Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 48, 30 November 1922 — Page 3

Page PDF (1.44 MB)

EKOLU
NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA, NOVEMABA 30, 1922.
...^A OIA I BANAKO PONOI NO
KE I-EanOEE.
'- --'^.knia ao imiia o na hoa
..-i kui. ina lon'oi-e ma ka ha-
. IK).^ ai ma ke kakahiaka
. ?:--: ina! oko o ko keenahana
^ i "P.ii-i-inelon. kokahi manao
: : o huna kupono na keia
- -;- '-.,-- kuku3u ana ae i kekahi
7-7..-i p":! oi iho ma ke ano
.-:.'- i.-i i lawelaweia ai iloko
- . -, o ko aupuni Moi a i like
-- "--.^ ano o ka banako hoahu
. - -."-"] oka.
'! '-:-. moa i hoakakaia, elike me
--" Kiaaina o ka hoike ana ae,
.:..-.-. 'lala i hoohanaia e 'na
::-:&! oko o ke 7eiiloie i nei
- -;= mn ke ano he kikowaena
. :.-.:-. a e hoi hou mai ana
- '- o-like me ka huina (lala
-;. "i- ("--- n .i aupuni e hoahu uei
1 analio maloko nei o ke Ie-
- - Ma kokahi olelo ana ke la-
mM nei na banako i ka ha-
^ . - -'--.-.in o na (iala hoahu a ka
"- ka n-.n o ka pomaikaL
- - ' i Hinu 3aln i hoahuia aku ke
— - : n'--i na banako elua pakene-
. . '-' iiae lakou i koiia aku e uku
- .--.naa maluna o na huina :
i .'IKI.
. ".'.-; k. ikai a mai keia manao
-ii n ko Kiaaina, o ka hoike
. - --. me kekahi huina hoolilo
:".-!. ua hiki i ke 'Penlo-e ke
i kekuhi keena hoahu (lala
; .-.i o ume nui mai i kekahi
-..':"::;: oala a hoahu i ka lakou
-: :.-/:) Kaloko olaila.
. '.iki ke hookaaia ka ukupanee
- -.;.-- n'--kn, a o na (lola e hoomoeia
.m no ka hoopukaia ma na
.: hoopaa, e hiki ai e loaa ke
. koona e hookaa aku ai i na
= nn ka hoohana ana, a mn
- i--i-n-a like e loaa ana kekah
kni i ke aupnnL
-kahi manao i hoakakaia ai
ini Iia ke kanawai i mea o ko
-: ni na banako e uku i na
wilina o na 3ala a pau a ke
. i hoahu aku ai me lakou.
"^ : -a kokahi mea pili i na ba
"".'ahi hoii a ke Kiaaina. Aia
man manawa a na banako i
'. i mea kokua nui i ke l'epi-
- : ka hool.-iko ana mai i ke
nn l'ona i hoopukaia i hiki
::-!.! .-iku nia ko lakou wai-
-aknka po ae ke Kiaaina no
. :-..:. n.-.oio e Laweia ae ana keia
.--.na iloko o ka ahaolelo ku-
: ^ho nini ana i keia maka-
. mahope o ka hiamoe loih:
i;:: kau loli u lonu i hala aku.
KA 7I.-^A HOEUEU HULI PALA
O NA KULA ONEI.
."" "-.! kokn.i ana nku i na hau-
?? .- . na kula maloko o na wahi
: 'imia o ke kaua maloko e
. 77i.i Eumpa, e auwe mai la
- -'('H i hoolala ai na hau
i kiiia o Kapunahou, ke
.-."'. Ku-nu, ka Makinile ke
^ii'.N ame ka Uni^e^5ii7 o Ha
i kokahi hnna hoeueu a hui
mawaena iho o na haumana
. k-^in liko ole, a o na haumana
nn ko noi ia ae ana e lulu eli
- . Ka hiki malalo o ka hookele
.. ko kala o ka "E'. M. O. A.
- ):?''.-! amo keia kula -a lawelawi
-^.a hana ponoi ma ke noi a luh
. .-.na me ka hoomakaukau o keh
k "ia kula no keia hana. Ui
. ka.iw.ile kela ame keia kula
-.n:; huina nui e lulu ai, he $150 k?
; a'ona o ke kula o Kapunahou
A .: ai a o hooikaika ana ua hauina
. -. ia kala o piha kana haawina
:.-. hilina like ka ke Kula Mnkinil
: ^opiha ana, ka ke Kula A'
: -p. 5100 a o ka ke Kula Kioki
- -.ni-,. ke laelae he 3300, koe k
-: .li niau kula o ne.
I lia manawa i ;: i k
Ki: a Kamehanwli;. i.niiiia ua hoo
- .-: haumana o ia kula aoh
-a ma-waena iho o na hau
.-ik^ e unuhi ae ana no lako
-:-.;.! huina aala mailoko ae
. -w-. ihona a ia kula i hoahu a
"a. ''.ana kokua o keia ano.
' "kn ahahui poo a malalo o kan
7Kin^pono ana na hana Iomo
-. :-: ^ala ua kapaia ke - mii
""- --'e-!-? a. na haumana no k. u-a:
: i kokua.
- ' ka hana a keia komile o ia k
77'.a kaukau ana i kekahi hana ho
.ku ma'w^ena o na kula, ka hoo
. . nna ame ka hoike ana ak
"li - - la ame keia la i kela ame kei
-. .:; ^naloko o na nupepa puka 1
: : na kula like ole. Ua manaoi
-, hana hookuku ame na hoolai
- :! mea i hanaia i mea hoohoihe
. i na kula. O kekahi hana
.alaia o ia lie noi ana ae i keki
-:- na kanaka koikoi oloko o k
-./.'- aakauhale e haiolelo aku imua
-. h2^mana a e hoakaka aku hoi
'- lakou manao e pili ana i k
.-.-.:-. hoonen a noi (lala. O kekai
. -.a i hoolalaia oia ka hoohana!
: a apana pepa me ka olelo hoi
-. a pela hoi me ke pino a pii
i ^ omouia aku i ka hauman:
Mahope o ka hoomakaukauia an
: i i-au bana a pau ma ke kaka
-.ka Poakahi nei ka hoomaka!
. ^a hoomauia mai ahiki i k
. .k- ia i nehinei^
------------ M- -------------
.'. PP.IANOPLE, 1N^ 26.— O k
^- ---^a loa o na koa Helene ua. ha:
:-:,! ia Aa^ilIanople nei me k
..".--.; e iho ia kulanakauhale ilok
- -; n-..-ilama ana. a na koa Palan
i^-.n noi keia ame keia koa, i n
. .. :.;? muouou ulaula.
HAINA NANE.
Wela ka hoku ka malama,
Wela makalii Kaelo ia Kaulua,
Kaiehu ka moku papapa ka aina,
Haahaa ka lani,
Kaikoo ka mauna.
Ha ka moana,
Popoi Kilauea.
E Mr. Kapena opio, ka hookele
nui o ka la ino ka la makani, a o
ka mea hoi nana e uli ka hope o
ka waa o ka lehulehu. Aloha oe.
E hooni iho oe i na ki hoonee o
uwila, a nana hoi auanei ia e kuu-
pau aku i ka holopeki, a ike mai
kela ame keia kihi o ka aina, o ka
meahuna a ke keiki o Waialua i
kama a i naki ai a paa a nalo, me
ka manao ana aohe loea i ka wai-
oopu nana e huli, imi, noii, a no-
welo aku a i hoike aku no au ia
oukou, ua hiki mai ka minuke hope
loa o kona weluwelu liilii ana.
Pehea iho auanei oe e manao ai
[a e nalo ana, a no ka mea, e palau
mau aku ana no ka ihu o kela peni
hulu Kamelo ma kou meheu, a pela
oe i loaa aku ai ia'u i ka kula o
Kamaomao ua haia ia iho oe e ka
olohe, a nana mai no i ko mea lea-
lea e ke keiki o Waialua!
O ka inoa piha o ko Kama, he
inoa ia i kaulana apuni ko ao, a ke
olelo nei hoi ka mahele mua o ko
Kama, aia oia ma na mokupuni
apau, a ina aole e loaa ilaila, alaila,
e loaa ana i ke" kino i kahi hoi i
ku ai ke aloha, a ke ninau nei oe.
Owai ka inoa o kuu Kama ma ka
mahele mua?
Haina Hono. Ua pilipono kela
mamalaolelo hono i na mokupuni
apau i kele i ke kai, a i ka hoihoi
ana ae hoi a ku i ke kino o ke ka-
naka, e ike mai ai oe i ka hauna
maka ko'i a Kalapana, ke keiki hoo-
papa o Puna, ma ke ki-poo, a o kahi
hoi i pili aku ai o ka hono i ke kino
o ke kanaka, a mo-ke-ki la make,
loa!
Mai kuhi no hoi oe i ka imu e a
mai nei, e no ka ilio, no ka puaa,
no ka moa, no ke ka-ka, no ka pipi
pake, nou no ka pala ae o ko waha,
pau oe ia'u i ka palai koalaia.
Mahele elua. He kiai makalae
keia no na huli Koolau ae nei, e
nana ana i ke ko'a mokumoku o
Heeia, a he wahi keia ua kamaaina
i ka mea kukulu nane, a o ia kana
e ninau hou mai nei:
Owai kuu inoa ma ka mahele elua?
Haina. Lulu. Ma keia wahi au e
hoakaka ae ai i ko'u manao, a o ia
keia.
Mamuli mai o ko'u ike a kamaa-
ina ole i na Koolau ae nei, ua
hooikaika nui au ma ka imi ana
i ke alahele e loaa mai ai ia'u he
ike, ma ka ninau ana i kahi poe
o na Koolau ae nei, i na paha he
inoa aina kahi ma ka inoa Lulu,
ua hoole loa mai lakou, aohe aina
ma ia inoa, a wahi mai hoi a kahi
no o lakou, he aina no aole nae o
Lulu, aka o Luluku.
Ina ua lawe mai ka mea. nana
keia nane i ka hapa mua o ka inoa
"Luluku", i hapa hope no ke Ka-
ma ana alaila, e piha io ana, aka
he piha maikai ole nae.
A ina hoi au ka mea huli e hoo-
hui ana ia Hono, ka hapanuia o keia
Kama a J. H. Kawelowai me Lu-
luku ka hapahope, a o ke kumu hoi
e loaa mai ai kana hapa, e loaa
ana ka inoa piha o keia Kama, o Ho-
noluluku, a eia ka ninau. Mahea o
ka mokupuni o Oahu nei, nei aina?
He inoa anei keia i kaulana apuni
ke ao elike me ne hoakaka ana
ma ke kino o keia nane.
Ma ka mahele mua, ua maemae
ia i ka ike a ka maka, a ma ka
mahele hope hoi ua hauhili loa ka
ai a Kawele-a, aole pololei.
I mea e ulu olo mai ai na hoopaa-
paa ame na hoohalahala ana elike
mo keia, e pono no i ka mea kuku-
lu nane, e ike ia ke kino oia nane
ma kona mau aoao apau, ma ka ma-
helehele pololei ana me ka mauae
ole, elike paha me keia, ina he aina
io o Lulu ma na Koolau ae nei,
a i kona hui ia ana aku me Hono
ka mahele mua hoi o keia nane,
e loaa ana ka inoa pololei o ia hoi,
Honolulu; e ike mai oe a o oukou
no apau, na pololei maoli keia, ua
piha me ka maemae loa.
Aka, i ka laweia ana mai hoi o
Lulu mailoko mai o ka inoa Luluku
me ka haaleleia ana aku o na hua-
palapala i koe o ia inoa "ku" i
ke anu, ua hoike mai ke kekee loa,
a kapakahi manuia o Keokoi ka
moku. A i mea io no hoi e ulu ole
mai ai o na hoohalahala ma keia
hope aku, e lawe mai ai ka mea ku
kulu nane ma na wahi kaulana i ike
maka ia, a i ole ia, ua lohe nui ia e
kahi poe, a i ka hua'iia ana ae o
ia meahuna i ke akea, ua lawa ia
no ka poe i ike maka ole, he mau
hoike hoi lakou e hooia mai ana
i ka maikai o ka nane i kukuluia,
a pela hoi me ka hama.
Owai ka inoa pololei o kuu Kama
Haina. Honolulu, he inoa i kaula
na apuni ke ao, aole hoi o Hono-
luluku.
Ea nanauha aku la paha ka a-i
o ko Waialua mau kini i ke kani
poha a ke kiina kipuka kaulaili
Moroco a ke keiki kupee ekake o
ke kula o Pua ka uwahi i ka Mo-
hio. Kou no a mau,
J. W. K. KAKELAMALUIKALEO
Keiki o ka peni hulu Kamelo.

Pololei io mai la keia haina au
e J. W. K. Kakelamaluikaleo, me
na wehewehe ana, kiiia mai ka ma-
kana!— L. H.
HOIKE HUI O NA KULA SABATI
O MOLOKAI NUI A HINA.

E malamaia ana ka hoike hui o na
Kula Sabati o Molokai, ma ka Lua-
kini o Waialua, Molokai, ma ka la
24 o Dec. 1922. Na Haawina Hoike
a kela ame keia Kula Sabati pa-
kahi, o ia keia malalo iho:
Kula Sabati o Kalaiakamanu, ka
haawina Kula Sabati ame C. E.,
o ka mahina o Iulai. Kula Sabati
o Pupukanioe ma Kamalo, ka haa-
wina Kula Sabati ame C. E., o ka
mahina o Augate, Kula Sabati o
Kaluaaha, ka haawina Kula Sabati
ame C. E., o ka mahina o Sepate-
maba. Kula Sabati o Waialua, ka
haawina Kula Sabati ame C. E., o
ka mahina o Novemaba.
He 20 minute ka manawa o kela
ame keia Kula Sabati pakahi, e
hele mai me na haawina Kula Sabati
ame C. E., ame na himeni me ka
miomio; a e malama pu ia ana e na
Kula Sabati apau, he ahamele nui
ma ke ahiahi o ka la 23 o Dekema-
ba; ma ka Hall ma Waialua ma ka
hora 7 p. m., ponoi.
Nolaila, ke kauoha pu ia aku nei
na luna nui o na Kula Sabati ame
na haumana apau o kela ame keia
Kula Sabati, e hiki kino mai me
ko lakou mau haumana ma kahi
i hoikeia ae nei maluna, a ke kono
pu ia aku nei na hoaloha, ame na
makamaka e naue ae e ike pono i
na puukani iloko o na hana aha-
mele a na Kula Sabati.
Aole no i papaia na kalapu hi-
meni mawaho ae o na Kula Sabati,
no ke komo pu ana mai i na hana
ahamele, no ka pono ame ka pomai-
kai o ka Ekalesia o Waialua; a ke
hoike pu ia aku nei ka lohe i ka
poe apau e hiki ana ma ka po aha-
mele, ame ka poe e hiki ana ma Wai-
alua, i ka la hoike o na Kula Sa-
bati, ua makaukau ke Kula Sabati
o Waialua, e hookipa aku i na mea
e oluolu ai ke kino o ka poe apau
e naue ana no ka ike ana i na hana
maikai mamua hoi o ka lohe pepeiao
wale.
Owau iho no me ka haahaa ka
oukou kauwa paahana,
JOSEPH N. UAHINUI,
Kahu Kula Sabati Nui o Molokai.
JOS. F. WELCH,
Komite Hoeueu o na Ahahui C.
E. o Molokai.
Kaunakakai, Molokai Novemaba,
27, 1922.
HE HOOMAIKAI NUI.
O makou o na hoahanau, na luna
ke kahu, ame na hoaloha paahana
o ka Ekalesia o Kaluaaha, Molokai,
ke haawi aku nei i ka makou hoo-
maikai kiekie loa no ka poe i haa-
wi mai i na manawalea ame na li-
ma kokua i piha me ka lokomaikai.
Ua lilo hoi ia mau hana kokua i
mau mea e hoolawa pono ia ai na
hemahema, no na mea e pono ai o ka
malamaia o na Mokupuni o Maui,
Molokai ame Lanai i noho ai ma ke
kau o Sept ma ka Luakini o Kalu-
aaha, Molokai.
Eia na inoa H. R. Hitchcock 1
pipi, 4 moa, 1 eke i'a loko 2 kalaka
l me ke kalaiwa, ame kona home, Mr.
ame Mrs. Chas. Kaanoi ame Mrs.
Keaoholanl Chang Pau, 1 pipi, Ako-
ni Keaka l puaa; Theo T. Meyer, 1
puaa; Geo. P. Cooke, 1 puaa; Mr.
ame Mrs. Welch, 2 puaa, 7 moa, l
eke oio, 1 eke weke, na Lawai'a;
Willie Kekua, Kawika, Peelua, Ke-
kino Namealoha, D. Lalau, Kekaula
ame Elia Kauhi; Moses Akawa, 1
pakini weke, Mrs. Hattie Rodrigues
2 eke uala; Mrs. Kam Chee, 3 kakini
meaono; Ekalesia o Halawa 17 eke
kalo; Ekalesia o Waialua, 6 eke
kalo; Ekalesia o Pupukanioe, $25.00,
Ekalesia o Kalaiakamanu, $50.00;
Mr. Ah Ping Mahu hoomoa ai ame
mikini wili ai.
Na ihi ai, na Elele o Paia, Mrs
Papalimu ame kona ohana, Mrs.
Akawa, Mrs. Kanakanui ame Mrs
Alaiki.
Jas. Hennessey 1 moa 6 uluna
ame kona home; J . N. Uahinui, $4.50
no ke pa'i ana i na tikiki ame kona
otomobile; R. J. K. Nawahine $3.50
no ke pa'i ana i ka papakuhikuhi
l o na hana Hoike" o ke Kula Sabati
S. Kaleo no na lako pa, pola ame na
lako e ae o ka Paeaina; Mrs. Luika
Hipa ame H. Kailua i ko laua home
Mr. ame Mrs. Iaea i ko laua home
Mr. ame Mrs. Papalimu i ko laua
home; Mrs. ame Mrs. Lightfoot
i ko laua home; Mr. N. B. McGuire
i na kiniwai o ka Mapulehu Dairy;
Mrs. Aliona 1 moena; Mrs. David
leke 1 moena, ame Mrs. Haahaa
Iaea 2 moena.
Na limahana, Mrs. K. Luuloa, ame
kana mau keiki, Mrs. Mary Ah Tim
Mrs. Nakeleawe, Miss Hanakahi
Mrs. Papalimu ame kona ohana
Mrs. Akawa ame kona ohana, na
elele o Honokohau, D. Kapaku ame
Jno. Kukahiko, Mrs. Kam Chee ame
kana kaikamahine, Lily Madeiros,
Julia Dudoot, Sarah Akoni, Ella
Kahai ame Sam Keakamai.
I ka ahamele, Mrs. Bishaw, Mrs.
Rawlins, Pupukanioe Girls ame na
lala o ka Aha, Mrs. Hitchcock ame
Mrs. Keelen i ke pakaukau a ka
haole.
E oluolu oukou e lawe aku i keia
hoomaikai, he uuku panai hoomanao
na keia Ekalesia no ka oukou mau
hana kokua me ke aloha, nolaila ke
nonoi ae nei i na Mana Lani Kiekie
Loa, o haawi mai i na mea maikai
apau, i hoopiha ia ai ko oukou mau
waihona me na haawina o ka hoo
pomaikai no ka poe i kokua i ko Kristo Aupuni ame Kona Ekalesia. Amen.
Hooholoia e hoouna i 1 kope i ka Nupepa Kuokoa, ame 1 kope i Ka Hoaloha.
Owau no kou Komite,
DIBBLE K. ILAE SR.,
Kakauolelo o ka Ekalesia o Kaluaaha, Molokai.
OIA MAU NO KA MOMONA O NA I'O NENUE O KOLOA.
No ka piha hauoli, o na mana koho baloka o Koloa nei, i ka puka lanakila ana o Haalilio, eia lakou ke lulu nei he mau dala, no ka haawi ana he paina luau, i ka manawa e hiki mai ai ka elele, no Koloa nei i keia pule ae.
Aia keia mau hana paipai, malalo o ka hoohana ana a Mrs. J. S. Chandler ame kona hope Mrs. Kanani Mahu, hemo no ke soiu, i keia mau u'i o ka Uanoe, lulu na haole Kepani, Pukiki, Pake, a pela pu hoi me lakou nei, ka i'o o na i'o, ame ka iwi o na iwi, i keia mea maikai; paa ole aku na kenikeni, [oko o ka ini pakeke, hemo pau me ka nana ole, a no keaha, ua piha me ke ohohia, ame ka hauoli pu. Pela pu no hoi ma Kapaa, ame Waimea, he mau Iuau no ma ia mau pana, elike ae la no me keia no kona manawa e hiki mai ai, nui ke ohohia o na Pukiki no ka puka ana
o Haalilio, kekahi pukiki ma Kala-
heo, he $75.00 kana lulu, peneia nei
ka mahele ana, $25.00 no Kapaa,
$25.00 no Waimea, a he $25.00 no
loi no Koloa, o ia wale no ka mea
haawi nui, malalo iho ka poe apau.
I Koloa nei iho la o B. N. Kahalepuna, kekahi kakauolelo o ka aha kiekie, no ka hooponopono ana no, i na waiwai o kona Uncle Mr. William Keaumaikai Bacle i hala; ma ke ano he lunahooponopono waiwai nona, ame kana mau moopuna e ola nei; a huli hoi koke aku la no,
i ka huikaulua o ke kaona, he o ia
mau no ka lamalama o ke keiki o
ka liko lehua o Pauoa.
Ma ka po mamua o kona hoi ana aku, ma ka home noho o Mr. ame Mrs. George K. Hoopii, i haawi ue ai na hoahanau; o ka ahahui Kamehameha mahele o Kaumualii o ka apana o Koloa, he wahi paina hoolaulea, na ko lakou hoahanu o ka ahahui makua, a o kekahi mea nui a ko'iko'i iloko o keia ahahui.
Nui na ono ma keia wahi paina, puaa kalua paa, poi, i'amaka, na io nenue momoua no o Koloa, wana, hee, opihi, uala, waimomona, meaono, a pela wale aku, nui no hoi ka ono o ka meaono pulehu, a Mrs. George K. Hoopii i hana ai, never forget that pulehu cake.
Ua ai a lawa i na mea i hoomakaukauia, malalo o na hooponopono ana a ko makou poo nui, Mr. John Naleimaile.
He mau hoonanea himeni mahope iho o ka ai ana, mai na puukani mai o ka Uanoe, Mr. M. Hamauku, George K. Hoopii, D. K. Pele, Ed-die Lowell, ame keia wahi kanaka piha eu, he ku i ka nani ame ka maikai, oiai ke keiki o ka laula o Kapaa; e hoolewa pono ole ana i kona kikala, a hu ae la ka aka o na mea apau.
Ua malamaia keia anaina me ka maikai a hookuuia i na hora o ke aumoe, a hoi aku la kela ame keia no ko lakou mau home me na ma halo nui.
He oma'ima'i ko balala Kanani i keia mau la iho nei, ke keiki kae'ae'a o na makalae o Po'ipu, a ke ano hoi hou mai la kona kulana mua, me kahi iniinisi holu malie manao au no kahi pikuana ole paha
Me ka Lunahooponopono ko'u ma
halo nui, ame na keiki oniu hua ke
pau o kou papapa'i ko'u adieu.
PETER KAMANO,
NA LEKA I KII OLE IA MAI
AHIKI I NOV. 25. 1922.
Kaihe, Helen Leni, Mrs. John
Kaupiko, David Lilikalani, Mr.
K. J . K.
Kahea, Mr. G. Lilikona, W.
Kahananui, Mrs. Makaio, Mrs. Ke-
Mary C. olahou
Kamalani, Jonah Malaihi, Mrs.
Kamalani, Miss Agnes
Mary Manoa, Mrs. Re-
Kane, S. D. becca
Kanehailua, Cle- Mikasobe, Henry
ment Pauahi, John K.
Keawe, Mrs . Palea, Pilipi
Mary Pio Jr., Mrs.
Kookoo, Charles Mary
Kupihea, David
M.
E ninau mai ma na leka i hoola haia ke kii mai.
D. H. MacADAM,
Lunaleka.
Eia ke neemua mai nei na hana
o na apana aina hoopulapula o na
Hawaii ma Kalamaula, Molokai ilo-
ko o keia mau la, elike me na hoike
i loaa mai i keia kulanakauhale.
ATHENS, Nov. 28.— Elima mau
kuhina o ka aha kuhina Helene mua
ame hookahi kenerala i hookoia aku
ka make maluna o lakou e ka puali-
koa kipi.