elele; Kakaako .lapanese Mission—aoho haiolelo a elele; Ewa Japanese Church —aohe kahu a elele; Waianae Japanese Church, aohe kahu a elele; Waialua Japanese Church, aohe kahu a elele; Ewa Pilipino, aohe haiolelo a elele 1 hiki mai. Xa hoa mau o ka aha; Na hoa i hiki mai oia o H. P. Judd, Theodore Richard, S. H. Oni. N'a keiki a ka aha i laikiniia i hiki maī, Jaa. H. S. Kaleo, J. K. Kauwalu, O P. Cox, L. K. Kupau, Pedro Kacellis. Koho Ana i na Luna hou no ka Aha. >."3 Mr. Kupau i waiho mai i k'a i ;oa o Rev. H. K. Poepoe i Luna--sroomalu a kokuaia, a noiia mai e ]>ani i ka waiho inoa ana, kohoia me ka lokahi a hukiia hookahi baioka. Na Mr. Kupau no i waiho mai i ka inoa o J. K. Nakila i kakauolelo a kokuaia, a noiia mai e paniia ka waiho inoa ana, kohoia me ka lokahi. Waihoia mai e ka noho ka inoa 0 Lowell K. Kupau i maheleolelo īio ka aha a aponoia. Na Mr. Judd i heluheiu mai i ka papa kuhikuhi hana a ka aha a aponoia. Na ka noho i waiho mai i na inoa o na komite kumau elike me :a malalo nei: Komite haipule— Kauaulalena, Kauwalu, Edward Kahale. hoike kihapai—Poai, Kaleo, Mololani. Komite palapala hoopii— Judd, Akana, Kulika Poai. Komite ninaninau laikini—Judd, Akana, Kulika, Poai. Xa Mr. Judd, he olelo hooholo e noi ana o ka poe apau i makemake e loaa ka laikini haiolelo e hele ae ma ke keena o ke Kahu Mr. Akana no ka ninaninauia ana ma ka hora - p. m. Xa Mr. Judd no i heluhelu i kekahi olelo hooholo hoalohaloha no R. Ygloria, kekahi o na kahunapule I'ilipino i make, a e noi ana e hoopaaia ma ka moolelo o ka aha i hookahi kope i ka Nupepa Pilipino a i hookahi kope i ka wahine kane-ma-ke. Aponoia a waihoia aku i ke komite hoalohalolia i noho lunahoomaluia e J. K. Paele. Hoonaneeia ka noonoo ana maluna o ke kumuhana 5 ma ka Papa Kuhikuhi e pili ana i ke Kula Kahunapule a ka Papa Hawaii ahiki 1 ka ht)i ana mai o Mr. Davi») ke kumu o ke Kula Kahunapule. Hapaiia ka lulu no na wahine a loaa na dala he $14.00. Na Mr. Jndd, ke kakauleka a ka Papa Hawaii lie hoakaka maluna o ke kumuhana 7 ma ka papa kuhikuhi e pili ana i na Papa Ekolu; ka Papa Hawaii, Amerika ame ka Ahahui Misiona Amerika, wahi a Mr. Judd aneane ma kahi o ke 540,000 ka aie o ka Papa Hawaii i nei manawa, mamuli o ka halawai ana o ka poe na lakou e haawi mai i na kokua nui me na popilikia mamuli o ke emi loa mai o ke kumukuai o ke kopaa, a e noi ana e haawi aku na ekalesia i na kokua i na papa ekolu. Na ka noho he mau hoakaka e pili ana i ka Buke Hoike makahiki a ka Papa >no na hana a ka Papa Hawaii i ka makahiki i hala, maloko olaila e ikeia ai ka nui o na hoolilo o ka Papa, a e kauoha ana i na hoa o ka aha e noi ae ia Mr. Judd i mau buke o ia ano. Pane o Judd e lawe mai ana oia i mau buke o ia ano ma ia auwina la no ka haawi ana aku i na hoa e makeniake ana. Na Mr. Judd i hoakaka ano nui mai maluna o ke kumuhana "ka S *na lioeueu iwaena o ka lehulehu." He hana keia i makemakeia e hoeuna opio ame na kanaka ma na wahi apau o keia mau mokupuni, ao]<> nia kaona wale no o Honoiulu, aka ma na mokupuni mawaho •'ku kekahi. Walii ana he hoaloha ! Mr. Bichards aia i Amerika o Mr. Buptler kona inoa, he kauaka ike i ka himeni, e holo mai ana oia

i Hawaii nei i ka mahina o Novemaba u kaaliele aku ma na kuaaina no ka hana a ke komits i hoolala ai, a e koniQ pu aku keia hana hoeueu iloko o na kula. Noi o Mr. Kupau e lilo keia hana i mea noonooia e ka aha a aponoia. Noi mai 0 Mr. : Cox e aponoia i elua pule hoeueu mamua o ke Kalikimaka a aponoia. I ?va ka noho he hoakaka ma na wahi apau a Mr. fritler e hele aku ai e malamaia na iulu ina no ka hapaiia o ia hana." Hapaiia ka nopaoo ana maluna o ke kumuhana e pili ana i na opio iloko o na ekalesia." Na Mr. Judd i hoakaka ano nui maluna o keia kumuhana; wahi ana e pono e a'oia aku na keiki maloko o na ekalesia i ka pono Kristiano aole e hookuu wale ia lakpu e hele auwana ma o a maanei, o lakou na pani hakahaka ma kahi o na «lemakule e hala aku ana, o ko lakou mau la opio ka aanawa knpopo lpa e a'oia aku ai lakou e lilo i mau paahana no na ekalesia a i lilo ai lakoū i poe makaukau i ka hana, a no ka hoomakaukau ana o kela ame keia ma keia kumuhana ua waihoia mai a keia la. Noho ka aha e hoolohe i ka haiolelo a Rev. Vm. K. Poai maluna 0 ke kuinumanao "Ke Kristiano ilono iloko o ka Hame," ma ka hpra 11 a 11:30 a. m., a mai ka 11:15 p. m., na Rev. Akaiko Akana na manao paipai maluna o ke liana, "Ke Kristiano . iloko o ka Ekalesia." Hoopaneeie ma ka hora 12:15 p, m., me ka pule a ka lunahoomalu Poepoe. La Hana 2 Poaha, Oct. 5. Hoomaka na hanq, 3, ka Aha Makua nia ka hora 9 a. m., ma ka malamaia ana o ka hapalua hora haipupule e Mr. J. K. Kauwalu, Kumuhana—Luka 2:52, ''A nui ae la ka nar auao ame ke kino p leau." Ekolu manao nui: K« kanawai o ka uhane; ke kanawai o ka noonoo; na kanawai o ke aloha. Naauao na wehewehe ana maluna o ke kumuhana ka nui o- ka naauao ame ke kino. Hookuuia me ka himeni a ke anaina ame ka pule mai ia Mr. J. K. Kauwalu mai. Noho ka halawai hana a ka aha makua ma ka hora 9:30. Rev. H. K. Poepoe ma ka ; nolio. Hoomaluia a kaheaia na inoa o na lala. Heluheluia ka moolelo o ka halawai o Okatoba 4 a aponoia me na hooponopono oia ka hookomo ana 1 na inoa o na Rev. Nuuhiwa, Oili ame Kaaiakamanu, i hijci ole mai ma ka wa kaheainoa o ka la mua. Na Mr. Kupau i waiho mai he noi e apono ka aha i ke kumuhana 9 '' Na opio iloko o na ekalesia,'' aponoia. Na Rev. H. P. Judd ho noi e hoopaneeia ka noonoo ana maluna o ke kumuhana 10 "Pehea la e launa aku ai me na hoomana ok'oa loa aef " a e noonooia ke kumuhana 12, hoike a na Komite Kumau. Aponoia Alaila heluhelu mai o 3ev H. P. Judd i ka hoike elike me ia malalo nei: "I ka lunahoomalu me na hoa. M Ua loaa mai i kou kon}ito he mau palapala noi no ka haawiia aku i mau laikini haiolelo mai ia Noah M. Malii ame Frank K. Archer mai. Mahope o ka noonoo akahele ana 0 kou komite ua hooholoia e lawe mai ia Noah M. Mahi i keiki na keia aha no eono mahina, me keia manao e haawi akn i laikini haiole--10 iaia ma kela manawa, no ka mea ua manaoia ua hoomakaukau oia iaia ma kona aoao no ka oihana haieuanelio. Ua ike pu ia no hoi he mea pono i kou komite ka haawi ana aku i laikini haiolelo ia Frank K. Archer, he lunakahiko oia a he lala no hoi no ka Papa Kahuwaiwai o Kawaiahao. Nolaila ke apono nei maua i keia mau noi a elua." REV. 11. P. JUDD, REV. H. K. POEPOE, Ma ka ninauia ana o na ae ame na hoole no ke apono ana i ka hoike ua aponoia me ka lokahi mahope iho nae o ka koakaka ana niai o ka elele o Ewa i kokuaia e Mr. Kauwalu am«a Mr. Kaleo, no ko Noah Mahi noho paa ole iloko o ka ekalesia o Ewa ma ka manawa ana i waiho mai ai i ke noi no ka haawiia aku ona laikini haiolelo iaia. Na ka noho i hoakaka i kekahi mau manao e kakoo ana i ka pono o ka hoolilo ana mai ia Noah Mahi i keiki na ka aha, ia manawa i waiho mai ai ka Rev. 801. K. Oili he noi e aponoia ka hoike holookoa a ke komite. Kokuaia a aponoia ma ka ninau ana i na ae ame na hoole. Na Rev. H. P. Judd i heluhelu 1 ka hoike o na ekalesia pilikia, a mahope o ka unuhiiia ana ma ka olelo Hawaii, waiho mai o Kaleo he noi e aponoia ka hoike. Aponoia. I ka lunahoomalu ame na hoa o ka aha: 0 ka hana nui a kou komite iloko o na mahina eono i hala o ia no ka imi ana i dala i mea e hiki ai ke hoopau pono ia ka hana a paa ka halepule o Makua. Elua keehina hana i lawelaweia: Ka mua, o ia ke noi ana aku i na kokua ma ke dala mai ko kakou mau ekalesia niai no keia hana nui. Elua—Ua malamaia he hoike hui o na Kula Sabati ma ka manawa i hoolaaia ai ka halepule o Makua ma ke Sabati 0 Sepateraaba la 3 a ua loaa he mau kokua nui ma ke dala. Mamuli o na hoikaika hui ana ma keia mau alahele elua ua loaa he huina o $2285.22. O ka bila aie ia Lui ame Kuke i hiki aku ka huina i ka $2100 ua pau i ka ukuia, a pela ine kekahi mau huina aie liilii e ae e pili ana i ke kukulu ana ka banako nona lea huina aneane 1 ka hale. O ka nota wale no i i ka $2550 koe. Me he mea la e kokua mai ana no ka Ahahui Congregational Church Building Society o Nu loka ia kakou ma ka huli ana e loaa mai ai ke dala, kekahi hapa ma ka haawi ana mai a o kekahi haj)a ma ka aie ana no ka manawa loihi, me ka ukupanee ole. Nolaila me ka hauoli ame ka mahalo nui i ka poe apau i haawi mai i ka lakou kokua no keia waihona mamua e waiho aku nei i keia noike. O kekahi o na mea ano nui i ikeia ma keia hana o ia no na manao lokahi a pupu kahi like 0 na haipule, aole wale n,a ekaleaia o ka Ahahui Euanelio o keia mokupuni, aka o na ekaleBia pu kekahi o na mokupuni mawaho ma ke alu pu ana mai i ka halepulo o Makua, e hoopauia ae ai kona pilikia. Me ka haahaa, HENRY P. JUDD, HENRY K. POEPOE, Komite, Na Jaa. H. S. Kaleo lie noi e haawiia aku i manawa no na keiki a ka aha i laikiniia e heluhelu ai 1 ka lakou mau hoike no ka lakou

hana i lawelawe ai malako o eono Piahina, ku-eia mai keia noi no ke kumu iloko o ke kau o Aperila e waiho mai ai lakou i }ioike i ka alia. M»i ka mai a Makua, *na 0 kona elele la, he palapala noi a aponoia. Hoi hou ka noonoo ana a Ka hale maluna o ke kumuhana 5, e pili ana 1 ke Kifla Kahunapule, we ke noi a Rev. H. P. Judd i aponoia, oiai hoea mai o Mr. Davis amo Mr. Countermine na kumu me na haumana o kp Kula ia manawa, he mau keiki Hawaii, Pake ame Filipigo, ke kumu hoi i noopane-eia ai ia kumuhana. Elua wale ao mau keiki Hawaii ilokp o ia k\ila, hookal(i keikikane a hookahi kaikamahine mai ke kula mai o Maunaolu, Maui, o ka hft£anui he mau keiki Pake, Kepani ame Pilipino. Ma ka hoakaka ia, Mr. Pavis, lie ekolu mau keiki Hawaii i hookomoia mai he mau lfeiki i puka mai ka papa ewalu mai o kakahi kula, a no ko laua kupono ole o ko lakou makaukau el(xe me ia i makemakeia ai, e na kumil, a no kekahi hemahema pu i ikeia no lakou, o ia ko lakou puhi paka, ua hookuuia aku i&Hou. O ka mea ano nui ma ka Mr. Davis hoakaka e noi mai ana i na Hawaii e hoouna aku i mau keiki Hfiwaii i ke kula kahunapule elike no ma ia i noi mau ia wai ai i mamiwa i hala. Ua oi ae ka nui o na haumana iloko 0 i% kula i Qei pianawa i kq ka wa 1 hala. Ua makemakeia na keiki i hoonaauaoia mai na kula niai o Lal)ai»aluna, ua Kamehameha, Maunaolu ame ke kula kaikaqialiine o Kohala e komo aku ia kula. O ke keikikan« Hawaii wale 110 iloko o ke kula oia o Moses Inaina a hookahi kaikamahlne Hawaii mai ko j kula o Maunaolu, Maui. He hana keia i waiho ia na na ekalesia e imi i mau kpiki. Hoike a ke Komite o na Palapala Hoopii. ī ka lunahc)pmalu ame na hoa o ka aha: O keia mau palapala hoopii ka i loaa mai, a mahope o ka noonoo akaliele aaa, ke aku nei kou komite i qa hooia uo ke an* ! mai a ka aha. j Mai ka Ekaleeia mai o Ewa e hookuuia aku o Rev. \Vm. Kamau ma ke ano he kahu no ia ekaleaia mai ka la 31 aku o lulai 1922. Mai ia Ekaleeia Jh»i no e hookohuia o Rev. K, Poepoe, fcahu o Kaumakapili i komite ho ka Ekalesia e Ewa no eono mahina, a « malama oia i ija l]ana ma ka awai ma ka halepule ma Ewa ma ke Sabati hope o kela ame keia mahina. He noi mai ia Eev. Wm. Kamau mai e hookuuia aku mai keia aha|iui aku no ka huipu ana aku me ka ahahui Euanelio o Hawaii. Mai Waikane niai he noi e hopnohoia aku o E«v. J. K. Paele i komite no ia ekaleaia no eono mahina. Mai ka Ekaleaia mai o KahukuHauula he noi e hoonohoia aku o Rev. James Afeimo i komite no ia ekalesia no eeno mahina. Mai Waianae mai e hoonohoia aku o Rev. Wm. K. Poai i komite no ia apana no eono mahina. Ke hooia aku nei maua i keia no lee aponoia ana mai, ke apono nae me ka ae mai o.na hoahanau o ka Ekaleaia o Kalihi-Moanalua, oiai o Mr. Poai he kahu no ia ekalesia. E hoopau loa ia ka ekalesia Kepani o Kapala,ma, a o kona mau hoahanau kakaikahi e noho nei malaila e hui a« me ka ekalesia Kepapi o Nuanu, mamuli keia o ka nawaliniali a e make loa ia ekalesia aohe ona kahu no na makahiki lehulehu i hala. Ke hooia nei maua e lilo keia noi i noi e aponoia, ke apono pu ipai nae ka ekalesia Kepani o Nuuanu ame na hoahanau i koe o ka Ekaleaia o Kapalapia,'' Me ka haahaa, HENRY P. JUDD, HENRY K. POEPOE, Komite. Noonooia keia hoike a ke komite a aponoia. Kauohaia ke kakauolelo e hoike aku ia Rev. Wm. Kamau no kona hookuuia ana mai ka Ahahui Euanelio mokupnni aku o Oahu a e hui aku oia me ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Hawaii.

Na Rev. J. K, lunahOPmalu o ke komite hoalohalpha he olejo hoalohaloha no 8. R. Yglpnas Kahunapule Pilipino o Ewa i make, a waihoia ma kahi o na palaj>ala. Na Rev, Akapa he hoakaka q »a' dala ola o ka aha i loaa ae iaia ame na hoolilo he mea pono i na puuku o na aha ekolu e komo aku 1 ma kona k«ena no ka ilana ana i kana Na ka noho ,e makaala na ekaleaia apau i ke ola o ka aha elike me ia i kauia. Hapaiia ka lulu no na lilo o ka aha a īoaa hf> $3.?7, Ua like ia keia me ke kakauolelo ame ka mahpleolelo. Noho k& aha ma ka hora 11 «. m., e iioolohe i ka haiolelo a Rev E. T. Bh?r®an qialuna o ke kuinuhana "Ke Kristiano iloko o kana na." Waiwai nui keia haiplelo. 11 a 11:30 a. w. Na Rev. Jamet| Akimo he mau manao kuliu maluna o ke kuuwhaua <( Ke Kristianp iloko o ke kulanakauhale," 11:36 a. m., a 1B:15 p. m. Oiai o ka Poaono, Okatobjj, 7, o ka la hanau ia o Rev. O H. Gulika, kekahi o jia ma>kua kahikp loa i paa i ka pono, a o ka piha ana hoi iaia 0 na makahiki he 02 e ke ola ana, ua hooniaopopo ka aha i keia mea a ua kauoliaia ke kakauolelo e haawi aku i ka hoomaikai piha aqie ke aloha o ka aha iaia. Hooholo ka aha e hoopaneo i ka nopnop ana maluna o ke kuniuliana 10 pia ka papa kuhikuhi hana no ka manawa ole, elike me ka hoakar ka a ka npho. Na Mr. Kupau i waihp mai h« npi e kao)ii ka nha makua i kpna hpo: panee ana ahiki i ka hoopaneo pu ana me na aha keiki, Kula Sabāti amo C. E. Ma ka noonooia ana haule ke noi- , Kahi e noho ai Va aha—tNa 1 Kaleo i waiho mai he noi i Kawai? ahao no e noho ai ka aha i ke Kau 0 Aperila, a kpHua.ia mai e J£?. J. K. Kauwalu. Na Sam Kaheki, elele j o Kaīiuku, i Kahuku e noho ai a> kokuaia niai e Rev. Akimo, Ma ke koho ana no elua manawa p§iapai. Waihoia ke koho ana na ka nojio, a koho ka noho i Kahuku e noho ai 1 ke Kau o AperUa« t Kauohaia ke e haawi i na hoomaikai a ka Ahahui Mokupupi i ka Ekaleaia g Kawaiahap. Na Rev. Wm. Poai he manao hoakaka; Wahi ana q ka piha ana ia ma ia la o ka makahiki o Mias Kaahampkupupi Kupau, ke kaikamahine hookama a ka aha, a e pono e hapaiia ka lulu. \Yaihoia leeia kumuhana mamuli o ka hoakaka a

ka noho i ka Ahahui O, E., ka aha i kupono e hoomaopopo i na hana i pili i na buke. Noi mai o Prank K. Archer e hoopaneeia ka aha a noho hou i Aperila 1923, ma Kakuku. Kekua ia a ma ka ninau ia ana ua aponoia. Hookuuia na hana o ka aha ma ka himeni na L. H. 163 ame ka pule mai ka lunahoomalu mai n*& ka hora 12 m. J. K. NAKILA, Kakauolelo. • _