Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 44, 2 November 1922 — HE MAU LA KEIA O KA HOAO IA OE E HAWAII KUAULI! [ARTICLE]

HE MAU LA KEIA O KA HOAO IA OE E HAWAII KUAULI!

Ua hiki mai kakou e Hawaii kuauli ma ke kiekiena e huli la a nana aku i ka waiho mai o ka nani o ka aina, a kakou i minamina nui ai i kona kailiia ana aku, mai o kakou aku nei, ma ka makahiki 1898, i ke au e huliamahi ana kakou iloko o ko kakou kuakoko o ka lili,»no ka minamina ine ka hoino aku i ka auna i hana mai i keia hana hoopiliia kakou. Mai ka ikaika mai kela kuakoko a nawaliwali. I ka nawaliwali ana, ua komo pu ae kakou iloko o na liana hooponopono aina, me ka manaolana, e hiki mai ana he la e loaa hou mai no ua pono aina la, ma ke alakai o na manao maikai a hoola, e waiho ana iloko o kekahi o kakou, oia ka poe i hoonaauaoia lakou iho maluna o na ninau pono ainn. Ma na makahiki mua, mahope ilio 0 k'eia lawe aina, ua ku ae he alakai me ka ikaika i kakooia aku e ka lehulehu, a ua ike kakou i kana pono, oia W. Wilcox; a hala oia, ua ku mai he alakai hou, oia ke alii a kakou i moe aku la, J. K. Kalanianaole, a alakai ia kakou me ka hoomanawanui i na hoino, aole mai na lahui e mai, aka mai ia kakou ae no. No iwakalua niakahiki o kana lawelawe hana ana, me ka wanui, ua ala a ku makahiki he iwa-kalua-kumamaha i hala, o ia ka aina! aina! aina! Kc nana aku ihope, 1 keia mau makaliiki, maluna ae, ua ololi maoli ke ala" o ka hele ana mai o keia ninau ho'iho'i aina, me ke ku mai o keia olelo i manaoia, o ia ka oiaio maoli, "aole loaa hou i na kanaka ko lakou aina, no ka lahui Amerika ka aina.' O ka manao o keia, o ia no kela ame keia iahui, i lilo i kupa Amerika no lakou ka aina. Mai ka hooiaio ole mai kakou i keia olelo, a hooiaio maoli. Mamuli 0 ia hooiaio ana, ua hana a ,hooholoia ae na kanawai e amana ana i ka weheia ae o kekahi aina aupuni, no ka hookuonoono ana, ma ke noi ana a keltahi puulu o iwakalua-ku-mamalima inoa. Holo like aku 1a kakou apau me ia manao, ame ka hana, me ka manao e loaa kaokoa mai ana ia mau aina me ka maalahi o na hana. 0 ka mea i ikeia, ua kakaikahi ka poe i paa loihi ia mau aina; o ka nui o ia poe ua hookuu aku i n,a aina no ke dala, i kau a mea o ka opaia mai e Jia lahui e, 1 lako a makaukau me ia mea o ke kuākahi. Na keia kuikahi o na lahui e, i wawahi ia ku-oe, a puehu liilii. Ke nana aku i kei.a kulana o kakou, mahope iho o keia opapuia ana a puehu liilii, me he mea ia, aia kakou apau ma kekahi waoakua, e liele ana kela ame keia nona iho, e imi ana i ke alahele e puka ae ai mawaho. Ua hele kela ame keia nona iho, iloko o kela ano ku-ee, imua o ke alo o kuikahi. Aole wahi o kakou i nalo ia kuikahi, kana ku mai no e ake mai ana o ka heaia aku e kipa mai, ua ku oia. Oia ka i nalowale ia Jcakou. I keia wa ae la, nalowale loa kela manao e ho'iho'i hou ia mai na aina o na kuauli. ae la Kakou me na e, me he mea la, he poe malihini no kakou maluna o keia aina. Pau kela manao e loaa he wahi pono aina. O ka mea apiki nae ia kakou i manao ai pela, aia no ka uhane maikai, c hana mai ana no kakou, ma ke ano hoao i ka oiaio o ka kakou pule, i na la o ka h'ooka- , huli aupuni. Ua loheia ia pule, o ka kakou pule ana ma o kanawai hoopulapula, i ala ae ma ka wa 0 ke alakai elua, e alakai ana ia kakōu. O ia mau no ko kakou ano ku-ee mawaena iho no o kakou, me ka i ana, o kekahi no Paulo au, a o kekahi no Apolo au. 0 ka oiaio nae aole kakou no Paulo ame Apolo, aka no kakou aole hoomaopopo. O ka ninau kupono e ninau iho ai ia kakou o ia keia: f< l makemake oe e loaa ka makani, ma keaha oe e alualu ai, ma ka makni anei e pa ana, a i ole ma ka ipu makani paha ?'' Ina e ha'i iho ana ma ka makani, ea, aole e loaa ana! E alualu oe i ka ipu makani, a loaa ia, loaa ka makani ia oe. E nana aku i ka moolelo o Kuapakaa, i ka ipu maka- « ni a Laamaomo. Pela kakou i keia la, ke alualu nei kekahi poe i ka makani, ka mea pa mai a nalo aku, a pa hou mai; me ka maōpopo ole i kona wa.hi i hiki mai ai ,ame kona wahi i nalo aku ai. O kekahi poe ke alualu nei i ka hokeo, i ka mea i'o, a no ka mea, ke loaa ia mea, pau na makani apau i ka paa i ka lima. Like no ia me ka manu i paa me ka maopopo i ka lima, aole o ka manu iluna o ka lala laau. O keia ke kulana maoli iwaena o /kakou i keia mau la o ka hoao nui. 1 ke kanatfni hoopulapula e kn ana, [ ia kakou hoi e noonoo 'ole ana, aka holo ae la ko kakou mau manao ma- . luna o na ninau liilii, a ano ole, i , ulu ae mai ke kuakoko anunu a ohn- , mu o ke kekahi i kekahi. > He liookahi mea i maopopo, o ka . puali koa me ke alakai ole e alakai ana, e puehu Hilii a nahaha ana imua

0 na enemi. Pela no kakou e Hawaii kiiauli i keia la. He puulikoa kakou apau nona ka huiua helu o 30,000 a oi, a emi mai paha, e kaua ana no ka ho'iho'iia mai o ko kakou kuleana aina, malalo o kekahi alakai 1 ikemaka ia i keia mau la. Ke kokua pu mai nei na lahui e i ka kakou alakai, ke lele nei lakou e kakop me ka ikaika no ka lanakila o ia alakai, mai na hoino ae a na enemi kuloko (Hawaii kuauli). O ka pono ame koia kaoo aua e loaa ana, aole 110 ha 'i, aka no kakou 110. Ma na mea maoli a kakou i iko a hoomaopopo ma ko kakou ola ana, i makemako oe e kuu mea heluhelu e kukulu i hale laau, e kii aku i kamana hale, a nana e kukulu ae; aole o ke kii aku i kanaka ike i ke puhi palaoa e kukulu i kou hale. I kii i'o oe i ke kanakn puhi palaoa, e pau ana na laau i okiokiia a pokopoko launa ole, e kupono ole ai no ka hale, oka hopo o ia, lie poho a nele i ka hale. Pela kakou i keia la o ke kukulū hana hoopulapula. Ua ku liOi ka }ana o ka hoomaemae walo aku no a maikai loa ae; o kii pioo keia o kukou i ka hoopuiwa a kekalii, a mau mea hoi i piha i ka naau hooqiaopopo ole. I makemake kakou o kakoo i na hana hoopulapula, ma o na Komisina Home Hawaii la, e nana aku a e hoomaopopo i ka lakou alakai i makemake ai, a o ia ke ana no kakou e huhewa ole ai i ke koho ana i ke alakai kupono, no keia Jiana nui iloko o ka aina nei, 110 ka pono o Hawaii lahui maluna o Hawaii aina.