Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 45, 9 November 1922 — Page 6

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He Moolelo No Na Puuwai Elua a i ole

Ka Hewa a ka Wahine--- He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa

           

            "Ea, he mea kupaianaha maoli ka keia, heaha la ke kumu e kamailio mua ole mai ai oia ia'u i keia mea?". wahi a Ela, ma ka piha i ke kahaha.

"Mamuli o kona mano ana, aole he mea maikai ke kamailio mua ana mai ia oe, ahiki i ka hooiaioia ana o kana mau mea e hoohuoi wale ai. Ma kona manaoio, ua haalele iho o Keaka ia Lanada nei, no ke kokua ana i koina makuakane, ma kekahi inoa kapakapa, a me he mea la, ua loohia oia i ka ma'i, a ke waiho mai nei ma kekahi wahi i maopopo ole ia kakou. Ua makaukau o Kauka Mudoka, e hele kino aku e haawi i kana mau kokua ana, no ka pono o kuu keiki, aole anei ou ike mai e Ela, i ke ko'iko'i o na hana a ke kauka e noonoo mai la no ko kaua pono? E hoea mai ana oia i keia ahiahi, no laila e hoomakaukauoe i kau pane kupono, in a nei no kona noi mai ia oe i wahine mare nana."

            I ka pa ana aku o kela mau huaolelo hope ma na pepeiao o Ela. me he mea la akahi no oia a puoho ae mailoko mai o kekahi moeuhane, a hooho ae la oia i keia mau olelo:

"O e Ivana kuu aloha, pehea la oe i haalele hookahi mai ai na'u iloko o ka ehaeha. Ua wawahi mai oe i kuu puuwai!"

No ka hiki ole i ua o Ela ke hoomanawanui iho, i kana mau hoomanao ana no Ivana, haalele okoa aku la o ia i kona makuahine. me ka hele holoholo ana aku ma an aekai, a ma kekahi wahi olaelae pohaku, malaila oia i noho iho ai, a nana akula i na ale kuakea o ka moana, me he la, e halihali okoa ma i ana no i na hali'ali'a hoomanao ana no kana Iwana aloha, a o ia ka ua u'i nei i puana ae ai i keia mau lalani mele:

Imi au ia oe ke aloha la,

Ma na paia aala o Puna,

Ihea la oe i nalowale iho nei,

Hoi mai no kaua e pili.

            I ka hooki ana iho o kana mele ana i kela himeni, me hela. aole e hiki iaia ke haalele iho i kela wahi ana e noho ana, ke kau okoa mai la no imua on a, ke akaku o kana aloha, aka nae iloko o kona nanea, i hoopuiwaia ae ai oia, i kona lohe ana mai i ke pahupahu kapuai wawae, a iaia i huli ae ai mahope on a, eia ka o Kauka Mudoka, e hookokoke aku ana iaia.

"E huikala mai oe ia'u e Miss Mebure, no keia hoea ana mai la o'u imua ou," wahi a ke kauka opio, me ka hoomohala ana mai i kona lima imua, no ke aloha ana.

            "Aole au i manao, ma ko'u hele ana mai nei no keia wahi, e loaa ana oe ia'u. Aole au i hele mua ae hei e ike i kou makuahine. o ko'u manao, o ia no ka hele holoholo mua ana mai hui pu ana kaua, me he mea la, na kekahi mana a kaua i ike ole ai, i alakai mai ia kaua, a hui ma keia wahi mehameha."

"I hele holoholo wale mai nei no au me ka manao e loaa ka maha i kuu noonoo, aka nae ua nele na hunakai, ame na ale o ka moana, i ka haawi ana mai ia'u i ka maha," wahi a Ela, me ka hele a pii ka ula ma koina mau papilina.

            "Ke maopopo la ia'u, kou manao e Miss Mebure, a ina aole oe e hoi koke ana no ka hokele i keia manawa, alaila e noi aku ana au i kou oluolu, e ae mai e hele kaua i ka holoholo no kekahi mau minuke pokole, no ka mea he manao ano nui loa kekahi a'u i makemake ai e hoike aku ia oe."

            "Ae, ua kamailio mua mai o mama, no kou hoea mai i keia la, me kekahi meahou e pili ana no kuu kaukuanane. Ke lana nei nae kuu manao, in a he mea kekahi au i hoomaopopo nona, aole ia he meahou hookaumaha noonoo."

            "Ina au ehoike aku ana ia oe, no kou kaikuanan ke ola mai nei, alaila he nuhou maikai loa kela, e hookaumaha ole ia ai ka mano," wahi a Kauka Mudoka. "Aia kou kaikunane ke waiho mai la iloko oke kulana ma'i, ma na aina mamao i keia wa. Mahope iho o kona nalowale honua ana maloko o ke kulanakauhale, ua kau aku la oia maluna o kekahi mokuahi. malalo o ka inoa kapakapa Keoni Hapa, a ua hoea aku oia no Bueno Area. Aole loa he wahi kanalua iki iloko o'u, o ka manao nui o kou kaikunane ok a holo ana aku no na aina mamao, no ke kokua ana no ia i ka makuakane o olua, me kekahi huina dala uukui loaa iaia.

            "He hana kilakila loa ka kou kaikunane i hana ai no ka pono o kona makuakane, o ke ano ia o ke keiki i aloha ikona makua. Me ka nanaole i ke ano o ke karaima a kona makua i hana ai: o ka hopena nae o kana mau hooikaika ana, o ia no kona waiho ana i loko o ka halema'i, ma ka aina malihini.

            "Aole au e hoakaka aku ana ia oe, i ke ano o ke alahele i loaa mai ai ai'u keia ike, e pili ana i kou kaikunane, me ka nui o ka'u mau dala, i hoolilo aku ai i wahi e maopopo ae ai kona wahi i hele ai: koe wale no na e keia, ua lawelawe aku au i kela mau hana apau, no kou pono hookahi wale no e Ela, aole no ka mea e ae."

"O ka mea au i hana mai ai no ko'u pono e Kauka Mudoka, ua oi aku ia mamua o ka hiki ia'u, ke pana'i aku ma ko'u aoao," wahi a Ela, me ka hele a haikea pu kona helehelena.

            "Aole malaila wale iho la no pau ka'u hana," i hoomau hou mai ai o Kauka Mudoka i kana kamailio ana. " He mea pono e hoopakeleiana lua gula o kou makuakane, me ke koe iho he elua hapakolu o ka waiwaio okela mau lua waiwai: aka in a ka hookoeia iho he hookahi keneka no na hooilina o kou makuakane, koe wale no a waihoia aku ka hana iloko oka lima. ok a aha hookolokolo, ma ia ano wale no, e kupaleia ai ka'u pono.

            "O ka hana pono wale no iloko okeia manawa, o ia ka holo kino ana o kekahi mea no Kalepani i keia manawa, no ka makaala ana i kela waiwai, a o kekahi no hoi, aia kou kaikunane ke kakali mai la i na kokua ana mai kekahi mea aku, no laila he mau hana ko'iko'i maole keia, e pono ai e hookokoke ia i keia wa, o hala auanei ka manawa kupono.

            "O e Ela, ka wahine hookahi wale no a kuu puuwai i aloha ai, aole anei e hiki ia oe ke ike mai i ka meahuna iloko o'u? Ua ninau mai nei oe ia'u, no ke ano e hiki ai ia oe, ke pana'i mai no na mea a'u i hana aku ai no kou pono, he hookahi wale no a'u uku nui e upu aku nei, o ia no kou lilo ana mai i wahine mare na'u.

            "Ua aloha aku au ia oe a oi aku mamua, o ke aloha o kekahi kane no kana wahine, a ua makaukau loa au i na wa apau, e molia aku i kuu ola, in a he mea e loaa aiaka hauole ia oe.

"Ina oe e ae mai ana i ka iini a kuu puuwai, alaila e hookokoke ia ka amre mawaena o kaua, a i loko o ka pule hookahi mai keia la aku, e haalele iho ai kakou ia Enelani nei, ma ke alahele e hoea aku ai ma ka'e o ka moe ma'i o kou kaikunane, Ua hiki ia oe ame mama ke holo no Bueno Area, a owau ke holo mua aku no Kapalakiko, no ka nana ana i na waiwai o kou makuakane malaila, a na'u e huli aku ia olua ahiki i ka loaa ana ma ka aina mamao."

            Ma kela wahi i hoomaha iho ai ke kamailio ana mai a Kauka Mudoka, no ka mea ua hele maoli u aKauka nei a piha me ke pihoihoi, i i kau a mea o ka hiki ole iaia ke uumi iho i kona mauiini e lilo aku o Ela i wahine nana, a o ia ka Ela o ka pane ana aku:

            "Ua ike au i ka nui ame ka hohonu o kou aloha no'u nei, aka nae ke kaumaha loa nei au, no ka hiki ole loa ia'u ke pana'i aku ia aloha ma ko'u aoao; no ka mea ua hala ke aloha, ua nalo mailoko aku o kuu puuwai, ua kanuia iloko o ka hauole hookahi wale no a'u i ike ai, i ka manawa i kaawale aku ai o Kapena Iwana Leonada mai ia'u aku. O ko'u ae ana aku e lilo i wahine nau, me ka nele ia mea he aloha, ua pili ia'u ka hewa ko'iko'i loa, no laila aole paha e hiki ia'u ke ae aku i kau noi."

            "Mai hoole mai oe e Ela! Ina no oe e haawi mai ana i kou kino na'u, me ka nele i ke aloha, aia no he la ma keia hope aku, e ike no auanei oe, aole i pio ia momi maemae loa iloko o kou puuwai, aka e olino hou ae ana no ia, a oi aku kona aliali mamua o ka wai dala. O kou ae wale mai no ka hoi la, e mareia kaua, o ka pau ae la no ia. E hala ana he makahiki okoa a kakou e kaahele ai

ma na aina mamao e ka waiho iho i ka'u oihana iloko o ka lima o kekahi mea kupono, ahiki i ko'u huli hoi hou ana mai i ka aina nei. He kanaka nui au o ka waiwai., me ko'u nanaole i ka'u oihana kauka; o ia waiwai, ka'u oihana, ame ko'u mau mea apau ke waiho aku nei au malalo o kou mau wawae.

            "O e Ela, e ae mai oe, e lilo au i mea nana e hoopuni aku ia oe me kuu aloha, i ike no auanei oe, aole i makehewa keia mau olelo e luia aku nei imua ou."

            "Ua nana aku au ia oe e Kauka Mudoka, ma ke ano he hoaloha aoiaio loa; aka o ke aloha na aku ia oe, elike me ke aloha o ka wahine no kana kane,he hana hiki ole loa ia. I na au e ae aku ana e lilo i wahine nau, alaila ma ka inoa wale no, aole ma kekahi mau ano e ae; no keia kumu la, i makemake ole ai au, e hooi ae i kou mau manao kaumaha ma keia hope aku; ua ahona ka uamo ana i ka manao kaumaha uuku, ma ko'u hoole ana aku i kou makemake, mamua o ko'u noho ana aku he wahine nau imua o kou alo, me kanele i ka puuwai."

            "Me ko'u nana ole ae i kou aloha mai ia'u, ke ae nei no au e lawe mai ia oe i wahine na'u, me ke kau mau aku o ko'u e mau manaolana, aia no he la ma keia hope aku, e aloha mai ana no oe ia'u me kou naau apau. Pehea e ae mai ana anei oe e Ela e lilo oe i wahine mare na'u?"

            "O, aole e hiki ia'u ke pane koke aku i ka'u haina no keia ninau! Ua hookahaha loa mai oe i ko'u manao, ma ok aoili kohana ana mai nei o kau noi, me ko'u hoomakaukau mua ole i ka'u mea pono e pane aku ai; nolaila e kakali oe, iloko o na la elua maikeia manawa aku, ia wa auanei e loaa ai ka'u pane."

            "Heaha la hoi, elike me kau noi  pela no au e hoomanawanuiai, aka nae aole au pane e ae e haawi mai ai ia'u iloko o kela mau la a'u e kakali aku ai me ka hoomanawanui, o ka ae wale no. E hoomanaoe Ela no kou kaikunane, kou makua kane ame kou makuahine, a e homano pu hoi i ka hopena o ke kanaka i ka iini a kuu puuwai alaila owau hookahi ke kanaka hauoli loa ma keia honua; aka i hoole mai oe, alaila ua ahona ka hoi ana aku iloko o ka opu o ka honua, mamua o ke ola hou ana aku iloko on a hoehaehaia."

            Me kela mau hoakaka, hoopili ae la o Kauka Mudoka i na lima o Ela ma kona mau lehelehe, me ka hone hoomau ana iho, a iloko no hoi o ia manawa hookahi, i halo'ilo'i mai ai kona mau waimaka, e hoike maiana, i ka hele o kona makemake nui no Ela, e lilo aku i hoapili nona, no keia ola honua ana.

            "E huli hoi pololei loa ana au no Lanada, me ko'u hele ole aku e hui pu me kou makuahine, a nau no hoi ia e hoike aku iaia i ko'u hui pu ana me oe. I lokoona la elua, mai keia manawa aku, ehoea hou mai no au ma keia wahi, a iloko o keia manawa oke ahiahi, no ka lohe ana i kau pane e ke aloha. Nolaila o ke aloha no kou, a lawai hou aku kaua."

            I ka hala loa ana aku o ke kauka opio, ma kekahi wahi kaawale, ia wa i hooho ae ai o Ela, I keia mauolelo: " Aole loa he mea nana e hoololi ae ia'u mai kela aloha mau loa a'u i haawi aku ai ia Kapena Leonada; he aloha ia i piha i kamaemae ka oiaio ame ka hemolele. Ma kekahi ano ke hoomanao ae, me he hihi'o moeuhane wale la no ia, aka nae o na hoomanao poina ole ana, no ia aloha ua like pu me ka malamalama olinolino o ka paredaiso.

            "He hana kupono anei no'u, ka lawe ana mai i ka inoa o kekahi kanaka okoa aku a kapa iho maluna o'u, me kuu ike no aole o'u aloha iaia? E ae aku anei au e lawe mai i ka inoi a o ke kanaka i makaukau e molia mai i kona ola, ka waiwai ame ka hanohano no ko'u pono, ame ka pono o ka poe a'u i aloha? Make ola ana o ke Akua kiekie loa, aole e hiki ia'u ke lilo i wahine nan1"

            Me ke mau huaolelo i hoopukaia ae e Ela, huli hou aku la kana nana ana i ka moana kai akea e waiho mai ana, aia na noonoo like ole iloko on a, kahi ipaio ai, me ka maopopo ole o kana mea e hana aku ai.

            No kekahi manawa loihi kona noho malie ana ma kela wahi, a oiai ke uhi mai la ke ano o ke ahiahi, ku ae la oia iluna, a huli hoi aku la no ka hokele, kahi a kona makuahine e kakali mai la iaia.

            Me he mea la, aole he mea ano nui e ae iloko o ka noonoo o Mrs. Mebure e noho mai la ma ka hokele, o ke kakali wale no o ka hoea aku o Kauka Mudoka, elike me ka ua kauka nei, i hooia aku ai iaiai, a ua hookahaha loa ia no hoi ka manao o kela lede, no ka hoea koke ole aku o ke kauka.

            I ka huli hoi ana aku nae o Ela, nana i hoike aku i kona halawai pu ana me ke kauka opio, a hoakaka pu aku la no hoi makaukau e hele aku e haawi i na kokua ana, no ka pono o Keaka Mebure, ano na waiwai hoi kekahi o kona makuakane.

            Ua hiki ole ia Mrs. Mebure ke kaohi aku i kona mau waimaka, no na mea maikai a kla kauka, i alana mai ai no ko laua pono, a o ia ka ua wahine nei o ka pane an mai:

            "Ua piha loa o Kauka Mudako me ka maikai, a ua noho aie aku kaua malalo on a. Ua aloha mai o ia ia oe e Ela me kona puuwai apau. He kanaka nui oia o ka waiwai, a ua maaukau loa e mare mai ia oe, me kona nanan ole ae i kou aloha a aloha ole paha iaia. Oia hookahi wale no ka mea nana i hoomamam mai i ko kaua mau manao kaumaha; o ia ka mea i makaukau e haawi aku i na kokua ana i kuu keiki, pehea la oe e Ela, e hi8ki ai ke hooko ole aku i ka mahemahe o keia kanaka a ka lokomaikai nui wale.

            "E ike aku ana no oe, elike me ka nee ana o ka manawa imua, pela no auanei oe e aloha aku ai i kau kane, aole he aloha hookamani, aa he aloha mailoko lilo ae o ke kumu o kou puuwai, a ia wa auanei oe e ike iho ai, o kela aloha mua ou, aole ia he aloha, aka  he makemake wale no, o ke ano kamalii, a he aka li'ula paha ma kekahi olelo ana ae."

            "He o ia mau no ka'u olelo hooholo, elike me ia a'u i hooholo ai i kinohi, no laila , aole a kaua kamailio hou ana e mamam no keia mea, e hookuu mai oe ia'u e hoi e hooluolu." (Aole i pau.)

 

He Moolelo no Pita Nikola a i ole

Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaainana

 

            "Ua kono mai ko'u lunaikehala ia'u e hoike i ka mea oiaio wale no, pela iho la au e hoike nei i keia mea, a ma keia mua aku auanei, e loaa ana ka maha i kuu uhane, a e loaa ana hoi ia'u ka moe oluolu ana i ka po. Ua maopopo ia Mr. Nikola ke ano o ka'u mau mea apau i hana ai, nolaila o ka mea oiaio ea, o ka nui o ko'u mau waiwai e waiho mai nei, mamuli mai no ia o na dala  o ka lua waiwai o kou makuakane.

            "Eia ko'u manna hope; e hoihoi aku ana au i ka huina dala piha, i loaa mai ia'u make kuai hoolilo ana aku i ka lua waiwai o kou makuakane ia oe, me ka ukupanee pu o kela mau dla mai ia manawa mai ahiki i keia la, no ka mea o oe wale no ka i kuleana ia mau dala pu. No laila o oe kekahi o na kaikamahine waiwai loa e Beka Kamerona."

            "Aole ana e hiki ia'u ke lawe mai i kela mau dala he nui, no ka mea aole he maopopo o ka mea e hana aku ai," wahi a Beka me ka leo o ka mea i piha me ke kahaha.

            "Aole ia he hana paakiki, no ka mea ua noonoo au i ke alahele pololei e hooponopono ai ikeia mea i keia mea i hanaia e a'u. E hana ana au i kekahi palapala hoolilo ia oe, ma ke ano makana na ko'u loio e hoomakaukau i kekahi palapala e hoakaka ana, he kahu malama wale iho no au no kau mau dala, ma kela ano, aole e ike mai ana ko ke ao nei, i ka'u mea i hana aku ai me ka waiwai o ko'u makuakane."

            "Ua nui maoli kena mau hana maikai au e hoakaka mai nei no ko'u pono," wahi a Beka, me ka hoomaikai iloko on a, no ka oluolu maoli o Mr. Makuaia iaia.

            "Aohe au mau mea e hoomaikai mai ai ia'u, a in a ua kupono iho la keia mau mea, i kou manao ea, alaila, e noho hamau loa kaua, a hiki i ka pau ana o ka palapala no e hoakaka ae nona iho."

            "Ina i kou makemake ia e Mr. Makuaia, alaila aole no au e kamailio wale ana i keia mau mea au e hoakaka mai nei ia'u."

            "Ke manaoio aku nei au i kena mau olelo e Beka; a in a o ka nui o ke dala ke kumu, e loaa ai ka hauole ia oe, ua makaukau loa au ma na ano apau e kokua aku elike me ka mea hiki ia'u."

            "Ke haawi hou aku nei au i ka'u mau mahalo ana ia oe, a  i ka nana aku, me he moeuhane la ka'u mau mea apau e hoomaopoponei, a i ole, ua like paha me kekahi moolelo kaao kupua."

            "Pehea, mamuli o kou lohe ana aku nei i na mea oiaio apau i hanaia e a'u, e huikala mai ana anei oe i ko'u heva?"

            "Ae, ke huikala aku nei au ia oe ma na ano apau, pela no auanei ke Akua o ka lani, e huikala pu mai ai, me ka uhi ana i na hewa o ka wa i hala, a holoi loa hoi i kou mau hemahema apau, ma na mea i pili i ko'u makuakane. O ka'u wale no nae e nonoi aku nei ia oe e Mr. Makuaia, e hoopau ko kaua kamailio ana maluna o keia kumuhana."

            Hopu mai la o Mr. Makuaia i na lima o Beka Kamerona, a hoopili ae la ma kona mau lehelehe, me kona ku pu ana ae iluna, me ka naau i hoomamaia, alaila pane mai la:

            "Na ke Akua, e hoomaikai mai ia oe e kuu kaikamahine, a ia kaua pu no hoi, o ke aloha no kou e Beka; o ka'u leo kalo kalo imua o na Lane, e haawi mai i ke ola kino maikai ia oe, a e papahi mai hoi i na la apau o kou ola ana, me na haawina kilakila loa, o ka hauoli."

            Me kela mau olelo maluna ae, i haalele iho ai o Mr. Makuaia ialoko o ka rumi o Beka, a huli hoi aku la no kekahi wahi okoa aku oloko o kona home, a ke nana aku iaia, he kanaka ano hou oia, he kanaka, aole o kela mau ano hakanu, a elemakule, aka he kanaka me ke kino ikaika, maloeloe a hiehie o kona kulana.

 

Mokuna XXIII.

            Elike me ka ke kauka, i aemai ai ia Beka, e ike ia Nikola, no kekahi mau minuke elua wale no, ua hookoia ia hana, mamuli o ka hele anan mai o Beka, e ike i kana aloha, mahope iho o ka pau ana o ka aina awakea, eia nae ma kahi o ka elua minuke ua loihi maoli ko laua noho pu ana, aole nae he mau walaau loihi i kamailioa mawaena o laua, koe wale no ka nana aku o kekahi maluna o kekahi me na manao aloha, no na poino i kau mai maluna o laua, ma o ka epa la, a kekahi kanaka ino i manao ai e hooko, no kiona pono ponoi iho.

            Aole no he makemake o Beka, e haalele iho i kona wahi e noho ana ma ka aoao o ka moe o kana aloha, aka mamuli no o ke koipaakiki a ke kauka, me ka hooia pu ana aku, e loaa hou he manawa iaia elhele mai ai ma kekahi la ae e hui pu me Nikola i huli hoi aku ai o Beka noloko o kona rume.

            Ma kekahi la ae, ua ano oluolu maikai loa ua o Beka, a noi mai la ia Mr. Makuaia, e hookuu ku iaia e hoi no kona home, aole nae he ae iki o kela keonimana, ua au'a paakiki no oia, ahiki i ka ae ana mai o Beka, a ua lilo kela noho hou ana aku o Beka, i mea e hoohauoliia aku ai ko Mr. Makuaia manao.

            Oiai o Nikola e waiho la iloko o kona kulana kupilikii, ua pahola hikiwawe ae la ka lohe ma na wahi apau, no ko Nikola kulana oiaio maoli, he koko alii ke holo la iloko ona, a he Duke hoi oia no Rusoa, na Mr. Biere i hoike ae ia mea i ke akea, mahope iho o kona lohe ana i na mea apau ma kahi olopapa, i ka wa i ulu ae ai ka haunaele mawaena o na kanaka hana a me Nikola.

            Ua hoea aku kela lohe imua o Mr. Makuaia ame Mrs. Begena, me ka lohe ole nae o Beka, oiai aole he kamailioia aku iaia, o kela nuhou, a mamuli no hoi kekahi o na kauoha mai ia Nikola ponoi aku, oia ponoi no ka mea e hoike aku ia Beka, e pili an a no kona kulana ame kona ano oiaio.

            No laila ua no ho poulipuli loa o Beka, no ke kulana oiaio o kona aloha, ahiki i ka piha naa he elua la mahope mai, a iaia i komo aku ai noloko o ka rumi o Nikola, ike akula oia, i ka hoi pono mai o ka ula ma kona mau papalina, ua auhee aku hoi hka haikea, ame ka hohoma, a i ka ike ana mai o Nikola, i kela komo ana aku a Beka,nana mail a oia me ka minoaka ma na papalina, a pane maila;

            "Manao aul , aole oe e hele hou mai ana e ike ia'u, i kou hoea koke ole mai hoi."

            "He nui ko'u makemake e hele mai e ike ia oe, o ka ae ole mai nae o ke kauka, pel aiho la au i hoea mua ole mai ai, Pehea oe i keia manawa?"

            "Ke pii mau ae nei ko'u maikai i kela ame keia hora, ao ka manawa oi loa o ka maikai, o ia no kou wa e noho mai ai imua o'u. Pehea hoi oe e Beka?"

            "O, he maikai no au, aole o'u pilikia i koe."

            Nana pono loa mai la o Nikola maluna o Beka, me ka hoohuli kunihi ana nae i kiona poo, ai maila;

            "Pehea,manao no anei oe, e hiki ana ia oe ke hoomanawa nui, ma ka hoolohe ana mai i kekahi moolelo ano hookaumaha noonoo, epili ana no'u?"

            Minoaka iho la o Beka, no ka mea ke hoomaopopo ka mea aole he mea hookaumaha i loko o ka moolelo oa kaua aloha o kamailio mai ana, oiai ke ike la oia, ua hoi hou mai kela apo hookolohe o Nikola, elike no me ke ano mau o kana kamailio ana mai, i ka manawa i halawai ole ai oia me ka poino mamua aku, a o ia kana o ka i ana aku.

            "Manao au, aole he pilikia o kou hoike ana mai kona moolelo, no ka mea ke manaoio nei au, aole ia he moolelo e hookaumahaia ai ka manao."

            "Ke hoomanao nei no anei oe i kou hoike ana mai ia'u i kekahi manawa ae nei i hala, ua makaukau oe e mare mai me a'u, me kou nana ole no ko'u mau ano, mamua ae o ko kaua kamaaina ana?"

            "Ae, aole loa au i hoopoina iki ia mau mea a'u i hoike aku ai; a he o ia mau no ka paa o ia mau no ka paa o ia manao o'u i ano no au e lawe mai ai ia oe i kane na'u."

            "O ka mea oiaio loa e Beka, aole o keia ano maoli o'u elike me kau i ike mau mai ai, ko'u ano oiaio, aka eia au ke pee nei malalo o kekahi koloka hoonalonalo. Aole o Pita Nikela ko'u inoa pololei, aka o Pita Nikolaviki."

            "Alaila he kanaka Rukini anei oe? He Rukini anei kou lahui oiaio loa?"

            Luliluli ae la ke poo o Nikola, a pane mai la: "He hapa Rukini au, a ua noho au ma Rusia, ma kahi i kapaia ka inoa o Zukowo. O ka mea ano nui a'u i makemake ai e hoike aka ia oe, o ia no ko'u kipakua ana mai e na kanaka o keia wahi, no ko lakou makemake ole e hoomau aku i ka noho ana malaila."

            "Ea, aole he kuleana iki o na kanka Rukini e kipaku mai ai ia oe, a in a owau kekah ma kela wahi, e ike ana kela pae i ko lakou pau i ka hahaoia maloko o ka halepaahao, no ko lakou kuleana ole, e kipaku wale mai ai no i kekahi mea," whai a Beka, me ka hoikeike okoa ana ae i kona hele a piha i ka huhu.

            "Ina no oe malaila, aole no e lilo kau mau hooikaika ana i me awaiwai. Ua hoao no au e hoakaka aku imua o lakou, i ka hewa o ka lakou mau mea i manao ai e hana mai no'u aole nae he hooloheia mai. O ka lakou i hana ai, o ia no ke puhi ma na ulia pomaikai wale no, i pakele mai ai ko'u ola, a hele mai la au no Amerika nei e no ho a, ka aina o ke kuokoa."

            "He keu maoli ka kela a ka poe kanaka ino, a aole no hoi e nele ka nui o na kaumaha ame na hoehaeha au i auamo ain o keia manawa loiki; aole anei pela e Nikola?"

            " Aohe o'u nana ia mau kaumaha ame na ehaeha; no ka mea ma ia ano wale no i hoea mai ai au no Amerika nei, a halawai pu iho la kaua, i na aole kela mau popilikia i loaa ia'u in a paha aia no au i Rusia kahi i noho ai, a he mea okoa aku, ka mea nana oe e kaili aku a lilo i ipo aloha nana."

            "Ina pela, alaila ke hauoli loa nei au, no ke kipaku ana mai o kela poe kanaka ia oe, no ka mea ua loaa oe ia'u," wahi a Beka make ano hoomkeaka.

            "Pehea, aole anei i komo na manao hoohuoi i loko ou. no ke kumu i makemake ai kela poe kanaka e kipaku ia'u, mai ka noho hou ana aku ma Rusia?"

            "Ua komo no kekahi manao i loko o'u pela, aka, nae in a no he mau hana ino kekahi au i lawelawe a, aole no o'u nana iamau mea."

            Hope okoa mai la o Nikola i ka lima o kana aloha, a hoopili aku la ma kona mau lehelehe, alaila kamailio mai la;

            "Aole he mau hana ino ka'u i lawelawe ai e Beka, aka mamuli on a hana a ko'u mau kupuna me ko'u ma u makua, pela i pii ai ka huhu o kela poe kanaka, eia nae owau iho la ka ili o ko lakou huhu.

            "Heaha auanei ke kohu oko lakou huhu wale  nai no ia oe oiai aole i pili ka hewa a kou mau makua i hana ai maluna ou?"

Noke akoa ae la o Nikola i ka akaaka, a pane maila;

            "Ua komo aku ko'u ohana iloko on a hana kalaiaina ma Rusia, a he kulana ano nui a ko'iko'i ka kekahi o ko'u mau hoahanau e paa ana, he hana i hiki pono ole iaia ke lawelawe me ka holopono, o keia ka mea oiaio a'u e hoike aku nei inua ou,"

me ka hekau ana iho o ka nanaina kaumaha maluna on ano ka hoomanao ana ae i na hana i hookauia mai maluna o kona ohana, e na makaainana o Rusia.

            "Heaha iho la ua nei ka pili mai o ka hana nui a kela hoahanau ou ia oe?"

            "E hoomanao hoi paha oe, maluna o kela hoahanau o'u ka inaina ana on a kanaka, ua komo pu aku nae maou apau, mao ka pili ohanam pela ka manaoio o na kanaka. Nolaila i ka manawa i lawelawe ai kuu hoahanau i kekah i mau hana, a na kanaka,i manao ai , aole he pono iaia ke hana pela, ua manaoio loa na kanaka , ua like pu no ko'u ano me ia, o keia iho la ke kumu nui o ko lakou inaina ia'u."

            "Ea, he keu aku maoli kela a ka poe kanaka aloha ole, a ua haiki maoli ko lakou noonoo, o ka hoohalikelike wale ana aku no i ke ano o ka hana a kekahi kanaka me ka kekahi."

            Noke hou ae la o Nikola i ka akaaka, me kona nana ana iluna o kaupoku, alaila i mai la;

            "Ua like no ko'u manao me kou e Beka e kamailio mai nei, a ua hoike maoli aku au ia mea imua o kia poe; ua hoao aku ma na ano apau, e hiki ana ia'u , maka hooponopono ana i wahi e hoopauia ae ai ko lakou kuhihewa, a e kokua aku hoi no ko lakou pono, aohe nae he wahi meam a maliu ia mai ka'u mau uwalo ana ku imu ao kela poe. O ka lakou mea i hana mai ai, o ia no ke puhi ana i ko'u home i ke ahi, an o ka hhoopakele ana i kou ola iho, i haalele aku ai au ia Rusia, a hele mai la no Amerika nei."

            "Ua nui maoli kou pilikia e Nikola. Pehea, he hale nani anei kela ana kanaka i puhi ai i ke ahi?"

            "Ae, he hale nanai ia, a he kakela ka olelo ana ma kekahi ana. E ku an ai aiwaena okekahi ululaau, i hoopuniiia kona mau aoao apau e na kumu laau paina. He home kela na'u i aloha loa ai; a e ia mau no ka minamina iloko o'u e noho nei, no ka home o ko'u mau la kamalii."

            "Owau pu kekahi e minamina aku la i kela hale e kuu aloha,

            "Owai hoi ia mea minamina ole, no ka mea oka hale nani hookahi kela mRusia, me na kii nani, e kau ana ma kona mau paia, na buke leo mele, ame kekahi piano nani loa."

            "O , e kau aku i kou mau manaolana e kuu aloha no ka hou ia oe he hale nani, a he piano nani, no ka mea aole i hewakou aloha ana mai ia'u."

            "I hea aku auanei e loaahou ai ia'u he hale nani ame kekahi piano nani?"

            "O wau ka mea nana e haawi aku ia oe, a mawaho ae aloha mau mea, e loaa pu ana ia oe na kii nani kau paia, ame na buke leo mele, o na mele kaulana loa o ka honua nei."

            Nana ponoloa mai la o Nikola ma na maka a kana aloha me na manao hoohuoi no ke kumu a Beka, i hoakaka aku no ka hale nani ame na mea nani e ae, a o ia kana i ninau mua ai;

            "Alaila ua kamailio mai ka paha o Mr.Makuaia ia oe no na waiwai o kou makuakane ea?"

            "Ae, ua maopopo mua ia'u na mea apau e pili ana i ka lua waswai o kou makuakane, i aihuewia i e Mr. Makuaia ame Haka Kenede, a ma nehinei koke aku la no i hoea mai ai o Mr. Makuaia noloko nei o kuu rumi, a hoike mail a i na mea ana i moakaka aku ai imua ou, no kana mea i hooholo ai e hana mai ea kou pnon."

            "Aole anei he keu keia a ka mea kupaianaha." wahi a Beka, i  hawanawana malie mai ai ma kekahi pepeiao o Nikola aku i kekahi mea nou e hauoli ai?" me ka lele okoa ana aku o ua o Beka e honi i kana aloha. (Aole i pau)