Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 44, 2 November 1922 — Page 6

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Eono NUPEPA KUOKOA HONOLULU. T.H. POAHA, NOVEMABA 2, 1922

 

He Moolelo no

NA PUUWAI ELUA

A I OLE

Ka Hewa o ka Wahine--- He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa

"Ua hiki ia oe e Bela, ke hoopiha i na nupepa, me na moolelo lehulehu, e pili ana no kou mare aku me ka Haku Fanadale; ua hiki pu ia oe ke kamailio hele, me ka akena ana, no ke kani o na bele, e hoike ana no ko olua mare; a e hoolilo ana oe i kekahi huina dala mahuahua, no ke kuai ana i na lole nani; o ka hoea ana mai nae i ka hookoia ana o ia mau mea, ke hoole aku nei au imua ou me ka hookamani ole. O ka mea oiaio ea, aole he wahi aloha iki o ka Haku Fanadale ia oe, a aole loa no oia e lilo aku ana he kane nau, no ka mea owau wale no kana i aloha mai ai, ke kaikamahine kuaaina ilihune. Nou, ua nana aku oia ia oe me na manao hoowahawaha, no ka mea ua kukuniia ka lokoino ame ka ma-ua ma kou helehelena, a ua oi aku ka eleele o kou puuwai mamua o ka eleele o ka lanahu."

 

"Ua oi aku ke ino o kena mau olelo au e hoopuka mai nei e Kakalina. mamua o ka mea hiki ia'u ke hoomanawanui, aka nae. aole no o'u nana ia mau olelo, a e hoolohe hou mai ko mau pepeiao: E ae aku ana au, ua haulehia i'o ka Haku Fanadale i ke aloha ia oe; a oia kekahi o na kanaka haahaa loa, e aa ai no oia e hookaawale iaia iho no kekahi wahi mamao, i hooko ole ia ai ka mare mawaena o maua. Ke ae pu nei au e hooia aku, oia kekahi o na kanaka hohewale, ma ka hoopunipuni ino ana mai i ka wahine i aloha aku iaia; ka wahine i hoolilo aku i kana mau dala no kona pono wale no, me ka minamina ole; ua hiki i kela kanaka ke imi ma na ano apau i wahi nona e mare ole mai ai me a'u, aka nae, heaha aku ma hope o kana hana?" alaila kulou mai la ua o Bela imua, aia hoi kona mau maka ua hele a hulili i ka inaina, a ke puupuu la kona mau lima, o ia no oe o ka mea e hoomanawanui ana i kona huhu, a o ia ka Kakalina i pani mai ai:

 

"Heaha aku mahope o kana hana?" wahi a Kalina i pane mai ai elike no me na olelo o ka ninau a kona enemi.

 

"Ae@ e hoike aku no au ia oe, me ko'u nana ole, i ka hoohaahaaia iho o ko'u kulana, mamuli o ka ae ana aku i ke koi a kekahi kaikamahine haahaa elike me oe. Me kuu nana ole ae i ka nui o ko'u aloha i ka Haku Fanadale; ua makaukau loa au e hoouna aku iaia e noho maloko o ka halepaahao, no ka hewa a puka @ nolaila e ike mai oe, e kaawale aku ana oia mai ia oe mai, no kekahi mau makahiki, ma ke ano he kanaka hana karaima.

 

"Ua maopopo iaia ka nui o ko'u mana; a ua ike oia ua hiki loa ia'u ke hoolilo iaia iloko o ka imo ana a ka maka, i mea paheneheneia e ko ke ao holookoa. Manao anei oe e hoohakalia iho ana au i ka hookau ana aku i ka hoopa'i maluna on a, kela kanaka au e kaena mai nei imua o kuu alo, elilo aku ana oia he kane nau? E lilo ana i mea hoohauoli mai i kuu uhane, ke lilo owau ka mea nana e anai aku ia olua a elua, ahiki i ka pau o ka lohe ia ana o ko olua mau inoa."

 

Ua ku maoli kela mau olelo a Bela, i ka hooweliweli, a ua kau i'o no hoi ka weli ia Kakalina, me ka hele o kona helehelena a haikea, aka aole no nae he hopo iloko on a, a o ia kana o ka pane ana mai@

 

"Ua pau anei kau mau olelo i makemake ai e hoike mai ia'u? Ua makemake anei oe e hoopau ko'u noonoo ana no ka Haku Fanadale? He hookahi no a'u pane no keia mau ninau, he hana hiki ole ia ia'u ke hooko aku. Mai na lehelehe ponoi mai o ka Haku Fanadale, i hoike mai ai oia i ka mea oiaio loa, mea'u wale no oia e mare ai, aole me oe, nolaila o kau mau olelo hooweliweli apau, no kau mea e hana aku ana maluna ola, aole loa o'u maka'u.

 

"Ina he like kou noon me ko'u, alaila e hoopau koke oe i na hana hoomakaukau, i manaoia no ka la mare e hoea mai ana @ no ka mea aole loa e hookoia kela mare o olua. Aole i lohi loa ikeia manawa, no ka hoopau ana i mea i hoolaia @ oe no ka hookoia aku. No ko'u manao makee nou e Miss Kalani@ pela wale no au e kapae nei i na ano maa ia kakou na wahine, a hoike aku i kekahi alahele pono au e hana mai ai, oiai no nae@ ua ike no au he wahine oe i piha me ka lokoino o ke aloha ole.

 

"O kau mau olelo hooweliweli ia'u, ua like lakou me ka makani puahiohio i pa mai ma kuu mau pepeiao; a o kou leo, me he mea la, he leo ia no kekahi mea mailuna mai o ka amana likanaka. Pehea la i aa ai oe e Miss Kalani e olelo mai, ua hiki i kou mana ke hookomo aku i kekahi mea, iloko o ka halepaahao?"

 

"He aha ke ano o kena mau olelo au e hoahewa wale mai nei no ia'u e Kakalina?" wahi a Bela, me ka kunahihi o kona helehelena. "Heaha ka'u hewa nui i hana ai?"

 

"Aohe a'u mau olelo i hoopuka aku nei, e hoahewa ana ia oe' aka nae@ in a na kou lunaikehala ponoi no i hoike ae la i ka maka'u iloko o kou uhane, no kau mau mea i hana ai, alaila e ku oe a hoi no kou wahi i hele mai ai, a e hookuu mai ia'u me ka hoopilikia hou ole mai i ko'u noonoo.

 

"Ua hoike mua aku nei au ia oe, he mau enemi kaua a elua maluna o ke kahua kaua @ o kou pakele wale no e Miss Kalani@ o ia kou haawipio mai malalo o'u; ma ka ae ana mai me ka maikai, o wau ke kuleana i ka Haku Fandale, ma ia ano wale no e hamau ai kuu waha, a nalo ka meahuna i pili i kou ola ana, me ka lohe ole o kekahi kino ola ma ka honua nei.

 

"Owau hookahi wale no ka mea i ike, me kuu mau maka ponoi@ i kou alakai ana ia kapena Sr. Leonada no ka hale Kahiko. Ua kono aku olua a elua iloko o kela hale, i ka wa poeleele. o oe hookahi wale no nae ka i oili hou mai iwaho, aole o kou kokoolua pu kekahi.

 

"E ninau mai ana paha oe, i kekumu o ko'u hoea ana ma kahi e ike aku ai i kau hana ma kela pō; o ka pane no ea, he hana maamau na'u ka hele holoholo ana ma na po mahina, a na na uhane o ka malamalama, i kai ko'u mau kapuai wawae ma ke alahele e hiki ai ia'u ke ike i ka hanaia ana o kekahi karaima. O keia ka'u pepa hahau, e paa nei iloko o kuu lima, ahiki i kuu lohe ana aku i ke kani o na bele, o ka hauoli, no ko la mare, ia wa auanei e ike ai ko ke ao holookoa, he pio oe na'u; aka mamuli o ke aloha ia oe, e hoopakeleia ae oe mai ke kau ana aku o na hana hoomaewaewa a ko ke ao nei ma luna ou, pela wale no au i konoia mai ai e hoike ae i keia meahuna imua ou."

 

Aole i pau pono aku na olelo a Kakalina, i makemake ai e kamailio mai, ua kani e mai la ka pu panapana a Bela Kalani, a ia wa i puliki ae ai o Kakalina, i kona mau lima, ma ka umauma, aia koi ke koko ke kaheawai la, o kona hina aku la no ia ilalo, me ka waiho lolo o kona kino, aohe wahi mea a onioni ae, me he mea la, ua lele loa ka hanu mailoko ae o kona kino.

 

Aole i lilo kela ki ana aku a Bela Kalani i ka pu, i kona enemi@ i kumu nona e mihi ai, no ka mea puana ae la oia i keia mau olelo @ "Akola oe e kena wahine hookano, o ka hopena iho la ia o kou hoao ana mai, e pii ae maluna o ko'u poo, heaha no la ka hoonana mai a kamalii! E hunaia e oe i kau mea i ike ai no'u i na ua hookoe au i kou ola'i keia po; nolaila ua kaa ka a..@Hkkaqw,nkfite cmfw shrd etao shrd cmfwohrdoao ua kaa anei ka lanakila o ka kama ia oe? Aole loa, no'u ka lanakila mai keia wa aku, ahiki i ka hopena o ko'u ola ana," alaila nana iho la oia i kana uwaki, o ka hora eiwa ponoi kela o ka po, me ke kamailio wale ana iho no iaia ;

 

"Aole e hoi koke mai ana kona makuakane, ahiki i ka hora umi-kumamalua, nolaila e waiho malie ana kou kino e kuu enemi, a hiki i ka loaa ana mai i kou makuakane, ua laau."

 

I ka holopono ana o kana misiona o ka hele ana mai ma kela po, wili iho la oia i ke kukui a uuku, o ka haalele aku la kela po, wili iho la oia i ke kukui a uuku, o ka haalele aku la no ia ialoko o ka rumi hookipa, me ke pani ana aku i ka puka a paa, aka nae i kona oili ana mai iwaho, aia hoi e ku aku ana ka Haku Fanaadle, ke kanaka hookahi ana i aloha makawelawela loa ai, a o ke kanaka no hoi ana i hoolilo ai iaia iho i wahine hana karaima, no ka pono o ua ipo aloha nei ana.

 

 

MOKUNA XL

 

Pela iho kaua e kuu makamaka heluhelu, mai pulale koke mai oe, no ka mea ke poina loa nei paha oe no Kapena Leonada ame Ela MEbure ; e hookolo aku kaua mahope o ko laua meheu.

 

Ma kela haalele ana aku o Ela ame kona makuahine, i ko laua hale hoolimalima, elike me ka kaua i ike ai ma kekahi o na mokuna i hala, ua holo pololei aku laua no kekahi hokele pili kahakai, ma kahi i kapaia o Dela.

 

He wahi hele nui ia kela e na malihini makaikai, aole nae no ke ake ana i na hana hoohauoli, aka mamuli o kona maluhia, a kupono maoli no ka poe hoolanalana ma'i, a he wahi kupono pu no hoi no na kamalii e hoohala ai i ko lakou manawa, mamuli o kona aeone palahalaha.

 

Maloko o kekahi mau rumi nunui elua, i hoi aku ai lakou nei e noho, me ka oluolu no hoi o ka uku hoolimalima, oiai he manawa nui ole ia o na malihini, nolaila hoopaa aku la lakou i kela mau rumi, no hookahi mahina, me ka aelike ana me ka on a hokele, a o ka uku hookahi no ia, in a e manao ana lakou e noho hou no ka lua o ka mahina.

 

Ma kela ahiahi, kakau iho la o Mrs. Mebure i kekahi leka na Kauka Mudoka, e hoike aku ana i kona hauoli, no ka loaa ana he wahi kupono no lakou e noho ai,  me ka hoike puana aku no hoi i ko Ela makemake loa, e hoihoi koke ia mai o Jene, i loaa ai kona kokoolua, o ka noho ana o kela wahi.

 

He hoihoi maoli ko Mrs. Mebure ano ma kela ahiahi, o kekahi kumu paha hoi o ka hoihoi, no ka ike ana o ua wahine nei, i na hoakaka maloko o na nupepa, no ka ike ana o ua wahine nei, i na hoakaka maloko o na nupepa, no ka holomua o na lua gula a kana kane i hooikaika ai; aole no kela kumu wale no, aka no kona manaolana, e hoea mai ana ka la a keaka Mebure, e hoea hou aku ai imua on a.

 

No Ela nae, aole he wahi hoihoi iloko on a; ua aneane maoli e pau kona manaolana no ka hauoli o keia ola ana. Aole he hiki pono iaia ke noonoo no kona hopena; koe wale no kona hoomaopopo ana, ua haalele mai kana aloha iaia, a ua maaio aku oi me ke kuhihewa naaupo, he kanaka maikai la o Kapena Leonada, eia ka ua piha me ka epa.

 

I ua o Ela i huli aku ai ihope, a hoomanao i kela mau la hikimua o kona hui ana me Kapena leonada, aole loa e hiki iaia ke hoopoina; i kona hooikaika ana e hoopakele ia Kapena Leonada, mai ka hapala wale ia aku o kona inoa maikai, mamuli o ke kiko eleele, maluna o ka inoa o Mebure, aole nae he holoheia maia o kana uwalo ana aku imua o kana aloha, no kela kumu, i hoolele pau aku ai oia i kona hilinai piha, no ka maemae ame ka hemolele maoli o na ano o kela kanaka; aka iaia e noho hookahi la, aole e hiki iaia ke kaohi mai i kona mau waimaka, mai ka hookahe ana aku ma kona mau lihilihi i kona ike maoli iho no, i ka nui o ka ehaeha ame ke kaumaha ana e auamo la.

 

Ma ka auwina la o kekahi la mai, hoea aku la o Kauka Mudoka me Jene, a he hookahi ko lakou ai like ana ma ia ahiahi me ka hoohalaia o kekahi hora e kauka nei me Ela ma ka hele holoholo ana mawaho o a hokele, a i ka haalele ana aku o Kauka Mudoka i kela wahi, a mamua hoi o kona kau ana ae maluna o kona kaa, hopu aku la oia i ka lima akau o Ela a pane aku la@

 

"Ke makemake nei au, e hopoina loa oe e Miss Mebure i na mea o ka wa i hala, o ka iini nui iloko o'u, o ia no ka ike aku i ka ikaika o kou kino, ame ka maikai o kou mau ano apau."

 

"Aole e hiki ia'uke hoopoina i kau mau hana maikai no ko maua pono o mama, a ma ko'u aoao, ua nele au i kekahi mea kupono, e pana'i aku ai no ia lokomaikai ou, wahi a Ela ma ke ano hoopepe.

 

"Aole no he hana nui ka pana'i ana aku i kekahi hana kupono no kekahi hana maikai. Ma ko'u aoao, ua makaukau au i na manawa apau e hoopaa aku ia'u iho, no ka paphi ana aku maluna ou, i ke aloha oiaio, a kekahi wahine e haaheo ai," i pane mai ai o Kauka Mudoka, aka i kona ike ana aku, i ka maikai ole o ka helehelena o ke kaikamahine opio, hoololi ae la oia i kana mea e kamailio mai ai, ma ka hoomau ana mai @

 

"Ua hooponopono au me ka hui o Kapa & Kalima, no ka hoouna ana ae ia'u i na palapala apau e pili ana i ka oihana a kou kaikunane, ame kou makuakane. Ua hana au i keia mea, i ole ai oe e hoopilikiaia ma kekahi ano, no laila e hoolohe oe i na a'o ana a kou kauka. O ke aloha no kou a hui hou aku kaua."

 

Me kela mau olelo hope, i haalele aku ai o Kauka Mudoka ia Ela, a huli hoi aku la no ke kulanakauhale, me ka lohe hou ole ia nona, no kekahi mau la.

 

Ma kela noho ana mai a Ela me kona makuahine, e hoohala nui ana laua i ko laua manawa, ma ka hele holoholo ana ma na kapakai, a ma na wahi hoonanea kupono no hoi, a ua hoi pono mai ko Mrs. Mebure kulana maikai, a mohala o kona helehelena, me he mea la, ua auhee loa aku kela ano kaumaha mai iaia aku.

 

Iloko o kela mau la a laua e noho kokoolua la, aole he la i nele, i ko Mrs. Mebure noke mau aku i ka pai ia Kauka Mudoka imua o kana kaikakmahine e haanui ana no hoi i na ano maikai o kela kanaka.

 

Ke manzo nei au e kuu kaikamahine, aia maluna ou ka manao hoohihi o kela kauka, no ka mea ua hiki loa ia'u ke ike aku ma kona mau ano apau, mai kela la mua loa no ana i hoea ae ai no ko kaua hale. Iloko o ko kaua mau la o ka pilikia, ua hoike mai kona mau ano oluolu, kana mau kamailio ku i ke keonimana, ua oi kela aku oia mamua o Kapena Leonada. O kekahi a'u e mahalo loa nei i kela kauka opio, o ia no kona lawe ana aku iloko o kona lima, i na hooponopono ana no ka oihana a kou makuakane, me kona makaukau loa, e holo kino aku no Amerika, e huli ai malalo o kona mau hoolilo ponoi, i ke kulana oiaio o kela oihana. O e Ela kuu leialoha, he la kaumaha loa kela no ko kaua ola ana, ka la a Keaka i lawe mai ia Kapena Leonada no ko kakou home."

 

"E oluolu oe e mama, e hoopoina loa i keia mau mea, me ke kamailio ole mai ia'u," i pane mai ai o Ela me ka hoopinana ana ae i kona mau poohiwi iluna.

 

"Aole ehiki ia'u ke noho mumule me ka hoakaka ole aku imua ou i ko'u manao e Ela. E noonoo mai oe, no ko kaua pono; maila paha aia kou makuakane maloko o kekahi halema'i, kahi i waiho ai, no laila o ko kaua hoaloha hookahi wale no oia, o Kauka Mudoka, me ka nana ole ae i ka nui o kona manawa i makaala mau mai ai ia kaua i na wa kaawle apau e loaa ana iaia," alaila hiolo okoa mai la na waimaka@ mai na lihilihi mai o Mrs. Mubere.

 

"Ke manaoio nei au, ua loaa aku kekahi mau nuhou maikai ole ia Kauka Mudoka, e pili ana no ke kumu o ko kaua lohe hou ole Keaka."

 

(Aole i pau.)

 

He Moolelo no .

PITA NIKOLA

A I OLE

Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana

Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaainana

 

Ua maopopo loa iaia kahi i ku ai o ka hale waiho o na meahana, a ma o na hoakaka a Keka Wala, o ka hoike ana aku iaia, ua maopopo loa kahi o ka hoomaka ana mai o ke ahi e a, pela hoi kela wahi i hakaka ai o Nikola me Haka Kenede, ma kahi no ia he elua haneri i-a ka mamao mai ka hale aku o na meahana i ku ai.

 

Aia no ke mau la ka wela o ka lepo, a ke a la no hoi na okumukumu o na laau maloo, aohe nae he nana o Mr. Makuaia no ia mau mea, nolaila hoomaka aku la oia e hele pololei no kahi i ku ai o ka hale waiho o na meahana, a iloko o ka manawa pokole, hoea aku la oia no kela wahi, he puulehu kana mea i ike iho, me ka waiho mokaki o na meahana, i hiki ole i ke ahi ke a, o ia na pahiolo, na kipikua ame na ko'ilipi nunui.

 

Mai kela wahi aku, i hookolo malie aku ai ua o Makuaia, ma kahi a Keka Wala i hoakaka mai ai iaia, no kahi o ke kino o Haka Kenede i waiho ai; ke nana pono la oia ma kela ame keia wahi, o ke ake aku e ike i ka hoailona no ka make i'o ana o kona enemi, a iloko o kona hikilele, i halawai aku ai ka ike a kona mau maka, me na iwi e waiho mai ana imua on a," o kona palulu ae la no ia i na lima ma na maka, me ke kaha ana aku hele, no kahi e hoea aku ai i kona kaa otomobile. Akahi a loaa ka maha i kona noonoo, aole nae me ka manao haaheo no ka loaa o ka lanakila iaia, aka me kela lunaikehala e ahewa ana iaia iho; no ka mea no kekahi mana i oi ae imua o kona, na ia mana i hookau mai i ka hoopa'i weliweli maluna o kekahi kanaka ino, i pana'i no kana mau karaima lehulehu i hana ai ma ka honua nei.

 

Iaia i hoea aku ai no kahi e ku ana o kona kaa otomobile, hoala aku la oia i ke kiakaa, a kauoha aku la e hoihoi iaia no kona home. I kona hoea ana aku i ka hale, ua hookahaha loa ia kana mau kauwa, i ka nana ana mai iaia, aole kela ano haka-nu, ame ke kaumaha, i kamaaina ia lakou, maluna o kona helehelena, aka ua auhee aku ia mau haawina apau, a o ka mohala maikai, ka oluolu o na hoailona ia e kekau ana maluna o kona helehelena.

 

Okahi mua loa a Mr. Makuaia i hele aku ai, o ia no ka rumi i hoomoeia aku ai o Nikola, a i kona wa i kikeke aku ai mawaho o ka puka, oili koke mai la ke kauka iwaho, me ka hoakaka an mai, ua hala na hora o ka hophopo, no ka mea poino, no ka mea ua hoi pono mai ka ikaika o ka pana ana o kona puuwai, a aia hoi he manaolana nui no kona palekana.

 

No ke kokua ana aku i ke kauka ame Mr. Kaila, ua koi okoa aku la ua o Mr. Makuaia; e aeia mai oia e noho aku e kiai i ka mea poino, ua hoole loa mai la ke kauka i kana koi, me ka olelo ana mai, ua kauoha aku oia i kekahi kahu ma'i makaukau loa, i Pilikelepia, a e hoea mai ana oia ma kela kakahiaka, nolaila aole he mea e hophopo ai, no ka makaalaia o na mea apau e pono ai o Nikola.

 

Me ka maha o kona noonoo i hoi pololei aku ai o Mr. Makuaia noloko o kona rumi a i hakalia no a pau kona mau lole pulu i ka wehewehe , a komo mai la ka lole pumehana, o kona haule aku la no ia hiamoe ; akahi no a loaa ka hiamoe oluolu ana iaia, ka mea i loaa ole, no kekahi mau pule lehulehu aku i hala.

 

O ka moe hoi ia o Beka, maloko o ka rumi nani o ke kaikamahine a Mr. MAkuaia, a i kona puoho ana ae, nana ae la oia ialoko o ka rumi, he hiona ano e, i malihini i kona mau maka, nana iho la no hoi oia i kona lole moepo e komo 'ana, he lole maikai loa, a oiai e noho mai ana no kona makuahine hanauna, hoomaka koke aku la oia e ninau:

 

"E mama, heaha ke ano o keia mau ema a'u e ike nei?: wahi ana me ka piha kahaha

 

"Mai ala mai oe iluna, e moe malie oe iluna, e moe malie oe ahiki i ka hoea ana mai o ke kauka."

 

"Auwe, akahi no au a hoomanao mai la," wahi a Bka, me kona ninau okoa ana aku no ka hopena o Nikola, a o ia ka Mrs. Begena o ka pane ana mai :

 

:Ua maikai loa oia i keia manawa e kuu aloha."

 

"E hoike mai oe ia'u, i ka ke kauka mea i manao ai no kona hopena?"

 

"O kana wale no i kamailio mai ai, o ia ka hoi pono mai o ka maikai o ka pana ana o kona puuwai."

 

"Pehea, e loaa ana no anei aiia ke ola kino maikai elike me mamua?"

 

"Ae, pela ka manaoio o ke kauka. Aia oia ke moe mai la me ka maikai maoli, a he mea pono e hiamoe hou oe, aole e hoao e ala mai iluna."

 

"Aole e hiki ia'u ke ae aku i kou manao e kuu kaikamahin, e hoomanawanui iho oe pela, a hiki i ka ae ana mai o ke kauka, he nui loa ka manawa e hele aku ai e ike i ka mea poino."

 

Nolaila me ka hoomalielie wale no, ame na olelo hoolalau, i maliu mai ai o Beka, e hiamoe hou iluna o ka uluna, a iloko o na minuke helu wale no, ua pa'uhia hou aku la oia i ka hiamoe, a i ka manawa i komo mai ai ke kauka iloko o kona rumi, he hora a oi mahope mai, ua puoho ae la oia, me ka hoi pono mai o kona noonoo maikai, a o kana mea mua loa i ninau aku ai  i ke kauka, o ia no ke kulana oiaio o kana aloha.

 

"Ua maikai loa oia i keia manawa, he ikaika ka pana a kona puuwai," i pane mai ai ke kauka, me ka minoaka ma kona mau papalina.

 

"Pehea, e ola ana no anei oia?"

 

"Aole loa he kanalua iki no ia mea, a he pono e hoomalu loa ia oia, me ka hoouluhua ole aku."

 

"Pehea, aole anei on a ninau mai no'u?"

 

"Ae, aoole ana mau mea e ae e kamailio ai, nou wale no," wahi a ke kauka, me kona noke ana ae i ka akaaka.

 

"Heaha kana mea i kamailio mai ai ou no'u?"

 

"Ua makemake loa oia e ike ia oe."

 

"Ina pela, e ae mai oe e hele koke aku au imua on a i keia manawa, no ka mea owau no kekahi i makemake e ike aku iaia."

 

Pani iho la ke kauka i kana uwaki, a hookuu aku la no hoi i kana paa ana i ka lima o Beka, me ka i ana mai :

 

"Ina e mau ana ke kulana maikai o ka mea poino, ahiki i ka la apopo, alaila e ae aku ana au ia oe e hele e ike iaia, no elua minuke wale no, aole e oi aku mamua o ia manawa."

 

"He kei aku maoli ka ka loihi e kakali ai ahiki i ka la apopo. Aole anei e hiki ia oe ke ae mai i keia manawa no?"

 

"Aole e hiki ia oe ke ike iaia i keia la a ua pomaikai maoli oe, e ike hou aku ana oe i kona helehelena me ke ola iloko on a, aole he wahi poino uuku, a ma na uila pomaikai wale no i hoopakeleia ae ai kona ola. O ka'u nae e hooia aku nei imua ou, e ola ana oia, a e hoolana i kou manao e kuu kaikamahine."

 

"Me ka mahalo a nui ia oe, no kena mau hoakaka hoolana manao."

 

"Auhea oe @e kuu kaikamahine, in a oe e noho malie, alaila e ae no au ia oe e haalele iho i kou wahi moe, no ka holoholo ana maloko nei o ka rumi, mamua ae o ka aina awakea," wahi a ke kauka, me kona huli ana aku imua o Mrs. Begena a haawi aku la i na kuhikuhi, no ke kau hou ana aku i laau, ma na lima o Beka, i wela i ke ahi, o kona haalele mai la no ia i kela rumi.

 

Ke ike la no o Beka i ka hu'i o kona mau wahi i wela i ke ahi, a i manumanu no hoi i na lala laau, eia nae ua maha no kona noonoo, mamuli o na hoakaka a ke kauka.

 

Lawe mai la o Mrs. Bekena i ke aniani liilii, mailuna mai o ka pahuume o ke kaikamahine a Makuaia, a haawi ia Beka, a i ka nana ana aku o ua kaiakmahine nei i kela helehelena u'i on a, ua auhee aku ia mai iaia aku, a oia kana o ka pane ana aku imua o kona makuahine:

 

"Ea, he keu aku maoli a ke kunahihi o ko'u helehelena, ua hele no hoi ko'u lauoho a pukalaki maoli."

 

"Ua oi loa ae ka maikai o kena helehelena pupuka ou, mamua o ka poino i manaoia e kau mai maluna ou, o ia ka pau i ke ahi iloko ok a ululaa ; nolaila ua pomaikai loa oe e kuu kaikamahine, i ka pakele ana o kou ola."

 

"Ae, ua pololei kena mau mea au e kamailio mai la e kuu makuahine, aka pehea kela kanaka ino lapuwale?"

 

"Ua make oia, a o kona mau iwi i hele papaa i ke ahi, ka i loaa aku e waiho mai ana iloko o ka lehu."

 

Ma kela wahi, i noho mumule loa iho ai o Beka, no ka mea aole oia i makemake e hoala hou mai i na hoomaao @ana, @@ na mea i hanaia aku maluna on a e Haka Kenede, ma ka la aku i hala, hookahi nae mea hiki ole iaia ke hoopoina, o ia kona hoopakeleia ana mai ka mana mai o kela kanaka e Nikola.

 

Oiai ua o Beka e moe malie ana maluna o kona wahi moe, aia o Mrs. Bekena ke kau la i ka laau, me ka wahi ana aku me ka welu keokeo, ma kona maulima, i papaa i ke ahi@ ai ka pau ana o kela hana, kahi mai la oia i ka lauoho@ me ka hoala ana ae ia Beka, a hoonoho aku la maluna o kekahinoho, e pili ana i ka puka aniani.

 

He elua paha hora mahope mai, kikeke mai la o Mr. Makuaia ma waho o ka puka o kona rumi, a i kona kauohaia ana aku e komo mai iloko, hele pololei aku la ua kanaka nei imua o Beka, a pane aku la @

 

 

"Ke ike aku nei au ia oe e Miss Kamerona, ua maikai kou ano, a ua pololei no ka na mea i hoikeia ae nei ia'u. I hoea mai la au imua ou, no ke kamailio ana no kekahi mau mea ano nui," alaila huli ae la oia ia Mrs. Bekena me ka hoomau ana aku no i kana kamailio ana @

 

"Ina oe e oluolu mai ana, alaila e haalele mai oe ia'u ame Beka no maloko nei e kamailio pu ai no kekahi mea ano nui."

 

Oiai o Mr. Makuaia ka haku ma kela wahi, aohe he mea a Mrs. Bekena e ku-e aku ai, hopu iho la oia i na welu i wahiia ai o na wahi i eha o ka lima o Beka, pela me ka po'iwai, o kona hemo aku la no ia iwaho, me kona makemake ole nae, no kela kauohaia ana mai e haalele aku oia i kana kaikamahine.

 

I kela noho kokoolua ana iho o Mr. MAkuaia me Beka hel@ aku la ua kanaka nei a noho iho la maluna o kekahi noho mamua pono mai o ke alo o ke kaikamahine opio, paa-mai la no hoi i na lima o Beka, alaila pane mai la me ka leo oluolu loa:

 

"Ke hoomaikai nei au i ke Akua, no ka pakele ana mai o kou ola, a no kou lilo ole ana i luahi no na hana ekaeka a ke kanaka nana i hookomo ia oe iloko o ka pilikia ma nehinei. me ko'u manaolana, e manaoio mai ana oe, i ka pololei o keia mau mea a'u e kamailio nei."

 

"Aole o ka mea i hala, ua hala aku la ia, o ka kakou wale no e nana aku ai, o ia na mea omua aku nei. O ka mea nui wale no iloko o ko'u noonoo ikeia manawa, o ia no ka loaa ana o kekahi hooponopono maikai ana mawaena o'u ame oe, a pela hoi me Mr. Nikola. PEhea ua hoike aku nei o Mr. Nikola i na mea apau imua ou?"

 

"Ae, ua hoike mai oia i na mea apau," wahi a Beka, me ka huki ana mai i kona mau lima, mai ka paa ana a Mr. Makuaia a paa iho la maluna oko Mr. Makuaia mau lima. "Ke kaumaha loa nei au nou e Mr. Makuaia."

 

"Aohe au mea e kaumaha ai no'u ; no ka mea ua hana hewa loa aku au ia oe ; o ia ko'u hoao ole ana e huli ia Bene kamelona kou makuakane, oki loa hoi ka hoao ana e huli aku ia oe kana keiki. Ua auamo au i na haawina ehaeha he nui. Pehea e ae mai ana anei oe e kahea aku mau ma kou inoa o Beka?"

 

"O ka mea pono a'u e hana ai ma ke ano he kanaka maikai@ oia no ka hoike ana ae i ke akea i ka mea i hanaia ; aole malaila wale no apau, aka, he hana pono na'u ka huli ana ma na ano apau, i na paha he hooilina kekahi o Beni Kamerona e ola nei, aole nae au i hooko i kekahi o ia mau hana.

 

"Nolaila ua hana hewa loa au imua ou e Beka, a imua o na Lani, no ia hewa na'e a'u i hana ai, ua auamo au i na haawina hoahaeha he nui. Mai kela hora mai a'u i kou ak ;u ai ma ke ano hoopunipuni, owau ka on a, o ka lua waiwai a kou makuakane, ahiki i keia manawa aole loaa ia'u ka noho hauoli ana. Ua nui ke dala i loaa ia'u, mamuli o ka'u hoohana ana@ aole nae ia i lilo i kumu no'u e hauoli ai, aka e halii mau ana ke kaumaha ame ka ehaeha maluna o'u i ke ao ameka po@ ka mea nana ihoolilo koke ia'u i kanaka elemakule."

 

"E hoao e Mr. Makuaia e hoopoina i na mea o ka wa i hala, a e nana aku iamua, me na manaolana no ka hauoli." wahi a Beka, me ke komohia maoli iho no o na manao aloha iloko ona, no kela kanaka.

 

"Mai papa mai oe ia'u e Beka, i ko'u oike ana i na mea apau, pela wale no e loaa ai ka maha i kuu uhane. Mai ko'u wa opio loa mai no ko'u lilo ole ana i kanaka maikai ; a i ko'u mau ano, elike me kekahi poe kanaka, ka pololei ma ka lakou mau hana apau e lawelawe ai.''

 

"He nui ka'u mau oihana i lawelawe ai, ua halawai wale no nae me ke poh, a mamuli wale no o kela hana apuhi a'u@ i ka waiwai o kou makuakane pela i loaa mai ai ia'u ka waiwai@ he waiwai nae i loaa mai ma ke ano hewa, aole hoi me ka pololei maoli.

 

"O Haka Kenede ka mea nana i pepehi i kou makuakane a make, me ko'u lihi launa ole aku i kana karaima i hana ai. Owau pu no kekahi i pili i ka hewa pepehikanaka, no ka mea uaholo mahuka au i ka po, a haalele aku ia Haka Kenede e make i ka pololi ame ka makewai ; nolaila aole no au i kaokoa ae mai kela kanaka mai ; o ka mea wale no nae i h@@mama ae i ko'u noonoo, a oia no ko'u lohe ana mahope mai. aole ka i make kela kanaka, nolaila ua pili ole au i ka hewa pepehikanaka ; aka nae, iloko o kela manawa hookahi, ua hele a kau ka weli ia'u nona, me ka maopopo loa ia'u, e oili mai ana no oia i kekahi la, a hookomo aku ia'u iloko o ka poino.

 

"Mai ka manawa mai i kaa ai ka lua waiwai o kou makuakane malalo o ko'u malu, a hooliloia aku ma ke kuai, ua hoomaka ka holomua loa o ka'u mau hana hoopukapuka waiwai. Me na dala i loaa mai. ma o ka hoolilo ana aku i kela lua waiwai ua hookomo aku la au ma kela ame keia hana hoopukapuka, a ua loaa nui mai ke dala ia'u, e pili mahuahua mau ana ia i ka nui i kela ame keia makahiki, ua lilo a i hana makemake loa na'u ; a o ka mea nana i hoopalaka ae i ko'u noonoo i kekahi manawa no na mea i hanaia o ka wa i hala, o ia no ka hoohuli ana aku i ko'u noonoo no ka'u mau kaikamahine."

 

"Ua lawa paha keia mau mea au e hoakaka mai nei," i papa okoa aku ai o Beka, i kona ike maoli aku no i ka hele o kela kanaka a piha i ke pihoihoi.

 

"He mea pono ia'u ke hoike aku ia oe i na mea apau@ pela wale no e loaa ai ka maha ia'u. Aole i maopopo loa ia'u ka nui o ko'u waiwai i keia la ; ua nana mai ka poe kuonoono@ @ o ka umi miliona dala@ O oe hookahi wale no ka mea ma ka honua nei mawaho ae o ke keena puku o ke aupuni i maopopo i keia mea.

 

(Aole i pau)