Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 43, 26 October 1922 — Page 6

Page PDF (1.67 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

 

He Moolelo no

NA PUUWAI ELUA

a i ole

Ka Hewa o ka Wahine--- He Moolelo i

Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi

Noonoo o ke Au o ka Manawa

 

 

            "Ma keia hana nui e like me ia a kaua e hele nei o keia po, aole ou makemake e ike wale mai kekahi kauwa lawelawe, a mamuli wale no o kou lilo ana i kamuahine nou, i hiki ai ia oe ke hele pu me au, aole ma kekahi ano okoa ae. Ua makemake au, owau hookahi wale no ke hele aku e ike ia kakalina, kela wahine nana i kaili aku i ke aloha, o kuu kane. Ua makemake au e ike, i kona kulana makaukau, i hiki ai ia u, ke imi i na meakaua ma kou aoao. No ka paio ana aku me kou enemi. A ua pomaikai maoli au, i ka loaa ana ia u, he manawa maikai loa, e like me keia."

            Ua hoea aku la laua i kela manawa, ma kahi o ke alanui, i noho nui ia e na kanaka, no laila aole o Miss Wekela i pane aku no na olelo a kana kaikamahine, a ke ike aku la hoi o ia i ka nana pono mai o kekahi poe ia Miss Kalani, oiai nae aia wale no na maka o ua kaikamahine nei, i luna o ka lio kahi i nana ai.

            I ko laua kaawale ana aku. I kahi mamao, e lohe ole ai mai ai ka laua mau olelo, akahi no o Miss kalani, e pane hou mai i kona makuahine.

            "Aole i maopopo ia u, kahi i ku ai o ka hale, o ke kanaka malama holoholona, a aole no hoi ou makemake e ike ia mai kaua e na kauwa o Fanadale Hale, ua maopopo no ia oe, he poe kamailio na kauwa, he hana hauoli loa na lakou, ke kamailio ana i ka lakou mau mea e ike ai, a e lohe ai paha."

            "O wau ka i ike. I ke alahele maalahi loa, e hoea aku ai kaua no ka hale o ke kanaka malama holoholona," i pane aku ai ka makuahine. "E hoomau aku no kaua e ka hele ana pela, no ka hapalua mile a hiki i ko kaua oili ana aku i waho o ka puka-pa, a ma kekahi wahi moali alanui, e moe ana no loko o ka ululaau, malaila e hele aku ai a hoea no ka paka, me ka ike ole ia mai e kekahi poe.

            "Ma kela moali alanui au e hele mau mai ai, no ka hale o Kakalina, aole no i mamao loa mai ke alanui aupuni aku, he elima no paha minuke e hele ai, o ka hoea no ia i laila. He alanui nalowale ole keia, ma kela alanui no e hele ai, a e hoi ai ke kanaka malama holoholona, me kana kaikamahine."

            Me ka mahalo a nui ia oe e mama, no kou hoike ana mai la ia u i ke alanui e hoea aku ai i ka hale o kuu enemi. Ua maopopo ia u, aole oe e makau, ke noho iho e kiai i na lio, aole o laua pienaena i koe a o keia ke kumu o kou hookele ana mai nei i ko kaua kaa, ma keia alahele loihi."

            Aole he mau olelo i kamailio hou ia ma waena o ke kaikamahine a me ka makuahine, a hiki i ka hala ana mai o kekahi mau heneri ia. Aia laua nei i kau aku ai i kahi kiekie o ka alanui, e ike ai aku ai no Fanadale Hale, ia wa i hooho ae ai o Miss Kalani:

            "Aia kuu hale kakela ke ku mai la, me kona mau ano hou, i hanaia, he keu a ke kilakila o ke kulana o kela home nani. Ke ike nei au. Aole kela mau kumulaau kahiko, a he uliuli maoli no ke kahua ke nana aku, ua paa i na mauu hou, i kanuia e na kanaka."

            Nui iho la ka hanu o ka makuahine, no kela mau olelo a kana kaikamahine. Me ka loaa ole nae iaia o ka manao koa, e hoike mai ai i ka mea iloko o kona noonoo, no kona hoihoi ole e noho aku ma loko o ka home, o ke kanaka ana i ike ai i ke kupono ole. E lilo i kane na kana kaikamahine.

            "He aha keia e nui mai nei kou hanu, e kuu mama? Ke kau-maha loa nei au nou, no ke kulike ole o kou mau ano me ko kau kaikamahine nei, ka piha mau i ka uwila, i na manawa a pau. Ua hookahahaia aku paha kou manao, no kou noonoo nui, i ke kanaka au i hooiio mai ai, no kona mau ano kuono ole: he mea oiaio loa ia; aka ua makemake au e hooko o ia i kana mau mea i hoohiki mai ai imua ou, me kou nana ole ae i ka nui o kou hoowahawaha iaia.

            "Ina aaole no ke kino o kela kanaka kau i makemake aku ai. Aka e lilo mai kona mau waiwai a pau nou; a no ka mea ua noho aie o ia ia u ka hanohano, ka waiwai a me ka hauoli, ma muli o kou mau ano koa, a makau ole."

            Hoea aku la ke kaa no ke alanui ololi, a ka makuahine i kamailio mai ai, no laila hoohuli ae la o Miss Kalani i na lio, ma kela alanui, me ka holo ana aku no kahi ulu nui o na kumulaau. A laila kaohi mai la i na lio, me ka pane ana mai i kona makuahine.

            "E noho malie no oe iluna nei o ka kaa o kaua, a e hele ae hoi au e nana i kuu enemi. Aole i maopopo ia u, ka loihi o kou manawa e hele ai, malia paha he hapaha hora, a i ole he hapalua hora paha, aka nae ma na ano a pau, e noho malie oe a hiki i kuu hoi ana mai." A laila lele aku la oia i lalo, me ka haawi ana mai i na kaula kaohi o na lio i kona makuahine.

            "Eia aku mamua pono o kela mau kumulaau e pouiluli mia la. Ka moali alanui e hele aku ai a hoea no kahi i ku ai o ka hale o Kakalina," wale a kamakuahine i pane mai ai, aka nae iaia i ike mai ai i ke ano o ka nana ana aku a kana kaikamahine iaia. Hoomau hou mai la no o ia i ke kamailio ana:

            "Aole ou makemake iki i kela ano o ka nana ana mai a kou mau maka. Aole he wahi lilo iki o kou makuakane ia oe. Auhea oe e kuu lei aloha, pehea la oe i hoao ai, e hana aku i na mea e ukali mai ai ka poino a me ka pilikia ia kaua, oiai kaua e noho nei i luna o ka hanohano, ka waiwai a me ka hauoli?"

            Ke lohe maila no o Bela Kalani i kela mau olelo a kona makuahine. Aohe nae wahi mea a huli iki mai i hope, ai ole kaukaulua iho paha; o ka mea oiaio nae, ua hele o ia a piha maoli i ka inaina, no ka olelo a kona makuahine.

            "O wau ka on a maluna o keia mau waiwai a pau, maluna o ka iniha a pau o keia lepo, aole e hiki ia Hale, ke pakele mai kou mana aku." i namunamu liilii iho ai ua o Bela, iaia e hele la me na kainawawae awiwi. He aha ka keia wahi kaikamahine alauka, o ka oili ana ae nei imua o kuu alo, ua hiki ia u ke hoolilo aku iaia me he bebe la, ma lalo o kuu mau wawae."

            Hoomau akula ua o Bela i ka hele ahiki i kona ike ana aku i ka a mai o ke kukui ma waena o na kumulaau, a hoomanao aela o ia, o ke kukui kela o ka hale o Kakalina, ke au la kana nana ana i ke ano o ka hale; me kona awiwi loa ana aku i ka hele. Aia ka pono o ka hoea koke aku i ka pahuhopu o kana huakai ma kela po.

            Hele no hoi ua kaikamahine nei, a hoea i ka puka pa, ua pau maoli kona aho, aia hoi ka hou, ke kahe la ma kona mau papalina. A mai kela wahi aku, ua hiki loa iaia ke ike pono aku, i ka poe ma loko o ka hale, oiai he malamalama o loko i ke kukui.

            Aia ka ipukukui ma luna o kekahi pakaukau kahi i ku ai, a e noho ana hoi o Kakalina ma ka aoao o ke pakaukau, a ke ike la o ia, i ka ui maoli o ka helehelena o kela kaikamahine, na wai no e ole ka hoohihi o ka Haku Fanadale iaia, i ka huapala maoli no o kela kaikamahine, i like ole aku ka oi o Bela me kela.

            O kela helehelena wahine ui a Bela o ka ike ana aku, ka mea nana i hoopii mai i ka inaina wela i loko on a, o kona haalele ihola no ia i kona ku ana ma ka puka pa, a komo akula la i loko, me ka hele pololei ana aku a ku ana mamua pono o ka puka o ka hale, o kona kaomi akula no ia i ka bele kahea ma waho o ka puka, o kana mea o ka lohe ana aku o ia no ka hele ana mai o kekahi mea, me na kapuai mama, no ka wehe ana mai i ka puka, aole no i i emo iho, hamama aela ka puka, a ku maila o Kaklina, me kona kulana kilakila imua o ka mea i hoea aku no ka hopoino ana iaia ma kela po.

            No ka minuke hookahi, aole e hiki i kekahi o kela mau wahine ke pane ae he hookahi huaolelo, aka i ka maa pono ana mai o na maka o Kakalina, i ka nana ana i loko o ka pouli, ua kaa mua maila ma kona aoao, ke kamailio ana.

            "O oe anei keia e Miss Kalani, mai kanale Hale mai i loko o keia po? Ae, ke ike pono akula au ia oe; a ina he hana kekahi au i makemake ai e kukakuka pu ma au ea, alaila e komo mai kaua i loko nei o ka hale, aole o ke ku i waho nei o kahi o ka pouli."

            Ma ke ano o kela kamailio ana mai o Kakalina, ua hookahaha loa ia aku ka anao o Bela, ua kuhihewa maoli no o ia, he kaikamahine kuaaina kela, aole i ike i na rula o ka launa ana me ka poe hanohano, eia ka auanei, he lede oiaio kona kulana, a he piha paa rula hoi, ke ano o kana kamailio ana mai.

            Ua ku maoli o Bela i ka hoka, oiai o kana i manaoio loa ai, he kaikamahine o Kakalina o ke ano kuaaina, eia ka auanei, he lede o ia ma kona ano a pau, he hiehie kona kulana, me ka huapala maoli no, a na wai ole no e hoohihi ka manao o ka Haku Fanadale i kela kaikamahine, ua oi loa aku kona ui i ko ia nei.

            Aohe mea a Bela e hana aku ai, o ka haawi wale aku no i kana kunou, a komo loa akula o ia i loko o ka hale, me ke kii ana mai o Kakalina e pani i ka puka, a hookuu, ihola hoi i ka pale puka aniani i lalo.

            "E oluole oe e Miss Kalani e noho iho i lalo," i huli mai ai o Kakalina, a kamailio maila i kana malihini.

            Luliluli akula ke poo o Bela, ma ke ano e hoole aku ana no kona noho iho i lalo, aia hoi ka lili a me ka huhu ke halii la ma luna o kona mau maka, a nana akula o ia ia Kakalina, o kana mea e ike la, aole he wahi mea a wiwo o kela kaikamahine, aka ke ku maila no o ia, me kela kulana kilakila, o ka wahine ui.

            Ke kilohi la ua o Bela i ka lole o Kakalina, mai luna mai o ke poo a hiki i lalo o na wawae, he maemae maoli no, o na lihilihi maka keia a me na onohimaka, o ia no oe o na puupuu daimana, a ua hele no hoi na papalina, a ula ohelohelo, o ia no oe o ka ohia pala haama o ke kuahiwi.

            Aia ua o Kakalina ke ku malia maila, me ka haka pono ana mai o kana nana ana ma luna o Bela, oiai hoi o Bela, e ku akula nana i kona enemi, me ka hapahapai mua o kona umauma i luna a i lalo, o ia no oe o kekahi lo=iona, e hoomakaukau ana e lele aku ma luna o kana pio.

            "Aole au i hoea mai nei no ka lawe ana mai i kekahi mea mai ia oe mai, a ae aku paha i kau hookipa ana, no kamea ke manaoio nei au; ua piha oe me na ano hookamani e Miss Kakalinai ke kaikamahine a kuu kanaka malama holoholona," i pane aku ai o Bela, me ka leo o ka mea e hoike okoa ana i ka nui o kona inaina a me ka huhu.

            "he mea malama anei kuu makuakane no kau mau holoholona?" wahi a Kakalina o ka pana ana mai me ka piha i ke kahaha. "no na makahiki he iwakalua ae ae nei i hala, ka noho ana o kuu makuakane ma lalo o ka Haku Fanadale, aole loa au i lohe iki, he mea hana aku o ia ma lalo ou."

            "E lohe oe ie Kakalina i keia manawa ea, o wau ka haku ame ka on a o na waiwai o ka Haku Fanadale. O ka poe a pau e noho hana nei maluna o na aina i onaia e au, he poe kauwa wale no lakou nau, e pono ai e hoolohe mai i kau mau kauoha, a o ka mea e kue ana, e ku o ia a hele mai keia wahi aku!"

            "Aole au he kauwa nau e Miss Kalani," i pane hou mai ai o Kakalina, me ka pii maila o kona hoonaukiuki i na olelo hookano a Bela iaia. "Malia paha no kou makuakane kau mea i manao ai, aole nae o ia ma ka hale nei i keia wa, makekahi manawa o keia po o ia, e hula hoi mai ai, oiai aia o ia ke hoomakakiu maila i ka poe hoopoino i na holoholona a kona haku."

            "O ka mea oiaio ea, aia ko makuakane la moko o na hale inurama, kahi i hoopiha ai i kona opu me ka waiona, e loaa ai iaia ke koa, ro ka noke ana i ke kamailio i na olelo hoohilahila nou; a ua haalele hookahi iho o ia ia oe ma loko nei o ka hale, i hiki ai i ka Haku Fanadale ke hele mai e hoohala i kona manawa o keia po me oe kana ipo aloha. O oe maoli no kau i makemake ai e ike, aole o ko makuakane, a ua pomaikai loa au i kou loaa hookahi ana mai nei."

            Haupu aela no paha o Kakalina i ka manao o ka Bela huakai o ka hoea ana aku e ike iaia ma kela po, no laila hiikea aela kona helehelena, a i loko no hoi o ia manawa hookahi, i noke okoa ae ai o Bela i ka akaaka, ma ke ano pahenehene, aka nae pane maila o Kakalina i ka i ana mai:

            "Ina he mea hou kekahi au i makemake ai e kamailio mai, ke hookuu aku nei au ia oe, e hoike mai ia u i na mea a pau,  aka nae e hoomanao oe e Miss Kalani, mai keia manawa akum he mau enemi kaua, e ku ana malina o ke kahua kaua, ahiki i ke kaa ana o ka lanakila i kekahi, o ua lanakila la, aole ma kou aoao, aka ma koæu aoao ana ia.

            "Manao anei oe he wahi makaæu iloko ou, no kau mau olelo hoonuinui o ka hele ana mai nei e kamailio i keia po? aole loa! aole e loaa ka maha i kuu uhane ahiki i kuu panaæi ana aku me kaæu mau hana oluolu. Me ka maopopo no o kou ano i na mean apoau e noho nei ma keia wahi, o oe kekahi o na wahine hihi ino, a i makukau hoi e hoopilikia aku ia hai, aole loa ia he kumu noæu e hopo ai. Ke hoopau manawa wale nei no au, ma ka ae ana iau iho e hoolohe aku i kau mau olelo nolaila, in a he mau mea hou aku kekahi i koe, au i hoike mua ole mai ai iau, o keia ka manawa au e hoolohe aku ai ia mau olelo, a haalele mai oe i kuu home nei."

            "Aole no he hana nui okoa aw au o ka hoea kino ana mai la ma keia hale, no ke ake ana no  ia e ike maka, i ke ano o ka wahine, a kuu kane e mare aku ai, ka Haku Fanadale, e hoopipili nei. No kou pono, ke hoike e aku nei au ia oe i ka mea oiaio loa, e hookaawale koke oe ia oe iho mai kela aanka mai, o hoea mai auanei ka minuke au e mihi ai me ka walania loa."

            "O kena mau olelo a pau au e hoopuka mai nei e Miss Kalani, ua ike pu me na puupuu lanahu i hookau hou ia aku ma luna o ke ahi enaena o kuu inaina nou, e paila nei, ma muli o kau mau olelo hoohaahaa i kamailio mua mai nei.

            "Auhea oe e Miss Kakalina, ua lehulehu wale na manawa a ka Haku Fanadale, i hoea mai ai no keia home, ua hoohihi maoli kona noonoo nou, a hiki i ka lilo ana i hana paakiki ma kona aoao, ka hoomanao ana mai ia oe aku. Ke hookokoke loa mai nei ka la e hookoia ai ka mare ma waena ona a me au, eia nae o ka oi loa mai ia o kau mau hana pahele i kona noonoo, me ko manao kuhihewa he wahi aloha kekahi i loko on a nou; o ka mea oiaio ea, ua hoolilo wale no o ia ia oe i mea paani no kona lealea iho, a hoea mai i ka la o ka pau o kona hoihoi, e kapae ia ak ana oe ma kuono, me he ilio meeau la."

            "Ua piha maoli kou lehelehe e Bela me ka hoopunipuni!" wahi a Kakalina, me ka hiki ole iaia ke uumi iho i kona mau manao hoonaukiuki, me kanee ana mai he hookahi kaina wawae imua. "Ua aloha mai ka Haku Fanadale ia u, me kona puuwai a pau, aole no keia manawa wale ae nei n, aka no na makahiki lehulehu i hala, a ia he la kekahi e hoea mai ana, no kona mare i ka wahine, me au wale no o ia e mare mai ai, aole me oe

 

(Aole i pau.)

 

 

PITA NIKOLA

a i ole

Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke

Kulana Makaainana

 

            "E wiki e Keka, a mai hoohakalia, o hala auanei ka wa pono! Ina aole i a ia kela kanaka i ke ahi, alaila e lawe mai oe i na palapala a pau ma loko o kona pakeke, a haawi mai ia u."

            "Ina e hiki ana i kekahi kino hanu ola, ke hookokoke aku i kela kanaka, a laila ua hiki ia u ke hele imua on a."

            "Me na mahalo he nui ia oe e Keka," i puana ae ai o Beka, oiai hoi o Keka i hala aku ai, me ka ukali pu ana aku o kekahi poe kanaka ma hope on a.

            Ma muli no o ke kauoha a Beka Kamerona, ua hoohuli aela o Biere i ke kaa no ka huli hoi ana aku i Pohaku Eleele, oiai he kulana kupuilikii maoli ko Nikola e waiho la i luna o ke kaa, a ua ike hoi o Biere i ka pono o kela kauoha, no laila aole lakou i kakali a lohe i ka hoike mai ia Wala mai, he mea loaa aku no ia ma hope, o ka mea nui, o ka hoea koke aku o ke kanaka poino, no kahi e palekana ai kona ola.

            Me ke akahele loa o Biere e hookele ia i ke kaa, i ole ai e akuaku ka holo ana, aia no hoi o Beka, ke hii maoli la ia Nikola, ma muli no o ka nui o kona makee i kana aloha, e hoao ana hoi ma na ano a pau, e hoomama ae i ka ehaeha mai ia Nikola aku. He kino wahine kona, eia nae ke hooikaika la o ia, e like me ka hiki iaia ke hana, i wahi e haule ole aku ai o Nikola i lalo o ke kaa, a i loko no hoi o ia manawa hookahi, ke hoao la o ia e hoauhee aku i ka makau a me ka hopohopo mai iaia aku, no ka hopena e kau mai ana ma luna o ke kanaka ana i aloha ai.

            Aia i loko o ua o Beka, i kela manawa a ke kaa e holo la, ke pule mau la no o ia i ke Akua, me ka uwalo okoa ana aku, in a i hiki iaia ke hoopakele ae i ua o Beka mai loko mai o ka mana o kekahi kanaka ino loa, a laila mai kela mana hookahi mai no, e loaa mai ai iaia ka manaolana, no ka palekana o kana aloha.

            Aole he mau olelo i kamailioia ma waena o ka poe o luna o ke kaa, a hiki wale no i ke ku ana aku o ua kaa nei, ma mua o ka pukapa o ka home o Mr. Makuaia, a hookani akula o Biere i ka pu hoailona, ia wa i holo mai ai ka poe o loko o ka hale, a ku ana ma waho oka lanai, aia wale no ka Beka nana ana ma luna o Mr. Makuaia, a i ka hele ana mai o ua kanaka nei a ku ma ka aoao o ke kaa, pane koke akula no o ia, i ka i ana aku:

            "Auhea oe e Mr. Makuaia, ua ku o Mr. Nikola i ka poka, me ke kukonukonu loa o ka poino i kau aku ma luna on a. E kauoha koke ia kekahi kauka, no ka hele ana mai e lapaau iaia me ka hoohakalia ole."

            "Na wai i ki ia Nikola i ka pu?" wahi a Makuaia, me ka pihoihoi.

            "O Haka Kenede ka mea nana i ki iaia i ka pu."

            "Auwe no ka hoi e! Eia kela kanak ihea?"

            "Ke ole au e kuhihewa ua make o ia!"

            No kela pane a Beka, lohe akula o ia, i ka nui ana iho o ka hanu o Mr. Makuaia, me kona pane ole mai nae, a i ka hoea ana mai o ka makuahine hanauna o ua o Beka kamailio koke akula no o ia, i ka pane ana aku:

            "E hoihoi ia aku o Mr. Nikola no loko o ka hale, a hoomoe aku iaia ma luna o kekahi moe, no ke kakali ana a hoea mai ke kauka."

            "Ae," i kaa mai ai ma ka aoao o Mr. Makuaia ke kamailio ana. "E hoihoi koke kakou iaia no loko o ka hale i keia manawa e Mrs. Begena, e kahea aku oe ia Mr. Kaila, e hele mai, a i hookahi ko kakou hapai like ana aku i ka mea poino no loko o ka Rumi Bolu."

            Holo awiwe akula o Mrs. Begena a hoike akula i ke kauwa lawelawe a Mr. Makuaia i kona hoea ana mai, kaiapule akula lakou ia Nikola no loko o ka hale, me ka hoihoi pololei ana aku iaia, no ka hale ma luna, a hoomoe akula iaia i luna o ka moe.

            Haalele akula o Mr. Makuaia i kona mau hoa, e wehewehe i na lole o Nikola, i keia iho ai kahi i ku o ke kino i ka poka, a laila hele maila o ia, no kahi e waiho ana o ke kelepona, a hookani akula i ke kauka kokoke, ma kahi he umikumalua mile ka mamao, a oiai he loa no kela wahi e hele mai ai, ua hooia maila nae ke kauka iaia, e hoea mai ana o ia, i loko o ka hapalua hora wale n, mai kela manawa aku.

            "Ina no e hiki ana ia oe ke holo mai a hoea no Pohaku Eleele nei i loko o ka iwakalua minuke, he oi loa aku ia o kapono a e loaa no kekahi uku makana kiekie loa ia oe," wahi a Mr. Makuaia i hookikina aku ai i ke kauka, e wikiwiki mai.

            I kela hemo ana ae o na lole o Nikola, ike ia ihola ke komo ana o ka poka ma kona aoao, a puka ma hope o ke kua, me ka paa nae o ke kahe ana mai a ke koko, aia hoi o Beka ke ku la me kekahi welu keokeo, a me ka pulupulu, a hoomaka akula o Biere e holoi, me ke kii koke ana aku o Mr. Makuaia i ke kahi omole wisake, a ninini ihola he mau kulu, ma ke kowa o na niho o Nikola, i hele a aaki ke kui.

            Ma muli o ke kahe nui loa o ke koko ke kumu nawaliwali o Nikola, aole on a pilikia, no ka mea o ia kekahi kanaka kino ikaika," i pane ae ai o Mr. Biere no ka hoolana ana i ka manao o kona mau hoa.

            Aia o Beka, ke pupue wale la no ma hope o ka noho, me na manao hopohopo i loko on a, no ka palekana o kana aloha, a o ia kana o ka ninau ana mai:

            "Manao no anei oe, e palekana ana o ia?" wahi ana me na manaolana poho, i ka ike maoli iho no, i ka nawaliwali loa, o ka pana o ka puuwai.

            "Aole loa ou wahi kanalua iki, no ka palekana o Nikola, no ka mea ua ike maka au i na poino i oi aku i keia, ua palekana wale no nae ka poe me kela mau eha kukonukonu," i pane ae ai o biere, me ka leo kuoo.

            I kela manawa, me he mea la, ua haalele mai ka ikaika ia Beka, o kona hehee ihola no ia i lalo, aole no kela poino i loaa ia Nikola, aka ma muli no o kona mau pilikia ponoi iho, o ia ka pololi, ka maluhiluhi, a me ka hoomanawanui maoli i loko o na inea o kela po poino ole.

            "E hoihoi koke aku iaia e hoomoe i luna o ka moe i keia manawa e Mrs. begena!" i pane mai ai o Mrs. Makuaia, me ke kauoha ana ae ia Kaila e hapai aku i ke kaikamahine opio no loko o ka rumi; eia nae iaia e makaukau ana e hapai ae ia Beka, ua pohala hou maila o ia, a hoole aela, aole on a makemake e haalele ia loko o kela rumi, a hiki i ka hoea ana mai o ke kauaka, no kona ake no e ike i ka ke kauka mea e kamailio mai ai no ka hopena o kana aloha.

            Aole i piha ka hapalua hora o kela kakali ana lakou, hoea maila ke kauka, ma hope o kona nana ana, i ka eha o Nikola, me kona kau ana iho i kekahi laau e hooluolu aku ai i ka mea poino; ua ninau okoa akula o Beka iaia, i ka i ana aku:

            "E oluolu oe e hoike mai i keia manawa, pehea la kou manao no ka mea poino?"

            "Aole he kanalua iki no kona palekana," wahi a ke kauka me na minoaka me kona mau papalina. "O ka hana pono wale no i loko o keia wa kinohi, o ia ka waiho malia ana iaia, me ka hoonioni ole aku; a he mea pono e loaa ia u kekahi kokua, no ka makaala ana iaia."

            "Ina hoi ha pela, a laila e koho mai oe ia u, i mea nana e makaala iaia!" i pane koke aku ai no o Beka, no kona makemake e noho kokoke aku ma ka aoao o ke kanaka ana i aloha ai.

            "Aole au e ae aku ana i kau noi, oiai o oe pu kekahi au i makemake ai e hoomaluia, aole he ikaika maikai o kou kino ake e kaa aku kela hana i keia keonimana," me ke kuhikuhi ana ae ia Mr. Kaila.

            Aole mea hiki hou ia Beka ke hana aku, i wahi e ae ia mai ai o ia e noho ma loko o ka rumi o Nikola, o ka hoolohe wale aku no i na kauoha a ke kauka, no laila kii maila o Mr. Makuaia e paa ma kekahi lima, a o Mrs. Begena hoi ma kekahi lima, o ko laua hoihoi akula no ia ia Beka, no loko o kekahi rumi okoa aku, e pili kokoke mai ana i ka rumi i waiho ia aku ai o Nikola, me ke paniia ana mai o ka puka a paa, oiai he nui ko Mr. Makuaia makemake, e noke aku i ka niele ia Beka. No na mea e pili ana ia Haka Kenede.

            "Ua maopopo no anei ia oe, ua make o Haka Kenede?" wahi ana, ma hope iho o ko laua hoonoho ana aku ia Beka ma luna o ke koki.

            "O kou manaoio maoli no ia ua make kela kanaka, aka nae ua kauoha aku nei makou ia Mr. Keke Wala, e hele e nana pono, a ike i ka mea oiaio loa," wahi a Beka me ka leo haalulu, no kona hoomanao ana ae, i kela hiona ku i ka weliweli, a kona mau maka i ike pono ai.

            "Ia u i haalele aku ai iaia, e waiho malie ana kona kino i lalo. A ua puni kela wahi ana e waiho ana i ke ahi. Ua holo au me kela kanaka a hiki i ka hoea ana i kahi e kahe ana ka wai, ia wa i hoea ae ai o Nikola, a hoomaka ke kani ana o ka pu," me ka palulu ana ae o ua o Beka i na lima ma kona maka a pane hou maila. "O aole e hiki ia u ke kamailio!"

            Aole nae he wahi mea a hoopau o Makuaia i kana niele ana mai, oiai aia kona noonoo nui, i kela pepa i aihue ia ai e Haka Kenede mai iaia aku, a o ia kana i ninau hou mai ai:

            "Aole au i ike, aka nae, ua haawi aku o Nikola i ke kauoha ia Keka Wala, e huli aku i kela wahi leka, a hiki i ka loaa ana ma luna o ke kino o Haka Kenede, ina nae, aole i pau i ke alii."

            "Pela io ka," wahi a Makuaia, me ke kahamaha koke ana mai o Mrs. Begena ia ia ma ka i ana ae: "Ua lawa kou niele ana ia Beka e Mr. Makuaia no keia po, e nana mai no hoi oe. aole he maikai o kona mau ano, e hiki ai ke hoonui wale aku i ke kamailio ana."

            "Ua pono kela, e hoomoe aku ia ia, a e hana aku i na mea a paue palekana ai kona ola," wahi a Mr. Makuaia, me kona oili ana mai i waho.

            Ma na ano a pau ke nana aku i ua kanaka nei, ua hele maoli o ia a piha me na manao pihoihoi, he mea kau la i kona ike aku i ka poino i loaa ia Nikola a me Beka, noonoo aku o ia no ko laua pono, o ka mea nui hookahi wale no i loko on a, o ia ka maopopo o kela pepa ae like i aihue ia ai e Haka Kenede.

            No laila ia ia i haalele aku ai i ka rumi o Beka, hele aku la o ia a hoike i kona manao imua o Mr. Biere, e lawe ia ia no kahi o ke kino o Haka Kenede i waiho ai, a i loko o na minuke helu wale no, aia ua o Makuaia ma luna o kona kaa otomobile me Mr. Biere ma ka huila hookele, ke holo la me ka puahia nui, no kahi o ka ululaau i a ia e ke ahi.

            Ua akakuu mai ka pa ana a ka makani i kela manawa o ka po, a he ua liilii ke haule la, eia nae, aole ia he kumu e hapa mai ai ka a ana o ke ahi, aka ke hele la, i ka loa ame ka laula o ka aina, eia nae i loko o ka noonoo o Mr. Makuaia, he mea liilii loa, kela poino i loaa i kona aina ululaau, ma mua o kela palapala aelike ana i hana ai me Haka Kenede, aia  i loko o kela palapala kona ola a me kona hauoli kahi i waiho ai.

            I ka hoea ana aku o ke kaa o Mr. Makuaia no kela wahi i hoopakele ia mai ai o Beka a me Nikola, loaa akula o Keka Wala a me ka nui o na kanaka, e ku mai ana, eia nae, o ka lehu o na lau laau a me na kumulaau ke waiho mai ana. Me ka hiki ole i kekahi mea ke hookokoke aku, no kela wahi i waiho ai o ke kino o Hawaka Kenede.

            I loko o ka noonoo o Mr. Makuaia, aole loa he wahi kanalu iki, no ka make o kona enemi. Ke ku la o ia a nana aku i ka ululaau e a ia mai ana i kau ai ka weli, aka me ka manao kahaha. He oiaio, ua makemake mau o ia, e halawai kona enemi me ka make, aole nae o ia i moeuhane iki, o kela ihola ke ano o ka make, e kau mai ana ma luna ona, he make, i oi aku ka weliweli, ma mua o ka make ana i ka poka o ka pu raifela.

            I wahi nae e hoopau loa ia ae ai kona mau manao kanalua. No ka hopena i kau aku ma luna o kona enemi niele pono akula ua o Mr. Makuaia ia Keka Wala, no na mea e pili ana na kokua ana i kela kanaka, no ka holopono o kana mau _ a i ole, ua komo pu aku paha o ia ma ke puhi kolohe ana i ka ululaau i ke ahi; o na pane nae a pau a Keka Wala i hoike aku ai, ua manaoio loa o Mr. Makuaia, ua kamailio wale aku na kela kanaka i na mea oiaio a pololei, no laila aole he wahi manao huhu i loko on a no keka Wala, a i kona ike ana mai i ka paa o ka lima o ua kanaka nei i ka hauhoa ia me ka welu. kauoha akula o ia ia Mr. Beire e hoihoi awiwi i kela kanaka no ka hale, a e waiho aku ia ia ma lalo o na lapaau ana mai a ke kauka.

            Ke haule ihola na pakaua me ka ikaika i kela manawa, aia no o Mr. Makuaia ke ku la i loko o ia ua, aia wale no kana nana ana i ka ululaau a ke ahi e a maila, a pela hoi ma kahi e pili kokoke mai ana ia ia, kahi nana i huna aku i ka meahuna o kona ola ana. ua hele kela wahi a ua o Mr. Makuaia o ku ua kanaka nei i ke ku ana ma laila, a i ole hoi ia, ukali aku paha ma hope o ka nui o na kanaka, e holo ana no kahi e malu ai lakou, ka ke ku malie la no o ia i kahi hookahi.

            Aole loa he hookahi i waena o kela poe kanaka, i hiki ke koho mai i ka mea i loko o ko Mr. Makuaia noonoo; koe wale no ko lakou manao wale ana iho, malia paha no ka nui o ke poho o kona kumu e ku la me ke kaumaha; o ka mea oiaio nae, aia ka weliweli a me ke aloha, ke hakoko la i loko o kona puuwai. _ ia hoi aia ke aloha i loko on a, no ka halawai ana o kona enemi me kela make weliweli i ke ahi; a ma kekahi aoao hoi, aia i loko pu on a ka weliweli, in a aole i halawai kona enemi me ka make.

            I ka hala ana ae nae o kekahi mau hora, me ka loaa ole mai he hoike iaia, no ka ike ia ana o kekahi kanaka ua eha, ma loko o na wahi o ka ululaau, i a ole ia e ke ahi; akahi no a ike maoli iho ua kanaka nei i ka maha o kona noonoo, a ike pu ihola no hoi o ia, aole i make hewa na hoao ana a Nikola e hoopakele ae ia Beka Kamerona mai ka poino mai, aka e ukali aku ana na pomaikai ma hope on a, a maluna hoi o na opio a elua.

            I ka manawa i hoea hou mai ai kona kaa otomobile, kauoha akula o ia i na kanaka a pau, e hoi no ko lakou mau home no ka hoomaha ana, a no ka hooluolu ana no kela koena po, a ke kau aela no ia ma luna o kona kaa otomobile, he hookahi hana, o ka noho malie wale iho no, me kona lole i hele a pulu, a nana akula i ka a mai o ke ahi i ka ululaau.

            Ke akakuu loa maila ka a ana a ke ahi, a i ka wa i wehe mai ai ke alaula o ka pewa o ke ao, ua pio loa ihola ke ahi, aia no hoi ka ua liilii ke hana mau la, a i ke ano malamalama loa ana ae e hiki pono ai ke ike ia aku o mua, lele akula ua o Mr. Makuaia i lalo, me ka hoala ole aku i ke kiakaa, e pupua la ma kona wahi.

 

(Aole i pau)